Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

CAPÍTULO 16

Biʼniʼ adorar Dios jneza

Biʼniʼ adorar Dios jneza
  • Xi rusiidiʼ Biblia de bidóʼ

  • Ximodo ruuyaʼ ca xpinni Cristu ca saa runi ca religión

  • Ximodo gusiéneluʼ ni runi creluʼ sin guchiichiluʼ binni

1, 2. Xi naquiiñeʼ guinabadiidxaluʼ laca lii ora maʼ bireeluʼ ndaaniʼ religión ni qué rusiidiʼ ni dxandíʼ, ne xiñee naquiiñeʼ guinabadiidxaluʼ zacá.

BIXUIʼLÚ ñánnaluʼ nuu tuuxa maʼ napa dxi nagaʼchiʼ canaguxhii venenu ni runi huará neza ra nabézaluʼ. Guiráʼ vecinu stiluʼ cayuni huará ni laacaʼ purtiʼ cayeʼcaʼ xhoʼ ni ne lii laaca zándaca gaca huaraluʼ. Xi zanda gúniluʼ yaʼ. Zándaca gacaláʼdxiluʼ guireeluʼ raqué ne chindézaluʼ sti ladu. Peru neca cheluʼ sti ladu naquiiñeʼ gánnaluʼ pa cadi maʼ huaraluʼ.

2 Zacagá nga cayaca né ca religión ni qué rusiidiʼ ni dxandíʼ. Biblia na cadi jneza guiráʼ ni rusiidiʼ cani ne nabiidiʼ ni runi cani (2 Corintios 6:17). Nga runi, naquiiñeʼ guireʼnu ndaaniʼ «Babilonia [...] guidxi roʼ», purtiʼ laani nga guiráʼ religión ni qué rusiidiʼ ni dxandíʼ ni nuu lu guidubi naca Guidxilayú ni cucaalú Dios (Apocalipsis 18:2, 4). Maʼ bireeluʼ ndaaniʼ ni la? Pa maʼ bireeluʼ la? jneza bíʼniluʼ. Peru cadi caquiiñeʼ si guireeluʼ ndaaniʼ religión ni qué rusiidiʼ ni dxandíʼ o gábiluʼ ca xaíque stini maʼ qué zácaluʼ de religión ca. Laaca naquiiñeʼ guinabadiidxaluʼ: «Ñee runeʼ adorar ruaʼ Dios casi runi religión ni qué rusiidiʼ ni dxandíʼ la?». Guidúʼyanu chupa chonna ejemplu.

CA BIDÓʼ NE CA GUEʼTUʼ NI RUNI ADORÁRCABE

3. 1) Bisiene xi caníʼ Biblia de bidóʼ ne xiñee raca nagana para stale binni guiene modo ruuyaʼ Dios cani. 2) Xi naquiiñeʼ gúniluʼ pa nápaluʼ xiixa ni riquiiñeʼ religión ni qué rusiidiʼ ni dxandíʼ para guni adorar Dios.

3 Nuu binni maʼ xadxí napa bidóʼ o altar ra lidxi. Ñee nápaluʼ cani la? Pa nápaluʼ cani la? zándaca guiníʼ íqueluʼ cadi jneza guni orarluʼ Dios sin iquiiñeluʼ bidóʼ. Ne zándaca dede nuu ca bidóʼ ca nadxiiluʼ laacaʼ. Peru Dios riníʼ ximodo naquiiñeʼ guni adorarnu laa ne Biblia cusiidiʼ qué riuuláʼdxibe iquiiñenu bidóʼ. Biblia na: «Cadi naquiiñeʼ gúniluʼ ti bidóʼ nin stobi casi laani ni nuu guibáʼ luguiáʼ o ni nuu ndaaniʼ guidxilayú xagueteʼ o ni nuu ndaaniʼ nisa xagueteʼ yu. Cadi naquiiñeʼ guzuxíbiluʼ xañee cani ne cadi guquiinde lii guni adorarluʼ cani, purtiʼ naa Jiobá Dios stiluʼ, nacaʼ ti Dios ni rinabaʼ guni adorárcabe laa si, ne redané castigu luguiáʼ xiiñiʼ binni pur guendaruchee stiʼ bixhoze ne jñaa, lu guionna generación ne lu guidapa generación de cani nanalaʼdxiʼ naa» (Éxodo 20:4, 5; Salmo 115:4-8; Isaías 42:8; 1 Juan 5:21). Nga runi, para guni adorarluʼ Dios jneza la? caquiiñeʼ gunitiluluʼ guiráʼ ni riquiiñeʼ religión ni qué rusiidiʼ ni dxandíʼ ora runi adorar Dios. Biʼniʼ stipa gúʼyaluʼ cani cásica ruuyaʼ Jiobá cani: ribixhiláʼdxibe cani (Deuteronomio 27:15).

4. 1) Xiñee qué zabeendunu gastiʼ pa guni adorarnu cani maʼ guti. 2) Xiñee gudxi Jiobá guidxi Israel cadi guiniʼné ca espíritu malu.

4 Sti cosa ni nabé runi stale religión ni qué rusiidiʼ ni dxandíʼ nga runi adorarcaʼ cani maʼ guti. Stale binni ante guiziidiʼ cani dxandíʼ rusiidiʼ Biblia biʼniʼ crecaʼ nabániruʼ ca gueʼtuʼ sti lugar ne zanda gacanecaʼ o guninacaʼ laanu. Zándaca laaca bíʼniluʼ xiixa pur ca binnilídxiluʼ ni maʼ guti para chúʼdxicaʼ. Peru casi biziidiluʼ lu capítulo 6, ca gueʼtuʼ ca cadi nabánicaʼ sti lugar. Nga runi, qué zabeendunu gastiʼ pa guinínenu laacabe. Guiráʼ diidxaʼ ruluíʼ zeeda de tuuxa binnilídxiluʼ ni maʼ guti, cadi dxandíʼ de laacabe zeeda cani, sínuque de ca demonio. Nga runi, gudxi Jiobá guidxi Israel cadi guiniʼné cani maʼ guti o guni xiixa para guiniʼné ca espíritu malu. Biblia na: «Cadi naquiiñeʼ chuʼ tuuxa ni rutiidiʼ xiiñiʼ lu guí ládetu, nin tobi ni runi practicar adivinación, nin tobi ni runi magia, nin tobi ni rusiene xiixa señal, nin ti hechiceru, nin tobi ni runi dañu, nin tobi ni cheʼ ra nuu ti espiritista o tuuxa ni riníʼ xi chigaca, nin tobi ni riniʼné ca gueʼtuʼ. Purtiʼ nanalaʼdxiʼ Jiobá guiráʼ cosa runi ca binni riʼ, ne pur ca cosa dxabaʼ riʼ zabee Jiobá, Dios stiluʼ laacabe nezaluluʼ» (Deuteronomio 18:10-12).

5. Xi zanda gúniluʼ pa de yanna riquiiñeluʼ bidóʼ o runi adorarluʼ gueʼtuʼ yaʼ.

5 Xi zanda gúniluʼ pa religión ra rieluʼ riquiiñeʼ bidóʼ o runi adorar gueʼtuʼ yaʼ. Biindaʼ chaahuiʼ ca relatu zeeda lu Biblia ni rusihuinni ximodo ruuyaʼ Dios guiráʼ ni rúnicabe. Guniʼné Dios guiráʼ dxi; gudxi laa racaláʼdxiluʼ guni adorarluʼ laa jneza ne gunabaʼ laa gacané lii guiníʼ íqueluʼ cásica riníʼ ique (Isaías 55:9).

QUÉ ÑUNI CA PRIMÉ XPINNI CRISTU NAVIDAD

6, 7. 1) Bisiene xii nga na binni rusietenalaʼdxiʼ Navidad laa ne pa biʼniʼ ca primé xpinni Cristu ni. 2) Ca dxi bibani ca primé discípulo stiʼ Jesús, ximodo biiyaʼ binni lanibidóʼ.

6 Modo runi adorarnu Dios zanda gaca biidiʼ ni pa gúninu ca saa ni nabé runi ca religión ni qué rusiidiʼ ni dxandíʼ. Guníʼ ique tobi de laacani, Navidad. Nácabe rusietenalaʼdxiʼ ni laacabe dxi gule Jesucristu ne stale religión ni na zinanda Cristu runi ni. Peru nin ti lugar cadi cá biʼniʼ ca discípulo stiʼ Jesús saa riʼ. Ti libru láʼ Los orígenes sagrados de las cosas profundas na: «Lu chupa gayuaa iza despué de gule Cristu, guirutiʼ ñanna o huaxiéʼ si tu bizaalaʼdxiʼ padxí gule Jesús».

7 Neca ñanna ca discípulo stiʼ Jesús padxí gule, qué ñúnicaʼ dxi rusaabe iza. Xiñee yaʼ. Purtiʼ ca primé xpinni Cristu que «biiyacaʼ ca saa ca [...] casi saa ni biʼniʼ binni ni qué ñuni ni na Dios dxiqué» (Las cosas nuestras de cada día). Lanibidóʼ si ni ruzeeteʼ Biblia nga stiʼ chupa rey ni qué ñuni adorar Jiobá (Génesis 40:20; Marcos 6:21). Ca saa riʼ laaca guca cani para gusisácacabe dios stiʼ ca binni qué runi ni na Jiobá Dios. Casi ca binni de Roma bíʼnicaʼ lanixpidóʼ ti diosa láʼ Diana 24 stiʼ beeu mayo ne sti dxi despué rúnicaʼ lanixpidóʼ Apolo, dios stiʼ Gubidxa. Nga runi, cadi ca xpinni Cristu biʼniʼ lanibidóʼ, sínuque ca binni ni qué runi ni na Dios nga biʼniʼ ni para guni adorarcaʼ dios sticaʼ.

8. Bisiene xii nga runi cré binni ora runi dxi rusaa iza.

8 Sti razón nápanu para guininu qué ñuni ca primé xpinni Cristu dxi bisaa Jesús iza nga purtiʼ nánnacaʼ binni si nga runi cré zié ni laa jma galán pa guni dxi rusaa iza. Casi ca griegu ne ca romanu biʼniʼ crecaʼ napa guiráʼ binni ti espíritu ni rapa laacaʼ ne espíritu ca biʼyaʼ ora gúlecaʼ ne rapa ni laacaʼ biaʼ dxi guibánicaʼ. Ti libru na: «Espíritu riʼ nuu ni gaxha de dios ni rusaa iza dxi ca rusaa binni ca iza» (The Lore of Birthdays [Ni runi cré binni dxi rusaacabe iza]). Qué lica ñuulaʼdxiʼ Jiobá ñuu tu ñuni dxi bisaa Jesús iza purtiʼ si runi cré binni rié ni laa jma galán pa guni ni (Isaías 65:11, 12). Yanna, xiñee stale binni runi Navidad yaʼ.

RA BIASASTÍ NAVIDAD

9. Xiñee gulícabe 25 stiʼ beeu diciembre para guietenaláʼdxicabe dxi gule Jesús.

9 Chupa chonna gayuaa iza de beeda Jesús lu Guidxilayú, gulícabe 25 stiʼ beeu diciembre para guietenaláʼdxicabe dxi gúlebe. Peru qué ñale Jesús lu beeu diciembre, * sínuque zándaca gúlebe beeu octubre. Yanna, xiñee gulícabe dxi ca yaʼ. Zándaca cani nacaʼ zinándacaʼ Cristu «bichaacaʼ ca saa ni maca rúnicaʼ pur ca saa ni nacaʼ runi ca xpinni Cristu. [...] Ca binni de Roma ni qué ninanda Cristu bíʼnicaʼ 25 stiʼ beeu diciembre sagradu ti gúnicaʼ saa [...] dxi gule Gubidxa» (Enciclopedia de la Religión Católica). Tiempu nanda dxi ruluíʼ maʼ ziyati xidxaa stiʼ Gubidxa, cani cadi xpinni Cristu rúnicaʼ saa ti guibiguetaʼ Gubidxa de neza ra canazá ne guzaaniʼ laacaʼ ne guchaa laacaʼ. Nácabe 25 stiʼ beeu diciembre nga ribiguetaʼ Gubidxa. Para ganda chuʼ binni ndaaniʼ religión stícabe la? ca xaíque stiʼ ca religión que gucuaacaʼ saa riʼ ne gucaláʼdxicaʼ ñuuyaʼ binni ni casi saa ni gudixhestí ca «xpinni Cristu». *

10. Xiñee guyuu tu qué ñuni Navidad dxiqué.

10 Maʼ xadxí nanna binni cadi ca xpinni Cristu nga gudixhestí Navidad. Cumu cadi cá lu Biblia gaca ni la? guidxi Inglaterra ne xcaadxi colonia ladu guiaʼ stiʼ Estados Unidos bicueezacaʼ binni de guni saa riʼ lu siglu 17. Guiráʼ binni guiaadxaʼ dxiiñaʼ dxi rúnicabe Navidad ricá multa. Peru qué nindaa bibiguetaʼ bíʼnicabe cani maca rúnicabe dxiqué ne guluurucabe xcaadxi luni. Navidad riʼ beeda gaca ni ti saa roʼ ne dede yanna risaca ni para stale guidxi. Guiráʼ binni racalaʼdxiʼ guni ni na Dios la? nánnacaʼ zeeda saa riʼ de religión ni qué rusiidiʼ ni dxandíʼ; nga runi, qué rúnicaʼ ni ne laaca qué rúnicaʼ nin sti saa ni zeeda de cani cadi xpinni Cristu. *

ÑEE RISÁCAPEʼ PARAA BIASASTÍ NI LA?

11. Bisiene xiñee nuu binni runi xiixa saa ne xii nga jma naquiiñeʼ gúniluʼ.

11 Nuu binni nanna cadi de ca xpinni Cristu zeeda caadxi saa, casi Navidad, peru para laacabe gastiʼ naca gúnicabe cani. Nácabe maʼ guirútipeʼ nanna pa religión ni qué rusiidiʼ ni dxandíʼ nga runi adorar zacá ne laaca nácabe dxicá si nga riuu binnilídxicabe tobi si. Pa laaca zacá riníʼ íqueluʼ la? Zándaca jma nadxiiluʼ binnilídxiluʼ ne cadi pur zinándaluʼ religión ni qué rusiidiʼ ni dxandíʼ, nga runi cayaca nagana para lii guni adorarluʼ Dios jneza. Peru gunna dxichi racalaʼdxiʼ Jiobá chuʼluʼ galán né binnilídxiluʼ purtiʼ laa nga gudixhestí gapa binni familia (Efesios 3:14, 15). Nuuruʼ stale modo zanda chúʼneluʼ binnilídxiluʼ galán sin gucheeneluʼ Dios. Apóstol Pablu guníʼ xii nga ni jma risaca naquiiñeʼ gúninu: «Lauyubi ganna tu xii nga riulaʼdxi Señor» (Efesios 5:10).

Ñee nindísaluʼ ti dxiñahuiiniʼ ni nexheʼ lade guixi para ñoloʼ la?

12. Xi ejemplu zanda guininu ni naquiiñeʼ gucaa laanu guixélenu de guiráʼ ni runi binni ne de ca saa ni cadi galán ra biasastí.

12 Zándaca guiníʼ íqueluʼ rúnicabe ca saa riʼ yanna pur sti razón ne cadi casi bíʼnicabe ni dxiqué. Ñee risácapeʼ paraa biasastí ni la? Risaca pue. Bixuiʼlú ti dxiñahuiiniʼ nexheʼ lade guixi, ñoloʼ ni la? Coʼ njaʼ, purtiʼ nabiidiʼ ni. Casi dxiñahuiiniʼ ca, nuu saa ni nabé riuulaʼdxiʼ binni guni, peru cadi galán ra biasastí cani. Pa racaláʼdxinu guni adorarnu Dios jneza la? naquiiñeʼ guiníʼ íquenu cásica profeta Isaías. Ca binni biʼniʼ ni na Dios de guidubi ladxidóʼ gúdxibe laacaʼ: «[¡]Cadi cánatu gastiʼ ni nabiidiʼ!» (Isaías 52:11).

BISIENE NI RUNI CRELUʼ SIN GUCHIICHILUʼ BINNI

13. Xi guendanagana zándaca gápaluʼ ora quixhe íqueluʼ maʼ cadi cheluʼ xiixa saa.

13 Zándaca chuʼ xiixa ni gaca nagana para lii ora quixhe íqueluʼ maʼ cadi cheluʼ xiixa saa. Chiguzéʼtenu chupa chonna ejemplu, xi ñúniluʼ pa qué riene cani runineluʼ dxiiñaʼ xiñee qué rúniluʼ casi rúnicaʼ lu xiixa saa yaʼ. Yanna, pa nudiicabe lii ti regalu dxi raca Navidad yaʼ. Ñee jneza nicaaluʼ ni la? Xi ñúniluʼ pa qué runi cré xheelaluʼ cani runi creluʼ yaʼ. Xi zanda gúniluʼ ti cadi guiníʼ ique ca xiiñiluʼ cuníticaʼ xiixa ni galán purtiʼ qué riecaʼ xiixa saa yaʼ.

14, 15. Xi zanda gúniluʼ pa gabi tuuxa lii sicarú tiidiluʼ xiixa saa o racalaʼdxiʼ gusigaʼdeʼ lii xiixa.

14 Naquiiñeʼ guiníʼ ique chaahuiluʼ ti gánnaluʼ xi gúniluʼ. Casi pa gabi tuuxa lii sicarú tiidiluʼ xiixa saa, ni zanda gúniluʼ nga gudiiluʼ xquíxepeʼ laa. Peru pa ti binni ni nabé ridxaagaluʼ gabi ni lii, casi tobi runineluʼ dxiiñaʼ la? zándaca gacaláʼdxiluʼ gusiéneluʼ laabe xiñee cadi zinándaluʼ ni rúnibe. Ora guicábiluʼ biiyaʼ ximodo guiniʼluʼ ti cadi guchiichiluʼ laabe. Biblia cudii conseju riʼ: «Lagüíʼ diidxa jneza, ni guiaba binni. Lauyubi ganna tu modo icabi tu laacaʼ» (Colosenses 4:6). Guníʼ ique xi chiguiniʼluʼ ora gusiéneluʼ ti cadi guninaluʼ binni. Bisiene laacabe gastiʼ naca nga gusigáʼdecabe ne guidagulisaacabe, peru para lii jma galán gaca ni sti dxi.

15 Yanna pa racalaʼdxiʼ tuuxa gusigaʼdeʼ lii xiixa la? naquiiñeʼ gánnaluʼ xiñee cusigáʼdebe ni lii. Zándaca gábicabe lii: «Nannaʼ qué rúniluʼ ca saa riʼ, peru riuuladxeʼ gusigaʼdeʼ ndiʼ lii». Pa zacá ni la? zándaca guiníʼ íqueluʼ zanda guicaaluʼ ni purtiʼ cadi cayuʼnuʼ ni rúnicabe lu saa ca. Peru pa qué ganna binni ca xi runi creluʼ, zanda gábiluʼ laa qué rúniluʼ ca saa ca. Zacá casi ora ñábiluʼ laabe xiñee cacaaluʼ ni cusigáʼdebe lii peru cadi cuézabe gusigáʼdeluʼ laabe xiixa. Sti cosa ni zanda gúnicabe nga gudiicabe lii xiixa para si gúʼyacabe gudxiidécheluʼ cani runi creluʼ o pur racalaʼdxuʼ ni cusigáʼdecabe lii ca zucheeluʼ. Óraca nga cadi jneza guicaaluʼ ni.

XIMODO NAQUIIÑEʼ GUINÍNENU BINNILÍDXINU

16. Xi zanda gúniluʼ ti cadi guchiichiluʼ stobi ora maʼ cayeeteʼ de ca saa ca.

16 Xi gúniluʼ pa qué runi cré binnilídxiluʼ cani runi creluʼ yaʼ. Laaca biiyaʼ ximodo gusiéneluʼ ni laacabe ti cadi guidxiichicabe. Cadi naquiiñeʼ gucaaluluʼ laacabe pur guiráʼ ni maʼ biaacabe gúnicabe o pur ca saa racaláʼdxicabe gúnicabe. Gupa respetu laacabe, cásica racaláʼdxiluʼ guni respetárcabe lii (biindaʼ Mateo 7:12). Peru cadi gúniluʼ xiixa ni guluíʼ cayúniluʼ ca saa ca. Yanna, pa guinábacabe gúniluʼ xiixa ni ruluíʼ cadi cayuuluʼ lu ca saa ca, zanda gúniluʼ ni. Peru ni jma jneza nga biʼniʼ ni cadi guchiiñaʼ conciencia stiluʼ lii (biindaʼ 1 Timoteo 1:18, 19).

17. Xi zanda gúniluʼ ti cadi guiníʼ ique ca xiiñiluʼ cuníticaʼ xiixa ni galán ora gúʼyacaʼ xcaadxi binni zeʼ o cayuni xiixa saa.

17 Para cadi guiníʼ ique ca xiiñiluʼ cuníticaʼ xiixa ni galán purtiʼ qué riecaʼ ne qué rúnicaʼ ca saa ni na Biblia cadi gaca la? galán gúniluʼ xiixa intiica si dxi ti chúʼcabe nayecheʼ. Nuu tu ruyubi sti dxi para gusigaʼdeʼ xiixa ca xiiñiʼ. Tobi de ca cosa jma galán gusigaʼdeʼ binni xiiñiʼ nga cuee tiempu para laacabe ne gannaxhii laacabe.

BIʼNIʼ ADORAR DIOS JNEZA

Pa guni adorarluʼ Dios jneza la? guizáʼ nayecheʼ ziuuluʼ

18. Ximodo zacané ca guendaridagulisaa ni rapa ca xpinni Cristu lii para guni adorarluʼ Dios jneza.

18 Para chuulaʼdxiʼ Dios ni rúniluʼ la? naquiiñeʼ guni adorarluʼ laa casi modo riuulaʼdxiʼ. Ximodo zanda gúniluʼ ni yaʼ. Biblia na: «Ne naquiiñe ucáʼ ique nu acané saa nu para ganaxhii nu jma, ne guni nu ni nachaʼhuiʼ. Ne cadi guni nu casi cani rusaana de che cultu, sínuque cada tobi acané stobi para indisa ique, ne jma rusi yanna purti caduʼya nu ma zeda dxiña dxi gueeda Jesucristu Señor stícanu» (Hebreos 10:24, 25). Guizáʼ nayecheʼ riuu ca xpinni Cristu ora ridagulisaacaʼ ne racá nga zanda guni adorarnu Dios modo riuulaʼdxiʼ (Salmo 22:22; 122:1). Lu ca guendaridagulisaa ca racanesaa ca xpinni Cristu laacaʼ (Romanos 1:12).

19. Xiñee naquiiñeʼ guiníʼneluʼ xcaadxi binni ni caziidiluʼ de lu Biblia.

19 Sti modo guluiʼluʼ cayuni adorarluʼ Dios jneza nga guiníʼneluʼ binni ni maʼ bisiidiʼ ca testigu stiʼ Jiobá lii de lu Biblia. Stale binni nabé cacaalaʼdxiʼ ne cayacaná pur ca yuubaʼ nuu lu Guidxilayú riʼ. Zándaca runibiaʼluʼ tuuxa nuu zacá. Xiñee qué gábiluʼ laabe xiná Biblia chiguni Dios yaʼ. Cadi gusaana de guiniʼluʼ guiráʼ cosa sicarú maʼ biziidiluʼ de lu Biblia ne guidagulisaaneluʼ cani dxandíʼ xpinni Cristu. Pa gúniluʼ zacá la? zuuyaluʼ maʼ qué zuluíʼ láʼdxiluʼ gúniluʼ guiráʼ ni runi religión ni cadi dxandíʼ. Dxandipeʼ, pa guni adorarluʼ Dios modo riuulaʼdxiʼ la? ziuuluʼ nayecheʼ ne zacaaluʼ stale ndaayaʼ (Malaquías 3:10).

^ párrafo 9 Laaca pur saa ni rúnicabe para dios Saturno nga gulícabe 25 stiʼ beeu diciembre. Ca saa riʼ raca cani para dios stiʼ dxiiñaʼ ra ñaa ne rúnicabe ni 17 dede 24 stiʼ beeu diciembre. Racá riuu stale guendaró, nabé riuucabe nayecheʼ ne rudiisaacabe regalu.

^ párrafo 10 Lu apéndice «Ñee nápanu xidé gúninu ca saa ca la?» cusiene ximodo ruuyaʼ cani dxandíʼ xpinni Cristu xcaadxi saa ni nabé runi binni.