Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

CAPÍTULO 16

Diosta alli adorai

Diosta alli adorai
  • ¿Santocunata mañanamantaca Bibliaca imatataj yachachin?

  • ¿Diosta alli servijcunaca imatataj panda religioncunapaj fiestacunamantaca yuyan?

  • ¿Shujtajcunata ama pˈiñachingapajca ima shinataj cambaj crishcacunata parlana cangui?

1, 2. a) ¿Panda religionmanta ña llujshishca cashpapish imatataj tapurina cangui? b) ¿Imamantataj chashna tapurina cangui?

CAITA yuyashun: Cambaj llajtapica tucui yacupimi pacalla venenota churashcacuna. Chaita yachashpaca ¿yacuta ubyanguimanchu? ¿Ama huañungapajca imatataj ruranguiman? ¿Manachu limpio yacuta utca mashcanaman ringuiman? Shinallataj ¿manachu venenashca cani? nishpami tapurina cangui.

2 Bibliapi yachachishca shinaca, panda religioncunapish venenashca yacu shinami mapa yuyaicunahuan, mapa ruraicunahuan chagrushca can (2 Corintios 6:17). Chaimantami “Babilonia jatun pueblo” nishca panda religioncunamanta utca llujshina canchij (Apocalipsis 18:2, 4). ¿Canca ñachu chaimanta llujshircangui? Ña llujshishca cashpaca allitami rurashcangui. Shinapish ¿panda religioncunapaj mapa ruraicunahuan, mapa yuyaicunahuan chagrurishcachu cani? nishpami tapurina cangui. Huaquin yuyaicunata ricushun.

¿SANTOCUNATA MAÑANAPISH, HUAÑUSHCACUNAHUAN PARLANAPISH ALLICHU CAN?

3. a) ¿Cruzcunata, santocunata, altarcunata charinamantaca Bibliaca imatataj nin? b) ¿Huaquincunaca imamantataj chaicunata mana saquisha nin? c) ¿Chaicunata charishpaca imatataj rurana cangui?

3 Huaquincunaca achca huatacunatami cruzcunata, santocunata, altarcunata huasipi charishcacuna. ¿Canpish chaicunata charishcanguichu? Charishca cashpaca, chaicuna illaj Diosta mañanaca yangachari ricurin. Huaquincunaca chaicunata cˈuyashcamantami mana saquisha nincuna. Shinapish Diosmi paita ima shina adoranata yachachin. Bibliapica chaicunata amataj charichijchu ninmi (Éxodo 20:4, 5-ta rezai; Salmo 115:4-8; Isaías 42:8; 1 Juan 5:21). Shinashpaca Diosta alli adorangapajca panda religioncunapaj tucui cruzcunata, santocunata, altarcunatami ñutushpa shitana cangui. Dios millanayachishca shinami canpish chaicunata millanayachina cangui (Deuteronomio 27:15).

4. a) ¿Imamantataj huañushcacunahuan mana parlana canchij? b) ¿Jehová Diosca imamantataj israelitacunataca brujeriata ama ruranguichij nirca?

4 Shinallataj achca religioncunapica huañushcacunahuan parlai tucushcatami yachachincuna. Huaquincunaca Biblia ima nishcata mana yachashcamantami, huañushcacunaca causashpami catin, ñucanchijta cuidanmi, mana cashpaca llaquichinmi nincuna. ¿Manachu canpish huañushcacuna ama pˈiñarichun nishpa imatapish rurarcangui? Shinapish capítulo 6-pi ricushca shinaca, huañushcacunaca ni maipi mana causacunchu. Chaimantami paicunahuan mana parlai tucunchij. Supaicunami huañushcacuna parlacuj shina uyarin. Chaimantami Jehová Diosca israelitacunataca huañushcacunahuan parlanataca amataj yuyanguichij, brujeriatapish amataj ruranguichij nishpa mandarca (Deuteronomio 18:10-12-ta rezai).

5. ¿Can caticushca religionpi santocunata mañanata, huañushcacunahuan parlanata yachachijpica imatataj rurana cangui?

5 ¿Can caticushca religionpi santocunata mañanata, huañushcacunahuan parlanata yachachijpica imatataj rurana cangui? Bibliapimi Dios ima shina paita adorachun munashcata yachana cangui. Shinallataj Jehová Dios cantami alli adorasha nini, can yuyashca shinami yuyasha nini nishpami cada punlla mañana cangui (Isaías 55:9).

JESUSTA PUNTA CATIJCUNACA NAVIDADTA MANA RURARCACUNACHU

6. a) ¿Navidadpica imatataj gentecunaca yuyarinchij nin? b) ¿Jesusta punta catijcunaca Navidadta rurarcacunachu?

6 Gentecuna rurashca huaquin fiestacunata rurashpaca Diosta mana alli adorashunchu. Por ejemplo, Navidadpica Jesús huacharishca punllatami yuyarinchij nincunami. Jesusta catinchij nij religioncunaca casi tucuicunami chai fiestata ruran. Shinapish Jesusta punta catijcunaca Navidadta mana rurarcachu. Shuj libropica cashnami nin: “Jesús huacharishca qˈuipa casi 200 huatacunacamaca, Jesús ima punlla huacharishcataca ni pi mana yacharcachu” ninmi.

7. ¿Jesusta punta catijcunapaj punllacunapica, cumpleañostaca imapajtaj rurajcuna carca?

7 ¿Jesusta punta catijcunaca imamantataj Navidadta mana rurarca? “Chai fiestaca yanga dioscunapaj fiestami can” nishpami mana rurarcacuna (Las cosas nuestras de cada día). Bibliapica ishqui cumpleañosllamantami parlan. Jehová Diosta mana adorajcunami chai fiestacunataca rurarca (Génesis 40:20; Marcos 6:21). Cumpleañostaca yanga dioscunata adorangapajmi rurajcuna carca. Por ejemplo, romanocunaca 24 de mayotami diosa Diana huacharishcata yuyarij carca, cayandij punllaca dios Apolo huacharishcatami yuyarij carca. Shinashpaca cumpleañosca yanga dioscunapaj fiestami carca. Mana Jesusta catijcunapaj fiestachu carca.

8. ¿Cumpleaños fiestacunaca ima panda yuyaicunahuantaj chagrushca can?

8 Shinallataj Jesusta punta catijcunaca, cumpleaños fiestacuna panda yuyaicunahuan chagrurishca cashcatami entendishca canga. Chaimantami Jesús huacharishcata yuyaringapaj ima fiestata mana rurashca canga. Por ejemplo, ñaupa griego gentecunapish, romanocunapish cada unotami shuj espíritu cuidacun nishpa nijcuna cashca. Chai espiritumi ñucanchij huacharishca punllapica ricucurca nijcunami cashca. Chaimantami Diosta mana adorajcunaca chai espíritu cuidachun nishpa cumpleaños fiestacunata rurajcuna cashca. Shinapish Jehová Diosca chai panda yuyaicunahuan paipaj Churita yuyarichunca mana munanchu (Isaías 65:11, 12). Shinashpaca ¿imamantataj achca gentecuna Navidadta ruran?

¿NAVIDADCA IMA SHINATAJ CALLARIRCA?

9. ¿Imamantataj 25 de diciembreta Jesús huacharishcata yuyaringapaj agllarcacuna?

9 Jesús cai Allpapi causashca casi 300 huatacuna qˈuipami, pai huacharishcata yuyaringapaj nishpa 25 de diciembreta agllarcacuna. Shinapish Jesusca mana 25 de diciembreta huacharircachu. * Shinashpaca ¿imamantataj chai punllata agllarcacuna? Jesusta catinchij nij tucujcunami “Jesús huacharishca punllataca Roma llajtapaj mapa fiestacunahuan chagrusha nircacuna”. Romapica Inti huacharishcata yuyarina fiestami tiyarca (Enciclopedia de la Religión Católica). Chai llajtacunapimi tamya punllacunapica Intica mana ricurij cashca. Chaimantami Diosta mana adorajcunaca carumanta Inti tigramushpa, paicunata achijyachichun, cunujyachichun nishpa fiestacunata rurajcuna cashca. Paicunaca 25 de diciembretami Intica tigramun nijcunami cashca. Chaimantami religioncunata pushajcunaca, Diosta mana adorajcuna crij tucuchun nishpa chai punllata agllashcacuna. *

10. ¿Ñaupa punllacunapica imamantataj Navidadta mana rurajcuna carca?

10 Ñaupa punllacunallatajmi Navidad fiestaca mana alli cashcata yacharcacuna. Chai fiestamanta Bibliapi mana yachachijpimi 1600 huatacunapica ñaupa Inglaterra, Estados Unidos llajtacunapica ama rurachun jarcajcuna carca. Navidadta rurasha nishpa trabajoman mana rijcunataca multatami pagachij carca. Shinapish asha punllacuna qˈuipaca cutinmi Navidadtapish, shujtaj fiestacunatapish rurai callarircacuna. Navidadca jatun fiestami tucushca. Cunanca achca llajtacunapimi chai fiestata rurancuna. Diosta alli adorasha nijcunaca chai fiestacuna panda religionpaj fiestacuna cashcatami entendinchij. Chaimantami Navidadtapish, chai laya shujtaj fiestacunatapish mana ruranchij. *

¿MAIPI CALLARISHCATA YACHANACHU CANCHIJ?

11. a) ¿Gentecunaca imamantataj huaquin fiestacunata ruran? b) ¿Ñucanchijpajca imataj ashtahuan alli can?

11 Navidadpish, shujtaj fiestacunapish panda religionmanta shamushcataca huaquin gentecunaca entendinmi. Shinapish panda religionmanta shamushcataca pipish mana yuyarinchu, chai fiestacunata ruranaca mana ima juchachu can, ashtahuanpish familiahuan tandalla cangapajmi ayudan nincunami. ¿Canpish chashnachu yuyangui? Chashna yuyashpaca familiata cˈuyashcamantami chai fiestacunata mana saquishpa Diosta alli adoranata manaraj agllashcangui. Shinapish ama cungaringui, Jehová Diosmi familiata callarichirca, Paica familiahuan cushilla causachunmi munan (Efesios 3:14, 15). Canca shujtaj ruraicunahuanmi familiatapish, Diostapish cushichi tucungui. Apóstol Pabloca ima ashtahuan alli cashcata entendichingapajmi: ‘Cancunapaj yuyaita mushujyachishpa, shujtaj causaita causaichij. Chashna cashpami Diospaj munai ima cashcata alli agllai tucunguichij’ nirca (Romanos 12:2).

¿Mapayashca chupeteta japishpa chupanguimanchu?

12. ¿Panda religionpaj fiestacunamantaca imamantataj caruyana canchij?

12 Cunan punlla fiestacunaca mana ñaupa fiestacuna shinachu can nishpachari yuyangui. Shinashpaca ¿fiestacuna maimanta shamushcata yachanachu canchij? Ari. Caita yuyai: ¿Mapayashca chupeteta japishpa chupanguimanchu? Mana chupanguimanchu, mapami can. Chai chupete shinami huaquin fiestacunaca sumaj ricurishpapish panda religionhuan mapayashca can. Diosta alli adorajcunataca profeta Isaiasca: ‘Ima mapapica ama tuparichijchu’ nircami (Isaías 52:11).

CAMBAJ CRISHCACUNATA ALLI SHIMICUNAHUAN PARLAI

13. ¿Huaquin fiestacunata saquisha nijpica ima jarcaicunashi ricuringa?

13 Huaquin fiestacunata saquisha nijpica huaquin jarcaicunami ricuringa. Por ejemplo, ¿cambaj trabajopi compañerocuna imamanta chai fiestata mana rurashcata mana entendijpica imatashi ruranguiman? ¿Navidadpi shuj regalota cusha nijpica imatashi ruranguiman? ¿Chasquishpaca allitachu ruranguiman? ¿Cambaj crishcacunata cambaj cusa o cambaj huarmi mana chasquijpica imatashi ruranguiman? ¿Huaquin fiestacunata mana rurashcamanta cambaj huahuacuna ama llaquilla sintirichunca imatataj ruranguiman?

14, 15. ¿Shuj fiestaman invitajpi o shuj regalota cusha nijpica imatataj rurana cangui?

14 Jarcaicunata chˈimbapurangapajca alli yuyaihuan parlanami minishtirin. Por ejemplo, shuj fiestaman invitajpica diosolopagui nishpami saquiri tucungui. Shinapish trabajopi shuj compañero invitajpica imamanta mana risha nishcatami parlana cangui. Parlacushpaca alli shimicunahuanmi parlana cangui. Bibliapica: ‘Cancunapaj rimaicunaca cachihuan mishquichishca shina uyananqui cachun. Chashna cashpami pimanpish jahualla imata cutichina cashcata yachanguichij’ ninmi (Colosenses 4:6). Shujtajcunata mana pˈiñachishpami cambaj crishcacunata parlana cangui. Shinapish shujtaj punllacunapi tandanacuna, regalocunata cunapish alli cashcatami entendichina cangui.

15 ¿Navidadpi shuj regalota cusha nijpica imatataj rurana cangui? Imamanta cusha nishcatami ricuna cangui. Huaquincunaca, cai fiestata can mana ruraj cashcataca yachanimi, shinapish cai regalotami cusha nini ningami. Chashna nijpica, fiestapi mana chagruricunichu nishpachari regalota japingui. Shujtajcunaca can imata crishcata mana yachashcamantami regalota cusha ninga. Chashna cajpica, cai fiestata mana ruranichu nishpami cutichi tucungui. Chashnami canpish imamanta shuj regalota mana cushcata entendinga. Cutin shujtajcunaca, Dios mandashcata huashaman saquichun nishpami regalota cusha ninga. Chaita ricushpaca regalota mana chasquinachu cangui.

¿FAMILIACUNAHUANCA IMA SHINATAJ PARLANA CANGUI?

16. ¿Mana alli fiestacunapi ama chagruringapajca imatataj rurana cangui?

16 Cambaj familiamanpish alli shimicunahuanmi cambaj crishcacunata parlana cangui. Shuj costumbreta catisha nijpi, shuj fiestata rurasha nijpica mana paicunahuan pˈiñanacunachu cangui. Cambaj crishcacunata respetachun munashca shinami paicunapaj crishcatapish respetana cangui (Mateo 7:12-ta rezai). Shinapish cambaj familia rurashca fiestapica mana chagrurinachu cangui. Ashtahuanpish, fiestapi mana chagrurishpa ima shujtaj ruraicunapi ayudana cajpica ayudanallami cangui. Imata rurashpapish qˈuipata ama llaquiricungapajmi alli yuyaihuan rurana cangui (1 Timoteo 1:18, 19-ta rezai).

17. ¿Huaquin fiestacunata mana rurashcamanta huahuacuna ama llaquilla sintirichunca imatataj rurana cangui?

17 ¿Huaquin fiestacunata mana rurashcamanta huahuacuna ama llaquilla sintirichunca imatataj rurana cangui? Yaya mama cashpaca shujtaj punllapimi huahuacunaman regalocunata cui tucungui. Ashtahuanpish huahuacunata cˈuyana, tiempota cunami alli regalocuna can.

DIOSTA ALLI ADORAI

Diosta alli adorashpaca cushillami causangui

18. ¿Diosta alli servijcunapaj tandanacuicunaca ima shinataj Diosta alli adorachun ayudan?

18 Diospaj ñaupajpi alli ricuringapajca panda religioncunamanta llujshishpami Diosta alli adorana cangui. ¿Ima shinataj Diosta alli adorai tucungui? Bibliapica: “Caishujmanta chaishujmanta ayudanacushpa, allicunata rurangapaj cˈuyaihuan yuyachinacushunchij. Ñucanchij tandanacuiman rina cashcallamanta puricujcuna, ña mana rij shinaca ama rurashunchijchu. Chaipaj randica, Jesucristo shamuna punlla ñalla chayamucushcata yachashcamantacarin, ashtahuan yuyachinacushunchij” ninmi (Hebreos 10:24, 25). Diosta alli servijcunapaj tandanacuicunaca Diosta alli adorangapaj sumaj tandanacuicunami can (Salmo 22:22; 122:1). Chai tandanacuicunaca “caishujmanta chaishujmanta yuyaita cunacushpa cushicungapajmi” can (Romanos 1:12).

19. ¿Imamantataj Bibliapi yachashcata shujtajcunaman parlana cangui?

19 Shinallataj Diosta alli adorangapajca, testigo de Jehovacunahuan Bibliapi yachashcatami shujtajcunaman huillana cangui. Cunan punllacunapi achca llaquicuna tiyashcamantami ‘huacashpa caparicujcunata’ ayudana canchij (Ezequiel 9:4). ¿Chashna causaj gentecunata rijsinguichu? ¿Manachu shamuj punllacunamanta Biblia imata yachachishcata paicunaman parlasha ningui? Shinashpaca Bibliapi imata yachashcata parlashpa cati. Diosta alli servijcunapaj tandanacuicunaman rinatapish ama saquinguichu. Chashna rurashpaca tucui mana alli fiestacunatami cungaringui. Diosta alli adorashpaca cushillami causangui, achca bendicioncunatami chasquingui (Malaquías 3:10).

^ par. 9 Jesús huacharishcamanta ashtahuan yachangapajca páginas 221 y 222-ta ricui.

^ par. 9 Saturno nishca diospaj fiestatapish catishpami 25 de diciembreta agllarcacuna. Saturno diosmi allpata pˈucuchin nishpami romanocunaca 17 de diciembremanta 24 de diciembrecama fiestata rurajcuna cashca. Chaipica achca micuna, cushicui, regalocunami tiyaj cashca.

^ par. 10 Shujtaj fiestacunamanta Diosta alli adorajcuna imata yuyashcata yachangapajca, páginas 222 y 223-ta ricui.