1, 2. Xiwutiso muni u faneleko ku ti wutisa anzhako ka kuva u humile hi ka wukhongeli ga mawunwa, niku hikuyini u pimisako a ku lezo za lisima?

HI NGA ha ku u polile lezaku a vaakelani va wena vontlhe va thapelwe hi venene. Wo kari i xwanyele venene laha xipanzeni hi xihundla, makunu a vanhu va le mhangweni. U wa ta maha yini? Handle ko kanakana, wena u wa ta rura loku u wa zi kota. Kanilezi anzhako ka ku maha lezo, u wa tava ni xiwutiso lexi xa lisima, ‘Xana a nzi thapelwangi?’

² A mhaka yo fanana ni leyo ya humelela loku u hi wukhongelini ga mawunwa. A Biblia gi gonzisa lezaku a wukhozeli lego gi thapelwe hi tigonzo ni mitiro yi nga hlazekangiko. (2 Va Le Korinte 6:17) Hikwalaho za lisima lezaku u huma ka ‘Babuloni wa hombe,’ a mufumo wa misava yontlhe wa wukhongeli ga mawunwa. (Kuvululelwa 18:2, 4) Xana u mahile lezo? Loku zi hi tano, u mahile khwatsi. Kanilezi a zi eneli a ku ti hambanyisa ntsena ni wukhongeli ga mawunwa. Loku u humile ka gona, u fanele ku ti wutisa, ‘Xana nza ha sele ni tshamela go kari kutani xilo xo kari xi lumbako a wukhozeli ga mawunwa?’ A hi woneni a zikombiso zo kari.

3. (a) Zini lezi a Biblia gi wulako xungetano hi ku tirisa zifananiso, niku hikuyini zi nga ha karatelako vanwani a ku vumela mawonela ya Nungungulu? (b) Zini lezi u faneleko ku maha hi zilo zo kari u nga nazo zi yelanako ni wukhozeli ga mawunwa?

³ A vo kari va tshamile malembe na va hi ni zifananiso kutani tindhumba lomu mitini yabye. Xana wenawu u nazo? Loku u hi nazo, zi nga ha ku karatela a ku khongela ka Nungungulu na u nga vuniwi hi zilo lezo zi wonekako. Kuzilava ku na ni lezi u zi ranzako nguvu xikari ka zilo lezo. Kanilezi Nungungulu hi yena a wulako lezi a lavako ku khozeliswa zona, niku a Biblia gi gonzisa ku ngalo yena a nga lavi lezaku hi tirisa zifananiso. (Eksodusi 20:4, 5; Tisimu 115:4-8; Isaya 42:8; 1 Johani 5:21) Hikwalaho loku u lava ku yima tlhelweni ga wukhozeli ga lisine u fanele ku fuvisa zilo zontlhe u nga nazo zi yelanako ni wukhozeli ga mawunwa. Hakunene, zi wone hi ndlela leyi Jehova a zi wonisako zona — kota “manyala.” — Deuteronome 27:15.

4. (a) Hi zi tivisa kuyini lezaku a ku khozela vakokwani a zi nyawuli? (b) Hikuyini Jehova a beleteleko a vanhu vakwe a ku ti nghenisa ni ka lihi lixaka la wungoma?

⁴ A ku khozela vakokwani konawu ku tolovelekile wukhongelini  go tala ga mawunwa. A mahlweni ka kuva va tivile lisine la Biblia, a vo kari va wa kholwa lezaku a vafileko va hanya wutshanwini go kari gi nga wonekiko niku vona va nga zi kota ku vuna kutani ku mahela kubiha lava va hanyako. Kuzilava u mahile mizamo ya hombe kasi ku tsakisa vakokwani va wena lava va fileko. Kanilezi kota lezi u zi gonzileko lomu ka Xipimo 6 xa bhuku legi, a vafileko a va pimisi niku a va kona wutshanwini go kari. Makunu, a mizamo ya ku lava ku wulawula na vona a yi nyawuli. Ni wahi mahungu ma nge khwatsi mata hi ka a ranzekako wa hina a fileko hi lisine ma huma hi ka madimoni. Hikwalaho, Jehova i beletele a vaIsraeli lezaku va nga zami ku wulawula ni vafileko kutani a ku hlengela ni ka lihi lixaka la wungoma. — Deuteronome 18:10-12.

5. Xana u ta maha yini loku ku hi ku lomu wukhozelini ga wena ga kale u wa kari u tirisa zifananiso kutani ku khozela vakokwani?

⁵ Loku ku hi ku lomu wukhozelini ga wena ga kale u wa kari u tirisa zifananiso kutani ku khozela vakokwani, xana u ta maha yini? Gonza u tlhela u ehleketa hi mitsalo ya Biblia leyi yi ku kombako lezi Nungungulu a wonisako zona a zilo lezo. Khongela ka Jehova siku ni siku u mu tivisa a mixuvo ya wena ya ku yima tlhelweni ga wukhozeli ga lisine, u tlhela u mu kombela lezaku a ku vuna a ku pimisa hi ndlela leyi yena a pimisako ha yona. — Isaya 55:9.

6, 7. (a) Xana ku wuliwa lezaku a Khisimuso mubuzo wa ku alakanya yini, niku xana a valanzeli va Jesu va zana go sangula ga malembe va wa kari va wu hlayisa? (b) Xana a mibuzo ya masiku ya kubelekwa yi wa yelana ni yini xikhatini xa vapizani vo sangula va Jesu?

⁶ A wukhozeli ga munhu ga zi kota ku ngha gi thapelwe hi wukhongeli ga mawunwa mhakeni ya mibuzo ya tiko. Hi xikombiso, alakanyela a Khisimuso. Ku wuliwa lezaku a Khisimuso mubuzo wa ku alakanya a kubelekwa ka Jesu Kristu, niku a wukhongeli go tala legi gi ti wulako a ku ga wuKristu ga wu alakanya. Hambulezo, a ku na xikombiso xa ku a vapizani va Jesu va zana go sangula ga malembe va wa hlayisa a mubuzo lowo. A bhuku Sacred Origins of Profound Things gi ngalo: “Hi mazana mambiri ya malembe anzhako ka kubelekwa ka Jesu, a ku na loyi a nga zi tiva, niku vatsongwani lava va nga zi khatalela, a ku i belekilwe rini.”

 ⁷ Hambu loku ku wo khwatsi a vapizani va Jesu va wa gi tivile a siku go tiya ga kubelekwa kakwe, na va nga gi alakanyangi. Hikuyini? Hilezaku, kota lezi gi wulako The World Book Encyclopedia, a maKristu yo sangula “ma wa wona a kualakanyiwa ka kubelekwa ka vanhu vontlhe kota mukhuwo wa wuhedeni.” A mibuzo ya ku alakanya masiku ya kubelekwa leyi yi kumbukiwako lomu ka Biblia hi leyi ya vafumeli vambiri ntsena lava va nga kala va nga khozeli Jehova. (Genesisi 40:20; Marku 6:21) A mibuzo ya ku alakanya kubelekwa yi wa mahelwa a ku dzunza vanungungulu va wuhedeni. Hi xikombiso, hi siku ga 24 wa Maio a vaRoma va wa alakanya a kubelekwa ka nungungulu wa xisati Diana. Hi ka siku gi nga lanzela, vona va wa alakanya a kubelekwa ka nungungulu gambo, Apolo, loyi va nga mu khozela. Hikwalaho, a mibuzo ya ku alakanya masiku ya kubelekwa ma wa yelana ni wuhedeni, na ku nga hi wuKristu.

8. Tlhamusela a kuzwanana ku nga kona xikari ka mibuzo ya ku alakanya masiku ya kubelekwa ni kukholwa ka hava.

⁸ Ku na ni xinwani xigelo xi nga maha lezaku a maKristu ya zana go sangula ga malembe ma nga alakanyi a kubelekwa ka Jesu. Za koteka ku ngha a vapizani vakwe va tivile lezaku a mibuzo ya ku alakanya kubelekwa yi wa zwanana ni kukholwa ka hava. Hi xikombiso, a vaGreki ni vaRoma vo tala va le masikwini ya kale va wa kholwa lezaku ku wa hi ni xivangwa xa moya lexi xi nga kari xi cuwukisela a kubelekwa ka munhu munwe ni munwani xi tlhela xi mu vikela wutomini gakwe gontlhe. A bhuku The Lore of Birthdays (A Gonzo Ya Masiku Ya Kubelekwa), gi ngalo: “A xivangwa lexo xa moya xi wa yelana hi tlhelo ga wungoma ni nungungulu loyi a siku ga kubelekwa kakwe gi nga kotlana ni ga munhu loye.” Hakunene Jehova i wa nga ta tsakiswa hi kuhlayisiwa ka siku legi gi zi kotako ku patsa Jesu ni kukholwa ka hava. (Isaya 65:11, 12) Makunu, hikuyini a vanhu vo tala nguvu va alakanyako a Khisimuso ke?

9. Hikuyini a 25 wa Dezembro a hlawulilweko kota siku ga ku alakanya a kubelekwa ka Jesu?

⁹ A vanhu va sangulile ku alakanya a siku ga kubelekwa ka Jesu ga 25 wa Dezembro ka mazanazana ya malembe anzhako ka kuva yena a hanyile misaveni. Kanilezi lego gi wa nga hi gona a siku  ga kubelekwa ka Jesu, hakuva ko khwatsi gona give hi Outubro. * Kasike, hikuyini ku hlawulilweko 25 wa Dezembro? Hi kufamba ka xikhati za koteka ku vo kari lava va nga ti wula maKristu va “lavile lezaku a siku lego gi kotlana ni mubuzo wa wuhedeni wa le Roma wa ku alakanya a siku ga ‘kubelekwa ka gambo legi gi nga hluliwiko.’” (The New Encyclopædia Britannica) Hi wuxika, a xikhati lexi a gambo gi nga ku khwatsi a gi na ntamu, a mahedeni ma wa maha tinkhozo ta ku wuyisa gambo hi mapfhumbeni ya gona ya le kule lezaku gi ta nyika a kukufumela ni kuwoninga. Ku wa alakanyiwa a ku a 25 wa Dezembro i siku legi a gambo gi nga sangula ku wuya. Hi mizamo ya ku hunzula a mahedeni, a varangeli va wukhongeli va vekile a mubuzo lowu niku va zamile ku wu maha wu ku khwatsi wa “wuKristu.” *

10. Le masikwini ya kale, hikuyini a vanhu vo kari va nga kala ku alakanya a Khisimuso?

¹⁰ A kutumbuluka ka Khisimuso hi ka wuhedeni ka tiviwa cima ka kale. Hi kota ya lezi a kutumbuluka ka yona ku nga seketelwiko Mitsalweni, a Khisimuso yi tshukile yi beletelwa le Inglaterra zinwe ni le matikweni ya le América lawa ma nga kari ma fumelwa hi Inglaterra lomu malembeni ya va 1600. Hambu ni wihi loyi a nga kari a ngayi ntirweni hi siku ga Khisimuso i wa rihisiwa mali yo kari kota tsayiselelo. Hambulezo, a mikhuwo leyo ya kale a yi hlwelangi ku tlhela yi wuya na yi engetelwe. Ka xikhati lexo a Khisimuso yi lo tlhela yi maha mubuzo wa hombe, kota lezi ya ha hiko ya hombe matikweni yo tala. Hambulezo, lava  va lavako ku tsakisa Nungungulu a va alakanyi a Khisimuso hi kota ya lezi yi zwananako ni wukhongeli ga mawunwa, niku a va alakanyi kambe a mibuzo yinwani yi tumbulukeleko wukhozelini ga wuhedeni. *

11. Hikuyini a vanhu vo kari va alakanyako mibuzo, kanilezi zini hi faneleko ku zi khatalela nguvu?

¹¹ A vo kari va vumela lezaku a mibuzo yo kota Khisimuso yi ntumbulukile wuhedenini kanilezi va ha zi wona na zi nga bihangi a ku yi alakanya. Hakunene, a vanhu vo tala a va alakanyeli a wukhozeli ga mawunwa a xikhati lexi va alakanyako mibuzo. A mibuzo yi vululela mingango a ndlela ya kuva zinwe. Hi lezo u zi pimisako? Loku ku hi lezo, ku ngava ku ranza ngango, na ku nga hi ku ranza wukhongeli ga mawunwa, ku mahako lezaku zi ku karatela ku yima tlhelweni ga wukhozeli ga lisine. Tiyiseka lezaku Jehova, loyi a tumbuluxileko ngango, i lava lezaku uva ni kuzwanana ka ku nene ni maxaka ya wena. (Va Le Efesusi 3:14, 15) Kanilezi u nga tiyisa a kuzwanana loko hi tindlela leti ti amukelekako ka Nungungulu. Xungetano hi lezi hi faneleko ku zi khatalela nguvu, mupostoli Paule i tsalile: “Hlolani mu tiva lezi zi tsakisako Hosi.” — Va Le Efesusi 5:10.

12. Tlhamusela hi mufananiso lezaku hikuyini hi faneleko ku potsa mikhuwo ni mibuzo yi tumbulukeleko manyaleni.

¹² Kuzilava u lomu kaku a kutumbuluka ka mibuzo ya tiko a hi xona a xigelo xa kualakanyiwa ka yona inyamutlha. Xana hi fanele ku khatalela lezi yi nga tumbulukisa zona? Ina! Kasi ku fananisa: A hi pimeni lezaku u wonile a kofeti laha taleni. Xana zi wa ta ku sasekela a ku ya yi rola uga? Hakunene zi wa nga tava zi nene! A kofeti leyo yi chakile. A ku fana ni kofeti leyo, a mibuzo ya tiko yi nga ha woneka a ku khwatsi yi nene, kanilezi yi tumbulukile matshanwini ya manyala. Kasi hi zi kota ku yima tlhelweni ga wukhozeli ga lisine, hi fanele kuva ni mawonela yo fana ni lawa ya muprofeti Isaya, loyi a nga byela lezi a vakhozeli va lisine: “Mu nga khumbi ni xilo xinwe xi nga hlazekangiko!” — Isaya 52:11.

13. Zikarato zihi zi nga ha humelelako a xikhati lexi u hlawulako ku nga hlengeli ka mibuzo ya tiko?

¹³ Ku nga ha humelela zikarato a xikhati lexi u hlawulako ku nga hlengeli ka mibuzo ya tiko. Hi xikombiso, a vatiri-kuloni va zi kota ku karateka hi lezi u nga ti patsiko navo zilweni zo kari zi yelanako ni mibuzo lomu u tirako kona. Xana u ta maha yini loku va ku nyika xinyikiwo xa Khisimuso? Zi wa tava zi bihile a ku xi amukela? Ahati loku a munghana wa wena wa wukati a hi loyi a nga vumeliko lezi u zi kholwako? Xana u nga tiyisekisa kuyini lezaku a vana va wena va nga ta tizwa na va tsoniwa zo kari hi lezi mu nga alakanyiko a mibuzo ya tiko?

14, 15. Zini u to maha loku va tshuka va ku xuvela a mubuzo wu nene, kutani loku munhu a lava ku ku nyika xinyikiwo?

¹⁴ Ku laveka wutlhari kasi ku tiva a ndlela ya ku lulamisa a timhaka leto. Loku va tshuka va ku xuvela a mubuzo wu nene, a zi bihangi a ku bonga loyi a ku xuvelako za zi nene. Kanilezi a hi pimeni lezaku a munhu loye munhu u mu wonako kutani u tirako naye masiku yo tala. Loku zi hi tano, u nga ha mu byela zinwani. A ka zontlhe ziyimo lezo, wulawula hi kuringanisela. A Biblia gi hi nyika wusungukati legi: “Ngha kuwulawula ka nwina ku hi ni tipswalo xontlhe xikhati, na ku lungilwe hi munyu, lezaku mu fela ku tiva lezi mu ta nga hlamulisa zona ka munwe ni munwani.” (Va Le Kolosi 4:6) Ti wonele ku kala u nga ti khomi, kanilezi komba xichawo ka vanwani. Va tlhamusele a xiyimo xa wena khwatsanyana. Va dlunyatisele lezaku a hi ku khwatsi wo sola a kunyikana zinyikiwo ni mitsombano kanilezi u zi wona na zi sasekile a ku zi maha hi xinwani xikhati.

¹⁵ U taku yini loku munhu a lava ku ku nyika xinyikiwo? A ziyimo hi zona zi to komba a za zi nene. Loyi a lavako ku ku nyika a xinyikiwo a nga ha wula lezi: “Nza zi tiva lezaku a wu alakanyi a mubuzo lowu. Hambulezo, nzi lava ku ku nyika lezi.” U nga ha boha lezaku a ku vumela xinyikiwo a ka xiyimo lexo a hi zona zinwe ni kuva ni xipanze mubuzweni lowo. Hakunene, loku loyi a ku nyikako xinyikiwo lexo a nga zi tivi lezi u zi kholwako, u nga ha mu byela lezaku wena a wu alakanyi a mubuzo lowo. Lezo zi ta mu vuna a ku tiva lezaku hikuyini u amukelako a xinyikiwo kanilezi na  u nga nyiki za wena ka vanwani xikhatini lexo. Hi ginwani tlhelo, zi tava zi sasekile a kuva u nga amukeli xinyikiwo loku zi woneka khwatsi lezaku a munhu loye a ku nyikako o ku ringa na a lava ku wona a ku xana wa khomelela ka lezi u zi kholwako kutani u ta tshova milayo leyo hikwalaho ka ku navela ku amukela xinyikiwo.

16. Xana u nga zi kotisa kuyini a ku wulawula hi kuringanisela a xikhati lexi u yimisanako ni timhaka leti ti yelanako ni mibuzo ya tiko?

¹⁶ Ahati loku a ziro za ngango zi nga vumeli lezi u zi kholwako? Ngha uva ni kuringanisela kambe. A ku na xilaveko xa ku kanetisana xungetano hi yontlhe mikhuwo kutani mibuzo ya tiko leyi a maxaka ya wena ma hlawulako ku yi alakanya. Wutshanwini ga lezo, komba xichawo ka fanelo yabye ya kuva ni mawonela, kota lezi na wena u lavako lezaku vonawu va komba xichawo ka mawonela ya wena. (Mateu 7:12) Potsa ni xihi xi nga ha ku mahako u hlengela ka mibuzo ya tiko. Hambulezo, u nga ti binzisi xungetano hi timhaka leti ti nga yelaniko ni mubuzo ha woce. Hakunene, wena u fanele a ku xontlhe xikhati u ti khoma hi ndlela leyi yi to kala yi nga onhi a livalo la wena la li nene. — 1 Timote 1:18, 19.

17. U nga vunisa kuyini vana va wena lezaku va nga tizwi na va tsoniwa zo kari hi kota ya lezi va wonako vanwani na va alakanya mibuzo ya tiko?

¹⁷ Zini u to maha kasi ku a vana va wena va nga tizwi na va tsoniwa zo kari hi kota ya lezi mu nga alakanyiko a mibuzo leyi yi nga seketelwiko Mitsalweni? Lezi u zi mahako ka zinwani zikhati za lembe za zi kota ku va nyika hambu ku nga va nyiki a xigelo xa ku ti zwisa lezo. A vapswali vo kari va ti vekela zikhati kasi ku nyika zinyikiwo a vana vabye. A xinwe xa zinyikiwo za chukwana lezi u zi kotako ku nyika vana va wena hi ku hunzisa xikhati zinwe navo ni ku va khatalela hi liranzo.

18. Xana a kuva kona mitlhanganwini ya wuKristu ku nga ku vunisa kuyini lezaku u yima tlhelweni ga wukhozeli ga lisine?

¹⁸ Kasi ku tsakisa Nungungulu, u fanele ku ala a wukhozeli ga mawunwa u yima tlhelweni ga wukhozeli ga lisine. Xana a ku yima tlhelweni ga wukhozeli ga lisine zi patsa yini? A Biblia gi ngalo: “Ngha hi khatalelana kasi ha susumetana liranzweni ni mitirweni  yo saseka; na hi nga tsiki a tinkhozo ta hina khwatsi hi mukhuwo wa vanwani, kanilezi hi khongotelana; nguvunguvu kota lezi mu wonako lezaku a Siku gi tshinela kusuhani.” (Maheberu 10:24, 25) A mitlhangano ya wuKristu zikhati zo tsakisa za lezaku wena u khozela Nungungulu hi ndlela leyi a yi vumelako. (Tisimu 22:22; 122:1) Mitlhanganwini leyo, ku na ni ‘kutiyisana’ xikari ka maKristu yo tsumbeka. — Va Le Roma 1:12, NM.

19. Hikuyini zi nga za lisima a ku wena u bhulela vanwani xungetano hi lezi u zi gonzileko lomu ka Biblia?

¹⁹ A yinwani ndlela leyi u zi kotako ku yima ha yona tlhelweni ga wukhozeli ga lisine hi ku bhulela vanwani hi zilo lezi u zi gonzileko kugonzeni ka wena a Biblia ni Timboni ta Jehova. Ku na ni vanhu vo tala lava hakunene “va nga ni mahika, va rilako” hi kota ya kubiha loku ku nga kona misaveni inyamutlha. (Ezekieli 9:4) Kuzilava wa tiva vanhu vo kari va ti zwisako lezo. Hikuyini u nga va bhuleliko hi kutsumba loku u nga nako xungetano hi wumanziko legi gi seketelwako lomu ka Biblia? Laha u ti tlhanganyisako ni maKristu ya lisine, ni lezi u bhulelako vanwani xungetano hi zinene lezi u zi gonzileko lomu ka Biblia, u ta wona lezaku a kunavela kontlhe loku ku zi kotako ku ngha ku ku salele mbilwini xungetano hi wukhozeli ga mawunwa ku ta mbhela hi kutsongwani-kutsongwani. Tiyiseka lezaku loku u yima tlhelweni ga wukhozeli ga lisine u tava ni kutsaka ka hombe u tlhela u amukela makatekwa manyingi. — Malaki 3:10.