Skip to content

Skip to table of contents

KAROA 16

Tomadiho Momokanina Badinaia Goada

Tomadiho Momokanina Badinaia Goada
  • Baibel ese kaivakuku gaukaralaia karana be edena bamona ia gwauraia?

  • Keristani taudia ese dina badadia be edena bamona idia laloa?

  • Oi abia dae herevadia be edena dala ai oi gwauraia diba, unai amo haida edia lalona do oi hahisia lasi?

1, 2. Tomadiho koikoi oi rakatania murinai, sibona dekenai edena henanadai oi henia diba, bona dahaka dainai oi laloa unai be mai anina bada?

BEMA oi diba tau ta ese hehuni dalanai poisini be emu ranu tanika lalonai ia udaia, bona ta ia hamasea diba, dahaka do oi karaia? Maoromaoro ranu goevana abia gabuna do oi tahua. To unai oi karaia murinai, inai henanadai do oi laloa noho: ‘Unai ranu lalonai ia noho poisini ese egu tauanina ia hadikaia vadaeni, a?’

2 Tomadiho koikoi dekenai unai bamona ia vara. Baibel ia gwau unai bamona tomadiho edia hahediba herevadia bona kara be miro. (2 Korinto 6:17) Unai dainai gau badana be “Babulonia badana,” tanobada ena tomadiho koikoi ibounai unai, amo oi raka siri. (Apokalupo 18:​2, 4) Unai oi karaia vadaeni, a? Bema oibe, ai ura oi ai hanamoa. To tomadiho koikoi oi rakatania sibona be hegeregere lasi. Unai oi karaia murinai, namona be sibona oi nanadaia: ‘Tomadiho koikoi edia lalohadai haida lau badinaia noho, a?’ Haheitalai haida mani ita itaia.

KAIVAKUKU BONA SENE TAUDIA TOMADIHO HENIA KARANA

3. (a) Baibel ese kaivakuku gaukaralaia karana be edena bamona ia herevalaia, bona dahaka dainai ia auka haida ese Dirava ena lalohadai idia abia dae totona? (b) Bema tomadiho koikoi ese idia gaukaralaia gaudia haida be oi dekenai idia noho, dahaka oi karaia be namo?

3 Haida be lagani momo lalonai edia ruma dekenai kaivakuku idia gaukaralaia. Oiemu ruma dekenai kaivakuku haida idia noho, a? Bema oibe, reana oi laloa unai kaivakuku idia noho dainai Dirava oi guriguri henia diba. Reana unai kaivakuku haida oi ura henia bada. To Dirava be ita dekenai ia ita tomadiho henia dalana ia gwauraia, bona Baibel ia gwau Ia ura lasi ita ese kaivakuku ita gaukaralaia. (Esodo 20:​4, 5; Salamo 115:​4-8; Isaia 42:8; 1 Ioane 5:21) Unai dainai, tomadiho koikoi ese idia gaukaralaia gaudia oi hadikaia be namo, unai amo tomadiho momokani oi badinaia diba. Iehova ese unai gaudia ia “badu henia” dainai, idia oi dadaraia danu be namo.​—Deuteronomi 27:15.

4. (a) Edena bamona ita diba sene taudia ita tomadiho henia be anina lasi? (b) Dahaka dainai Iehova ese Israela taudia ia taravatudia meamea karadia idia karaia lasi totona?

4 Tomadiho koikoi momo ese sene taudia idia tomadiho henia. Haida be Baibel ena hereva momokani idia do dibaia lasi neganai, idia laloa mase taudia be lauma gabuna ta dekenai idia noho, bona idia ese mauri taudia idia durua eiava hahisia diba. Reana guna emu sene taudia hamoalea totona gau momo oi karaia. To inai buka ena Karoa 6 dekenai oi dibaia bamona, mase taudia be gau ta idia diba lasi. Unai dainai, idia ida oi hereva toho be anina lasi. Bema ta be ena lalokau mase tauna amo hereva ta ia kamonai, unai be demoni amo ia mai. Unai dainai, Iehova ese Israela taudia ia taravatudia mase taudia do idia hereva henia toho lasi, eiava meamea karadia do idia karaia lasi.​—Deuteronomi 18:​10-12.

5. Bema emu tomadiho gunana dekenai kaivakuku eiava sene taudia oi tomadiho henia, dahaka oi karaia diba?

5 Bema emu tomadiho gunana dekenai kaivakuku eiava sene taudia oi tomadiho henia, dahaka oi karaia diba? Baibel oi duahia bona Dirava ena lalohadai unai gaudia dekenai oi lalohadailaia. Bema oi ura tomadiho momokani oi badinaia, namona be dina ta ta ai Iehova dekenai unai oi gurigurilaia, bona oi noia oi do ia durua ia laloa hegeregerena oi laloa totona.​—Isaia 55:9.

KERISTANI TAUDIA GINIGUNADIA ESE KRISMAS IDIA HAHELAGAIA LASI

6, 7. (a) Taunimanima idia gwau, Krismas negana ai dahaka idia karaia, bona Iesu ena hahediba taudia ginigunadia ese unai idia hahelagaia, a? (b) Iesu ena hahediba taudia edia negai, vara dinana hahelagaia karadia be daidia ese idia badinaia?

6 Bema ta be tomadiho koikoi ese idia karaia dina badadia edia moale karadia lalonai ia vareai, unai ese ena tomadiho karana ia hamiroa diba. Krismas mani ita laloa. Taunimanima idia gwau Krismas negana ai idia ese Iesu ena vara dinana idia hahelagaia, bona sibodia idia gwauraia Keristani tomadiho orea ibounai ese unai idia badinaia. To, gau ta ese ia hamomokania lasi Iesu ena hahediba taudia ginigunadia ese unai dina badana idia hahelagaia. Buka ta (Sacred Origins of Profound Things) ia gwau: “Keriso ia vara bena lagani 200 murinai, Iesu ena vara dinana be tau ta ia diba lasi, bona taunimanima haida sibona ese Iesu ia vara dina korikorina idia laloa.”

7 Ena be Iesu ena hahediba taudia ese Iesu ena vara dinana idia diba, to idia hahelagaia lasi. Dahaka dainai? Badina buka ta (The World Book Encyclopedia) ia gwau, Keristani taudia ginigunadia “idia laloa ta ena vara dinana moalelaia karana, be kaivakuku tomadiho henia taudia edia kara ta.” Baibel ese Iehova idia tomadiho henia lasi lohia taudia rua edia vara dinana laloa karana sibona ia herevalaia. (Genese 40:20; Mareko 6:21) Unai negai, vara dinana laloa karana idia karaia, dirava koikoidia idia hanamoa totona. Hegeregere, May 24 ai Roma taudia ese dirava hahinena, Diana, ena vara dinana idia hahelagaia. Unai dina murinai, edia dina diravana, Apolo, ena vara dinana idia hahelagaia. Unai dainai, vara dinana hahelagaia karana be kaivakuku tomadiho henia taudia ese idia badinaia, to Keristani taudia ese idia badinaia lasi.

8. Vara dinana hahelagaia karana bona hahediba koikoi idia gaukara hebou dalana mani oi gwauraia.

8 Badina ma ta dainai Keristani taudia ginigunadia ese Iesu ena vara dinana idia hahelagaia lasi. Iena hahediba taudia idia diba vara dinana hahelagaia karana be hahediba koikoina ta. Hegeregere, idaunegai Greek bona Roma taudia idia laloa natuna ta ia vara neganai, lauma ta ese ia vadivadi henia bona ena mauri ibounai lalonai ia gimaia. Buka ta (The Lore of Birthdays) ia gwau: “Unai lauma be dirava ta ida idia hetura, badina unai dirava bona unai natuna edia vara dinana be hegeregere.” Bema unai bamona kara be Iesu ida idia gwauraia hebou, Iehova be do ia moale lasi. (Isaia 65:​11, 12) Vadaeni, dahaka dainai taunimanima momo ese Krismas idia hahelagaia?

KRISMAS ENA MATAMANA

9. Edena dala ai December 25 be Iesu ena vara dinana ai idia halaoa?

9 Iesu be guba dekenai ia daekau bena lagani handred haida murinai, taunimanima ese December 25 ai Iesu ena vara dinana idia hahelagaia matamaia. To Iesu be unai nega ai ia vara lasi, reana ia be October ai ia vara. * Dahaka dainai December 25 idia abia hidi? Gabeai sibodia idia gwauraia Keristani taudia, “idia ura Iesu ena vara dinana be Roma taudia edia ‘dina diravana ena vara dinana,’ ena aria ida ia hegeregere.” (The New Encyclopædia Britannica) Keru negana ai, dina ena siahu be bada lasi, unai dainai dirava koikoidia idia tomadiho henia taudia ese aria idauidau idia karaia. Unai amo dina be ena laolao daudauna amo do ia giroa lou bena diari bona siahu ia henia diba. Idia laloa December 25 ai dina be ia giroa lou matamaia. Tomadiho gunalaia taudia idia ura kaivakuku tomadiho henia taudia be Keristani taudia ai idia lao, unai dainai unai dina idia abia hidi bona Keristani karana ta ai idia halaoa. *

10. Dahaka dainai haida ese Krismas idia hahelagaia lasi?

10 Taunimanima idia diba Krismas be Dirava momokani idia diba lasi taudia ese idia hamatamaia. Baibel ese Krismas ia matamaia dalana ia gwauraia lasi dainai, lagani 1600-1700 huanai, England bona ia biagua America ena gabu haida dekenai Krismas idia taravatua. Krismas dinana ai gaukara dekenai ia lao lasi tauna be kota dekenai idia abia lao. To daudau lasi murinai, taunimanima ese Krismas neganai idia karaia karadia idia abia dae lou bona lalohadai matamata haida danu idia abia dae. Krismas be dina badana ai ia lao lou bona hari tano momo dekenai unai dina idia hahelagaia. To, Krismas be tomadiho koikoi ena hahediba herevana ta dainai, Dirava idia ura hamoalea taudia ese Krismas bona tomadiho koikoi edia dina badadia ma haida idia hahelagaia lasi. *

DINA BADADIA EDIA MATAMANA BE MAI ANINA BADA, A?

11. Dahaka dainai haida ese dina badadia idia hahelagaia, to dahaka ita laloa bada be namo?

11 Haida idia abia dae Dirava diba lasi taudia ese dina badadia hegeregere Krismas idia matamaia, to idia laloa idia hahelagaia be kerere lasi. Taunimanima momo ese dina badadia idia moalelaia neganai, tomadiho koikoi idia laloa lasi. Bona unai bamona nega ese dala ia kehoa ruma bese taudia idia mai hebou totona. Emu hemami be unai bamona, a? Bema oibe, reana oi hahedinaraia tomadiho koikoi oi ura henia lasi, to emu ruma bese oi lalokau henia bada dainai, tomadiho momokani oi badinaia be auka. Laloaboio lasi, Iehova, ruma bese ia havaraia Tauna, ia ura emu varavara ida oi hetura namonamo. (Efeso 3:​14, 15) To, Dirava ese ia abia dae daladia ai unai oi karaia diba. Aposetolo Paulo ese ia herevalaia gauna ita laloa bada be namo, ia gwau: “Lohiabada ia ura henia karadia do umui tahua.”​—Efeso 5:10.

Drein dekenai ia moru loli ta do oi ania, a?

12. Dahaka dainai dina badadia hahelagaia karana ita dadaraia be namo? Haheitalai gwauraia.

12 Reana oi laloa taunimanima ese dina badadia idia hahelagaia neganai, unai dina edia matamaia dalana idia laloa lasi. Dina badadia edia matamaia dalana be mai anina, eiava? Oibe! Haheitalai ta: Bema loli ta be drein dekenai oi itaia. Do oi abia bona ania, a? Lasi! Unai loli be ia miro. Unai hegeregerena, reana do oi laloa dina badadia hahelagaia karana be kerere lasi, to idia be miro karadia. Tomadiho momokani ita badinaia goada totona, namona be iseda lalohadai be peroveta tauna Isaia ena lalohadai hegeregerena, tomadiho momokani taudia ia hamaoroa: “Miro gauna ta do umui dogoatao lasi.”​—Isaia 52:11.

MAI LALOA KEHOA IDA MA HAIDA KARA HENIA

13. Dina badadia oi moalelaia lasi dainai, dahaka hekwakwanai idia vara diba?

13 Dina badadia edia moale karadia lalonai oi vareai lasi dainai hekwakwanai idia vara diba. Hegeregere, reana emu gaukara turadia idia ura diba dahaka dainai emu gaukara gabuna ai idia karaia moale karana ta lalonai oi vareai lasi. Bema ta ia ura oi dekenai Krismas harihari gauna ta ia henia, be edena bamona? Unai harihari gauna oi abia dae be kerere, a? Bema emu adavana be witnes lasi tauna eiava hahinena, be edena bamona? Emu natudia be dina badadia idia moalelaia lasi dainai, dahaka oi karaia be namo unai amo idia diba idia be gau ta idia reaia lasi?

14, 15. Bema ta be oi dekenai ia gwau, ‘Meri Krismas,’ eiava ia ura harihari gauna ta ia henia, dahaka do oi karaia?

14 Dina badadia dekenai idia karaia gaudia dainai, laloa kehoa karana oi gaukaralaia be gau badana. Bema ta be oi dekenai ia gwau, ‘Meri Krismas,’ namona be mai manau ida ia oi tanikiu henia. To bema inai tauna be nega ibounai oi itaia eiava ia be emu gaukara turana, be edena bamona? Unai bamona tauna dekenai, reana emu haere ena badina oi gwauraia be namo. To nega ibounai dala namona ai oi hereva. Baibel ia gwau: “Nega ibounai mai laloa namona bona mai gado namo do umui hereva. Bona taunimanima ta ta dekenai do umui haere henia mai maoromaoro danu.” (Kolose 4:6) Namona be ma haida oi matauraia. Dala namona ai oi abia dae gaudia oi herevalaia. Oi hahedinaraia goevagoeva, harihari gaudia henia karana bona moale karadia oi gwauraia dika lasi, to oi ura nega ma ta ai unai oi karaia.

15 Bema ta ia ura oi dekenai harihari gauna ta ia henia be edena bamona? Namona be unai harihari gauna ia henia ena badina oi laloa. Reana henia tauna do ia gwau: “Lau diba oi be inai dina badana oi moalelaia lasi. To, lau ura oi dekenai inai harihari gauna lau henia.” Reana oi laloa unai nega ai unai bamona harihari gauna oi abia ese ia hahedinaraia lasi unai dina badana oi laloa. To bema harihari gauna ia henia tauna be Baibel dekenai oi abia dae gaudia ia diba lasi, namona be ia oi hadibaia oi ese unai dina badana oi moalelaia lasi. Unai amo unai tauna do ia diba dahaka dainai ena harihari gauna oi abia, bona unai nega dekenai harihari gauna ta oi henia lasi. Bema ta ese harihari gauna ia henia badina ia laloa Baibel ena hereva do oi badinaia lasi, eiava tauanina gaudia abia totona emu abidadama do oi rakatania, unai harihari gauna oi abia dae lasi be namo.

ABIDADAMA LASI RUMA BESE TAUDIA

16. Dina badadia dekenai idia karaia gaudia oi laloa neganai, edena bamona dala namona ai oi hereva diba?

16 Bema emu ruma bese taudia haida be Baibel amo oi abia dae gaudia idia abia dae lasi, be edena bamona? Dala namona ai oi hereva. Namo lasi emu varavara taudia ese idia ura badinaia kastom eiava moale karadia ibounai dainai oi hereva momo. To, edia lalohadai oi matauraia be namo, badina oi ura idia ese oiemu lalohadai idia matauraia. (Mataio 7:12) Bema oi karaia karana ta dainai dina badana ena moale karana oi durua, namona be unai kara oi dadaraia. To bema oi karaia gaukara ta amo unai dina badana oi durua lasi, vadaeni unai gaukara oi karaia be namo. Oibe, emu lalomamina oi hadikaia lasi totona, namona be oi karaia gaudia ibounai oi laloa namonamo guna.​—1 Timoteo 1:​18, 19.

17. Emu natudia be dina badadia idia moalelaia lasi dainai, dahaka oi karaia be namo unai amo idia laloa lasi gau ta idia reaia?

17 Emu natudia be dina badadia idia moalelaia lasi dainai, dahaka oi karaia be namo unai amo idia diba idia be gau ta idia reaia lasi? Lagani ta ena dina ma haida ai umui karaia karadia be mai anina bada. Tama sina haida ese nega ta idia abia hidi edia natudia dekenai harihari gaudia idia henia totona. Oiemu natudia dekenai oi henia diba harihari gauna namo hereana be emu nega bona emu lalokau.

TOMADIHO MOMOKANINA BADINAIA

Tomadiho momokani badinaia karana ese moale ia havaraia

18. Edena dala ai Keristani hebou lao henia karana ese oi do ia durua tomadiho momokani oi badinaia totona?

18 Dirava oi hamoalea totona, namona be tomadiho koikoi oi dadaraia bona tomadiho momokani oi badinaia. Unai ena anina be dahaka? Baibel ia gwau: “Umui ta ta dekenai durua henia daladia do umui laloa noho. Unai bamona lalokau dekena amo kara namodia do umui karaia. Iseda guriguri hebou kara do umui hadokoa lasi, haida ese idia hadokoa bamona. To umui ta ta emui Keristani varavara taudia edia lalona do umui hagoadaia, oibe, inai kara do umui habadaia be namo. Badina be Lohiabada ena Dina be kahirakahira do ia ginidae.” (Heberu 10:​24, 25) Keristani heboudia ai, mai moale ida Dirava ese ia abia dae dalanai ia oi tomadiho henia diba. (Salamo 22:22; 122:1) Unai hebou ai, abidadama Keristani taudia be idia hagoadaia heheni.​—Roma 1:12.

19. Dahaka dainai Baibel dekenai oi dibaia gaudia be ma haida dekenai oi gwauraia be mai anina bada?

19 Tomadiho momokani oi badinaia dalana ta be, Iehova ena Witnes taudia ida Baibel oi stadilaia, unai amo oi dibaia gaudia be ma haida dekenai oi herevalaia. Taunimanima momo be hari tanobada dekenai ia vara noho dika dainai idia “taitai noho, bona idia lalohisihisi noho.” (Esekiela 9:4) Reana unai bamona taudia haida oi diba. Namona be idia dekenai Baibel ese nega vaira totona ia gwauraia helaro namona oi herevalaia. Keristani taudia momokanidia oi bamoa bona Baibel amo oi dibaia hereva momokani be ma haida dekenai oi gwauraia neganai, guna oi ura henia tomadiho koikoi ena kara haida, do oi ura henia lou lasi. Namona be oi diba bema tomadiho momokani oi badinaia, moale bada bona hahenamo momo do oi davaria.​—Malaki 3:10.

^ par. 9 Rau 221-2 dekenai ia noho Apendiks itaia.

^ par. 9 Danu, Saturnalia ariana dainai taunimanima ese December 25 idia abia hidi. December 17-24 ai, Roma taudia ese aria badana idia karaia edia biru diravana idia hanamoa totona. Saturnalia ariana ai, idia aniani, moale bona ta ta dekenai harihari gaudia idia henia.

^ par. 10 Keristani taudia edia lalohadai dina badadia dekenai, diba ma haida oi abia totona, rau 222-3 dekenai ia noho Apendiks itaia.