Skip to content

Skip to table of contents

KAPÍTULU 16

Hamriik metin iha adorasaun neʼebé loos

Hamriik metin iha adorasaun neʼebé loos
  • Saida mak Bíblia hanorin kona-ba uza imajen ka estátua no hamulak ba beiʼala sira?

  • Oinsá mak ema kristaun nia hanoin kona-ba loron-boot relijiaun nian?

  • Oinsá mak Ita bele esplika Ita-nia fiar ba ema maibé la halo sira hirus?

1, 2. Kuandu sai tiha husi relijiaun falsu, pergunta saida mak ita tenke husu ba ita-nia an? Tanbasá mak importante atu halo nuneʼe?

HANOIN toʼok, Ita hatene katak ema ruma tau venenu iha Ita-nia bee-matan. Venenu neʼe bele halo Ita mate. Ita sei halo saida? Ita buka fali kedas bee neʼebé moos. Maski nuneʼe, Ita hanoin nafatin: ‘Venenu neʼe kona haʼu ka lae?’

2 Ita iha situasaun hanesan neʼe ho relijiaun falsu. Bíblia hanorin katak adorasaun husi relijiaun falsu hanesan venenu, tanba sira-nia hanorin no hahalok neʼebé foʼer. (2 Korinto 6:17) Tan neʼe, importante tebes ba ita atu sai husi “Babilónia Boot”, relijiaun falsu hotu neʼebé kontra hasoru Maromak Jeová. (Apokalipse 18:2, 4) Ita sai tiha ona husi relijiaun falsu ka lae? Se sai tiha ona, Ita halo buat neʼebé diʼak tebes. Maibé, hadook an ka sai husi relijiaun falsu deʼit latoʼo. Depois neʼe, Ita tenke husu ba Ita-nia an: ‘Haʼu sei fiar ka halo buat ruma neʼebé iha relasaun ho adorasaun neʼebé laloos ka lae?’ Mai ita haree ezemplu balu.

ADORA IMAJEN KA ESTÁTUA NO HAMULAK BA BEIʼALA SIRA

3. (a) Saida mak Bíblia hanorin kona-ba uza imajen ka estátua iha adorasaun? Tanbasá mak ema balu sente susar atu simu Maromak nia hanoin? (b) Saida mak ita tenke halo ho ita-nia sasán ruma neʼebé iha relasaun ho adorasaun neʼebé laloos?

3 Ema balu iha imajen, estátua ka buat neʼebé lulik kleur ona. Ita mós hanesan neʼe ka lae? Se nuneʼe, karik Ita sente sala ka oin-seluk fali atu la uza buat hanesan neʼe kuandu halo orasaun ba Maromak. Dala ruma Ita-nia laran gosta nafatin buat hirak-neʼe. Maibé Maromak mak bele deside dalan atu halaʼo adorasaun neʼebé nia simu, no Bíblia hanorin katak Maromak lakohi ita uza imajen ka estátua. (Êxodo [Keluaran] 20:4, 5; Salmo [Mazmur] 115:4-8; Isaías [Yesaya] 42:8; 1 João 5:21) Tan neʼe, ita bele hamriik metin iha adorasaun neʼebé loos hodi halakon ita-nia sasán ruma neʼebé iha relasaun ho adorasaun neʼebé laloos. Sin, ita hakaʼas an atu iha hanoin hanesan Maromak Jeová nian, hodi “hakribi” buat hirak-neʼe.—Deuteronômio (Ulangan) 27:15.

4. (a) Oinsá mak ita bele hatene katak hamulak ba beiʼala sira saugati deʼit? (b) Tanbasá mak Maromak Jeová bandu ninia povu atu labele halo buat ruma ho matan-dook sira?

4 No mós, ema barak neʼebé tuir relijiaun falsu hamulak ba sira-nia beiʼala sira. Antes aprende lia-loos husi Bíblia, balu fiar katak ema mate nia klamar sei moris hela no bele ajuda ka halo aat ba ema neʼebé moris. Karik, uluk ita halo buat barak atu halo kontente ita-nia beiʼala sira-nia klamar. Maibé hanesan ita aprende ona iha Kapítulu 6 husi livru neʼe, ema neʼebé mate ona la moris iha fatin ruma no mós la hanoin buat ida. Se nuneʼe, maski ita koko atu koʼalia ho sira, neʼe saugati deʼit. Ema fiar katak sira simu mensajen husi ema mate, maibé tuir loloos, mensajen sira-neʼe mai husi anju aat sira. Tan neʼe, Maromak Jeová bandu ema Izraél atu la koʼalia ho matebian sira no mós la halo buat ruma ho matan-dook sira.—Deuteronômio (Ulangan) 18:10-12.

5. Se uluk Ita adora imajen ka estátua, ka hamulak ba beiʼala sira, saida mak Ita bele halo?

5 Se uluk Ita mós adora imajen ka estátua, ka hamulak ba beiʼala sira, Ita bele halo saida? Lee no hanoin didiʼak eskritura husi Bíblia neʼebé hatudu Maromak nia hanoin kona-ba buat hirak-neʼe. Halo orasaun ba Maromak Jeová loron-loron atu fó-hatene Ita-nia hakarak atu hamriik metin iha adorasaun neʼebé loos, no husu ajuda atu iha hanoin hanesan Maromak nian.—Isaías (Yesaya) 55:9.

JESUS NIA DIXÍPULU SIRA IHA TEMPU ULUK LA SELEBRA NATÁL

6, 7. (a) Ema selebra Natál atu komemora saida? Jesus nia dixípulu sira iha tempu uluk halo ida-neʼe ka lae? (b) Iha Jesus nia dixípulu sira-nia tempu, selebrasaun loron-moris iha relasaun ho saida?

6 Karik adorasaun bele sai lamoos tanba loron-boot sira husi relijiaun falsu. Porezemplu, hanoin toʼok kona-ba Natál. Ema hatete katak sira selebra Natál atu komemora Jesus nia loron-moris, no relijiaun kristaun barak selebra loron ida-neʼe. Maibé, la iha buat ida neʼebé hatudu katak Jesus nia dixípulu sira iha tempu uluk selebra loron neʼe. Livru Sacred Origins of Profound Things (Buat kleʼan nia hun neʼebé sagradu) hatete: “Durante tinan atus rua husi tempu neʼebé Kristu moris, la iha ema ida neʼebé hatene bainhira loos mak Kristu moris, no ema barak la iha interese kona-ba neʼe.”

7 Maski Jesus nia dixípulu sira karik hatene data neʼebé Jesus moris, maibé sira la selebra loron neʼe. Tanbasá? Tanba hanesan livru The World Book Encyclopedia hakerek, ema kristaun iha tempu uluk “hanoin festa halo-tinan nuʼudar kostume neʼebé mai husi relijiaun falsu”. Bíblia temi festa halo-tinan dala rua deʼit, no festa rua neʼe hotu kona-ba ulun-naʼin sira neʼebé la adora Maromak Jeová. (Gênesis [Kejadian] 40:20; Marcos 6:21) Iha tempu uluk, ema selebra maromak falsu sira-nia loron-moris atu hahiʼi sira. Porezemplu, loron 24 iha fulan-Maiu, ema Roma selebra maromak-feto Diana nia loron-moris. Loron tuirmai, sira mós selebra Apolo, maromak loro-matan nia loron-moris. Tan neʼe, selebrasaun kona-ba loron-moris mai husi relijiaun falsu, laʼós mai husi relijiaun kristaun neʼebé loos.

8. Esplika toʼok relasaun entre selebrasaun loron-moris ho ema nia fiar neʼebé laloos.

8 Iha razaun ida tan neʼebé hatudu katak ema kristaun sira iha tempu uluk la selebra Jesus nia loron-moris. Klaru katak sira hatene selebrasaun loron-moris iha relasaun ho ema nia fiar neʼebé laloos. Porezemplu, iha tempu antigu ema Grésia no ema Roma barak fiar katak, kuandu ema ida foin moris, espíritu ida mós akompaña no proteje ema neʼe durante tempu neʼebé nia sei moris. Livru The Lore of Birthdays (Tradisaun kona-ba loron-moris) hatete: “Espíritu neʼe iha relasaun espesiál ho maromak neʼebé moris iha data neʼebé hanesan ho ema ida-idak.” Loos, Maromak Jeová la gosta selebrasaun neʼebé liga Jesus ho ema nia fiar neʼebé laloos hanesan neʼe. (Isaías [Yesaya] 65:11, 12) Se nuneʼe, tanbasá mak ema barak ohin loron selebra Natál?

NATÁL NIA HUN

9. Oinsá mak loron 25 Dezembru sai loron neʼebé ema selebra Jesus nia loron-moris?

9 Liutiha tinan atus tolu husi Jesus nia tempu mak ema foin komesa atu selebra ninia loron-moris iha loron 25 Dezembru. Maibé data neʼe laʼós data neʼebé Jesus moris. * Se nuneʼe, tansá mak ema hili 25 Dezembru nuʼudar Jesus nia loron-moris? Karik ema balu neʼebé temi sira-nia an nuʼudar kristaun “hakarak halo data [Natál] kaer metin ho data neʼebé ema Roma selebra ‘loro-matan nia loron-moris’”. (The New Encyclopædia Britannica) Iha tempu malirin iha rai-Roma, ema jentiu fiar katak loro-matan sai fraku liu, nuneʼe sira halo festa atu bolu fali loro-matan neʼebé laʼo-rai dook, hodi nuneʼe sira bele hetan naroman no manas. Sira hanoin katak 25 Dezembru mak data neʼebé loro-matan komesa atu fila fali. Tanba ulun-naʼin sira husi relijiaun kristaun hakarak ema jentiu sai ema kristaun, sira simu festa ida-neʼe no koko atu halo selebrasaun neʼe sai hanesan selebrasaun “kristaun” nian. *

10. Iha tempu uluk, tanbasá mak ema balu la selebra Natál?

10 Husi tempu uluk, ema barak hatene ona katak Natál mai husi jentiu sira-nia festa, laʼós husi Bíblia. Tan neʼe, maizumenus tinan 350 liubá, ulun-naʼin sira iha rai-Inglaterra no kolónia iha rai-Amérika bandu ema atu labele selebra Natál. Iha loron Natál, ema neʼebé la bá serbisu mós tenke selu multa. Maibé lakleur, ema hahú fali kostume uluk nian, no tau tan kostume foun oioin. Ikusmai, Natál sai fali loron-boot neʼebé importante, no ohin loron ema iha rai barak selebra loron neʼe. Maski nuneʼe, tanba Natál nia hun mai husi relijiaun falsu, ema neʼebé hakarak halo Maromak kontente la selebra loron neʼe, no la selebra mós loron-boot sira seluk neʼebé mai husi adorasaun neʼebé laloos. *

LORON-BOOT NIA HUN IMPORTANTE KA LAE?

11. Tanbasá mak ema balu selebra loron-boot sira? Maibé saida mak importante liu?

11 Ema balu hatene ona katak loron-boot hanesan Natál mai husi relijiaun falsu, maibé sira hanoin katak la sala atu selebra loron sira-neʼe. Tuir loloos, kuandu selebra loron-boot sira-neʼe, ema barak la hanoin kona-ba adorasaun neʼebé laloos. Sira selebra loron neʼe tanba hanoin katak neʼe tempu diʼak atu halibur hamutuk ho família no hatudu domin ba malu. Ita mós sente hanesan neʼe ka lae? Se nuneʼe, Ita sente susar atu hamriik metin iha adorasaun neʼebé loos, karik laʼós tanba hakarak tuir relijiaun falsu maibé tanba hadomi família. La haluha katak Maromak Jeová, neʼebé harii família, hakarak Ita atu iha relasaun diʼak ho Ita-nia família sira. (Éfeso 3:14, 15) Maibé Ita bele hametin relasaun neʼe iha dalan neʼebé Maromak simu. Apóstolu Paulo hakerek kona-ba buat neʼebé importante liu: “Kontinua atu buka-hatene kona-ba buat neʼebé halo Naʼi kontente.”—Éfeso 5:10.

Ita hakarak han rebusadu neʼebé foti husi baleta ka lae?

12. Tansá mak ita tenke hasees an husi kostume ka selebrasaun neʼebé mai husi adorasaun neʼebé laloos? Esplika toʼok.

12 Karik Ita sente katak iha tempu agora loron-boot ida nia hun la iha relasaun ho loron-boot neʼe. Importante atu buka-hatene loron-boot sira-nia hun ka lae? Importante duni! Hanoin toʼok: Ita hetan rebusadu ida iha baleta. Ita hakarak foti no han rebusadu neʼe ka lae? Lae duni! Rebusadu neʼe lamoos ona. Hanesan neʼe mós, maski loron-boot haree hanesan buat neʼebé diʼak, karik loron-boot neʼe mai husi hun neʼebé lamoos. Atu hamriik metin iha adorasaun loos, ita presiza hanoin hanesan profeta Isaías. Nia hatete ba povu neʼebé halaʼo adorasaun neʼebé loos: “Keta kona buat ida neʼebé lamoos.”—Isaías (Yesaya) 52:11.

UZA MATENEK ATU KOʼALIA HO EMA SELUK

13. Kuandu ita la hola parte iha loron-boot ruma, problema saida deʼit mak bele mosu?

13 Kuandu ita deside atu la hola parte iha loron-boot ruma, karik ita sei hasoru problema balu. Porezemplu, karik ita-nia maluk iha serbisu-fatin hanoin tansá mak ita la tuir atividade neʼebé sira hotu halo. No se ema fó prezente ruma iha loron Natál, saida mak Ita sei halo? Sala atu simu prezente neʼe ka lae? Se Ita-nia kaben nia fiar la hanesan ho Ita-nian, Ita sei halo saida? Ita bele halo saida atu Ita-nia oan la sente laran-moras tanba la selebra loron-boot ida?

14, 15. Se ema fó boas-festas ka prezente ruma ba ita iha loron-boot, saida mak ita bele halo?

14 Ita presiza uza matenek atu hatene oinsá mak ita bele hasoru situasaun hanesan neʼe. Se ema ruma fó boas-festas deʼit, ita bele dehan obrigadu ba nia. Maibé, se viziñu ka maluk neʼebé ita hasoru beibeik mak fó boas-festas ba ita, saida mak ita bele halo? Karik, ita hakarak atu esplika uitoan. Iha situasaun hotu, uza matenek. Bíblia hatete: “Sempre koʼalia ho laran-diʼak hodi tau masin uitoan atu imi bele hatene oinsá imi tenke hatán ba ema ida-idak.” (Koloso 4:6) Kuidadu atu la hatún ema seluk, maibé esplika didiʼak kona-ba ita-nia fiar. Esplika ho klaru katak ita la kontra kona-ba fó prezente ka han hamutuk maibé hakarak halo nuneʼe iha tempu seluk.

15 Se ema hakarak fó prezente ruma ba ita, ita sei halo saida? Neʼe mós depende ba situasaun. Karik ema hatete: “Haʼu hatene ona katak Ita la selebra loron-boot neʼe. Maibé haʼu hakarak fó prezente ba Ita.” Ita bele hanoin katak simu prezente neʼe laʼós katak hola parte iha selebrasaun. Se ema neʼe la hatene kona-ba ita-nia fiar, ita bele fó-hatene nia katak ita la selebra loron-boot neʼe. Se koʼalia nuneʼe, sai fasil liu atu esplika tansá ita simu prezente maibé la fó prezente ba sira iha loron neʼe. Maibé, dala ruma ema fó prezente atu koko ita, hodi ita la kaer metin ba ita-nia fiar tanba hakarak sasán. Se nuneʼe, diʼak liu atu la simu prezente neʼe.

OINSÁ KONA-BA ITA-NIA FAMÍLIA?

16. Oinsá mak Ita bele uza matenek atu hasoru situasaun neʼebé iha relasaun ho loron-boot?

16 Se Ita-nia família nia fiar la hanesan ho Ita-nian, saida mak Ita bele halo? Dala ida tan, uza matenek. Ita la presiza diskute malu kona-ba kostume no selebrasaun ida-idak neʼebé Ita-nia família halo. Maibé, hatudu respeitu ba buat neʼebé sira fiar, hanesan mós Ita hakarak sira hatudu respeitu ba Ita-nia fiar. (Mateus 7:12) Hasees an husi atividade hotu neʼebé apoia loron-boot neʼe. Maibé, kona-ba atividade ruma neʼebé la iha relasaun ho loron-boot neʼe rasik, ita presiza tetu didiʼak. Halo buat hotu hodi la husik Ita-nia laran sai makerek.—1 Timóteo 1:18, 19.

17. Oinsá mak Ita bele ajuda Ita-nia oan atu la sente laran-moras kuandu haree ema seluk selebra loron-boot?

17 Saida mak Ita bele halo atu Ita-nia oan la sente laran-moras tanba la selebra festa neʼebé la tuir Bíblia? Importante mak buat neʼebé Ita halo iha loron baibain. Inan-aman balu buka oportunidade atu fó prezente ba sira-nia oan. Hanoin nafatin katak Ita bele fó Ita-nia tempu no domin ba Ita-nia oan nuʼudar prezente neʼebé furak tebes.

HALAʼO ADORASAUN NEʼEBÉ LOOS

Halaʼo adorasaun neʼebé loos halo ita-nia moris kontente duni

18. Oinsá mak tuir reuniaun kristaun bele ajuda ita atu hamriik metin iha adorasaun neʼebé loos?

18 Atu halo Maromak kontente, ita labele simu adorasaun neʼebé laloos no tenke hamriik metin iha adorasaun neʼebé loos. Oinsá mak ita bele hamriik metin iha adorasaun neʼebé loos? Bíblia hatete: “Mai ita hanoin malu hodi ajuda malu atu hatudu domin no hahalok diʼak, no maski ema balu sai toman atu la halibur hamutuk, maibé imi keta haluha atu halibur an hamutuk, no fó laran-manas ba malu, liuliu nuʼudar imi haree loron neʼe besik ona mai.” (Ebreu 10:24, 25) Ita sente haksolok atu adora Maromak iha dalan neʼebé nia simu hodi tuir reuniaun kristaun sira. (Salmo [Mazmur] 22:22; 122:1) Iha reuniaun hanesan neʼe, ema kristaun sira neʼebé laran-metin “bele fó laran-manas ba malu”.—Roma 1:12.

19. Tanbasá mak importante atu fó-hatene ema seluk kona-ba buat neʼebé Ita aprende husi Bíblia?

19 Dalan seluk atu ajuda Ita hamriik metin iha adorasaun neʼebé loos mak fó-hatene ema kona-ba buat neʼebé Ita aprende husi Bíblia ho Testemuña ba Jeová. Ema barak “kontinua halerik” tanba buat aat neʼebé akontese daudaun iha mundu neʼe. (Roma 8:22) Karik Ita hatene ema ruma neʼebé sente hanesan neʼe. Ita bele fó-hatene sira kona-ba esperansa husi Bíblia, loos ka lae? Kuandu Ita halibur an ho maluk kristaun neʼebé loos no koʼalia kona-ba lia-loos neʼebé furak tebes husi Bíblia, neineik-neineik Ita sei halakon sentimentu neʼebé uluk Ita iha kona-ba adorasaun neʼebé laloos. Se Ita hamriik metin iha adorasaun neʼebé loos, Ita sei sai kontente liu no sei simu bensaun barak husi Maromak Jeová.—Malaquias (Maleakhi) 3:10.

^ par. 9 Festa Saturnalia mós razaun ida tan atu hili 25 Dezembru nuʼudar loron Natál. Ema Roma sira selebra festa neʼe iha loron 17 toʼo 24 iha fulan-Dezembru atu hahiʼi sira-nia maromak neʼebé tau matan ba toʼos. Durante festa neʼe, sira han, hemu, dansa, no mós troka prezente ba malu.

^ par. 10 Atu hatene ema kristaun loos sira-nia hanoin kona-ba loron-boot sira seluk, lee Apéndise iha pájina 254-5.