Skip to content

Skip to table of contents

ONGETERUICH ME A ONGELOLEM EL BLIONGEL

Mngiltii a Mera el Omengull

Mngiltii a Mera el Omengull
  • Ngera ngolisechakl a Biblia el kirel a usbechel a bleob me a omengull er a rebladek?

  • Ngera osengir a Rekristiano el kirel aike el chedaol el sils er a klechelid?

  • Ngmekerang a omosaod er a klaumerang er kau el mo er a chad el diak bo luchul me lemesibas?

1, 2. Ngera el ker a kirem el di kau el oker er a uriul er a omtobed er a klsuul el klechelid, e ngera me tia klou a ultutelel?

OMKO ke mlo medengei el kmo a chad a milertii e chemoit a dok er a chelsel a tengkiu er a ralm, me chelechang e tia el blekeradel a sebechel el mo uchul a klou el telemall, e ke mo mekerang? Ke ulterekokl el di mereched el mo osiik a beches el ralm, engdi uriul e ke locha dirk mo melatk el kmo, ‘Tia el dok nglocha ngar er ngii a letilemellii er ngak me a lechub e ngdiak?’

2 Kede chelebangel er a osisiu el blekeradel. A Biblia a olisechakl el kmo a klsuul el klechelid a mla mukidokel er a diak el klikiid el osisechakl me a omeruul. (2 Korinth 6:17) Sei a uchul me ngklou a ultutelel el mtobed er a “kloul Babilon,” el ngii a cheldellel a klsuul el klechelid er a beluulechad. (Ocholt 18:2, 4, BT) Ke mla rullii tiang? A leuaisei, e kede kmal chemat er kau. Engdi, ngdiak di mtobed er a klsuul el klechelid. Ngdirrek el kirem el di kau el oker er a uriul el kmo: ‘Ngak ak dirk chelsechusem er a klsuul el omengull?’ Ka me bo dosaod er a bebil er a olechotel.

A USBECHEL A BLEOB ME A OMENGULL ER A REBLADEK

3. (a) Ngera ngmelekoi a Biblia el kirel a usbechel a bleob? E ngera me ngmeringel er a rebebil el kongei er a osengel a Dios el kirel? (b) Ke mo mekera el kirel aike el kloklem el chelsechusem er a klsuul el omengull?

3 A rebebil a mla er ngii a bleob me a lechub e ngchaltar er a blirir el betok el rak. A lsekum e kau a ta er tir e nglocha mo meringel er kau a lak mousbech el meluluuch el mo er a Dios. Me a bebil er ngii a locha kmal mekreos er a rengum. Me nguaisei, engdi Dios a mla ouchais er a rolel a dongull er Ngii, e a Biblia a olisechakl el kmo ngdiak el soal a dousbech a bleob. (Monguiu er a Exodus 20:4, 5; Psalm 115:4-8; Isaia 42:8; 1 Johanes 5:21) Me kau a sebechem el ngiltii a mera el omengull loeak sel mchoit a ngii di el kloklem el chelsechusem er a klsuul el omengull, el ngii a tekoi el kmal “olengasech er a rengul” a Jehovah.​—Duteronomi 27:15.

4. (a) Kede mekera medengei el kmo a omengull er a rebladek a diak a ngera el rellii? (b) Ngera me a Jehovah a ulekebai er a rechedal me lak loruul a ngii di el tekoi el chelsechusem er a remekngit el anghel?

4 A omengull er a rebladek a debetik er a chelsel a betok el klsuul el klechelid. A uchei er a lsuubii a klemerang er a Biblia, e a rebebil a uluumerang el kmo a rulekoad a kiei er a belurir a remla mad e sebechir el olengeseu me a lechub e te tomelleterir a redi ngar. Ke locha dirrek el millasem el omotech a rengrir a rebladek. Engdi ngua desiluub er a 6 el Bliongel, a remla mad a diak el ngar er a ngii di el ker, me a dolasem el mengedecheduch er tir e ngdiak a ngera el rellii. Me a ngii di el tekoi el leko ngmla er a rulekoad el betik er a rengud a mera er ngii a mla er a remekngit el anghel. Sei a uchul me a Jehovah a ulekebai er a rengalek er a Israel me lak longedecheduch er a rulekoad me a lechub e loruul a ngii di el tekoi el chelsechusem er a remekngit el anghel.​—Monguiu er a Duteronomi 18:10-12.

5. Ngera sebechem el rullii a lsekum e ke uluusbech a bleob el ngar er a omengull er kau me a lechub e ke milengull er a rebladek?

5 A lsekum e ke uluusbech a bleob el ngar er a omengull er kau me a lechub e ke milengull er a rebladek, e ngera sebechem el rullii? Monguiu e molebedebek a bades er a Biblia el olecholt a uldesuel a Dios el kirel aika el tekoi. Moluluuch el mo er a Jehovah er a bek el sils el ouchais er a urungulem el mo teloi er a mera el omengull, e molengit er ngii me lengesukau el mo oba uldesuel.​—Isaia 55:9.

A KURISMAS A DIMLAK LONGEDAOL ER NGII A REKOT EL KRISTIANO

6, 7. (a) Ngera uchul me a rechad a mengedaol er a Kurismas? E a remle kot el obengkel a Jesus te milengedaol er ngii? (b) Sera temir a rekot el disaiplo er a Jesus, e a omerellel a tanziobi ngmle chelsechusem er a ngera el tekoi?

6 A rolel a omengull er a chad a sebechel el mukidokel el loeak aike el chedaol el sils er a klsuul el klechelid. El uai tiang, oumesingd el klechelid el kmo te Kristiano a mengedaol er a Kurismas el leko ngcherellel a Jesus Kristus. Engdi ngdiak a olechotel el kmo tirke el mle kot el disaiplo er a Jesus a mlengedaol er tia el sils. A babier el Sacred Origins of Profound Things a kmo: “Eru el dart el rak er a uriul er a cherellel a Kristus, e ngdimlak a medengelii el kmo ngmle oingera el sils e ngmlechell, e dimlak a kmal chad el sorir el mo medengelii.”

7 Me a leuaisei, a redisaiplo er a Jesus a ble lodengelii a sils er a cherellel, me tir a ulterekokl el dimlak el longedaol er ngii. E ngerang? A babier el The World Book Encyclopedia a kmo a rekot el Kristiano a “ulemes el kmo te di mle rechad el milengull a klsuul el chelid a meruul a tanziobi.” E a omesodel a tanziobi el ngar er a Biblia a kirel a reteru el merreder el dimlak longull er a Jehovah. (Genesis 40:20; Markus 6:21) Me a dirrek a irechar e a omerellel a tanziobi a lurruul el mengebkall a kakerous el klsuul el chelid. El uai tiang, ngar er a May 24, e a rechad er a Rom a milengedaol er a cherellel a chelid el dil el Diana. E a ongingil sils, e te mengedaol er a cherellel a chedrir er a sils, el Apollo. Me nguaisei, a omerellel a tanziobi a mle tekoi er a klsuul el omengull, el tekoi el dimlak loruul a Rekristiano.

8. Msodii a deleuill er a tanziobi me a cheleuid el uldedelid el klaumerang er a rechad.

8 A ta er a uchul me a Rekristiano er a irechar a dimlak loruul er a tanziobi er a Jesus, a tir el locha mle medengei el kmo a tanziobi a mle uldimukl er a cheleuid el uldedelid el klaumerang er a rechad. El uai tiang, te betok el chad er a Grik me a Rom a uluumerang el kmo ngngar er ngii a reng el mo oldingel er a ngalek er sel sils er a lemechell e mo omekerreu er ngii er a klemengetel a klengar er ngii. A babier el The Lore of Birthdays a melekoi el kmo: “Ngika el reng a mlo er ngii a mengasireng el deleuill er ngii el obengkel ngike el chelid el uluutanziobi er sel sils el lemlechell er ngii ngike el ngalek.” Me a Jehovah a ulterekokl el diak el deu a rengul a doruul a ngii di el tekoi el mo rullii a Jesus el mo chelsechusem er a cheleuid el uldedelid el klaumerang er a rechad. (Isaia 65:11, 12) Me ngngera me te kmal betok el chad a mengedaol er a Kurismas?

A UCHELEL A KURISMAS

9. Ngmilekerang a December 25 e mlo sils el longedaol er a cherellel a Jesus?

9 Ngbetok el dart el rak er a uriul er a kodellel a Jesus, e a rechad a ulemuchel el meruul er a tanziobi er ngii er a December 25. Engdi Jesus a dimlak el mechell er tiaikid el sils, e le cherellel a mla er a October. * Me ngngera me ngmlengilt a December 25? Tirke el kmo te Kristiano a mle “sorir tia el sils a bo losisiu ngii me a klsel a ungil el klebesei el lurruul er ngii a rechad er a Rom el kirel a ‘cherellel a mesisiich el sils’ el chedrir.” (The New Encyclopædia Britannica) Sel temel a blsechel a kelekolt, me ngdiak a kmal kleldelel a sils, e a rechad a mirruul a ungil el klebesei me bo el sebechel a sils el mlo er a cheroid el omerael el lmuut el me remei. Te ulemdasu el kmo a December 25 a sel taem el sils a ulemuchel er a omerollel el me remei. Me a remengeteklel a klechelid a mle sorir el mereng a rengrir tirka el chad el mo Kristiano, me a uchul e te rirellii a December 25 el mo chedaol el sils er a “Rekristiano.” *

10. Ngera uchul me a ngar er a mong e a bebil er a rechad a dimlak el longedaol a Kurismas?

10 A rechad a kmal mle medengei el kmo a Kurismas a ulemuchel er a klsuul el omengull. Me ngngar er aike el rak er a 1600 e a England a milerrob er a rechad er a beluu me a dirrek el bebil er aike el beches el beluu er a Merikel el kmo ngdiak el kirir el mengedaol er a Kurismas e le ngdiak a uchetemel er a Biblia. Me a ngii di el chad el ullengull er a ureor er a sils er a Kurismas a ulebals. Me nguaisei, engdi ngdi mle telkib el taem e a rechad a liluut el mo mengedaol er tia el sils e dirrek el mlo er ngii a beches el tekoi el mlo uldimukl er ngii. Me a Kurismas a liluut el mo klou a ultutelel el chedaol el sils er a betok el beluu. Engdi ngdirk chelsechusem er a klsuul el klechelid a uchul, me tirke el sorir el odeuir a rengul a Dios a diak longedaol er ngii me a lechub a ngii di el chedaol el sils el uchelel a mlengai er a klsuul el omengull. *

A UCHELEL NGKLOU A ULTUTELEL?

11. Ngera me a rebebil a mengedaol aike el chedaol el sils, engdi ngngera kired el melatk er ngii?

11 A rebebil a kongei el kmo a uchelel aika el chedaol el sils el ua Kurismas a mlengai er a klsuul el omengull engdi te kmo ngdiak el mekngit a dongedaol. E le nguaisei el rechad a diak el omdasu el kirel a klsuul el omengull sel longedaol aika el chedaol el sils. Aika el taem a dirrek el mesterir a telungalek a techall el mo dmak. Kau, ke dirrek el omdasu el uaisei? A leuaisei, e ngdiak el bltikerreng el mo er a klsuul el klechelid a rullii el mo meringel er kau el ngiltii a mera el omengull, e ngbai bltkil a rengum el mo er a telungalek er kau. Me bo el ulterekokl a rengum el kmo, a Jehovah el uchelel a telungalek a soal a lungil a deleuill er kau me a rebebil er kau. (Efesus 3:14, 15) Engdi ngsebechem el melisiich er a deleuill er kau el obengterir er a rolel el lekengei er ngii a Dios. A apostol el Paulus a milluches el kirel a tekoi el ngii a kirel el mo kot el klou a ultutelel er a klengar er kid el kmo: “Morriter el kmo ngngera ikel metechii a rengul a Rubak.”​—Efesus 5:10, BT.

Ke kongei el menga er a kiande el omngiluu er a dobu?

12. Momekesiu er a uchul me ngkired el omekiai a siukang me a ungil el klebesei el dimlak el klikiid a uchelel.

12 Ke locha omdasu el kmo a uchelel aika el chedaol el sils a diak el klou a ultutelel. Ngmera el diak a ultutelel? Ka molatk er tiang, omko ke milsang a kiande el ngar er a dobu, e ke mo nguu el me kolii? Ngkmal diak! Tia el kiande a kikiongel. Me aika el chedaol el sils a uai tia el kiande el mlengai er a kikiongel el basio. Me a lsekum e kede ngiltii a mera el omengull e ngkired el mo oltirakl er a omellach er a apostol el Paulus el mo er a remera el mengull er a Dios el kmo: “Lako morreek a idokel.”​—2 Korinth 6:17, BT.

MOBA SEKUTABERRENG

13. Ngera el omelsemai a sebechem el mo chelebangel e le kau el diak mteloi a omengedolel aika el chedaol el sils?

13 Ke locha mo chelebangel a omelsemai sel omolilt el mo diak mongedaol aika el chedaol el sils. El di uai tiang, a rechad el mdak el oureor a locha mo rrau a rengrir el kmo ngera me ngdiak mobengterir el oungil el klebesei. E kuk mekera lsekum a chad a oubresent el mo er kau? Ngmekngit a omnguu? E a lsekum a bechim a diak el osisiu a klaumerang er ngii el kirel aika el tekoi? Ke mekerang e ngosuterir a rengelekem el mo diak el omdasu el kmo ngngar er ngii a olengesonges er tir e le tir el diak el ngar er aika el chedaol el sils?

14, 15. Ke mekerang a loutkeu er kau er a ileakl el sus er a chedaol el sils me a lechub e ngngar er ngii a chad el soal el oubresent el eko er kau?

14 Kede ousbech a sekutaberreng me bo dodengei aike el kired el meruul er a chelsel a bek el blekeradel. A lsekum a chad a uluuetkeu er kau er a ileakl el sus er sel chedaol el sils, e moreng a sulel. Engdi a lsekum e ngchad el blechoel el mesang me a lechub e ke oureor el obengkel, e nglocha ungil a moba sekutaberreng e msodii a klaumerang er kau. A Biblia a mengelechel el kmo: “Ma tekoi el tuobed er a ngeriu bo lungil a delecherul e lomeksemeriar a reng, e bo mungil el medenge el kmo ng kirel el ua ngera cho monger er a re bek el chad.” (Kolose 4:6) Bo mkerekikl me a omerellem bo leblechoel el olecholt a omengull. Moba sekutaberreng e msodii a klaumerang er kau e beketeklii el kmo, ngdiak el chetim a tekoi er a kaubresent me a kldibel engdi ngsoam el meruul er ngii er a ngodech el taem.

15 Engdi ngkuk mekerang a lsekum a chad a soal lomeskau a bresent? Tia kmal el di mo ultuil er a blekeradel el mngar er a chelsel. Ngike el omeskau a bresent a locha mo dmu el kmo: “Ak medengei el kmo ngdiak mongedaol er tia el sils, engdi ngdirk soak el meskau tiang.” Me ke locha mo melatk el kmo a omnguu tia el bresent e ngdiak el olechotel a kmo ke teloi er a chedaol el sils. Engdi, a lsekum e ngika el chad a diak lodengelii a klaumerang er kau, e ngsebechem el ouchais er ngii el kmo ngdiak mongedaol er sel sils. Tiang a mo ngosukau el mo smodii a uchul me ke melai er a bresent engdi ngdiak moubresent el mo er ngii er seikid el sils. Me nguaisei, engdi ngrolel a llomeserreng a mkotouar er a bresent a lsekum e ngolechotel a kmo, kau a diak omera el oltirakl er a klaumerang er kau me a lechub e ngbeot er kau el choitii a klaumerang er kau a lsekum e ngar er ngii a omnguu.

OMERELLEM EL MO ER A TELUNGALEK ER KAU

16. Ngmekerang a dolecholt a sekutaberreng el kirel a tekoi er a chedaol el sils?

16 E a lsekum a telungalek er kau a ngodech a klaumerang er tir er kau? Ngdirk kirem el oba sekutaberreng. Lak mkaititekangel el kirel a omengedolel a bek el chedaol el sils, e bai bo molecholt a omengull el kirel a uldesuir el di uai kau el soam a longull er a uldesuem. (Monguiu er a Mateus 7:12.) Mongeroid er kau er a tekoi el sebechel el chusechesemau er a omerellel a chedaol el sils. Nguaisei, engdi ngdirk kirem el oba tabesul el uldasu el kirel aike el tekoi el loruul er a uchei me a uriul er aika el chedaol el sils. Ngkmal diak el soam el mo meruul a tekoi el sebechel el mo uchul e ngmo mekngit a ukltkem.​—Monguiu er a 1 Timothy 1:18, 19.

17. Ngmekera mngesuterir a rengelekem me sel lomes er a rebebil el mengedaol a chedaol el sils e ngdiak lomdasu el kmo ngngar er ngii a olengesonges er tir?

17 Ke mekerang e ngosuterir a rengelekem el mo diak el omdasu el kmo ngar er ngii a olengesonges er tir e le ngdiak el ngar er aika el chedaol el sils? Tia kmal di mo ultuil er a tekoi el moruul er aike el bebil er a taem er a chelsel a rak. A rebebil er a ruungalek a mla remuul a ileakl el taem el bo loubresent el mo er a rengelekir. E a ta er a kot el ungil el sengk el sebechem el mesterir a rengelekem, a temem me a bltkil a rengum.

BO ER A MERA EL OMENGULL

A dengiltii a mera el omengull e ngmo uchul a mera el deurreng

18. Ngmekera sel obo er a miting er a Rekristiano a ngosukau el mo ngiltii a mera el omengull?

18 A lsoam el odeuir a rengul a Dios, e ngkirem el otngakl a klsuul el omengull e mo ngiltii a mera el omengull. Ngera uldimukl er tiang? A Biblia a kmo: “Bo de kaukerreu e de kaingeseu el olecholt er a bltikerreng e doruul a ungil. E lak dongoit a ongdibel er kid el ua blekerdelir a re bebil er a re chad, e bai le mengal mo blak a rengud el kasisiich er chelechal domes er sel Sils er a Rubak el olekedang.” (Hebru 10:24, 25) A miting er a Rekristiano a taem el dongull er a Dios el ngar er a rolel el lekengei er ngii. (Psalm 22:22; 122:1) Ngar er aika el miting e a reblak a rengrir el Kristiano a ‘kasisiich’ er a delongelir.​—Rom 1:12.

19. Ngera me ngklou a ultutelel el mouchais er a rebebil el kirel aike el bla msuub er a Biblia?

19 A ta er a rolel e ngsebechem el olecholt el kmo ke mla ngiltii a mera el omengull a oeak sel mouchais er a rebebil el kirel aike el bla msuub er a Biblia el obengterir a Resioning er a Jehovah. A rebetok el chad a lmangel a rengrir el kirel a mekngit el ngar er ngii er a beluulechad. Ke locha medengelterir a rebebil el chuarm el uaisei. Ngsebechem el mo ouchais er tir er a omeltkem el bla msubii er a Biblia el kirel a ngar medad? Sel mteloi er a remera el Kristiano me sel mouchais er a rebebil el kirel a klemerang el bla msuub er a Biblia, e ke mo melechesuar el kmo aike el tekoi el chelsechusem er a klsuul el omengull el kmal mle soam a di merael el mo diak. Ngulterekokl el mo dmeu a rengum. Ke dirrek el mo ngmai a betok el klengeltengat e le kau el mla ngiltii a mera el omengull.​—Malakai 3:10.

^ par. 9 Momes er a suobel el ngar er a Bebil er a Omesodel el dai er ngii a kmo, “A Jesus Ngmilechell er a December?

^ par. 9 A Saturnalia a dirrek el mla er ngii a lerellii er tia el omelilt er a December 25. Tia el ungil el klebesei a lulengedaol er ngii a rechad er a Rom er a December 17-24 el mengebkall er a chedrir er a sers. Te uluumur, e mlengitakl, e meloik, e kaubresent er tiaikid el sils.

^ par. 10 Kirel a omesodel a osengir a remera el Kristiano el kirel aike el bebil er a chedaol el sils, e momes er a suobel el ngar er a Bebil er a Omesodel el dai er ngii a kmo, “Ngkired el Mengedaol Aike el Chedaol el Sils?