1, 2. Twagĩrĩirũo kuona mahoya arĩ gĩtĩo kĩnene nĩkĩ, na tũrabatara kũmenya ũrĩa Bibilia ĩrutanaga igũrũ rĩgiĩ ũndũ ũcio nĩkĩ?

THĨ nĩ nini mũno ĩkĩringithanio na ũũmbi wothe. Kwaria ma-rĩ, harĩ Jehova “ũrĩa wombire igũrũ na thĩ,” ndũrĩrĩ ciothe no ta gataata ka maĩ karĩ ndoo-inĩ. (Thaburi 115:15; Isaia 40:15) No Bibilia yugaga ũũ: “Jehova-rĩ, arĩa othe mamũkayagĩra, akoragwo hakuhĩ nao, o arĩa othe mamũkayagĩra nĩ kũmwĩhoka na ma. Andũ arĩa amwĩtigĩri nĩamekagĩra ũrĩa mekwenda; o na nĩaiguaga kĩrĩro kĩao, akamahonokia.” (Thaburi 145:18, 19) Ta wĩcirie ũguo nĩ kuuga atĩa! Mũũmbi mwene hinya wothe e hakuhĩ na ithuĩ na nĩ agũtũigua ‘twamũkaĩra nĩ kũmwĩhoka na ma.’ Nĩ gĩtĩo kĩnene ma kwaria na Ngai mahoya-inĩ!

² No rĩrĩ, okorũo nĩ tũrenda Jehova aigue mahoya maitũ-rĩ, no mũhaka tũmũhoe na njĩra ĩrĩa etĩkĩrĩte. Tũtangĩmenya ũrĩa Bibilia ĩrutanaga wĩgiĩ mahoya-rĩ, tũtingĩhota gwĩka ũguo. He bata tũmenye ũrĩa Maandĩko moigaga igũrũ rĩgiĩ ũndũ ũcio, tondũ mahoya nĩ matũteithagia gũkuhĩrĩria Jehova.

3. Gĩtũmi kĩmwe kĩa bata gĩa gũtũma tũhoe Jehova nĩ kĩrĩkũ?

³ Gĩtũmi kĩmwe kĩa bata gĩa gũtũma tũhoe Jehova nĩ tondũ we nĩ atwĩrĩte twĩke ũguo. Kiugo gĩake gĩtwĩraga  ũũ: “Tigagai gwĩtanga nĩ ũndũ o na ũrĩkũ: no rĩrĩ, menyithagiai Ngai maũndũ marĩa mothe mwendaga, mũkĩmũhoyaga na mũkĩmũthaithaga, hamwe na kũmũcokeria ngatho. Naguo thayũ wa Ngai, ũrĩa ũtangĩmenyeka ũrĩa ũtariĩ, nĩũrĩikaragia ngoro cianyu o na gwĩciria kwanyu nakuo thĩinĩ wa Kristo Jesu.” (Afilipi 4:6, 7) Na ma tũtingĩenda gũtiganĩria ũndũ wa bata ta ũcio tũheetwo nĩ Mwathani Mũnene wa igũrũ na thĩ!

4. Kũhoya kaingĩ gwĩkĩraga hinya atĩa ngwatanĩro itũ na Jehova?

⁴ Ũndũ ũngĩ wa gũtũma tũhoe nĩ atĩ kwaria na Jehova kaingĩ mahoya-inĩ nĩ njĩra ya gwĩkĩra hinya ngwatanĩro itũ nake. Arata a ma matiaranagĩria o rĩrĩa tu me na ũndũ marenda. Ithenya rĩa ũguo-rĩ, arata ega nĩ marũmbũyanagia o ene na ũrata wao ũkarũma o ũrĩa marathiĩ na mbere kwĩyaria meciria mao, mabata, na maũndũ marĩa mendete kana matendete. Ũguo no ta guo ngwatanĩro itũ na Jehova Ngai ĩtariĩ. Ibuku rĩrĩ nĩrĩgũteithĩtie kwĩruta maũndũ maingĩ marĩa Bibilia ĩrutanaga igũrũ rĩgiĩ Jehova, ngumo ciake, na matanya make. Nĩ ũmenyete atĩ we nĩ ta mũndũ ũngĩgĩa na ũkuruhanu nake. Mahoya makũheaga  mweke wa kwĩyaria meciria maku na mathugunda maku ma ngoro-inĩ harĩ Ithe waku wa matu-inĩ. O ũrĩa ũreka ũguo-rĩ, noguo ũgũkuhĩrĩria Jehova.—Jakubu 4:8.

5. Nĩ kĩĩ kĩonanagia atĩ Jehova ndaiguaga mahoya mothe?

⁵ Hihi Jehova nĩ aiguaga mahoya mothe? Ta wĩcirie ũrĩa eerire Aisiraeli aremi hĩndĩ ya mũnabii Isaia: “Hĩndĩ ĩrĩa mũrĩhoyaga mahoya maingĩ, ndirĩmũiguaga; amu moko manyu maiyũrĩtwo nĩ thakame.” (Isaia 1:15) Kwoguo ciĩko imwe no itũme Ngai ndakaigue mahoya maitũ. Nĩ ũndũ ũcio he maũndũ ma mũthingi arĩ o mũhaka tũhingie nĩguo Ngai aigue mahoya maitũ.

6. Nĩ getha Ngai athikĩrĩrie mahoya maitũ-rĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ ũmwe wa bata twagĩrĩirũo nĩ kũhingia, na tũngĩũhingia atĩa?

⁶ Ũndũ ũmwe wa bata nĩ kuonania wĩtĩkio. (Mariko 11:24) Mũtũmwo Paulo aandĩkire ũũ: “Gũtarĩ na wĩtĩkio gũtingĩkĩhoteka kũmũkenia [Ngai], nĩ gũkorũo mũndũ ũrĩa ũkũrongoria Ngai no kinya etĩkie atĩ nĩatũire ho, na atĩ nĩwe ũheaga andũ arĩa mamũcaragia ngerenwa yao.” (Ahibirania 11:6) Gũkorũo na wĩtĩkio wa ma to kũmenya tu atĩ Ngai e kuo na atĩ nĩ athikagĩrĩria na agacokia mahoya. Wĩtĩkio wonanagio na ciĩko ciitũ. Mũtũũrĩre witũ wa o mũthenya no mũhaka ũheane ũira mwega atĩ twĩ na wĩtĩkio.—Jakubu 2:26.

7. (a) Twagĩrĩirũo gũkorũo na gĩtĩo nĩkĩ rĩrĩa tũkwaria na Jehova mahoya-inĩ? (b) Tũngĩĩnyihia atĩa na kuonania tũtirĩ na ũhinga rĩrĩa tũkũhoya Ngai?

⁷ Jehova ningĩ nĩ endaga arĩa mamũhoyaga meke ũguo menyihĩtie na matarĩ na ũhinga. Githĩ tũtirĩ na gĩtũmi kĩega gĩa kwĩnyihia rĩrĩa tũkwaria na Jehova? Rĩrĩa andũ magĩa na mweke wa kwaria na mũthamaki kana mũnene wa bũrũri-rĩ, mekaga ũguo na gĩtĩo kĩnene, kuonania atĩ nĩmatĩĩte ũnene wake. Githĩ tũtikĩagĩrĩirũo kuonania gĩtĩo  kĩnene makĩria rĩrĩa tũkwaria na Jehova! (Thaburi 138:6) Ningĩ nĩwe “Ngai Mwene-Hinya-Wothe.” (Kũguũrĩrio 4:8) Rĩrĩa tũkũhoya Ngai-rĩ, njĩra iitũ ya kũmũhoya no mũhaka yonanie atĩ nĩtwĩnyihagia mbere yake. Kwĩnyihia ta kũu ningĩ no gũtũme tũhoe kuuma ngoro thĩinĩ tũtarĩ na ũhinga na tũtegũcokera ciugo o iria iria.—Mathayo 6:7, 8.

8. Tũngĩhota gwĩka kũringana na mahoya maitũ atĩa?

⁸ Ũndũ ũngĩ wa bata nĩguo tũiguo nĩ Ngai nĩ atĩ twagĩrĩirũo gwĩka kũringana na mahoya maitũ. Jehova erĩgagĩrĩra twĩke o ũrĩa wothe tũngĩhota nĩ getha tũhingie maũndũ marĩa twahoya. Kwa ngerekano-rĩ, twahoya ũũ: “Tũhe ũmũthĩ irio ciitũ cia gũtũigana,” no mũhaka tũrute na kĩyo wĩra o ũrĩa wothe tũngĩhota ũroneka. (Mathayo 6:11; 2 Athesalonike 3:10) Tũngĩhoya ũteithio wa gũtooria mũtugo ũtarĩ mwega-rĩ, no mũhaka twĩtheme maũndũ na gũkorũo handũ hangĩtũma tũingĩre magerio-inĩ. (Akolosai 3:5) Hamwe na maũndũ macio ma mũthingi-rĩ, nĩ harĩ ciũria ciĩgiĩ mahoya tũrabatara gũcokerio.

9. Twagĩrĩirũo kũhoya kũrĩ ũ, na kũgerera harĩ ũ?

⁹ Twagĩrĩirũo kũhoya kũrĩ ũ? Jesu aarutire arũmĩrĩri ake mahoyage kũrĩ “Ithe witũ wĩ Igũrũ.” (Mathayo 6:9) Kwoguo mahoya maitũ maagĩrĩire kwerekerio kwĩ Jehova Ngai o we wiki. O na kũrĩ ũguo-rĩ, Jehova endaga tũmũhoe kũgerera rĩĩtwa rĩa Mũrũ wake wa mũmwe, Jesu Kristo. O ta ũrĩa twerutire thĩinĩ wa Gĩcunjĩ gĩa 5 kĩa ibuku rĩrĩ-rĩ, Jesu aatũmirũo gũkũ thĩ atuĩke igongona rĩa gũtũkũũra kuuma kũrĩ mehia na gĩkuũ. (Johana 3:16; Aroma 5: 12) Nĩwe ũtuĩtwo Mũthĩnjĩri-Ngai-Mũnene na Mũtuanĩri-Cira. (Johana 5:22; Ahibirania 6:20) Kwoguo Maandĩko matwĩraga tũhĩtũkĩrie mahoya maitũ harĩ  Jesu. We mwene oigire ũũ: “Nĩ niĩ njĩra, na nĩ niĩ ũhoro-ũrĩa-wa-ma, na nĩ niĩ muoyo; gũtirĩ mũndũ ũkinyaga gwĩ Ithe witũ, atokĩire harĩ niĩ.” (Johana 14:6) Nĩ getha mahoya maitũ maiguo-rĩ, no mũhaka tũhoe kũrĩ Jehova kũgerera harĩ Mũrũ wake.

10. Rĩrĩa tũkũhoya-rĩ, nĩkĩ gũtirĩ mũikarĩre mũna wendekaga?

¹⁰ Hihi no mũhaka tũikare ũndũ mũna rĩrĩa tũkũhoya? Aca. Jehova ndeendaga tũige moko kana mwĩrĩ wothe na njĩra na, rĩrĩa tũkũhoya. Bibilia ĩrutanaga atĩ no tũhoe tũikarĩte na njĩra nyingĩ ngũrani. No tũhoe tũikaire thĩ, tũinamĩrĩire, tũturĩtie ndu, kana tũrũgamĩte. (1 Maũndũ 17:16; Nehemia 8:6; Danieli 6:10; Mariko 11:25) Ũndũ ũrĩa wa bata mũno nĩ gũkorũo na ngoro njega, no ti gũikara na njĩra ya mwanya nĩguo tuonwo nĩ andũ. O na rĩrĩa twĩ mĩhang’o-inĩ ya o mũthenya kana tuona gathĩna-rĩ, no tũhoe na ngoro o harĩa hothe tũngĩkorũo. Jehova nĩ aiguaga mahoya ta macio o na akorũo arĩa twĩ nao matinamenya tũkĩhoya.—Nehemia 2:1-6.

11. Nĩ maũndũ marĩkũ matũkoniĩ tũngĩhoya?

¹¹ Nĩ maũndũ marĩkũ tũngĩhoya? Bibilia ĩtaaragĩria ũũ: “Twahoya ũndũ waganĩrĩire na kwenda gwake [Jehova], nĩatũiguaga.” (1 Johana 5:14) Kwoguo no tũhoe ũndũ o wothe ũringaine na wendi wa Ngai. Hihi kũhoya igũrũ rĩgiĩ mathĩna maitũ nĩ kũringaine na wendi wa Ngai? Ĩĩ! Kũhoya kũrĩ Jehova no ta kwaria na mũrata wa hakuhĩ. No twarie na Ngai tũtekũmũhitha, na ‘tũmũitũrũrĩre ngoro ciitũ.’ (Thaburi 62:8) Nĩ wega tũhoe Ngai atũhe roho mũtheru, tondũ nĩ ũgũtũteithia gwĩka maũndũ marĩa magĩrĩire. (Luka 11:13) Ningĩ no tũhoe ũũgĩ wa kwamũra maũndũ na hinya wa gũtooria mathĩna. (Jakubu 1:5) Rĩrĩa twahĩtia-rĩ, twagĩrĩirũo nĩ kũhoya tuoherũo kũgerera mũthingi wa igongona rĩa Kristo. (Aefeso 1:3, 7) No to maũndũ maitũ twagĩrĩirũo nĩ kũhoya tu. Nĩ twagĩrĩirũo  kũhoyagĩra nginya andũ angĩ, ta andũ a famĩlĩ na arĩa angĩ tũthathayagia hamwe.—Atũmwo 12:5; Akolosai 4:12.

12. Nĩ atĩa tũngĩhe maũndũ marĩa makoniĩ Ithe witũ wa matu-inĩ mweke wa mbere mahoya-inĩ maitũ?

¹² Maũndũ marĩa makonainie na Jehova Ngai magĩrĩire kũheo mweke wa mbere mahoya-inĩ maitũ. Hatarĩ nganja nĩ twagĩrĩirũo kũmũgooca na kũmũcokeria ngatho cia kuuma ngoro-inĩ nĩũndũ wa wega wake wothe. (1 Maũndũ 29:10-13) Jesu nĩ aaheanire ihoya rĩa kĩonereria rĩrĩa rĩandĩkĩtwo thĩinĩ wa Mathayo 6:9-13, harĩa aatũrutire tũhoyage atĩ rĩĩtwa rĩa Ngai rĩamũrũo, kana rĩtherio. Agĩcoka akiuga atĩ Ũthamaki wa Ngai ũũke na atĩ wendi wake wĩkagwo gũkũ thĩ, o ta ũrĩa wĩkagwo kũu Igũrũ. Jesu aagwetire mabata ma mũndũ tu aarĩkia maũndũ macio ma bata makonainie na Jehova. Rĩrĩa o na ithuĩ twahe Ngai mweke wa mbere mahoya-inĩ maitũ-rĩ, tuonanagia atĩ to maũndũ maitũ tu tũkoragwo na bata namo.

13. Maandĩko moigĩte atĩa igũrũ rĩgiĩ ũraihu wa mahoya marĩa metĩkĩrĩkĩte?

¹³ Mahoya maitũ magĩrĩirũo gũkorũo na ũraihu ũrĩkũ? Bibilia ndiugĩte mahoya maitũ ene kana ma mũingĩ magĩrĩirũo gũkorũo na ũraihu ũigana atĩa. Maahota gũkorũo marĩ makuhĩ mbere ya kũrĩa irio kana marĩ maraihu ma keheri-inĩ rĩrĩa tũkũhororera Jehova ngoro ciitũ. (1 Samueli 1:12, 15) No rĩrĩ, Jesu nĩaamenereirie andũ amwe meeyonaga marĩ athingu, arĩa maahoyaga mahoya maraihu ma kwĩyonania mbere ya andũ arĩa angĩ. (Luka 20:46, 47) Mahoya ta macio matikenagia Jehova. Ũndũ ũrĩa wa bata nĩ kũhoya kuuma ngoro-inĩ ciitũ. Kwoguo-rĩ, ũraihu wa mahoya marĩa metĩkĩrĩkĩte nĩ ũtiganĩte kũringana na mabata na ũrĩa kũhaana.

14. Bibilia ĩkoragwo ĩkiuga atĩa rĩrĩa ĩgũtwĩra ‘tũhoyage tũtegũtigithĩria,’ na ũndũ ũcio nĩ wa kũhoreria ngoro nĩkĩ?

¹⁴ Twagĩrĩirũo kũhoya maita maigana? Bibilia ĩtwĩkĩraga  ngoro ‘tũtũũre tũhoyaga,’ ‘tũrũmanagĩrĩrie kũhoya,’ na ‘tũhoyage tũtegũtigithĩria.’ (1 Timotheo 5:5; Aroma 12:12; 1 Athesalonike 5:17) Ũguo ti kuuga atĩ tũkoragwo tũkĩhoya Jehova mũthenya wothe. Ithenya rĩa ũguo-rĩ, Bibilia ĩratwĩra tũgĩe na mũtugo wa kũhoyaga kaingĩ, na hingo ciothe tũcokagĩrie Jehova ngatho nĩ ũndũ wa wega wake kũrĩ ithuĩ, na tũmũhoyage ũũgĩ wa gũtũtongoria, gũtũhoreria, na gũtũĩkĩra hinya. Githĩ ti ũndũ wa kũhoreria ngoro kũmenya atĩ Jehova ndatũthimagĩra ũraihu wa mahoya maitũ kana maita marĩa tũngĩaria nake? Okorũo na ma nĩ tũkenagio nĩ gĩtĩo kĩu kĩa mahoya-rĩ, nĩ tũrĩethaga mĩeke mĩingĩ ya kũhoya Ithe witũ wa matu-inĩ.

15. Twagĩrĩirũo kuuga “Ameni” mũthia-inĩ wa mahoya maitũ kana ma mũingĩ nĩkĩ?

¹⁵ Twagĩrĩirũo kuuga “Ameni” mũthia-inĩ wa mahoya nĩkĩ? Kiugo “ameni” kiugĩte “nĩguo,” kana “nĩ gũtuĩke guo.” Maandĩko monanagia atĩ nĩ twagĩrĩirũo kuuga “Ameni” mũthia-inĩ wa mahoya maitũ na ma mũingĩ. (1 Maũndũ 16:36; Thaburi 41:13) Rĩrĩa tũkuuga “Ameni” mũthia-inĩ wa mahoya maitũ-rĩ, tuonanagia atĩ maũndũ macio twagweta moimĩte ngoro thĩinĩ. Hĩndĩ ĩrĩa twoiga “Ameni” na ngoro kana twanĩrĩire, thutha wa mũndũ ũngĩ kũhoithia mũingĩ-rĩ, tuonanagia atĩ nĩ twetĩkĩra maũndũ marĩa oiga.—1 Akorintho 14:16.

16. Nĩ ũũma ũrĩkũ tũngĩkorũo naguo wĩgiĩ mahoya?

¹⁶ Hihi Jehova kũna nĩ acokagia mahoya? Ĩĩ, hatarĩ nganja! Twĩ na mũthingi mwega wa gwĩtĩkia atĩ “mũigua wa mahoya” nĩ acokagia mahoya ma kuuma ngoro-inĩ ma andũ milioni nyingĩ. (Thaburi 65:2) Jehova no acokie mahoya maitũ na njĩra nyingĩ.

17. Nĩkĩ kĩngĩtũma tuuge atĩ Ngai nĩ ahũthagĩra araika na ndungata ciake cia gũkũ thĩ gũcokia mahoya maitũ?

 ¹⁷ Jehova nĩ ahũthagĩra araika na ndungata ciake cia gũkũ thĩ gũcokia mahoya. (Ahibirania 1:13, 14) Nĩ kũrĩ na ngerekano nyingĩ cia andũ maanahoya Ngai amateithie kũmenya Bibilia, na kahinda kanini thutha ũcio magaceererũo nĩ ndungata ya Jehova. Ngerekano ta icio nĩ ũira wa kuonania ũrĩa araika matongoragia wĩra wa kũhunjia ũhoro wa Ũthamaki. (Kũguũrĩrio 14:6) Nĩguo Jehova acokie mahoya maitũ-rĩ, no ahutie Mũkristiano atũteithie hĩndĩ  ĩrĩa twĩ na thĩna.—Thimo 12:25; Jakubu 2:16.

18. Jehova ahũthagĩra atĩa roho wake mũtheru na Kiugo gĩake gũcokia mahoya ma ndungata ciake?

¹⁸ Jehova Ngai ningĩ nĩ ahũthagĩra roho wake mũtheru, na Kiugo gĩake, Bibilia, gũcokia mahoya ma ndungata ciake. Tũngĩmũhoya ũteithio wa gwĩtiiria magerio-rĩ, no acokie na njĩra ya gũtũhe ũtaaro na hinya kũgerera kwĩ roho wake mũtheru. (2 Akorintho 4:7) Kaingĩ macokio ma mahoya maitũ ma kũhoya mwerekera moimaga harĩ Bibilia, ĩrĩa Jehova ahũthagĩra gũtũhe ũũgĩ wa kwamũra maũndũ. Rĩrĩa tũreruta Bibilia tũrĩ ithuiki na rĩrĩa tũgũthoma mabuku ma Gĩkristiano, ta rĩrĩ ũrathoma-rĩ, no tuone maandĩko mangĩtũteithia. Ũndũ ũngĩtũguna wa Maandĩko wahota kwarĩrĩrio mĩcemanio-inĩ ya Gĩkristiano kana ũgwetwo nĩ mũthuri ũratwĩciria thĩinĩ wa kĩũngano gĩa Gĩkristiano.—Agalatia 6:1.

19. Twagĩrĩirũo kũririkana atĩa tũngĩona mahoya maitũ ta mataracokio?

¹⁹ Tũngĩona Jehova ta araikara ategũcokia mahoya maitũ-rĩ, ti atĩ nĩ kuuga ndangĩhota kũmacokia. Ithenya rĩa ũguo-rĩ, no nginya tũririkane atĩ Jehova acokagia mahoya kũringana na wendi wake na ihinda rĩake. Nĩ oĩ mabata maitũ na ũrĩa angĩmarũmbũiya wega gũkĩra ũrĩa ithuĩ tũĩ. Kaingĩ arekaga tũthiĩ o na mbere ‘kũhoya, kũmaatha, na kũringaringa.’ (Luka 11:5-10) Kũrũmanĩrĩria ta kũu  kuonagia Ngai atĩ nĩtũrenda mũno kĩrĩa tũrahoya, na atĩ nĩtwĩtĩkĩtie na ma nĩegũcokia mahoya maitũ. Ningĩ-rĩ, Jehova no acokie mahoya maitũ na njĩra tũtaramenya. Kwa ngerekano-rĩ, ahota gũcokia mahoya maitũ megiĩ igerio rĩna na njĩra ya gũtũhe hinya wa kũrĩũmĩrĩria, ithenya rĩa kũrĩeheria.—Afilipi 4:13.

20. Twagĩrĩirũo kũhũthĩra gĩtĩo kĩu kĩa mwanya kĩa mahoya hingo ciothe nĩkĩ?

²⁰ Githĩ tũtiagĩrĩirũo gũcokia ngatho mũno nĩũndũ Mũũmbi wa igũrũ na thĩ e hakuhĩ na arĩa othe mamũhoyaga na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire? (Thaburi 145:18) Tondũ mahoya nĩ gĩtĩo kĩa mwanya tũheetwo nĩ Jehova-rĩ, twagĩrĩirũo kũhoyaga hingo ciothe. Tweka ũguo-rĩ, nĩtũgũkorũo na kĩĩrĩgĩrĩro kĩega gĩa gũthiĩ na mbere tũgĩkuhagĩrĩria Jehova, ũrĩa Mũigua wa mahoya.