Yì hosọ lẹ ji

Yì todowhinnu hosọ lẹ tọn ji

WETA FỌTỌ̀N-NUKUNDOPO

Tẹdo Sinsẹ̀n-Bibasi Nugbo Go

Tẹdo Sinsẹ̀n-Bibasi Nugbo Go
  • Etẹwẹ Biblu plọn mí gando boṣiọ lẹ yiyizan po sinsẹ̀n-bibasi hlan tọgbo lẹ po go?

  • Nukun tẹwẹ Klistiani lẹ nọ yí do pọ́n whedudu?

  • Nawẹ hiẹ sọgan basi zẹẹmẹ nuyise towe lẹ tọn na mẹdevo lẹ bo ma hẹn homẹgble yé gbọn?

1, 2. Kanbiọ tẹwẹ a dona kanse dewe to whenuena hiẹ ko tọ́nsọn sinsẹ̀n lalo mẹ godo, podọ naegbọn hiẹ mọdọ ehe yin onú titengbe?

MÍ NI dọ dọ hiẹ mọdọ azọ̀n bẹplamẹ de ko gbayipe to lẹdo towe pete mẹ. Mẹde ko gbọ̀n nuglọ bo kọ̀n adínu ylankan do awà lọ ji, bọ ninọmẹ lọ todin to ogbẹ̀ lẹ zedo owù mẹ. Etẹwẹ hiẹ na wà? Matin ayihaawe, eyin hiẹ penugo a na sẹtẹn. Ṣigba to whenuena hiẹ ko wàmọ godo, kanbiọ titengbe ehe na gbẹsọ duahunmẹna we, ‘Be yẹn ko yin bibẹpla wẹ?’

2 Ninọmẹ mọnkọtọn wẹ fọndote gando sinsẹ̀n lalo go. Biblu plọn mí dọ nuplọnmẹ po aṣa mawé lẹ po ko hẹn sinsẹ̀n-bibasi mọnkọtọn flu. (2 Kọlintinu lẹ 6:17) Enẹ wẹ zọ́n bọ e yin onú titengbe nado tọ́nsọn “Babilọni Daho” lọ mẹ, yèdọ ahọluigba aihọn tọn heyin sinsẹ̀n lalo tọn. (Osọhia 18:2, 4) Be hiẹ ko wà ehe ya? Eyin mọwẹ, be a jẹna pipà. Ṣigba e ma ko pé nado klan dewe dovo kavi doalọtena awukọndopọ hẹ sinsẹ̀n lalo poun gba. Enẹgodo, hiẹ dona kanse dewe dọ, ‘Be nuyizan sinsẹ̀n lalo tọn depope gbẹ́ pò to lẹdo ṣie mẹ ya?’ Lẹnnupọndo apajlẹ delẹ ji.

SINSẸ̀N-BIBASI HLAN BOṢIỌ PO TỌGBO LẸ PO

3. (a) Etẹwẹ Biblu dọ gando boṣiọ lẹ yiyizan go, podọ naegbọn pọndohlan Jiwheyẹwhe tọn sọgan vẹawuna mẹdelẹ nado kẹalọyi? (b) Etẹwẹ hiẹ dona wà po nuyizan depope he tindo kanṣiṣa hẹ sinsẹ̀n lalo po?

3 Mẹdelẹ ko tindo boṣiọ kavi yẹdide adógo tọn lẹ to owhé yetọn lẹ gbè na owhe susu. Be hiẹ tindo onú mọnkọtọn lẹ to owhé towe gbè wẹ? Eyin mọwẹ, hiẹ sọgan lẹndọ nupaṣamẹ wẹ e yin kavi dọ e ma sọgbe nado hodẹ̀ hlan Jiwheyẹwhe matin alọgọ onú yinukundomọ mọnkọtọn de tọn. Hiẹ tlẹ sọgan ko jẹakọ hẹ delẹ to nuyizan ehelẹ mẹ taun. Ṣigba Jiwheyẹwhe lọsu wẹ na dọ lehe mí dona sẹ̀n ẹn do, podọ Biblu plọn mí dọ ewọ ma jlo dọ mí ni yí boṣiọ lẹ zan gba. (Eksọdusi 20:4, 5; Psalm 115:4-8; Isaia 42:8; 1 Johanu 5:21) Enẹwutu hiẹ sọgan tẹdo sinsẹ̀n nugbo go gbọn nuyizan depope he tindo kanṣiṣa hẹ sinsẹ̀n-bibasi lalo didesẹ mlẹnmlẹn dali. Na taun tọn, nọ pọ́n yé hlan dile Jehovah nọ wà do—yèdọ taidi “osùnú.”—Deutelonomi 27:15.

4. (a) Nawẹ mí wagbọn do yọnẹn dọ nuvọ́ wẹ sinsẹ̀n-bibasi hlan tọgbo? (b) Naegbọn Jehovah gbẹ́ na omẹ etọn lẹ ma nado tindo mahẹ to wunmẹ afinyọnnuwiwa tọn depope mẹ?

4 Sinsẹ̀n-bibasi hlan tọgbo sọ gbayipe to sinsẹ̀n lalo susu mẹ. Jẹnukọnna nugbo Biblu tọn pinplọn, mẹdelẹ yise dọ oṣiọ lẹ tin to ogbẹ̀ to lẹdo mayinukundomọ de mẹ podọ yé sọgan gọalọ kavi gbleawuna mẹhe to ogbẹ̀ lẹ. Hiẹ sọgan ko nọ dovivẹnu susu dai nado miọnhomẹna tọgbo towe he kú lẹ. Ṣigba dile hiẹ plọn to Weta 6tọ owe ehe tọn mẹ do, oṣiọ lẹ ma tin to ogbẹ̀ to fidevo depope. Gbọnmọ dali, vivẹnudido nado dọho hẹ yé yin nuvọ́ de poun. Na taun tọn, aovi lẹ wẹ yin asisa nudọnamẹ depope he taidi nuhe wá sọn mẹyiwanna he ko kú lẹ dè tọn. Enẹwutu, Jehovah gbẹ́ na Islaelivi lẹ ma nado tẹnpọn nado dọho hẹ oṣiọ kavi nado doalọ to wunmẹ afinyọnnuwiwa tọn devo depope mẹ.—Deutelonomi 18:10-12.

5. Etẹwẹ hiẹ sọgan wà eyin boṣiọ yiyizan kavi sinsẹ̀n-bibasi hlan tọgbo lẹ yin apadewhe sinsẹ̀n-bibasi towe dai tọn?

5 Eyin hiẹ ko nọ yí boṣiọ lẹ zan kavi nọ basi sinsẹ̀n hlan tọgbo lẹ to ojlẹ de mẹ dai, etẹwẹ hiẹ sọgan wà? Nọ hia bo nọ lẹnayihamẹpọn do wefọ Biblu tọn he do nukun he Jiwheyẹwhe nọ yí do pọ́n onú mọnkọtọn lẹ hia ji. Nọ hodẹ̀ hlan Jehovah egbesọegbesọ gando ojlo towe nado tẹdo sinsẹ̀n-bibasi nugbo go, bosọ biọ to e si nado gọalọna we nado nọ lẹnnupọn dile ewọ nọ wà do.—Isaia 55:9.

HÙNWHẸ NOẸLI TỌN—KLISTIANI DOWHENU TỌN LẸ MA DOALỌ TO E MẸ

6, 7. (a) Hùnwhẹ etẹ tọn wẹ e yin didọ dọ Noẹli yin, podọ be hodotọ Jesu tọn owhe kanweko tintan tọn lẹ nọ basi i ya? (b) Etẹwẹ hùnwhẹ jijizan tọn lẹ tindo kanṣiṣa hẹ to ojlẹ devi dowhenu Jesu tọn lẹ tọn mẹ?

6 Sinsẹ̀n lalo sọgan hẹn sinsẹ̀n-bibasi mẹde tọn flu na nuhe gando whẹho gbọjẹzan paa lẹ tọn go. Di apajlẹ, lẹnnupọndo hùnwhẹ Noẹli tọn ji. E yin didọ dọ jijizan Jesu Klisti tọn wẹ hùnwhẹ Noẹli tọn yin, podọ diblayin sinsẹ̀n he sọalọakọ́n nado yin Klistiani lẹpo wẹ nọ basi hùnwhẹ ehe. Etomọṣo, kunnudenu depope ma dohia dọ devi Jesu tọn lẹ to owhe kanweko tintan mẹ basi hùnwhẹ mọnkọtọn. Owe lọ Sacred Origins of Profound Things dọmọ: “Na owhe kanweko donu awe to jiji Klisti tọn godo, mẹdepope ma yọ́n whenue ewọ yin jiji, podọ omẹ kleun de poun wẹ tindo ojlo to enẹ mẹ.”

7 Eyin devi Jesu tọn lẹ tlẹ ko yọ́n jijizan etọn, yé ma na ko basi hùnwhẹ etọn. Etẹwutu? Dile otanwe The World Book Encyclopedia dọ do, Klistiani fliflimẹ tọn lẹ “nọ pọ́n hùnwhẹ jijizan tọn bibasi hlan taidi aṣa kosi tọn de.” Hùnwhẹ jijizan tọn he yin nùdego to Biblu mẹ lẹ yin ahọlu awe he ma nọ sẹ̀n Jehovah lẹ kẹdẹ tọn. (Gẹnẹsisi 40:20; Malku 6:21) Hùnwhẹ jijizan tọn lẹ sọ nọ yin bibasi nado gbògbéna yẹwhe kosi tọn lẹ. Di apajlẹ, Lomunu lẹ nọ basi hùnwhẹ jijizan yẹwhe-yọnnu Diane tọn to 24 mai. To wunkẹngbe, yé nọ basi hùnwhẹ jijizan yẹwhe-owhè tọn, yèdọ Apollo. Gbọnmọ dali, hùnwhẹ jijizan tọn tindo kanṣiṣa hẹ nuyise kosi tọn, e ma yin hẹ sinsẹ̀n Klistiani tọn gba.

8. Basi zẹẹmẹ kanṣiṣa he tin to hùnwhẹ jijizan tọn po otangblo po ṣẹnṣẹn tọn.

8 Whẹwhinwhẹ́n devo tin ehe wutu Klistiani owhe kanweko tintan tọn lẹ ma na ko basi hùnwhẹ jijizan Jesu tọn. Devi etọn lẹ sọgan ko yọnẹn dọ hùnwhẹ jijizan tọn tindo kọndopọ hẹ otangblo. Di dohia, susu Glẹkinu po Lomunu lẹ po tọn to hohowhenu wẹ yise dọ gbigbọ de nọ wá otẹn jiji gbẹtọ dopodopo tọn mẹ bo nọ basi hihọ́na mẹlọ to gbẹzan etọn blebu mẹ. Owe lọ The Lore of Birthdays dọmọ: “Gbigbọ ehe tindo haṣinṣan dabla de hẹ yẹwhe lọ he sin jijizan gbè mẹlọ yin jiji te.” E họnwun dọ homẹ Jehovah tọn ma na hùn do hùnwhẹ depope he na kọ̀n Jesu dopọ hẹ otangblo go. (Isaia 65:11, 12) Enẹwutu naegbọn mẹsusu nọ basi hùnwhẹ Noẹli tọn?

LEHE HÙNWHẸ NOẸLI TỌN BẸJẸEJI GBỌN

9. Nawẹ 25 décembre wá yin dide taidi azán he gbè hùnwhẹ jijizan Jesu tọn na yin bibasi te gbọn?

9 To owhe kanweko susu to whenuena Jesu ko tọ́nsọn aigba ji godo wẹ gbẹtọ lẹ jẹ hùnwhẹ jijizan etọn tọn basi ji to 25 décembre. Ṣigba e ma yin azán enẹ ji wẹ Jesu yin jiji te gba, kunnudenu lẹ dohia dọ octobre mẹ wẹ e yin jiji te. * Enẹwutu naegbọn 25 décembre do yin dide? Mẹhe wá sọalọakọ́n nado yin Klistiani to godo mẹ delẹ na ko “jlo dọ azán lọ ni dukosọ hẹ hùnwhẹ kosi tọn to Lomu ehe yin ‘jijizan owhè he ji yè ma nọ dù te tọn.’ ” (The New Encyclopædia Britannica) To avivọ-whenu, whenuena e nọ taidi dọ huhlọn owhè tọn depò, kosi lẹ nọ basi hùnwhẹ lẹ nado hẹn asisa yozò po hinhọ́n po tọn ehe gọwá sọn gbejizọnlin dindẹn etọn mẹ. Yé yise dọ 25 décembre wẹ yin azán he gbè owhè nọ bẹ gbejizọnlin kọlilẹwa tọn etọn jẹeji. To vivẹnudido de mẹ nado diọ kosi lẹ zun yisenọ, nukọntọ sinsẹ̀n tọn lẹ kẹalọyi hùnwhẹ ehe bo tẹnpọn nado hẹn ẹn zun “Klistiani” tọn. *

10. To ojlẹ de mẹ wayi, naegbọn mẹdelẹ ma nọ basi hùnwhẹ Noẹli tọn?

10 E ko yin yinyọnẹn sọn whenu dindẹn die gbọ́n dọ hùnwhẹ kosi tọn wẹ Noẹli yin. Na hùnwhẹ Noẹli tọn ma tindo dodonu Owe-wiwe tọn wutu, e yin alọhẹndotena to Angleterre podọ to otò Amelika tọn he tin to gandudomẹji Angleterre tọn glọ delẹ mẹ to owhe kanweko 17tọ mẹ. Mẹdepope he gọ̀n azọ́nmẹ to azán hùnwhẹ Noẹli tọn gbè nọ jiya etọn. Ṣigba, to madẹnmẹ aṣa hoho lọ lẹkọwa, podọ aṣa yọyọ devo lẹ yin yiyidogọ. Noẹli wá lẹzun hùnwhẹ daho de whladopo dogọ, podọ mọwẹ e gbẹ́ te to otò susu mẹ to egbehe. Ṣigba na kanṣiṣa he hùnwhẹ Noẹli tọn tindo hẹ sinsẹ̀n lalo wutu, mẹhe jlo nado hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn lẹ ma nọ basi hùnwhẹ Noẹli tọn kavi hùnwhẹ devo depope he tindo dodonu etọn to sinsẹ̀n kosi tọn mẹ. *

BE DODONU HÙNWHẸ LẸ TỌN YIN NUJỌNU YA?

11. Naegbọn mẹdelẹ nọ basi hùnwhẹ paa lẹ, ṣigba etẹwẹ dona duahunmẹna mí hugan?

11 Mẹdelẹ yigbe dọ hùnwhẹ lẹ taidi Noẹli tindo dodonu kosi tọn ṣigba gbẹsọ mọdọ e ma ylan nado nọ basi hùnwhẹ ehelẹ. Na nugbo tọn, suhugan gbẹtọ lẹ tọn ma nọ lẹnnupọndo sinsẹ̀n-bibasi lalo ji to whenuena yé to hùnwhẹ lẹ basi gba. Nuwiwa ehelẹ sọ nọ hùn dotẹnmẹ dotena whẹndo lẹ nado dọnsẹpọ yede dogọ. Be linlẹn he hiẹ nọ tindo lẹ niyẹn ya? Eyin mọwẹ, be e ma yin owanyi na sinsẹ̀n lalo wẹ nọ hẹn ẹn taidi nuhe sinyẹnawuna we nado tẹdo sinsẹ̀n-bibasi nugbo go gba, ṣigba e sọgan yindọ owanyi whẹndo tọn wẹ. Tindo nujikudo dọ Jehovah, he yin dowatọ whẹndo tọn, jlo dọ hiẹ ni tindo haṣinṣan dagbe hẹ hẹnnumẹ towe lẹ. (Efesunu lẹ 3:14, 15) Ṣigba hiẹ sọgan hẹn haṣinṣan mọnkọtọn lodo to aliho he Jiwheyẹwhe kẹalọyi lẹ mẹ. Gando whẹho he dona duahunmẹna mí hugan lẹ go, apọsteli Paulu wlanwe dọmọ: “Mì nọ dindona nuhe yin alọkẹyi hlan Oklunọ.”—Efesunu lẹ 5:10.

12. Basi dohia nuhewutu mí dona dapana aṣa po hùnwhẹ he tindo dodonu ylankan lẹ po tọn.

12 Vlavo hiẹ lẹndọ e ma yin dodonu hùnwhẹ lẹ tọn wẹ yin whẹwhinwhẹ́n tangan he wutu yé do nọ yin bibasi to egbehe gba. Be dodonu kavi fie hùnwhẹ lẹ wá sọn yin nujọnu ya? Mọwẹ! Di dohia: Mí ni dọ dọ hiẹ mọ bọnbọn de to ogbóji. Be hiẹ na ze bọnbọn lọ bo dù i wẹ ya? Paali! Bọnbọn enẹ ko kudiho. Taidi bọnbọn enẹ, hùnwhẹ lẹ kavi whedudu sọgan taidi homẹhunnu, ṣigba ofi mawé lẹ wẹ yé bẹjẹeji sọn. Nado tẹdo sinsẹ̀n-bibasi nugbo go, mí dona tindo pọndohlan he taidi yẹwhegán Isaia tọn, mẹhe dọna sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹ dọmọ: “Mì doalọ onú mawé de go blo.”—Isaia 52:11.

YÍ WUNTUNTUN ZAN TO NUYIWA HẸ MẸDEVO LẸ MẸ

13. Avùnnukundiọsọmẹ tẹlẹ wẹ sọgan fọ́n to whenuena hiẹ ma tindo mahẹ to whedudu lẹ mẹ?

13 Avùnnukundiọsọmẹ sọgan fọndote to whenuena hiẹ basi dide ma nado doalọ to whedudu lẹ mẹ. Di apajlẹ, e sọgan paṣa azọ́nwatọgbẹ́ lẹ nuhewutu hiẹ ma nọ doalọ to nuwiwa whedudu tọn lẹ mẹ to azọ́nwatẹn towe. Etẹwẹ hiẹ na wà eyin mẹde na we nunina Noẹli whenu tọn? Be e jẹagọ nado kẹalọyi i wẹ? Etẹwẹ hiẹ na wà eyin nuyise alọwlemẹ towe tọn jẹagọdo towe? Etẹwẹ hiẹ sọgan wà nado hẹn ẹn diun dọ ovi towe lẹ ma jẹdò nude tọn dile etlẹ yindọ yé ma nọ dù-whè?

14, 15. Etẹwẹ hiẹ sọgan wà eyin mẹde dọ owhe-nú do we kavi jlo nado na we nunina de?

14 E nọ biọ wuntuntun nado yọ́n lehe yè sọgan penukundo ninọmẹ dopodopo go do. Eyin owhe-nú yin didọ do we to paa mẹ, hiẹ sọgan yigbe gbọn a wanu didọna mẹlọ poun dali. Ṣigba mí ni dọ dọ mẹhe hiẹ nọ mọ kavi nọ wazọ́n hẹ to gbesisọmẹ wẹ to owhe-nú dọ do we. To whẹho mọnkọtọn mẹ, hiẹ sọgan basi zẹẹmẹ yinukọn dogọ. To ninọmẹ lẹpo mẹ, nọ yí wuntuntun zan. Biblu na avase mí dọmọ: “Mì gbọ hogbe mìtọn ni tin po ojọmiọn po to whepoponu, ehe ojẹ̀ pé, na mìwlẹ nido yọ́n le mì na nọ gblọnhona gbẹtọ lẹ dopodopo do.” (Kọlọsinu lẹ 4:6) Nọ to aṣeji ma nado yinuwa po mẹmasi po hlan mẹdevo lẹ. Kakatimọ, yí zinzin do basi zẹẹmẹ teninọ towe tọn. Hẹn ẹn họnwun dọ hiẹ ma jẹagọdo nunamẹ po nuwiwa pọmẹ tọn lẹ po gba ṣigba hiẹ na jlo nado tindo mahẹ to nuwiwa ehelẹ mẹ to ojlẹ devo mẹ.

15 Etẹwẹ a na wà eyin mẹde jlo nado na we nunina de? E sinai do ninọmẹ lọ lẹ ji. Nunamẹtọ lọ sọgan dọmọ: “Yẹn yọnẹn dọ hiẹ ma nọ dù-whè. Etomọṣo, yẹn jlo dọ a ni yí ehe.” Hiẹ sọgan basi nudide dọ alọkikẹyi nunina lọ to ninọmẹ mọnkọtọn lẹ mẹ ma yin nudopolọ po mahẹ tintindo to whedudu mẹ po gba. Nugbo wẹ dọ, eyin nunamẹtọ lọ ma jẹakọ hẹ nuyise towe lẹ, hiẹ sọgan dọna ẹn dọ a ma nọ dù-whè. Ehe na gọalọna we nado basi zẹẹmẹ nuhewutu hiẹ kẹalọyi nunina lọ ṣigba bo ma nọ nanumẹ to nuwiwa mọnkọtọn whenu tọn na ẹn. To alọ devo mẹ, e na yin nuyọnẹnnu ma nado kẹalọyi nunina de eyin e họnwun dọ linlẹn mẹlọ tọn wẹ nado dohia dọ hiẹ ma na tẹdo nuyise towe lẹ go kavi dọ hiẹ na jogbe na ale agbasanu tọn wutu.

NAWẸ HIẸ NA YINUWA HẸ HAGBẸ WHẸNDO TỌN MAYISENỌ LẸ GBỌN?

16. Nawẹ hiẹ sọgan yí wuntuntun zan to whẹho he gando whedudu go lẹ mẹ gbọn?

16 Etẹwẹ hiẹ na wà eyin nuyise hagbẹ whẹndo towe tọn lẹ tọn gbọnvo na towe? Whladopo dogọ, yí wuntuntun zan. E ma yin dandan nado nọ dọ̀nnu gando aṣa kavi hùnwhẹ he hẹnnumẹ towe lẹ basi nudide nado nọ basi lẹpo go gba. Kakatimọ, na sisi jlọjẹ yetọn nado wà nuhe jlo yé, kẹdẹdile hiẹ na jlo dọ yé ni na sisi jlọjẹ towe do. (Matiu 7:12) Dapana nuyiwa depope he na hẹn we doalọ to whedudu lọ mẹ. Etomọṣo, yin lẹnpọn dagbenọ to whẹho he ma gando whedudu go tlọlọ lẹ mẹ. Na nugbo tọn, a dona nọ yinuwa to aliho he ma na hẹn ayihadawhẹnamẹnu towe hoapa mẹ to whepoponu.—1 Timoti 1:18, 19.

17. Nawẹ hiẹ sọgan gọalọna ovi towe lẹ ma nado mọtolanmẹ dọ yé jẹdò nude tọn na yé mọ bọ mẹdevo lẹ to owhe-dù wutu gbọn?

17 Etẹwẹ hiẹ sọgan wà bọ ovi towe lẹ ma na mọtolanmẹ dọ yé jẹdò nude tọn na yé ma basi hùnwhẹ he ma sọgbe hẹ Owe-wiwe lẹ wutu? Ehe sinai titengbe do nuhe hiẹ nọ wà to ojlẹ devo he mayin whedudu whenu to owhe lọ gblamẹ lẹ ji. Mẹjitọ delẹ nọ de whenu dovo nado na nunina ovi yetọn lẹ. Dopo to nunina dagbe hugan lẹ mẹ he hiẹ sọgan na ovi towe lẹ wẹ whenu po ayidonugo owanyinọ towe po.

BASI SINSẸ̀N NUGBO

18. Nawẹ opli Klistiani tọn lẹ yìyì sọgan gọalọna we nado tẹdo sinsẹ̀n-bibasi nugbo go gbọn?

18 Nado hẹn homẹhun Jiwheyẹwhe, hiẹ dona gbẹ́ sinsẹ̀n-bibasi lalo dai bo tẹdo sinsẹ̀n-bibasi nugbo go. Etẹwẹ titẹdo sinsẹ̀n-bibasi nugbo go bẹhẹn? Biblu dọmọ: “Mì gbọ mí nisọ nọ lẹn mínọzo tọn pọ́n nado nọ jlahomẹdona to owanyi po azọ́n dagbe lẹ po mẹ: to ma gbẹ́ opli míde tọn mẹ, dile jijọ mẹdelẹ tọn te; ṣigba mí ni nọ to homẹjladona mínọzo; humọ na le mì mọdọ azán lọ to sisẹpọ.” (Heblu lẹ 10:24, 25) Opli Klistiani tọn lẹ yin nuwiwa ayajẹ tọn lẹ na we nado sẹ̀n Jiwheyẹwhe to aliho he ewọ kẹalọyi mẹ. (Psalm 22:22; 122:1) Opli mọnkọtọn lẹ nọ hùn dotẹnmẹ dote na Klistiani nugbonọ lẹ nado ‘miọnhomẹna ode awetọ yetọn.’—Lomunu lẹ 1:12.

19. Naegbọn e do yin nujọnu dọ a ni dọho hẹ mẹdevo lẹ gando nuhe plọn a te to Biblu mẹ lẹ go?

19 Aliho devo he mẹ hiẹ sọgan tẹdo sinsẹ̀n-bibasi nugbo go te wẹ nado dọhona mẹdevo lẹ gando nuhe a ko plọn sọn Biblu pinplọn hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ mẹ go. Na nugbo tọn, mẹsusu to “hunwẹn podọ . . . to awhado” na onú ylankan he to jijọ to aihọn mẹ to egbehe lẹ wutu. (Ezekiẹli 9:4) Vlavo hiẹ yọ́n mẹdelẹ he tindo numọtolanmẹ enẹ. Naegbọn a ma nado dọho hẹ yé gando todido sinai do Biblu ji towe na sọgodo go? Dile hiẹ to awukọndopọ hẹ Klistiani nugbo lẹ bo to hodọna mẹdevo lẹ gando nugbo jiawu Biblu tọn he hiẹ ko plọn lẹ go, a na mọdọ ojlo depope he a tindo na aṣa po sinsẹ̀n-bibasi lalo tọn po he sọgan gbẹ́ pò to ahun towe mẹ na jẹ bubusẹ ji vudevude. Tindo nujikudo dọ a na yin ayajẹnọ bo nasọ mọale susu yí eyin hiẹ tẹdo sinsẹ̀n-bibasi nugbo go.—Malaki 3:10.

^ huk. 9 Pọ́n Nudọnamẹ Dogọ, “Be Décembre mẹ Wẹ Jesu Yin Jiji te Ya?

^ huk. 9 Hùnwhẹ Saturne tọn sọ yin dopo to nuhewutu 25 décembre do yin dide mẹ. Hùnwhẹ ehe nọ yin bibasi sọn azán 17 jẹ 24 décembre nado gbògbéna yẹwhe ogle tọn heyin Lomunu lẹ tọn. To hùnwhẹ Saturne tọn whenu, agọdudu, aglinjijẹ, po nunina didohlan ode awetọ po nọ wá aimẹ.

^ huk. 10 Na hodidọ do nukun he Klistiani nugbo lẹ nọ yí do pọ́n hùnwhẹ he gbayipe devo lẹ ji, pọ́n Nudọnamẹ Dogọ “Be Mí Dona Basi Hùnwhẹ Whedudu Tọn lẹ Wẹ Ya?