1, 2. Na cava meda raica kina na masu me dua na ka dokai? Cava e bibi kina meda kila na ka e kaya na iVolatabu me baleta na masu?

E SOMIDI sara na noda vuravura ni vakatauvatani kei na lomalagi tawavakaiyalayala kei na kena veisoso kalokalo. E raici ira na veimatanitu o Jiova “na Dauveibuli ni lomalagi kei vuravura,” me vaka ga “e dua na mata ni wai mai na itakitaki.” (Same 115:15; Aisea 40:15) Ia e kaya na iVolatabu: “E voleka o Jiova vei ira kece na kacivi koya, vei ira kece na kacivi koya ena yalodina. E vakamamautaki ira na rerevaki koya ena ka era gadreva, e rogoca o koya na nodra tagi ni kere veivuke.” (Same 145:18, 19) Vakasamataka mada ya! E dau volekati keda na Dauveibuli, ena rogoci keda ke da “kacivi koya ena yalodina.” Sa dua dina na ka dokai na noda rawa ni toro vua na Kalou ena masu!

² Ia ke da vinakata me rogoca na Kalou na noda masu, e dodonu meda masuti koya ena sala e vakadonuya. Eda na qai vakayacora ga qo ke da kila na ka e kaya na iVolatabu me baleta na masu! Qo e bibi baleta na masu e dua sara ga na sala eda toro voleka kina vei Jiova.

3. Na cava e bibi kina meda masu vei Jiova?

³ Dua na vuna levu meda masu kina vei Jiova ya ni sureti  keda sara ga o koya meda vakayacora vaka kina. E uqeti keda na nona Vosa: “Moni kua ni lomaocaocataka e dua na ka, ia na ka kece me vakaraitaki vua na Kalou ena masu kei na kerekere salavata kei na vakavinavinaka, ena qai taqomaka na lomamuni kei na nomuni vakasama na vakacegu ni Kalou e uasivia na vakasama kece, ena vuku i Karisito Jisu.” (Filipai 4:6, 7) E macala tu ga nida na sega ni via vakawaletaka na isolisoli uasivi qo e vakarautaka vei keda na iLiuliu Cecere ni lomalagi kei na vuravura!

4. E vaqaqacotaka vakacava na noda veiwekani kei Jiova na noda dau masu vua?

⁴ Dua tale na vuna meda masu kina oya ni noda dau masu vei Jiova e dua na sala eda vaqaqacotaka kina noda veiwekani kei koya. E rua na veitokani dina erau sega ni qai veivosaki ga ena gauna ni leqa. Erau dau veikauaitaki, e qaqaco cake na kedrau ivau ena nodrau dau vakaraitaka na lomadrau, erau vakaraitaka na veika erau dau lomaleqa kina kei na veika e tara vakalevu na nodrau bula. E rawa nida kaya ni via va tale ga qo na noda veiwekani kei na Kalou o Jiova. O sa mai vulica ena ivola qo e levu sara na ka e kaya na iVolatabu me baleti Jiova, nona itovo, kei na nona inaki. O sa mai kilai koya me vaka sara ga e  dua na nomu itokani dina. Na masu e solia vei iko na galala mo vakaraitaka kina na lomamu vei koya na Tamamu vakalomalagi. Ni o vakayacora qo, o sa na toro voleka sara tiko ga vei koya.—Jemesa 4:8.

5. Eda kila vakacava ni Kalou e sega ni rogoca na masu kece?

⁵ Vakacava e rogoca o Jiova na masu kece? Vakasamataka mada na ka e tukuna o koya vei ira na Isireli talaidredre ena nona gauna na parofita o Aisea: “Oni masu vakalevu, ia au sega ni rogoca, ni lomoci na ligamuni ena dra.” (Aisea 1:15) O koya gona, e tiko eso na ka e rawa ni vakavuna me sega ni rogoca na Kalou na noda masu. Me rogoci na noda masu, e tiko eso na ka meda vakayacora.

6. Me rawa ni rogoca na Kalou na noda masu, na cava na ka bibi duadua me tiko vei keda? Cava e okati kina?

⁶ E ka bibi duadua me tiko vei keda na vakabauta. (Wilika Marika 11:24.) E vola na yapositolo o Paula: “Ke sega na vakabauta eda na sega ni vakamarautaka rawa na Kalou, ni o koya e torova na Kalou e dodonu me vakabauta ni bula dina tiko o koya, ni na vakaicovitaki ira tale ga era vakasaqarai koya ena yalogu.” (Iperiu 11:6) Ni dua e tiko vua na vakabauta e sega ni kena ibalebale wale ga me kila ni bula tiko na Kalou e dau rogo masu. Ena kilai na vakabauta ena ka eda cakava. E dodonu me laurai votu ena noda bula e veisiga ni tiko vei keda na vakabauta.—Jemesa 2:26.

7. (a) Na cava meda dau veidokai kina nida torovi Jiova ena masu? (b) Nida masu vua na Kalou, eda na vakaraitaka vakacava na yalomalumalumu kei na lomadina?

⁷ E vinakata o Jiova vei ira na masuti koya mera toro yani ena yalomalumalumu kei na lomadina. E dodonu ga meda yalomalumalumu nida vosa vei Jiova! Ni dua e lai vosa vua na paraiminisita se peresitedi, dua na ka na nona vakarokoroko kei na veidokai. Sa na qai bibi sara na noda veidokai nida torovi Jiova! (Same 138:6) Me cava tale, ni o koya na “Kalou Kaukaua Duadua.” (Vakatekivu 17:1) Nida masu  vua e dodonu me laurai vei keda na yalomalumalumu, ena noda doka na nona itutu lagilagi. Na yalomalumalumu va qo ena uqeti keda meda talaucaka sara ga na lomada, eda na sega kina ni taleva vakavica e dua na ka ena noda masu, se me sa dua tu ga na qaqa ni noda masu.—Maciu 6:7, 8.

8. Eda na vakaraitaka vakacava ni salavata na ka eda cakava kei na ka eda masulaka?

⁸ Ke da vinakata me rogoca na Kalou na noda masu, e dodonu me salavata na ka eda cakava kei na ka eda masulaka. E vinakata o Jiova me raica nida cakacakataka tiko vakaukaua na ka eda masulaka. Kena ivakaraitaki, ke da masuta na Kalou me ‘Solia vei keda nikua na kakana e rauti keda,’ e dodonu meda solia mada ga na noda igu ena cakacaka e rawa nida cakava. (Maciu 6:11; 2 Cesalonaika 3:10) Ke da masuta na Kalou me vukei keda ena dua na noda malumalumu, e dodonu tale ga meda qaqarauni meda kua ni lai tu ena dua na ituvaki ena rawarawa kina nida temaki. (Kolosa 3:5) Me ikuri ni veika qo, e tiko tale eso na vakatataro me baleta na masu e bibi meda na sauma.

9. Meda masu vei cei, ena vuku i cei?

⁹ Meda masu vei cei? O Jisu e vakavulici ratou nona imuri me ratou masu vua na ‘Tamada mai lomalagi.’ (Maciu 6:9) E dodonu meda masu ga vua na Kalou o Jiova. Ia e vinakata o Jiova meda vakaraitaka tale ga na noda doka na itutu, se yaca i koya na Luvena e duabau ga e bulia, o Jisu Karisito. Me vaka eda vulica ena Wase 5, a talai mai vuravura o Jisu me keda ivoli, me sereki keda mai na ivalavala ca kei na mate. (Joni 3:16; Roma 5:12) E lesi o koya me Bete Levu, me Turaganilewa tale ga. (Joni 5:22; Iperiu 6:20) Oya na vuna e vakasalataki keda kina na iVolatabu meda masu ena yaca i Jisu. A kaya sara mada ga o koya: “O yau na sala, na dina, kei na bula. Ena vukuqu ga ena qai torovi Tamaqu  rawa kina e dua.” (Joni 14:6) Ke da vinakata me rogoci noda masu, e dodonu meda masu ga vei Jiova ena vuku i Luvena.

10. Na cava e sega ni vinakati kina me dua na ivukivuki ni masu me qai rogoci keda o Jiova?

¹⁰ Vakacava me muri e dua na ivukivuki, dabedabe, se iduriduri me qai rogoci noda masu? Sega. E sega ni tukuni me muri sara e dua na kena ivukivuki. E vakaraitaka na iVolatabu ni levu na ivukivuki ni masu e vakadonuya na Kalou. Rawa nida dabe, rawa nida cuva, tekiduru, e rawa nida tucake tu ga. (1 Veigauna 17:16; Niemaia 8:6; Taniela 6:10; Marika 11:25) E sega ni bibi na noda ivukivuki, qori e raica ga na tamata, e bibi ga me vinaka na inaki ni lomada. Se itavi cava ga eda qarava e veisiga, se da sotava eso na ituvaki leqataki, e rawa sara mada ga nida masu lo. E rogoca o Jiova na noda masu, ke ra sega mada ga ni rogoca o ira era tu wavokiti keda.—Niemaia 2:1-6.

11. Na cava eso na ka e baleti keda e rawa nida masulaka?

¹¹ Na cava e rawa nida masulaka? E kaya na iVolatabu: “Se cava ga eda kerea me salavata kei na lomana, [o Jiova] ena rogoci keda.” (1 Joni 5:14) O koya gona, e rawa nida masulaka na ka ga eda vinakata e salavata kei na loma ni Kalou. Vakacava e salavata kei na lomana na noda masulaka eso na ka eda dau lomaleqataka? Io! Na noda masu vei Jiova e rawa ni vakatauvatani kei na noda veivosaki kei na dua na noda itokani dredre. E rawa nida vosa ena galala vua na Kalou ena noda ‘sova yani na lomada vua.’ (Same 62:8) E rawa nida kerea na yalo tabu ni Kalou meda cakava kina na ka dodonu. (Luke 11:13) E rawa nida kerea tale ga na veidusimaki ni Kalou meda vakatulewa kina vakavinaka, me vakaukauataki keda tale ga meda vosota na ituvaki dredre. (Jemesa 1:5) Nida cala, e dodonu meda kerea na veivosoti ni Kalou ena yavu ni isoro i Karisito. (Efeso 1:3, 7) Ia meda kua ni masulaka tiko ga na veika e baleti keda. E dodonu meda masulaki ira tale ga noda lewe ni vuvale kei ira na itokani ena vakabauta.—Cakacaka 12:5; Kolosa 4:12.

12. Eda na vakaraitaka vakacava ena noda masu ni bibi duadua vei keda na veika e baleti koya na Tamada vakalomalagi?

 ¹² E dodonu meda vakaliuca ena noda masu na veika e baleti Jiova. Meda vakacaucautaki koya, meda vakavinavinaka tale ga vua ena veika vinaka e dau vakayacora ena vukuda. (1 Veigauna 29:10-13) A cavuta o Jisu na vosa e volai ena Maciu 6:9-13 me ivakaraitaki ni masu, qai vakavulici keda kina meda masulaka me vakarokorokotaki na yaca ni Kalou, me yaco mai na Matanitu ni Kalou, me vakayacori tale ga na lomana e vuravura me vaka sa caka tiko mai lomalagi. (Wilika.) Ni sa cavuta oti na veika bibi qo o Jisu—na veika e baleti Jiova—sa qai goleva na veika eda dau kauaitaka e veisiga. Nida vakaliuca tale ga na Kalou ena noda masu, eda sa vakaraitaka kina nida sega ni kauaitaka ga na veika e baleti keda.

13. Na cava e kaya na iVolatabu me baleta na balavu ni noda masu?

¹³ Me vakacava na balavu ni noda masu? E sega ni yalana na iVolatabu na balavu ni masu. E rawa ni lekaleka sara me vaka na masu ni kana, e rawa tale ga ni balavu, me vaka na noda masu yadua sara ga ena noda sova yani na lomada vei Jiova. (1 Samuela 1:12, 15) Ia o Jisu e vosataki ira na dau viavia yalododonu ena nodra dau masu vakarairai, qai balabalavu e matanalevu. (Luke 20:46, 47) E sega ni taleitaka o Jiova na masu va ya. Na ka e bibi oya me vu mai lomada na noda masu. O koya gona, eso na gauna ena lekaleka ga na noda masu, so na gauna ena balavu toka, ia ena vakatau ena ka eda gadreva kei na keda ituvaki.

14. Na cava e vakaibalebaletaka na iVolatabu meda “masu tiko ga”? Cava eda marautaka kina na tikina qo?

¹⁴ Me vakacava na levu ni noda masu? E uqeti keda na iVolatabu meda “masu tiko ga,” meda “gumatua ena masu,” meda “kua ni cegu ena masu.” (Maciu 26:41; Roma 12:12; 1 Cesalonaika 5:17) Qo e sega ni kena ibalebale meda sa masu ga vei Jiova e veisekodi. Ia e uqeti keda na iVolatabu meda masu wasoma, meda dau  vakavinavinakataki Jiova tiko ga ena nona yalololoma, meda dau kerea tale ga nona veidusimaki, me vakacegui keda, me vakaukauataki keda tale ga. Eda marau dina ni sega ni yalana o Jiova na balavu ni gauna kei na levu ni gauna e rawa nida torovi koya ena masu. Ke da vakavinavinakataka dina na isolisoli totoka ni masu, eda na vakayagataka e levu na gauna meda masu kina vua na Tamada vakalomalagi.

15. Na cava meda cavuta kina na “Emeni” ni tini na noda masu, se nona masu e matanalevu e dua tale?

¹⁵ Na cava meda dau cavuta kina na “Emeni” ni tini na masu? Na “emeni” e kena ibalebale na “io,” se “me yaco me vaka kina.” E vica na ivakaraitaki ena iVolatabu e dusia ni veiganiti meda cavuta na “Emeni” ni tini na noda masu se nona masu e matanalevu e dua tale. (1 Veigauna 16:36; Same 41:13) Nida cavuta mada ga na “Emeni” ni tini na noda masu, eda sa vakadeitaka tiko kina ni veika eda cavuta e vu sara ga mai lomada. Nida cavuta na “Emeni” ni tini na nona masu e matanalevu e dua tale—se da cavuta lo se cavuta vakadomoilevu—eda sa vakaraitaka tiko kina nida duavata kei na veika e cavuti.—1 Korinica 14:16.

16. Na cava eda nuidei kina me baleta na masu?

¹⁶ Vakacava e dau sauma o Jiova na noda masu? Io! E tu na yavu vinaka meda vakabauta kina ni o koya e “Daurogo masu” ena sauma dina na nodra masu na vica vata na milioni era torovi koya ena lomadina. (Same 65:2) E levu na sala e dau sauma kina o Jiova na noda masu.

17. Na cava eda kaya kina ni o Jiova e rawa ni vakayagataki ira nona agilosi kei ira nona dauveiqaravi me isau ni noda masu?

¹⁷ E dau sauma o Jiova na noda masu ena nona vakayagataki ira nona agilosi kei ira nona dauveiqaravi e vuravura. (Iperiu 1:13, 14) Eda sa rogoca na kedra italanoa eso era masuta na Kalou me vukei ira mera kila vinaka na iVolatabu,  ena dua ga na gauna lekaleka era sotavi ira sara na dauveiqaravi i Jiova. Na italanoa va qo e vakaraitaka na nodra veidusimaki na agilosi ena vunautaki ni itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou. (Vakatakila 14:6) Nida sotava na leqa, e dau rogoca o Jiova na noda masu ena nona uqeta e dua na lotu vaKarisito me vukei keda.—Vosa Vakaibalebale 12:25; Jemesa 2:16.

18. E vakayagataka vakacava o Jiova na yalona tabu kei na nona Vosa me sauma kina na nodra masu na nona dauveiqaravi?

¹⁸ Na Kalou o Jiova e dau vakayagataka tale ga na yalona  tabu kei na nona Vosa na iVolatabu me saumi kina nodra masu na nona dauveiqaravi. E rawa ni sauma na noda masu ni kere veivuke ena nona vakasalataki keda se vakaukauataki keda ni vakayagataka na yalona tabu. (2 Korinica 4:7) Nida kerea na veidusimaki i Jiova, e vakalevu meda kunea na kena isau ena iVolatabu, ni oya na vanua e tu kina na idusidusi se ivakasala meda vakatulewa kina vakavuku. Levu sara na tikinivolatabu veiganiti e rawa nida kunea nida vuli iVolatabu vakataki keda, vaka kina ena noda wilika na noda ivola me vaka na ivola qo. Na tikinivolatabu e ganiti keda e rawa nida rogoca ena soqoni, se vakaraitaka vei keda e dua na qase ni ivavakoso e kauaitaka na keda ituvaki.—Kalatia 6:1.

19. Na cava meda nanuma tiko ke so na gauna e vaka me sega ni saumi na noda masu?

¹⁹ Ke via bera na nona sauma o Jiova na noda masu, meda kua ni nanuma ni sa sega ni rawa vua me sauma na ka eda kerea. Meda nanuma tiko ni o Jiova e sauma na masu e salavata kei na lomana, ena sauma tale ga ena gauna e raica o koya ni veiganiti duadua. E kila o koya na veika eda gadreva, e kila tale ga na sala kei na gauna veiganiti duadua me vakacegui kina na gagadre qori. Levu na gauna ena waraka me raica nida ‘kerekere tiko ga, nida vaqaqara tiko ga, nida tukituki tiko ga.’ (Luke 11:5-10) Na  noda sega ni vakacauoca ni kerekere ena kila kina na Kalou ni vu dina mai lomada na noda gagadre, e dei tale ga na noda vakabauta. E rawa tale ga nida sega ni siqema ni sa sauma o Jiova na noda masu. Kena ivakaraitaki, so na gauna ena sega ni kauta laivi na ka dredre eda sotava tiko, ia ena solia ga na kaukaua meda vosota kina.—Wilika Filipai 4:13.

20. Na cava meda vakayagataka vinaka kina na isolisoli totoka ni masu?

²⁰ Eda vakavinavinaka ni o koya e bulia na veika kece e lomalagi kei na vuravura e dau volekati ira era toro voleka yani vua ena masu ena kena iwalewale e vakadonuya! (Wilika Same 145:18.) Meda vakayagataka vinaka mada ga na isolisoli totoka qo ni masu. Ke da vakayacora qo, eda rawa ni vakila na marau e vu mai na noda toro voleka ga vei Jiova, o koya e dau rogoca na noda masu.