Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

ONTOPOLWA 16

Kala wa gama kombinga yelongelokalunga lyashili

Kala wa gama kombinga yelongelokalunga lyashili
  • Ombiimbeli otayi ti shike kombinga yokulongitha iimenka?

  • Aakriste ohaya tala ko ngiini omasiku gomafudho gopalongelokalunga?

  • Ongiini to vulu okuyelithila aantu yalwe eitaalo lyoye nopwaahe na oku ya geyitha?

1, 2. Epulo lini u na okwiipula konima yokuthiga po elongelokalunga lyiifundja, nomolwashike to dhiladhila kutya osha simana okwiipula epulo ndyoka?

NATU tye nduno ando owa mona kutya omuntu gwontumba okwa tula meholamo uuzigo momuthima gwoye gwomeya. Mbela oto ka ninga po shike? Osha yela kutya oto ka katuka onkatu nziya okukonga omeya galwe ngoka inaaga tulwa uuzigo. Ihe nando ongaaka, konima yaashono ou na natango okwiipula epulo lya simana tali ti: ‘Mbela omeya ngaka ga tulwa uuzigo inandi ga nwa nando?’

2 Onkalo ya fa ndjoka ohayi holoka po shi na ko nasha nomalongelokalunga giifundja. Ombiimbeli otayi ti kutya omalongelokalunga ga tya ngaaka oga nyatekwa komalongo nosho wo komikalo inaadhi yogoka. (2 Aakorinto 6:17) Omolwaashono sha simana kungoye okuza mo ‘muBabiloni oshinene,’ uukwaniilwa wuuyuni womalongelokalunga giifundja. (Ehololo 18:2, 4) Mbela osho wa ninga? Ngele osho, ou shi okupandulwa. Ihe omwa kwatelwa oshindji kaashi shi owala okuthiga po elongelokalunga ndyoka lyiifundja noku li nyolela ombapila kutya ku shi we oshilyo shalyo. Konima yaashono, ipula to ti: ‘Mbela opu na sha shono handi ningi natango shi na ekwatathano nelongelokalunga lyiifundja?’ Tala kiiholelwa yimwe.

OKUGALIKANA IIMENKA NAAKULU YONALE

3. (a) Ombiimbeli otayi ti ngiini kombinga yokulongitha iimenka, nomolwashike etaloko lyaKalunga tashi vulika li kale edhigu okutaambwa ko kaantu yamwe? (b) Ou na okuninga po shike noshinima kehe shoka u na shono shi na ekwatathano nelongelokalunga lyiifundja?

3 Yamwe oya kala ye na iimenka nenge iinima yopalongelokalunga momagumbo gawo uule woomvula. Mbela nangoye ou na iinima ya tya ngaaka? Ngele ou yi na, otashi vulika u kale u wete itaashi wapa nenge sha puka okugalikana kuKalunga nopwaahe na iinima ya tya ngaaka yi wetike. Otashi vulika nokuli iinima ya tya ngaaka u yi hole noonkondo. Ihe Kalunga oye tu utha nkene e na okulongelwa, nOmbiimbeli otayi ti kutya ina hala tu longithe iimenka. (Eksodus 20:4, 5; Episalomi 115:4-8; Jesaja 42:8; 1 Johannes 5:21) Onkee ano, oto vulu okuulika kutya owa gama kombinga yelongelokalunga lyashili mokuhanagula po oshinima kehe shoka u na, shoka shi na ekwatathano nelongelokalunga lyiifundja. Kala ho yi tala ko lela ngaashi Jehova he yi tala ko, e yi ‘tonde.’—Deuteronomium 27:15.

4. (a) Otu shi shi ngiini kutya okugalikana aakulu yonale kaku na ekwatho lyasha? (b) Omolwashike Jehova a li i indika oshigwana she kaashi anekele nando omomukalo gwontumba?

4 Okugalikana aakulu yonale nako oku li momalongelokalunga giifundja ogendji. Aantu yamwe manga ya li inaayi ilonga oshili yOmbiimbeli, oya li yi itaala kutya oonakusa oye na omwenyo noye li mehala moka hamu kala iishitwa yopambepo nonokutya otaya vulu okukwathela aanamwenyo nenge oku ye etela oshiponga. Otashi vulika pamwe wa li ho ningi oonkambadhala dha mana mo opo u nyanyudhe oonyokokulululwa mboka ya sa. Ihe ngaashi wi ilonga mOntopolwa onti-6 yembo ndika, oonakusa kaye na mpoka ye li nokaye shi sha. Onkee ano, oonkambadhala okupopya nayo itadhi kwatha sha. Etumwalaka kehe ndyoka tali monika lya fa lya za kunakusa omuholike, paushili olya za koompwidhuli. Onkee ano, Jehova okwa li i indika Aaisraeli kaaya kambadhale okupopya noonakusa nenge kaaya anekele nando omomukalo gwontumba.—Deuteronomium 18:10-12.

5. Oshike to vulu okuninga po ngele owa li ho longitha iimenka nenge ho galikana aakulu yonale mokulongela Kalunga kwoye?

5 Ngele owa li ho longitha nale iimenka nenge ho galikana aakulu yonale mokulongela kwoye Kalunga, oshike to vulu okuninga po? Lesha nokutedhatedha omanyolo gOmbiimbeli ngoka tage ku ulukile nkene Kalunga ha tala ko iinima mbyoka. Galikana kuJehova esiku kehe shi na ko nasha nehalo lyoye okukala wa gama kelongelokalunga lyashili noku mu pula wo e ku kwathele u dhiladhile ngaashi ye ha dhiladhila.—Jesaja 55:9.

OKRISMESA KAYA LI HAYI DHANWA KAAKRISTE YONALE

6, 7. (a) Okrismesa ohayi dhanwa taku tiwa aniwa oyi li shike, naalanduli yaJesus yomethelemumvo lyotango mbela oya li haye yi dhana? (b) Okudhana omasiku gomavalo okwa li ku na ekwatathano nashike pethimbo lyaalongwa yaJesus yonale?

6 Okulongela Kalunga kwomuntu otaku vulu okunyatekwa komalongelokalunga giifundja ngele tashi ya pomasiku gomafudho ngoka haga dhanwa apuhe. Pashiholelwa, dhiladhila kombinga yOkrismesa. Okrismesa ohayi dhanwa taku tiwa aniwa evalo lyaJesus Kristus, nelongelokalunga kehe konyala ndyoka hali ti kutya olyopaKriste ohali yi dhana. Ihe kapu na euliko kutya aalongwa yaJesus yomethelemumvo lyotango esiku lyefudho ndyoka oya li haye li dhana. Embo Sacred Origins of Profound Things otali ti: “Uule womathelemimvo gaali konima yokuvalwa kwaKristus, kapwa li ngoka a li e shi kutya okwa valwa naanaa uunake, naantu kaya li ye na nasho.”

7 Nokuli nonando ando aalongwa yaJesus oya li ya tseya esiku lyokondandalunde lyokuvalwa kwe, ando inaye li dhana. Omolwashike mbela? Omolwaashono Aakriste yonale “oya li ya tala ko okudhana evalo lyagumwe ku li omukalondjigilile gwoshipagani,” ngaashi embo The World Book Encyclopedia tali shi popi. Omadhano gomasiku gomavalo ngoka ga tumbulwa mOmbiimbeli oongono owala gaapangeli yaali mboka ya li ihaaya longele Jehova. (Genesis 40:20; Markus 6:21) Omasiku gomavalo oga li wo haga dhanwa omolwokusimaneka iikalunga yaapagani. Pashiholelwa, mo 24 Mei, Aaroma oya li haya dhana evalo lyoshikalunga oshikiintu shedhina Diana. Mesiku lya landula ko, oya li haya dhana evalo lyoshikalunga shawo shetango, Apollo. Ano okudhana omasiku gomavalo okwa li ku na ekwatathano nuupagani, ihe hanUukriste.

8. Yelitha kutya ekwatathano lini li li pokati kokudhana omasiku gomavalo niidhila.

8 Opu na etompelo limwe natango kutya omolwashike Aakriste yomethelemumvo lyotango ya li ihaaya dhana evalo lyaJesus. Aalongwa ye otashi vulika ya li ya tseya kutya okudhana omasiku gomavalo okwa li ku na ekwatathano niidhila. Pashiholelwa, Aagreka nAaroma oyendji yomethimbo lyonale oya li yi itaala kutya omuntu kehe ngele ta valwa opwa li hapu kala oshishitwa shopambepo nohashi mu gamene monkalamwenyo ye ayihe. Embo The Lore of Birthdays otali ti: “Oshishitwa shoka shopambepo osha li shi na ekwatathano lyopaumpulile noshikalunga shoka sha valwa mesiku omo tuu moka mwa valwa omuntu ngoka.” Jehova ita ka nyanyudhwa nandonando kedhano kehe ndyoka tali kwatakanitha Jesus niidhila. (Jesaja 65:11, 12) Ano oshe ende ngiini opo aantu oyendji ya kale haya dhana Okrismesa?

MPOKA PWA TAMEKELA OKRISMESA

9. Oshe ende ngiini opo esiku lyo-25 Desemba li kale lya talika ko li li esiku lyokudhana evalo lyaJesus?

9 Aantu oya tameke owala okudhana evalo lyaJesus mo 25 Desemba, konima sho pwa piti oomvula omathele ogendji okuza sho Jesus a li kombanda yevi. Ihe ndyoka halyo lya li esiku lyokuvalwa kwaJesus, molwaashoka osha yela kutya Jesus okwa valwa muKotoba. * Ano omolwashike kwa hogololwa esiku lyo-25 Desemba? Yamwe mboka konima yethimbo ya li tayi iti kutya oye li Aakriste oya li “ya hala esiku ndyoka li kale hali dhanwa oshita noshituthi shoshipagani shAaroma” shokudhana evalo lyetango. (The New Encyclopædia Britannica) Pokufu kwomiilongo mbyoka ya gama kUuzilo woPokati nosho wo yokuEuropa, sho oonte dhetango hadhi kala inaadhi tsa unene, aapagani oya li haya dhana iituthi opo aniwa onzo ndjoka yuupyu nuuyelele yi galukile mondjila yayo yopopepi. Esiku lyo-25 Desemba olyo esiku ndyoka lya li lya talika ko kutya omo etango hali tameke okugaluka. Mokukambadhala okwiitedhululitha aapagani, aawiliki yomalongelokalunga oya taamba ko oshituthi shoka nokukambadhala oku shi ninga sha fa “shopaKriste.” *

10. Omolwashike aantu yamwe ya li ihaaya dhana Okrismesa momathimbo gonale?

10 Uushili mboka kutya Okrismesa oya tamekela kaapagani owa kala wa tseyika nale. Molwaashoka Okrismesa kayi li pamanyolo, edhano lyayo olya li lyi indikwa moIngilanda nomiikolonyekwalongo yimwe yaAmerika methelemumvo eti-17. Nokuli kehe gumwe ngoka a li inaa ya kiilonga mesiku lyOkrismesa okwa li ha futithwa shi li ongo egeelo. Ihe konima yethimbo efupi, edhano ndyoka olya ka taambwa ko ishewe e tali gwedhelwa omikalo dhimwe omipe. Okrismesa oya ka ninga ishewe esiku lyefudho ndyoka lya simana nosho shi li ngawo natango miilongo oyindji. Ihe molwaashoka Okrismesa oyi na ekwatathano nomalongelokalunga giifundja, mboka ya hala okunyanyudha Kalunga ihaye yi dhana noihaya dhana wo omasiku omakwawo gomafudho ngoka ga tamekela kaapagani. *

MBELA OSHI NA NGAA OSHILONGA KUTYA OMASIKU GOMAFUDHO OGA TAMEKELA PENI?

11. Omolwashike aantu yamwe haya dhana omasiku gomafudho, ihe oshike shi na okukala sha simanenena kutse?

11 Aantu yamwe oya zimina kutya omasiku gomafudho ngaashi Okrismesa oga tamekela kaapagani, ihe nando ongaaka oye uvite kutya inashi puka oku ga dhana. Oshoshili kutya aantu oyendji ngele taya dhana omasiku gomafudho, ihaya kala taya dhiladhila kombinga yomalongelokalunga giifundja. Omathimbo ga tya ngaaka ohaga gandja wo ompito komaukwanegumbo ga nyanyukilwe pamwe. Mbela nangoye osho u uvite ngawo? Ngele osho, otashi vulika nani ohole yokuhola aapambele yoye oyo tayi shi ningi oshidhigu kungoye okuulika kutya owa gama kombinga yelongelokalunga lyashili, ihe hahole yokuhola omalongelokalunga giifundja. Kala wa shilipalekwa kutya Jehova ngoka a tota po uukwanegumbo, okwa hala u kale u na ekwatathano ewanawa naapambele yoye. (Aaefeso 3:14, 15) Ihe ekwatathano ndyoka naapambele yoye oto vulu oku li koleka momikalo ndhoka Kalunga a hokwa. Shi na ko nasha noshinima shoka shi na okukala sha simanenena kutse, omuyapostoli Paulus okwa nyola a ti: “Kambadhaleni okwiilonga okutseya shoka tashi opalele Omuwa.”—Aaefeso 5:10.

Mbela oto ka lya okaleke hoka ka za melambo lyiiyagaya?

12. Gandja ethaneko kutya omolwashike tu na okuyanda omikalo nosho wo omadhano giituthi mbyoka ya tamekela miinima inaayi yogoka.

12 Otashi vulika u kale u uvite kutya mpoka pwa tamekela omasiku gomafudho kapu na naanaa ekwatathano nomukalo moka haga dhanwa nena. Mbela mpoka pwa tamekela omasiku ngoka otapu ti sha ngaa shili? Eeno! Oku shi thaneka: Natu tye nduno ando owa mona okaleke ke li melambo lyiiyagaya. Mbela oto ke ka toola mo e to ka li po? Hasho nandonando! Okaleke ka tya ngaaka inaka yogoka. Ngaashi okaleke hoka, omasiku gomafudho otashi vulika ga kale taga monika omahokithi, ihe oga tamekela kiinima inaayi yogoka. Opo tu kale aadhiginini kelongelokalunga lyashili, otwa pumbwa okukala tu na etaloko lya fa lyomupolofeti Jesaja, ngoka a li a lombwele aalongelikalunga yashili a ti: “Inamu guma tuu shoka sha nyata!”—Jesaja 52:11.

LONGITHA OONDUNGE DHOKUYOOLOLA MOKUUNGAUNGA NAYALWE

13. Omashongo geni taga vulu okuholoka po ngele iho dhana omasiku gomafudho?

13 Otapu vulu okuholoka omashongo ngele owa tokola okukala ihoo kutha ombinga momasiku gomafudho. Pashiholelwa, aaniilonga ooyakweni otashi vulika yi ipule kutya omolwashike ihoo kutha ombinga miinima yontumba yi na ko nasha nomasiku gomafudho kiilonga yeni. Ongiini ngele owa pewa omagano gOkrismesa? Mbela osha puka oku ga taamba? Ongiini ngele kuume koye kopandjokana ke shi gwomeitaalo lyoye? Oshike to vulu okuninga po opo aanona yoye kaaya kale ye uvite ya pitililwa po kusha oshiwanawa molwaashoka ihaaya dhana omasiku gomafudho?

14, 15. Oshike to vulu okuninga ngele omuntu te ku halele omayambeko mesiku lyefudho lyontumba nenge ngele gumwe okwa hala oku ku pa omagano?

14 Oondunge dhokuyoolola odha pumbiwa opo u kale u shi nkene u na okuungaunga nonkalo kehe. Ngele omuntu ote ku halele omayambeko mesiku lyefudho lyontumba, oto vulu owala oku mu itaala nombili. Ihe natu tye nduno ngoka e ku popitha ngawo oye omuntu ngoka ho mono kehe esiku nenge ho longo pamwe naye. Moshinima sha tya ngaaka, oto vulu okutokola opo u mu yelithile nawa. Miinima ayihe, shi ninga noondunge. Ombiimbeli otayi gandja omayele taga ti: “Oohapu dheni nadhi kale aluhe oombwanawa notadhi hokitha omuntu oku mú pulakena. Kambadhaleni, mu kale aluhe mu shi, nkene mu na okuyamukula aantu.” (Aakolossa 4:6) Kala u na esimaneko nayalwe. Ya fatululila noondunge omuthika gweitaalo lyoye. Ya yelithila kutya ku li ompinge nokugandja omagano nenge niituthi, ihe oho shi ningi pomathimbo gamwe gi ili.

15 Ongiini ngele gumwe okwa hala oku ku pa omagano? Oshindji oshi ikolelela konkalo. Omugandji otashi vulika a tye: “Ondi shi shi kutya iho dhana omasiku gomafudho, ihe nonando ongaaka onda hala oku ku pa omagano ngaka.” Otashi vulika u tokole kutya okutaamba ko omagano monkalo ya tya ngaaka inaku fa okukutha ombinga mokudhana esiku lyefudho. Ihe ngele omugandji gwomagano ina tseya kutya iho dhana omasiku gomafudho, oto vulu oku shi mu lombwela. Shika otashi ke mu kwathela u uve ko kutya omolwashike wa taamba omagano ihe iho gandja omagano mesiku ndyoka. Mepingathano naashoka, otashi ka kala pandunge okwaataamba omagano ngele osha yela kutya otaga gandjwa nelalakano opo omuntu u ulike kutya ku shi omudhiginini keitaalo lyoye nenge kutya oho dhini eitaalo lyoye omolwuuwanawa wopamaliko.

ONGIINI KOMBINGA YIILYO YUUKWANEGUMBO?

16. Ongiini to vulu okukala noondunge ngele to ungaunga niinima yi na ko nasha nomasiku gomafudho?

16 Ongiini ngele iilyo yuukwanegumbo kayi shi yomeitaalo lyoye? Natango, kala nayo noondunge. Inatu pumbwa okutsa oompata shi na ko nasha nomukalondjigilile kehe nenge omadhano kehe giituthi mbyoka aapambele yetu haya kutha ombinga muyo. Pehala lyaashono, simaneka uuthemba wawo wokuhogolola shoka ya hala, ngaashi owala nangoye wa hala ya simaneke uuthemba woye wokuhogolola shoka wa hala. (Mateus 7:12) Yanda onkatu kehe ndjoka tayi ku ningitha u kuthe ombinga mokudhana esiku lyefudho. Nonando ongaaka, kala u na ondjele miinima mbyoka kaayi na ekwatathano nokudhana omasiku gomafudho. Ihe ou na aluhe okukatuka momukalo moka itaagu ka yona po eiyuvo lyoye ewanawa.—1 Timoteus 1:18, 19.

17. Ongiini to vulu okukwathela aanona yoye kaaya kale ye uvite ya pitililwa po kusha oshiwanawa molwaashoka haya mono yamwe taya dhana omasiku gomafudho?

17 Oshike to vulu okuninga po opo aanona yoye kaaya kale ye uvite ya pitililwa po kusha oshiwanawa molwaashoka ihaaya dhana omasiku gomafudho kaage li pamanyolo? Oshindji oshi ikolelela kwaashoka ho ningi pomathimbo galwe gomumvo. Aavali yamwe ohaya kongo oompito opo ya pe aanona yawo omagano. Gamwe gomomagano ga dhenga mbanda ngoka to vulu okugandja kaanona yoye ogo okulongitha ethimbo okukala pamwe nayo noku ya pa eitulomo lyopahole.

KALA METSOKUMWE NELONGELOKALUNGA LYASHILI

Okukala metsokumwe nelongelokalunga lyashili ohaku etele omuntu enyanyu lyashili

18. Ongiini okukala pokugongala kwopaKriste taku ku kwathele u kale wa gama kombinga yelongelokalunga lyashili?

18 Opo u nyanyudhe Kalunga, ou na okweekelahi elongelokalunga lyiifundja nokukala wa gama kombinga yelongelokalunga lyashili. Shoka osha kwatela mo shike? Ombiimbeli otayi ti: “Tu silathaneni oshimpwiyu, tu kwathathaneni mokuholathana nomokulongelathana uuwanawa. Inatu etha po okugongala pamwe, ngaashi yamwe haa ningi. Ihe natu kumagidhathaneni, unene sho tu wete esiku lyOmuwa tali hedha popepi.” (Aahebeli 10:24, 25) Okugongala kehe kwopaKriste oku li ompito yinyanyudha kungoye yokulongela Kalunga momukalo ngoka a hokwa. (Episalomi 22:22; 122:1) Pokugongala kwa tya ngaaka, ohapu kala ompito ‘yokutsaathana omukumo.’—Aaroma 1:12.

19. Omolwashike sha simana okupopya naantu yalwe kombinga yiinima mbyoka wi ilonga mOmbiimbeli?

19 Omukalo gulwe moka to vulu okuulika kutya owa gama kombinga yelongelokalunga lyashili ogwo okupopya naantu yalwe kombinga yiinima mbyoka wi ilonga mokukonakona Ombiimbeli nOonzapo dhaJehova. Aantu oyendji otaya ‘keme noya lulilwa’ shili omolwuukolokoshi mboka tau longwa muuyuni nena. (Hesekiel 9:4) Otashi vulika u shi aantu yamwe mboka ye uvite ngawo. Omolwashike itoo popi nayo shi na ko nasha netegameno lyonakuyiwa ndyoka lyi ikolelela kOmbiimbeli? Sho to endathana nAakriste yashili nokupopya naantu yalwe kombinga yoshili yOmbiimbeli onkumithi ndjoka wi ilonga, oto ka haluka sho ohokwe kehe yoye yokuhokwa omikalondjigilile dhomalongelokalunga giifundja ndjoka tashi vulika wa kala u na tayi ende tayi kana po kashona nakashona. Kala wa shilipalekwa kutya oto ka kala wa nyanyukwa noonkondo noto ka mona omalaleko nuuyamba ogendji ngele owa kala wa gama kombinga yelongelokalunga lyashili.—Maleaki 3:10.

^ okat. 9 Oshituthi shOsaturnalia nasho osha dhana onkandangala mokuhogololwa kwesiku lyo-25 Desemba. Oshituthi shoka shokusimaneka oshikalunga shAaroma shuunamapya osha li hashi dhanwa mo 17-24 Desemba. Poshituthi shOsaturnalia, aantu oya li haya teleke omatelekela nokushambukwa nokupaathana omagano.

^ okat. 10 Opo u mone uuyelele wankene Aakriste yashili haya tala ko omasiku gomafudho omakwawo ngoka haga dhanwa miilongo oyindji, tala Oshigwedhelwako pepandja 222-223.