1, 2. ?Kɛ a ko tu Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ ti tɛ’n nun’n, kosan benin yɛ ɔ fata kɛ a fa usa ɔ wun ɔn? ?Yɛ ngue ti yɛ a bu i kɛ i sɔ’n ti cinnjin ɔn?

MAAN ɔ yo ɔ kɛ nvialiɛ nun’n, sran kun w’a fa like tɛ wie w’a gua nzue nga amun sa fa yo amun ninnge mun’n nun sa. I sɔ like’n kwla kun ɔ. ?Ngue yɛ á yó ɔ? Nanwlɛ, á fá ajalɛ ndɛndɛ kúnndɛ lika uflɛ mɔ a kwla ɲan nzue ng’ɔ ti sanwun’n. Kannzɛ bɔɔ a yo sɔ’n, sanngɛ á úsa ɔ wun kosan cinnjin kpa kun. Yɛle kɛ: ‘?Like tɛ sɔ’n kannin min wie?’

² Kɛ Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ timan su’n ɔ ti sɔ wie ɔ. Biblu’n kle kɛ like klelɛ tɛtɛ nin ayeliɛ tɛtɛ’m b’a saci Ɲanmiɛn sulɛ wafa sɔ’n. (2 Korɛntfuɛ Mun 6:17) I sɔ ti yɛ ɔ ti cinnjin kpa kɛ a tu “Babilɔni klɔ dan’n” m’ɔ ti mɛn wunmuan’n nun Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ ti tɛ’n be nzɔliɛ’n, i nun’n niɔn. (Sa Nglo Yilɛ 18:2, 4) ?W’a a yo sɔ? Sɛ w’a yo sɔ’n, é yó ɔ mo. Sanngɛ sɛ a tu Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ ti tɛ’n i nun’n, nɛ́n i ngba ɔ. I sin’n, ɔ fata kɛ a usa ɔ wun kɛ: ‘?Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ ti tɛ’n i like kaan sa te o min wun?’ É wá wún i su sunnzun ase wie mun.

3. (a) ?Ngue ndɛ yɛ Biblu’n kɛn i waka sran nin foto nin waka nda nga be fa wlɛ Ɲanmiɛn sulɛ nun’n, i su ɔ? ?Yɛ ngue ti yɛ wafa nga Ɲanmiɛn bu ninnge sɔ mun’n, i su falɛ’n kwla yo kekle man sran wie mun ɔn? (b) ?Ninnge kwlaa nga a le be’n, mɔ be nin Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ timan su’n be kɔ likawlɛ’n, ɔ fata kɛ a yo be sɛ?

³ Sran wie’m be fa waka sran mun annzɛ amuɛn annzɛ waka nda nin foto wie mun sie be awlo’n nun. Yɛ be su be kɛ Ɲanmiɛn sa. Be sɔ i sɔ yolɛ nán andɛ sa ɔ. ?A yo i sɔ wie? Sɛ ɔ ti sɔ’n, kɛ bé srɛ́ Ɲanmiɛn mɔ be faman ninnge sɔ mɔ sran ɲinma ta be’n, i sɔ’n kwla bo ɔ nuan annzɛ a kwla bu i kɛ ɔ timan su. Atrɛkpa’n ninnge sɔ mɔ a fa be wla ɔ Ɲanmiɛn sulɛ’n nun’n be nun wie’m be lo ɔ kpa. Sanngɛ Ɲanmiɛn yɛ ɔ fata kɛ ɔ kle wafa nga ɔ ti mɔ e su i’n niɔn. Kusu Biblu’n kle kɛ ɔ kloman kɛ e fa waka sran annzɛ foto annzɛ waka nda e wla i sulɛ’n nun mlɔnmlɔn. (Kanngan Ezipt Lɔ Tulɛ 20:4, 5 nun; Jue Mun 115:4-8; Ezai 42:8; 1 Korɛntfuɛ Mun 10:14) Ɔ maan, like kwlaa nga a le i m’ɔ nin Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ timan su’n be kɔ likawlɛ’n, wla be ase naan w’a su Ɲanmiɛn kɛ nga ɔ klo’n sa. I kwlaa yoli o, ɔ fata kɛ ɔ ‘ɲin ci be’ kɛ Zoova ɲin ci be’n sa.—Mmla’n 27:15.

4. (a) ?Wafa sɛ yɛ e si kɛ e nannan’m be wunmiɛn’m be sɔlɛ’n ti ngbɛn ɔn? (b) ?Ngue ti yɛ Zoova tanninnin Izraɛlifuɛ mun kɛ be nin wunmiɛn be ijɔ’n niɔn?

 ⁴ Ɲanmiɛn sulɛ wafa nga be timan su’n, be nun pɛ lika nun’n, sran’m be sɔ be nannan’m be wunmiɛn mun. Kwlaa naan sran wie’m b’a si Biblu’n nun nanwlɛ ndɛ’n, be bu i kɛ be nga be wuli’n be o lɔ naan be kwla uka be nga be te o nguan nun’n, annzɛ be kwla yo be abɔlɛ. Atrɛkpa’n a tu ɔ klun kpa sɔ ɔ nannan’m be wunmiɛn mun titi naan b’a faman ɔ wun ya. Sanngɛ, kɛ nga a suɛnnin i fluwa nga i ndɛ tre 6 nun sa’n, be nga be wuli’n be nunman lɔ, be kwlá yoman like fi kun. Ɔ maan sɛ e waan e nin be é kókó yalɛ’n, i sɔ’n ti e wun yalɛ klelɛ ngbɛn. Ndɛ kwlaa nga ɔ yo e kɛ ɔ fin e awlɛn su sran nga be wuli’n, nanwlɛ, i sɔ’n fin mmusu mun. I sɔ ti yɛ Zoova tanninnin Izraɛlifuɛ mun kɛ be nin wunmiɛn be ijɔ annzɛ be di bae’n niɔn.—Kanngan Mmla’n 18:10-12 nun.

5. ?Sɛ laa’n waka sran annzɛ wunmiɛn’m be sɔlɛ’n ɔ o ɔ Ɲanmiɛn sulɛ wafa’n nun’n, ngue like yɛ ɔ fata kɛ a yo ɔ?

⁵ ?Sɛ laa nun waka sran annzɛ wunmiɛn’m be sɔlɛ’n ɔ o ɔ Ɲanmiɛn sulɛ wafa’n nun’n, ngue like yɛ a kwla yo ɔ? Biblu’n i bue nga be kan wafa nga Ɲanmiɛn bu ninnge sɔ mun’n, kanngan be nun naan bu be su akunndan. Srɛ Zoova cɛn kwlaa kɛ a kunndɛ kɛ á sú i kɛ nga ɔ klo’n sa. Kpɛkun, srɛ i naan ɔ uka ɔ, naan a bu akunndan nga ɔ bu’n wie.—Ezai 55:9.

6, 7. (a) ?Sran’m be ɲrun’n, ngue yɛle Nowɛli’n? ?Yɛ, Klistfuɛ klikli’m be blɛ su’n Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be dili cɛn sɔ’n wie? (b) ?I nun mɔ Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be o asiɛ’n su wa’n, ngue like yɛ ɔ nin awuliɛ cɛn dilɛ’n be kɔ likawlɛ ɔ?

⁶ Ɲanmiɛn sulɛ wafa nga ɔ timan su’n mɔ i ayeliɛ’n i wie yɛle nvlenvle’m be cɛn dilɛ mun’n, ɔ kwla saci sran kun i Ɲanmiɛn sulɛ’n. Maan e fa Nowɛli dilɛ’n e nian. Sran’m be waan Nowɛli dilɛ’n ti Zezi Klist i awuliɛ cɛn dilɛ, ɔ maan asɔnun nga be se be wun kɛ be ti Klistfuɛ’n, be pɛ lika be di cɛn sɔ’n. Sanngɛ like wie fi kleman kɛ Klistfuɛ klikli’m be blɛ su’n, Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be dili cɛn sɔ’n. Fluwa kun seli kɛ: “Kɛ be wuli Klist lele m’ɔ dili afuɛ ya nɲɔn’n, sran fi siman i awuliɛ cɛn’n  sa trele, kpɛkun sran sunman be ndɛ nunmɛn i sɔ liɛ’n nun.”—Sacred Origins of Profound Things.

⁷ Sɛ bɔɔ Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be sili cɛn nga be wuli Zezi jrɛiin sa bɔbɔ’n, be su diman i awuliɛ cɛn’n. ?Ngue ti ɔ? Afin kɛ nga fluwa kun fa kan’n sa’n, Klistfuɛ klikli’m be ɲrun’n, “awuliɛ cɛn dilɛ’n ti be nga be suman Ɲanmiɛn be nzuɛn.” (The World Book Encyclopedia) Awuliɛ cɛn dilɛ nɲɔn cɛ nga Biblu’n kan be ndɛ’n, yɛle mɛn siefuɛ nɲɔn mɔ be suman Zoova’n be liɛ’n. (Bo Bolɛ 40:20; Mark 6:21) I kusu’n, be nga be suman Zoova’n be amuɛn’m be sɔlɛ ti yɛ be kpɛli awuliɛ cɛn dilɛ’m be ba ɔ. I wie yɛle kɛ afuɛ nuan kwlaa nun Mɛ anglo’n i le 24 su’n, Rɔmufuɛ’m be di amuɛn bla Dina i takalɛ’n i ti cɛn. I cɛn ng’ɔ bɛ i sin’n, Apollo mɔ yɛle wia’n m’ɔ ti be amuɛn’n, be di i takalɛ’n i ti cɛn. Ɔ maan, afuɛ nuan kwlaa nun awuliɛ cɛn dilɛ’n fin be nga be suman Zoova’n, nán Klistfuɛ’m be nzuɛn ɔn.

8. Wafa nga awuliɛ cɛn dilɛ’n taka ato ndɛ’m be su’n, yiyi nun.

⁸ Ɔ le like uflɛ ekun mɔ i ti yɛ Klistfuɛ klikli’m b’a diman Zezi i awuliɛ cɛn’n niɔn. Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be si kɛ awuliɛ cɛn dilɛ’n i bo’n fin ato ndɛ mun. I wie yɛle kɛ laa Glɛki mun nin Rɔmufuɛ’m be bu i kɛ aolia nun sran kun tran sran kwlaa nga be wu i’n i awuliɛ’n i bo, naan ɔ niɛn i sɔfuɛ’n su lele naan w’a fa wu. Fluwa kun se kɛ: “Amuɛn nga mɔ i takalɛ cɛn dilɛ nun’n yɛ be wuli sran’n, ɔ nin aolia nun sran sɔ’n be tra janvuɛ dan kpa.” (The Lore of Birthdays) Nanwlɛ, Zoova i klun kwlá jɔman cɛn dilɛ kwlaa ng’ɔ fa Zezi wlɛ i ato ndɛ’m be nun’n, i su. (Ezai 65:11, 12) ?Sɛ ɔ ti sɔ’n niɔn, ngue ti yɛ sran kpanngban be di Nowɛli’n niɔn?

9. ?Wafa sɛ yɛ Desamblu i le 25 wa kacili Zezi i awuliɛ cɛn dilɛ ɔ?

⁹ Kɛ Zezi jasoli asiɛ’n su’n, i sin m’ɔ́ dí afuɛ kɔe 300 yɛ sran’m be boli i awuliɛ cɛn dilɛ bo Desamblu i le 25 nun ɔn. Sanngɛ, nn ɔ ti weiin kɛ nán blɛ sɔ’n nun yɛ be wuli Zezi ɔ. *  ?Sanngɛ yoo, ngue ti yɛ be di cɛn sɔ’n Desamblu i le 25 nun ɔn? Be nga i sin’n be wa seli be wun kɛ be ti Klistfuɛ’m be “kunndɛli kɛ bé kpánndan Zezi i awuliɛ cɛn dilɛ’n ɔ nin Rɔmufuɛ’m be cɛn dilɛ m’ɔ ti ‘wia m’ɔ kwla’n i takalɛ’n i cɛn dilɛ’n,’ cɛn kunngba sɔ’n nun.” (The New Encyclopædia Britannica) Ayrɛ blɛ nun mɔ wia’n i ta’n kan ase dan kpa’n, amuɛn sɔfuɛ sɔ’m be di cɛn naan wia’n sɛ i sin kpaja naan lika’n yo nglɛnglɛ ekun. Be bu i kɛ Desamblu i le 25 nun yɛ wia’n bo i sin salɛ’n i bo ɔ. Kɛ ɔ ko yo naan amuɛn sɔfuɛ sɔ’m b’a fa be wun b’a wlɛ i asɔnun’m be nun ti’n, asɔnun kpɛnngbɛn’m be yoli maan be fali cɛn sɔ’n kacili be nga be se be wun kɛ be ti “Klistfuɛ’m” be cɛn dilɛ. *

10. ?Laa nun’n, ngue ti yɛ sran wie’m b’a diman Nowɛli’n niɔn?

¹⁰ Nán andɛ sa yɛ sran’m be si kɛ Nowɛli’n ɔ fin be nga be suman Zoova ɔ. Kɛ mɔ cɛn dilɛ sɔ’n takaman Ɲanmiɛn Ndɛ’n su’n ti’n, afuɛ koe 1650 be nun lɛ’n be tanninnin cɛn sɔ’n i dilɛ Angle’m be nvle nin asiɛ’n i lika nga Amlɛnkɛn’m be sie be’n be nun. Nowɛli cɛn nun’n, sran kwlaa nga ɔ ka awlo m’ɔ koman junman’n, ɔ tannin i sɔ liɛ’n i ti alamannin. Sanngɛ, w’a cɛman yɛ sran’m be fali be nzuɛn laa mun ɔn, yɛ be fali uflɛ mun ekun be ukali be su ɔ. Nowɛli dilɛ’n wa kacili cɛn dan kpa kun ekun, kpɛkun andɛ nin andɛ kɛ ɔ te yo sɔ nvle kpanngban nun ɔn. Sanngɛ, kɛ mɔ i sɔ liɛ’n nin Ɲanmiɛn sulɛ  wafa ng’ɔ ti tɛ’n be kɔ likawlɛ’n ti’n, be nga be kunndɛ kɛ Ɲanmiɛn klun jɔ be wun’n, be diman Nowɛli nin cɛn uflɛ mɔ be nin amuɛn sɔlɛ’n be kɔ likawlɛ’n mlɔnmlɔn. *

11. ?Ngue ti yɛ sran wie’m be di cɛn mun ɔn? ?Sanngɛ, ngue like yɛ ɔ fata kɛ ɔ yo e cinnjin tra like kwlaa ɔ?

¹¹ Sran wie’m be wun i wlɛ kpa kɛ cɛn dilɛ sɔ mun kɛ Nowɛli sa’n, be fin be nga be suman Ɲanmiɛn Zoova’n, sanngɛ be te bu i kɛ cɛn sɔ’m be dilɛ’n timan tɛ. I kpa bɔbɔ’n, kɛ sran’m be dan lika bé dí cɛn sɔ mun’n, be buman Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ ti tɛ’n i akunndan. Cɛn dilɛ sɔ’m be yo maan awlobofuɛ’m be yia likawlɛ. ?Kɛ a bu i sɔ ɔ? Sɛ ɔ ti sɔ’n, klolɛ mɔ a klo ɔ osufuɛ mun’n yɛ ɔ yo maan a suman Ɲanmiɛn kɛ nga ɔ klo’n sa’n niɔn, nán Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ ti tɛ’n i klolɛ’n niɔn. Maan ɔ tran ɔ klun kɛ Zoova mɔ osuosu kwlaa be fin i’n, ɔ klo kɛ a nin ɔ awlobofuɛ mun amun tran klanman. (Efɛzfuɛ Mun 3:14, 15) Sanngɛ a kwla yo maan ɔ awlobofuɛ’m be afiɛn mantan kpa kɛ nga Ɲanmiɛn klo’n sa. Like nga ɔ fata kɛ ɔ yo e cinnjin tra like kwlaa’n, i su ndɛ nga akoto Pɔlu klɛli’n yɛ: ‘An mian amun ɲin an yo sa ng’ɔ yo e Min’n i fɛ’n.’—Efɛzfuɛ Mun 5:10.

12. Like nga ti yɛ ɔ fataman kɛ e fa e wun wla cɛn dilɛ nga be finwlɛ’n timan kpa’n be nun’n, fa sunnzun ase yiyi nun.

¹² Atrɛkpa’n, a bu i kɛ nán like nga ti yɛ be kpɛli cɛn sɔ’m be dilɛ’n i ba’n, i ti yɛ be te di be andɛ ɔ. ?Cɛn nga be di be’n be finwlɛ’n ti cinnjin sakpa? Ɛɛn! Maan e fa sunnzun ase kun e nian. Wie liɛ’n, w’a wun bɔnbɔn kun nzue fiɛn sinwlɛ kun nun. ?Á fá bɔnbɔn sɔ’n á dí? Ɔ si’ɛ mlɔnmlɔn! Afin bɔnbɔn sɔ’n ti fiɛn. Kɛ bɔnbɔn ngalɛ’n sa’n, nvlenvle’m be cɛn dilɛ’m be kwla yo fɛ sɔ, sanngɛ be finwlɛ’m be timan kpa mlɔnmlɔn. Kɛ ɔ ko yo naan y’a su Ɲanmiɛn kɛ ɔ klo’n sa’n  ti’n, ɔ fata kɛ e bu akunndan nga Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Ezai buli’n wie. Ɔ kannin Ɲanmiɛn sufuɛ kpa’m be ndɛ seli kɛ: “Nán amun kan ninnge fiɛn fi.”—Ezai 52:11.

13. ?Sɛ a diman cɛn mun wie’n, ngue ti yɛ ɔ kwla yo kekle maan wɔ ɔ?

¹³ Kɛ a ko fa ajalɛ kɛ a diman cɛn sɔ mun wie’n, kekle kwla tɔ ɔ su. Yɛle kɛ, like nga ti yɛ a diman amun junman su lɔ cɛn mun wie’n, be nga a nin be di junman’n be kwla usa be wun kosan. ?Yɛ sɛ be cɛ ɔ like Nowɛli nun’n nin? ?Sɛ a sɔ nun’n, ɔ ti tɛ? ?Yɛ sɛ sran nga a jɛli i’n, ɔ suman Ɲanmiɛn kɛ ɔ sa’n nin? ?Á yó i sɛ naan cɛn mɔ a diman’n ti ɔ mma’m b’a yoman annvɔ?

14, 15. ?Sɛ be bo muae man ɔ cɛn dilɛ nun annzɛ kusu sɛ be waan bé cɛ́ ɔ like cɛn dilɛ nun’n, á yó i sɛ?

¹⁴ Kɛ é kán like nga ti yɛ e diman cɛn mun’n i ndɛ’n, ɔ fata kɛ e yo i ngwlɛlɛ su. Sɛ cɛn dilɛ’m be nun’n, sɛ sran wie yo e like naan ɔ bo muae man e’n, e kwla yo i kwla ngbɛn. Sanngɛ, wie liɛ’n e nin sran sɔ’n e wun e wun titi annzɛ e nin i e di junman likawlɛ. Sɛ ɔ ti sɔ’n, e kwla yiyi nun kan kle i. I kwlaa yoli o, ɔ fata kɛ e yo sɔ ngwlɛlɛ su. Biblu’n wla e su nun kpa kɛ: ‘Maan amun ijɔlɛ wafa’n yo sran’m be fɛ, maan amun nuan nun ndɛ’n yo fɛ kɛ njin sa naan amun a tɛ sran ng’ɔ usa amun sa’n, i su klanman.’ (Kolɔsfuɛ Mun 4:6) Nian ɔ wun kpa naan w’a loman ɔ wiengu’m be ngasi. Sanngɛ, maan yiyi ndɛ nga a jran su’n i nun aɲinyiɛ nun. Kle weiin kɛ sran like cɛlɛ’n ɔ nin yialɛ nga sran’m be yia’n be timan ɔ ciliɛ, sanngɛ ɔ le blɛ uflɛ mɔ a yo ninnge sɔ mun ɔn.

¹⁵ ?Yɛ sɛ sran wie waan ɔ́ mán ɔ like’n nin? Ɔ le blɛ kun nin i nun ndɛ. Sran nga ɔ man ɔ like’n kwla se kɛ: “N si kɛ a diman cɛn’n. Sanngɛ, min waan ń fá like nga ń mán wɔ.” A kwla se ɔ wun kɛ, sɛ ɔ ti sɔ’n, nn like sɔ’n i nun sɔlɛ’n timan cɛn sɔ’n i dilɛ. Nanwlɛ, sɛ sran nga ɔ cɛ ɔ like’n ɔ siman ɔ Ɲanmiɛn sulafilɛ’n i nun ndɛ fi’n, a kwla se i kɛ a diman cɛn sɔ’n wie. I sɔ liɛ’n, ɔ́ kwlá uka ɔ naan like nga ti yɛ a sɔ like m’ɔ cɛ wɔ’n i nun, mɔ sanngɛ a kwlá cɛmɛn i wie’n, w’a yiyi nun. Sanngɛ kusu’n, sɛ a  wun i jrɛiin kɛ sran nga ɔ man ɔ like’n ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ sá ɔ nían naan sɛ ɔ Ɲanmiɛn sulafilɛ’n i su yɛ a nanti’n, annzɛ ɔ timan cinnjin traman ninnge nga be cɛ wɔ’n, naan a sɔ nun’n, ɔ timan ngwlɛlɛ like.

16. ?Wafa sɛ yɛ cɛn dilɛ’m be su ndɛ kanlɛ nun’n, a kwla nanti ngwlɛlɛ su ɔ?

¹⁶ ?Yɛ sɛ ɔ awlobofuɛ’m be suman Ɲanmiɛn kɛ ɔ sa nin? Yo aɲinyiɛfuɛ wie. Nán bowɛ fa ɔ awlobofuɛ’m be nzuɛn’n annzɛ be cɛn dilɛ’n kwlaa fa yo ndɛ. Sanngɛ, kɛ nga sran’m be ɲin yi like nga a le atin yo’n, ɔ nin wafa nga a bu ninnge mun’n sa’n, ɔ kusu yo i sɔ wie be lika. (Kanngan Matie 7:12 nun.) Sasa ɔ wun naan w’a faman ɔ wun w’a wlɛmɛn i be cɛn dilɛ’n nun. Sanngɛ yo ngwlɛlɛfuɛ ninnge nga be nin cɛn dilɛ sɔ’m be kɔman likawlɛ’n be nun. Nanwlɛ, ɔ fata kɛ like nga á yó’n ɔ nin ɔ klun akunndan’n be yo kunngba naan ɔ klun w’a titiman wɔ.—Kanngan 1 Timote 1:18, 19 nun.

17. ?Kɛ sran’m bé dí be cɛn mun mɔ ɔ mma’m be diman wie’n, ngue like yɛ a kwla yo naan ɔ mma’m b’a bumɛn i kɛ a kloman kɛ be di aklunjuɛ ɔ?

¹⁷ ?Kɛ mɔ ɔ mma’m be diman sran’m be cɛn dilɛ mɔ be takaman Ɲanmiɛn Ndɛ’n su wie’n, ngue like yɛ a kwla yo naan b’a bumɛn i kɛ a kloman kɛ be di aklunjuɛ ɔ? I sɔ liɛ’n, ɔ fin ninnge nga amun yo be blɛ uflɛ’m be nun’n. Siɛ nin niɛn wie’m be kunndɛ blɛ uflɛ be sie, naan blɛ sɔ nun b’a cɛ be mma’m be like. Ninnge’m be nun cinnjin kpafuɛ mɔ a kwla fa cɛ ɔ mma mun’n, yɛle klolɛ nga a klo be’n nin be lika nianlɛ’n.

18. ?Wafa sɛ yɛ Klistfuɛ’m be aɲia’m be bo kɔlɛ’n kwla uka ɔ naan w’a su Ɲanmiɛn kɛ nga ɔ klo’n sa ɔ?

¹⁸ Kɛ ɔ ko yo naan Ɲanmiɛn klun w’a jɔ ɔ wun’n, ɔ fata kɛ a kpalo Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ timan su’n naan a su Ɲanmiɛn kɛ nga ɔ nin i fata’n sa. ?Yɛle kɛ sɛ? Biblu’n se kɛ: ‘Maan e bu e wiengu’m be akunndan e wla be fanngan naan be klo be  wun yɛ be yo sran ye. Nán maan e yaci yialɛ’n kɛ sran wie’m be yo’n sa. Sanngɛ maan e yia e tu e wun fɔ. Siɛn’n mɔ an wun kɛ e Min’n i cɛn’n su mantan’n, an yo i sɔ tra su.’ (Ebre Mun 10:24, 25) Klistfuɛ’m be aɲia’m be ti aklunjuɛ dilɛ blɛ mɔ be kwla uka ɔ naan w’a su Ɲanmiɛn kɛ nga ɔ klo’n sa ɔ. (Jue Mun 22:23; 122:1) Aɲia sɔ’m be bo’n, Klistfuɛ nanwlɛfuɛ’m ‘be wla be wun fanngan.’—Rɔmfuɛ Mun 1:12.

19. ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ a kan ninnge nga a suannin be Biblu’n nun’n be ndɛ kle ɔ wiengu mun ɔn?

¹⁹ Wafa nga a kwla su Ɲanmiɛn kɛ nga ɔ klo’n sa’n, i kun ekun yɛle kɛ, kɛ a nin Zoova i Lalofuɛ’m be suannin Biblu’n nun like’n, ninnge nga a sili be’n, kan be ndɛ kle ɔ wiengu mun. Nanwlɛ, sran kpanngban ‘be bo awuyomo be kplin’ sa tɛtɛ nga andɛ be yo be mɛn nun’n ti. (Ezekiɛl 9:4) Atrɛkpa a si i sɔfuɛ’m be nun wie mun. ?Ngue ti yɛ ninnge nga Biblu’n maan ɔ wla o su kɛ á ɲán be’n, a boman su kleman be ɔ? Kɛ a nin Klistfuɛ kpa mun amún yía’n, mɔ amún kán Biblu’n nun ndɛ nanwlɛ ɲɛnmɛn nga amun suannin’n klé amun wiengu mun’n, yɛ sran’m be nzuɛn’n ɔ nin Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ timan su’n i osu kwlaa ng’ɔ te o ɔ awlɛn nun’n, ɔ́ wíe blɛblɛblɛ ɔ. Lafi su kpa kɛ sɛ a su Ɲanmiɛn kɛ nga ɔ klo’n sa’n, á dí aklunjuɛ kpɛkun á ɲán suyralɛ kpanngban.—Malasi 3:10.