1, 2. Γιατί πρέπει να θεωρούμε την προσευχή μεγάλο προνόμιο, και γιατί χρειάζεται να γνωρίζουμε τι διδάσκει η Αγία Γραφή σχετικά με αυτήν;

ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ με το αχανές σύμπαν, η γη είναι πολύ μικρή. Μάλιστα για τον Ιεχωβά, «τον Δημιουργό του ουρανού και της γης», τα έθνη της ανθρωπότητας είναι σαν μικροσκοπική σταγόνα νερό από έναν κουβά. (Ψαλμός 115:15· Ησαΐας 40:15) Εντούτοις, η Αγία Γραφή λέει: «Ο Ιεχωβά είναι κοντά σε όλους όσους τον επικαλούνται, σε όλους όσους τον επικαλούνται με αλήθεια. Θα εκπληρώσει την επιθυμία εκείνων που τον φοβούνται, και θα ακούσει την κραυγή που υψώνουν για βοήθεια». (Ψαλμός 145:18, 19) Σκεφτείτε τι σημαίνει αυτό! Ο παντοδύναμος Δημιουργός είναι κοντά μας και θα μας ακούει αν “τον επικαλούμαστε με αλήθεια”. Τι προνόμιο έχουμε να πλησιάζουμε τον Θεό με προσευχή!

² Αν θέλουμε, όμως, να ακούει ο Ιεχωβά τις προσευχές μας, πρέπει να προσευχόμαστε με τον τρόπο που επιδοκιμάζει. Πώς μπορούμε να το κάνουμε αυτό αν δεν κατανοήσουμε τι διδάσκει η Αγία Γραφή για την προσευχή; Είναι ζωτικό να γνωρίζουμε τι λένε οι Γραφές γύρω από αυτό το θέμα, διότι η προσευχή μάς βοηθάει να πλησιάσουμε περισσότερο τον Ιεχωβά.

3. Ποιος είναι ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο πρέπει να προσευχόμαστε στον Ιεχωβά;

³ Ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο πρέπει να προσευχόμαστε στον Ιεχωβά είναι ότι εκείνος μας καλεί να το κάνουμε  αυτό. Ο Λόγος του μας παροτρύνει: «Μην ανησυχείτε για τίποτα, αλλά στο καθετί με προσευχή και δέηση μαζί με ευχαριστία ας γνωστοποιούνται τα αιτήματά σας στον Θεό· και η ειρήνη του Θεού η οποία υπερέχει από κάθε σκέψη θα περιφρουρήσει τις καρδιές σας και τις διανοητικές σας δυνάμεις μέσω του Χριστού Ιησού». (Φιλιππησίους 4:6, 7) Ασφαλώς δεν πρέπει να αγνοήσουμε μια τόσο φιλάγαθη προμήθεια που έκανε για εμάς ο Υπέρτατος Άρχοντας του σύμπαντος!

4. Πώς ενισχύει η τακτική προσευχή στον Ιεχωβά τη σχέση μας μαζί του;

⁴ Άλλος ένας λόγος για τον οποίο πρέπει να προσευχόμαστε είναι ότι η τακτική προσευχή στον Ιεχωβά αποτελεί τρόπο ενίσχυσης της σχέσης μας μαζί του. Οι αληθινοί φίλοι δεν επικοινωνούν μόνο όταν χρειάζονται κάτι. Απεναντίας, οι καλοί φίλοι ενδιαφέρονται ο ένας για τον άλλον και η φιλία τους γίνεται ισχυρότερη καθώς εκφράζουν ελεύθερα τις σκέψεις, τις έγνοιες και τα αισθήματά τους. Από μερικές απόψεις, η κατάσταση είναι παρόμοια όσον αφορά τη σχέση μας με τον Ιεχωβά Θεό. Με τη βοήθεια αυτού του βιβλίου, έχετε μάθει πολλά πράγματα σχετικά με το τι διδάσκει η Αγία Γραφή για τον Ιεχωβά, την προσωπικότητά του και τους σκοπούς του. Τον έχετε γνωρίσει ως πραγματικό πρόσωπο. Η προσευχή σάς δίνει την ευκαιρία να εκφράζετε τις σκέψεις και τα ενδόμυχα αισθήματά σας στον ουράνιο Πατέρα  σας. Κάνοντάς το αυτό, πλησιάζετε περισσότερο τον Ιεχωβά.—Ιακώβου 4:8.

5. Τι δείχνει ότι ο Ιεχωβά δεν ακούει όλες τις προσευχές;

⁵ Ακούει ο Ιεχωβά όλες τις προσευχές; Σκεφτείτε τι είπε στους στασιαστικούς Ισραηλίτες την εποχή του προφήτη Ησαΐα: «Αν και κάνετε πολλές προσευχές, δεν ακούω· με αιματοχυσία έχουν γεμίσει τα χέρια σας». (Ησαΐας 1:15) Άρα λοιπόν, ορισμένες ενέργειες μπορούν να κάνουν τον Θεό να μην ακούει τις προσευχές μας. Συνεπώς, για να εισακούει ο Θεός τις προσευχές μας, πρέπει να ανταποκρινόμαστε σε κάποιες βασικές απαιτήσεις.

6. Ποια είναι μια κύρια απαίτηση για να ακούει ο Θεός τις προσευχές μας, και πώς μπορούμε να ανταποκρινόμαστε σε αυτήν;

⁶ Μια κύρια απαίτηση είναι να ασκούμε πίστη. (Μάρκος 11:24) Ο απόστολος Παύλος έγραψε: «Χωρίς πίστη είναι αδύνατον να . . . ευαρεστήσει κανείς [τον Θεό], γιατί εκείνος που πλησιάζει τον Θεό πρέπει να πιστέψει ότι αυτός είναι και ότι γίνεται μισθαποδότης σε εκείνους που τον εκζητούν ένθερμα». (Εβραίους 11:6) Το να έχουμε αληθινή πίστη σημαίνει περισσότερα από το να γνωρίζουμε απλώς ότι ο Θεός υπάρχει και ότι ακούει προσευχές και απαντάει σε αυτές. Η πίστη αποδεικνύεται με τις πράξεις μας. Πρέπει να αποδεικνύουμε ξεκάθαρα ότι έχουμε πίστη με τον τρόπο με τον οποίο ζούμε κάθε μέρα.—Ιακώβου 2:26.

7. (α) Γιατί πρέπει να εκδηλώνουμε σεβασμό όταν μιλάμε στον Ιεχωβά με προσευχή; (β) Όταν προσευχόμαστε στον Θεό, πώς μπορούμε να δείχνουμε ταπεινοφροσύνη και ειλικρίνεια;

⁷ Ο Ιεχωβά απαιτεί επίσης από εκείνους που τον πλησιάζουν με προσευχή να το κάνουν αυτό με ταπεινοφροσύνη και ειλικρίνεια. Μήπως δεν έχουμε λόγους να είμαστε ταπεινοί όταν μιλάμε στον Ιεχωβά; Όταν οι άνθρωποι έχουν την ευκαιρία να μιλήσουν σε κάποιον βασιλιά ή πρόεδρο, συνήθως το κάνουν αυτό με σεβασμό, αναγνωρίζοντας την υψηλή θέση εκείνου του άρχοντα. Πόσο περισσότερο σεβασμό θα πρέπει να εκδηλώνουμε όταν πλησιάζουμε τον Ιεχωβά! (Ψαλμός 138:6) Εξάλλου, αυτός είναι «ο Θεός ο Παντοδύναμος».  (Γένεση 17:1) Όταν προσευχόμαστε στον Θεό, πρέπει να δείχνουμε με τον τρόπο με τον οποίο τον πλησιάζουμε ότι αναγνωρίζουμε ταπεινά τη θέση μας ενώπιόν του. Αυτή η ταπεινοφροσύνη θα μας υποκινεί επίσης να προσευχόμαστε ειλικρινά από την καρδιά μας, αποφεύγοντας τις τυπικές, επαναλαμβανόμενες προσευχές.—Ματθαίος 6:7, 8.

8. Πώς μπορούμε να ενεργούμε σε αρμονία με τις προσευχές μας;

⁸ Μια άλλη απαίτηση για να μας ακούει ο Θεός είναι να ενεργούμε σε αρμονία με τις προσευχές μας. Ο Ιεχωβά αναμένει από εμάς να κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε για να ενεργούμε σε αρμονία με αυτό για το οποίο προσευχόμαστε. Λόγου χάρη, αν προσευχόμαστε: «Δώσε μας σήμερα το ψωμί μας για αυτή την ημέρα», πρέπει να κάνουμε φιλόπονα οποιαδήποτε εργασία μπορούμε και η οποία είναι διαθέσιμη. (Ματθαίος 6:11· 2 Θεσσαλονικείς 3:10) Αν προσευχόμαστε για βοήθεια ώστε να ξεπεράσουμε μια σαρκική αδυναμία, πρέπει να προσέχουμε να αποφεύγουμε συνθήκες και καταστάσεις που θα μπορούσαν να μας φέρουν σε πειρασμό. (Κολοσσαείς 3:5) Εκτός από αυτές τις βασικές απαιτήσεις, υπάρχουν και ορισμένα ερωτήματα σχετικά με την προσευχή στα οποία πρέπει να λάβουμε απαντήσεις.

9. Σε ποιον πρέπει να προσευχόμαστε, και μέσω τίνος;

⁹ Σε ποιον πρέπει να προσευχόμαστε; Ο Ιησούς δίδαξε τους ακολούθους του να προσεύχονται στον “Πατέρα μας που είναι στους ουρανούς”. (Ματθαίος 6:9) Οι προσευχές μας, λοιπόν, πρέπει να απευθύνονται μόνο στον Ιεχωβά Θεό. Ωστόσο, ο Ιεχωβά απαιτεί να αναγνωρίζουμε τη θέση του μονογενούς Γιου του, του Ιησού Χριστού. Όπως μάθαμε στο Κεφάλαιο 5, ο Ιησούς στάλθηκε στη γη για να αποτελέσει λύτρο και να μας εξαγοράσει από την αμαρτία και το θάνατο. (Ιωάννης 3:16· Ρωμαίους 5:12) Είναι ο διορισμένος Αρχιερέας και Κριτής. (Ιωάννης 5:22· Εβραίους 6:20) Γι’ αυτό, οι Γραφές μάς δίνουν την οδηγία να προσευχόμαστε μέσω του Ιησού. Ο ίδιος ο Ιησούς είπε: «Εγώ είμαι η οδός και η αλήθεια και η ζωή. Κανείς δεν έρχεται στον Πατέρα παρά μόνο μέσω εμού».  (Ιωάννης 14:6) Για να εισακούονται οι προσευχές μας, πρέπει να προσευχόμαστε μόνο στον Ιεχωβά μέσω του Γιου του.

10. Γιατί δεν απαιτείται κάποια συγκεκριμένη θέση ή στάση του σώματος όταν προσευχόμαστε;

¹⁰ Πρέπει να έχουμε κάποια ιδιαίτερη θέση ή στάση του σώματος όταν προσευχόμαστε; Όχι. Ο Ιεχωβά δεν απαιτεί κάποια συγκεκριμένη στάση, είτε των χεριών είτε ολόκληρου του σώματος. Η Αγία Γραφή διδάσκει ότι είναι αποδεκτό να προσευχόμαστε σε πολλές και διάφορες στάσεις. Αυτές περιλαμβάνουν το να κάθεται, να υποκλίνεται, να γονατίζει και να στέκεται κάποιος. (1 Χρονικών 17:16· Νεεμίας 8:6· Δανιήλ 6:10· Μάρκος 11:25) Αυτό που έχει πραγματική σημασία είναι, όχι μια ιδιαίτερη στάση την οποία μπορούν να δουν οι άλλοι, αλλά η σωστή διάθεση της καρδιάς. Στην πραγματικότητα, κατά τη διάρκεια των καθημερινών μας δραστηριοτήτων ή όταν αντιμετωπίζουμε κάποια επείγουσα κατάσταση, μπορούμε να κάνουμε μια σιωπηλή προσευχή οπουδήποτε και αν βρισκόμαστε. Ο Ιεχωβά ακούει τέτοιες προσευχές αν και μπορεί να μη γίνονται καθόλου αντιληπτές από τους γύρω μας.—Νεεμίας 2:1-6.

11. Ποια είναι μερικά προσωπικά ζητήματα που αποτελούν κατάλληλα θέματα προσευχής;

¹¹ Για ποια πράγματα μπορούμε να προσευχόμαστε; Η Γραφή εξηγεί: «Ό,τι και αν είναι αυτό που ζητάμε σύμφωνα με το θέλημά του αυτός [ο Ιεχωβά] μας ακούει». (1 Ιωάννη 5:14) Άρα λοιπόν, μπορούμε να προσευχόμαστε για οτιδήποτε βρίσκεται σε αρμονία με το θέλημα του Θεού. Είναι θέλημά του να προσευχόμαστε για προσωπικά ζητήματα; Και βέβαια! Το να προσευχόμαστε στον Ιεχωβά μπορεί να μοιάζει πολύ με το να συζητάμε με έναν στενό φίλο. Μπορούμε να μιλάμε ανοιχτά, να “χύνουμε την καρδιά μας” στον Θεό. (Ψαλμός 62:8) Είναι κατάλληλο να ζητάμε άγιο πνεύμα, διότι αυτό θα μας βοηθάει να κάνουμε το σωστό. (Λουκάς 11:13) Μπορούμε επίσης να ζητάμε καθοδηγία για να παίρνουμε σοφές αποφάσεις καθώς και δύναμη για να αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες. (Ιακώβου 1:5) Όταν αμαρτάνουμε, πρέπει να ζητάμε συγχώρηση με βάση τη θυσία του Χριστού. (Εφεσίους 1:3, 7) Βέβαια, τα προσωπικά ζητήματα δεν πρέπει  να είναι τα μοναδικά θέματα των προσευχών μας. Πρέπει να διευρύνουμε τις προσευχές μας για να περιλαμβάνουν και άλλα άτομα—τα μέλη της οικογένειάς μας καθώς και τους συλλάτρεις μας.—Πράξεις 12:5· Κολοσσαείς 4:12.

12. Πώς μπορούμε να αποδίδουμε στα θέματα που αφορούν τον ουράνιο Πατέρα μας την πρώτιστη σπουδαιότητα στις προσευχές μας;

¹² Την πρώτιστη σπουδαιότητα στις προσευχές μας πρέπει να την έχουν τα θέματα που σχετίζονται με τον Ιεχωβά Θεό. Ασφαλώς έχουμε λόγους να εκφράζουμε εγκάρδιο αίνο και ευχαριστίες σε αυτόν για όλη του την αγαθότητα. (1 Χρονικών 29:10-13) Ο Ιησούς έδωσε την υποδειγματική προσευχή που έχει καταγραφεί στα εδάφια Ματθαίος 6:9-13, στην οποία μας δίδαξε να προσευχόμαστε να αγιαστεί, δηλαδή να αντιμετωπίζεται ως άγιο ή ιερό, το όνομα του Θεού. Αμέσως μετά αναφέρεται το να έρθει η Βασιλεία του Θεού και να γίνει το θέλημά του στη γη όπως γίνεται στον ουρανό. Ο Ιησούς έδωσε προσοχή στα προσωπικά ζητήματα μόνο αφού κάλυψε αυτά τα σημαντικά θέματα που σχετίζονται με τον Ιεχωβά. Όταν και εμείς δίνουμε στον Θεό την πιο σπουδαία θέση στις προσευχές μας, δείχνουμε ότι δεν μας ενδιαφέρει απλώς και μόνο η δική μας ευημερία.

13. Τι δείχνουν οι Γραφές σχετικά με τη διάρκεια των αποδεκτών προσευχών;

¹³ Πόσο πρέπει να διαρκούν οι προσευχές μας; Η Γραφή δεν θέτει όρια στη διάρκεια των προσωπικών ή των δημόσιων προσευχών. Αυτές μπορεί να ποικίλλουν από μια σύντομη προσευχή πριν από κάποιο γεύμα μέχρι μια μακροσκελή προσωπική προσευχή με την οποία “χύνουμε” την καρδιά μας στον Ιεχωβά. (1 Σαμουήλ 1:12, 15) Ωστόσο, ο Ιησούς καταδίκασε τα αυτοδικαιούμενα άτομα που έκαναν μεγάλες, επιδεικτικές προσευχές μπροστά σε άλλους. (Λουκάς 20:46, 47) Οι προσευχές αυτού του είδους δεν εντυπωσιάζουν τον Ιεχωβά. Αυτό που έχει σημασία είναι να προσευχόμαστε από την καρδιά μας. Άρα λοιπόν, η διάρκεια των αποδεκτών προσευχών μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τις ανάγκες και τις περιστάσεις.

14. Τι εννοεί η Γραφή όταν μας παροτρύνει να “προσευχόμαστε ακατάπαυστα”, και τι είναι παρηγορητικό ως προς αυτό;

¹⁴ Πόσο συχνά πρέπει να προσευχόμαστε; Η Γραφή μάς  παροτρύνει να “εγκαρτερούμε στην προσευχή”, να “προσευχόμαστε ακατάπαυστα” και να “εμμένουμε σε προσευχές”. (Ρωμαίους 12:12· 1 Θεσσαλονικείς 5:17· 1 Τιμόθεο 5:5) Βέβαια, αυτές οι δηλώσεις δεν σημαίνουν ότι πρέπει να προσευχόμαστε στον Ιεχωβά κάθε στιγμή της ημέρας. Στην πραγματικότητα, η Γραφή μάς παρακινεί να προσευχόμαστε τακτικά, ευχαριστώντας συνεχώς τον Ιεχωβά για την αγαθότητά του προς εμάς και αποβλέποντας σε αυτόν για καθοδηγία, παρηγοριά και δύναμη. Δεν είναι παρηγορητικό να γνωρίζουμε ότι ο Ιεχωβά δεν θέτει όρια στο πόση ώρα ή στο πόσο συχνά μπορούμε να του μιλάμε μέσω προσευχής; Αν εκτιμούμε πραγματικά το προνόμιο της προσευχής, θα βρίσκουμε πολλές ευκαιρίες να προσευχόμαστε στον ουράνιο Πατέρα μας.

15. Γιατί πρέπει να λέμε «Αμήν» στο τέλος των προσωπικών και των δημόσιων προσευχών;

¹⁵ Γιατί πρέπει να λέμε «Αμήν» στο τέλος μιας προσευχής; Η λέξη «αμήν» σημαίνει «βεβαίως» ή «έτσι ας γίνει». Γραφικά παραδείγματα δείχνουν ότι είναι κατάλληλο να λέμε «Αμήν» στο τέλος των προσωπικών και των δημόσιων προσευχών. (1 Χρονικών 16:36· Ψαλμός 41:13) Λέγοντας «Αμήν» στο τέλος της δικής μας προσευχής, επιβεβαιώνουμε ότι εκφραστήκαμε με ειλικρίνεια. Όταν λέμε «Αμήν»—είτε σιωπηλά είτε μεγαλόφωνα—στο τέλος μιας δημόσιας προσευχής που αναπέμπει κάποιος, υποδηλώνουμε ότι συμφωνούμε με τις σκέψεις που εκφράστηκαν.—1 Κορινθίους 14:16.

16. Ποια πεποίθηση μπορούμε να έχουμε αναφορικά με την προσευχή;

¹⁶ Απαντάει πράγματι ο Ιεχωβά στις προσευχές; Ασφαλώς! Έχουμε σταθερή βάση να πιστεύουμε ότι “Αυτός που ακούει προσευχή” απαντάει στις ειλικρινείς προσευχές που κάνουν εκατομμύρια άνθρωποι. (Ψαλμός 65:2) Η απάντηση του Ιεχωβά στις προσευχές μας μπορεί να έρθει με διάφορους τρόπους.

17. Γιατί μπορεί να ειπωθεί ότι ο Θεός χρησιμοποιεί τους αγγέλους του και τους επίγειους υπηρέτες του για να απαντάει στις προσευχές μας;

¹⁷ Ο Ιεχωβά χρησιμοποιεί τους αγγέλους του και τους επίγειους  υπηρέτες του για να απαντάει σε προσευχές. (Εβραίους 1:13, 14) Υπάρχουν πολλές εμπειρίες ανθρώπων που προσευχήθηκαν στον Θεό για να τους βοηθήσει να κατανοήσουν τη Γραφή και σύντομα έπειτα από αυτό τους επισκέφτηκε κάποιος υπηρέτης του Ιεχωβά. Τέτοιες εμπειρίες παρέχουν αποδείξεις για την αγγελική κατεύθυνση του έργου κηρύγματος της Βασιλείας. (Αποκάλυψη 14:6) Προκειμένου να απαντήσει στις προσευχές που κάνουμε σε καιρούς πραγματικής ανάγκης, ο Ιεχωβά μπορεί να υποκινήσει έναν Χριστιανό να προστρέξει σε βοήθειά μας.—Παροιμίες 12:25· Ιακώβου 2:16.

18. Πώς χρησιμοποιεί ο Ιεχωβά το άγιο πνεύμα του και το Λόγο του για να απαντάει στις προσευχές των υπηρετών του;

 ¹⁸ Ο Ιεχωβά Θεός χρησιμοποιεί επίσης το άγιο πνεύμα του και το Λόγο του, την Αγία Γραφή, για να απαντάει στις προσευχές των υπηρετών του. Μπορεί να απαντήσει στις προσευχές που κάνουμε για βοήθεια ώστε να αντιμετωπίσουμε τις δοκιμασίες δίνοντάς μας καθοδηγία και δύναμη μέσω του αγίου του πνεύματος. (2 Κορινθίους 4:7) Πολλές φορές η απάντηση στις προσευχές με τις οποίες ζητούμε κατεύθυνση έρχεται από τη Γραφή, μέσω της οποίας ο Ιεχωβά μάς βοηθάει να παίρνουμε σοφές αποφάσεις. Μπορούμε να βρούμε υποβοηθητικά εδάφια κατά τη διάρκεια της προσωπικής μας μελέτης της Γραφής και καθώς διαβάζουμε Χριστιανικά έντυπα, όπως αυτό το βιβλίο. Κάποια Γραφικά σημεία τα οποία χρειάζεται να εξετάσουμε ίσως φερθούν στην προσοχή μας σε μια Χριστιανική συνάθροιση ή μέσω των σχολίων ενός πρεσβυτέρου της εκκλησίας ο οποίος δείχνει ενδιαφέρον.—Γαλάτες 6:1.

19. Τι πρέπει να θυμόμαστε αν μερικές φορές φαίνεται ότι δεν παίρνουμε απάντηση στις προσευχές μας;

¹⁹ Αν φαίνεται πως ο Ιεχωβά αργεί να απαντήσει στις προσευχές μας, αυτό ποτέ δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να απαντήσει. Απεναντίας, πρέπει να θυμόμαστε ότι ο Ιεχωβά απαντάει στις προσευχές σύμφωνα με το θέλημά του και στο δικό του κατάλληλο καιρό. Εκείνος γνωρίζει πολύ καλύτερα από εμάς τις ανάγκες μας και πώς μπορούν να καλυφτούν. Πολλές φορές μας επιτρέπει να “εξακολουθήσουμε να ζητάμε, να ψάχνουμε και να χτυπάμε”. (Λουκάς 11:5-10) Αυτού του είδους  η εγκαρτέρηση δείχνει στον Θεό ότι η επιθυμία μας είναι πολύ βαθιά και ότι η πίστη μας είναι γνήσια. Επιπρόσθετα, ο Ιεχωβά ίσως απαντήσει στις προσευχές μας με τρόπο που δεν είναι εμφανής σε εμάς. Για παράδειγμα, μπορεί να απαντήσει στην προσευχή μας αναφορικά με μια συγκεκριμένη δοκιμασία, όχι απομακρύνοντας τη δυσκολία, αλλά δίνοντάς μας τη δύναμη να την υπομείνουμε.—Φιλιππησίους 4:13.

20. Γιατί πρέπει να αξιοποιούμε πλήρως το πολύτιμο προνόμιο της προσευχής;

²⁰ Πόσο ευγνώμονες μπορούμε να είμαστε που ο Δημιουργός αυτού του αχανούς σύμπαντος είναι κοντά σε όλους όσους τον επικαλούνται κατάλληλα με προσευχή! (Ψαλμός 145:18) Ας αξιοποιούμε πλήρως το πολύτιμο προνόμιο της προσευχής. Αν το κάνουμε αυτό, θα έχουμε τη χαρωπή προοπτική να πλησιάζουμε ολοένα και περισσότερο τον Ιεχωβά, Αυτόν που ακούει προσευχή.