1, 2. Omolwashike tu na okutala ko eilikano li li oufembanghenda munene, nomolwashike twa pumbwa okushiiva osho Ombibeli tai hongo shi na sha nalo?

MOKUYELEKANIFA edu nevalelwa linenenene, edu olinini neenghono. Doshili, kuJehova, “ou a shita eulu nedu,” oiwana yovanhu oya fa eta linininini lomeva mehemele. (Epsalme 115:15; Jesaja 40:15) Ndele Ombibeli otai ti: “Omwene oku li popepi naaveshe, have mu ifana, aveshe ava have mu ifana moshili. Ava, have mu tila, ote va wanifile eshi va hala, nonghuwo yavo ohe i udu, ndee te va xupifa.” (Epsalme 145:18, 19) Diladila ashike kutya osho otashi ti shike! Omushiti omunaenghono adishe oku li popepi nafye note ke tu uda ngeenge ohatu “mu ifana moshili.” Kau fi tuu oufembanghenda okupopya naKalunga meilikano!

² Ndele ngeenge otwa hala Jehova a pwilikine komailikano etu, otu na okwiilikana kuye monghedi oyo a hokwa. Ndele ongahelipi hatu dulu oku shi ninga ngeenge katu shii osho Ombibeli tai hongo shi na sha nokwiilikana? Osha fimanenena okushiiva osho Omishangwa tadi ti shi na sha naasho, omolwaashi eilikano ohali tu kwafele tu ehene popepi elela naJehova.

3. Etomheno limwe la fimana molwaashi tu na okwiilikana kuJehova olilipi?

³ Etomheno limwe la fimana molwaashi tu na okwiilikana kuJehova, omolwaashi ote tu shivi tu shi ninge. Eendjovo daye otadi tu ladipike tadi ti: “Kaleni mu he na nande oshisho shasha, ndelenee oufyoona weni u shiivifileni Kalunga momailikano nomomaindilo pamwe nomapandulo, nombili yaKalunga ei i dule eendunge adishe, otai ka amena omitima deni nomadiladilo eni muKristus Jesus.” (Ovafilippi 4:6, 7) Doshili, inatu hala okukwata okahetengi efiloshisho lopahole olo twa pewa kOmupangeli Munenenene weshito alishe.

4. Okwiilikana ondjikilile kuJehova ohaku pameke ngahelipi ekwatafano letu naye?

⁴ Etomheno limwe natango li na sha nokwiilikana ololo kutya, okwiilikana kuJehova ondjikilile oyo onghedi omo hatu pameke ekwatafano letu naye. Ookaume kashili ihava kundafana ashike ngeenge ve na eshi va pumbwa. Ponhele yaasho, ookaume kopofingo ohava kala ve holafane, noukaume wavo ohau ende tau kolo neenghono eshi tava lombwelafana omadiladilo avo, oisho yavo nosho yo omaliudo avo va manguluka. Moinima imwe, onghalo oya faafana shi na sha nekwatafano  letu naJehova Kalunga. Eembo eli ole ku kwafela u lihonge shihapu shi na sha naasho Ombibeli tai hongo kombinga yaJehova, yomaukwatya aye nosho yo yelalakano laye. Owa shiiva kutya oku li omunhu wolelalela. Eilikano otali ku pe omhito okulombwela Xo womeulu omadiladilo oye nomaliudo oye omoule. Eshi to shi ningi, oto ehene popepi elela naJehova. — Jakob 4:8.

5. Oshike tashi ulike kutya Jehova iha pwilikine komailikano aeshe?

⁵ Mbela Jehova oha pwilikine komailikano aeshe? Konakona osho kwa li a lombwela Ovaisrael ovanashibofa pefimbo lomuprofeti Jesaja, a ti: “Nonande mu indile omaindilo mahapu, itandi udu: osheshi omake eni oku yadi ohonde.” (Jesaja 1:15) Onghee hano, eenghatu donhumba otadi dulu okuningifa Kalunga a ha pwilikine komailikano etu. Onghee hano, opo omailikano etu a udike kuKalunga, otu na okuwanifa po oiteelelwa yonhumba ya fimanenena.

6. Opo Kalunga a pwilikine komailikano etu, oshiteelelwa sha fimanenena shilipi tu na okuwanifa po, nongahelipi hatu dulu oku shi wanifa po?

⁶ Oshiteelelwa sha fimanenena osho okukala tu na eitavelo tali longo. (Markus 11:24) Omuyapostoli Paulus okwa shanga a ti: “Kape na ou ta dulu okuwapalela Kalunga, ngenge kape neitavelo, osheshi ou ta ehene kuKalunga e nokwiitavela nokutya, oko e li, naava tave mu kongo, ote va pe ondjabi.” (Ovaheberi 11:6) Okukala neitavelo lashili kashi fi ashike okukala tu shii kutya Kalunga oko e li noha udu omailikano noku a nyamukula. Ndele eitavelo ohali ulikwa koilonga yetu. Otu na okuulika filufilu kutya otu na eitavelo monghedi yetu yokukalamwenyo yakeshe efiku. — Jakob 2:26.

7. (a) Omolwashike tu na okupopya naJehova nefimaneko ngeenge hatu ilikana kuye? (b) Ngeenge hatu ilikana kuKalunga, ongahelipi hatu dulu okuulika kutya ohatu shi ningi nelininipiko notashi di komutima?

⁷ Jehova ota pula yo ovo tava popi naye meilikano ve shi ninge nelininipiko notashi di komutima. Mbela katu na etomheno lokukala twe lininipika ngeenge hatu popi naJehova? Ngeenge  ovanhu va mona omhito yokupopya nohamba ile nomupresidende, ohave shi ningi nefimaneko, va dimina ondodo yopombada yomupangeli. Ngeenge osho shi li ngaho, fye katu na tuu okupopya naJehova nefimaneko linenenene ngeenge hatu popi naJehova! (Epsalme 138:6) Doshili, oye “Kalunga Omunaenghono adishe.” (Genesis 17:1) Ngeenge hatu ilikana kuKalunga, onghedi omo hatu popi naye oi na okuulika kutya otwa dimina nelininipiko kutya oku tu dule kokule. Elininipiko la tya ngaho otali ke tu linyengifa yo tu ilikane tashi di komutima, sha hala okutya, ohatu ka henuka okwiilikana omailikano a faafana efimbo keshe. — Mateus 6:7, 8.

8. Ongahelipi hatu dulu okukatuka metwokumwe naasho hatu ilikana?

⁸ Oshiteelelwa shimwe natango osho twa pumbwa okuwanifa po opo tu udike kuKalunga osho okukatuka metwokumwe nomailikano etu. Jehova okwa teelela tu kendabale neenghono adishe tu kale metwokumwe naasho hatu ilikana. Pashihopaenenwa, ngeenge ohatu ilikana hatu ti: “Omungome wetu womafiku aeshe u tu pa yo nena,” otu na okulonga noudiinini oilonga keshe oyo hatu longo. (Mateus 6:11; 2 Ovatessaloniki 3:10) Ngeenge ohatu ilikana tu kwafelwe tu finde ounghundi wopambelela, otu na okukendabala okuhenuka eenghalo odo tadi dulu oku tu twala momayeleko. (Ovakolossi 3:5) Kakele koiteelelwa oyo ya fimanenena, ope na yo omapulo e na sha neilikano oo twa pumbwa okushiiva omanyamukulo ao.

9. Otu na okwiilikana kulyelye, nokupitila mulyelye?

⁹ Otu na okwiilikana kulyelye? Jesus okwa honga ovashikuli vaye va ilikane ‘kuTate yetu ou e li meulu.’ (Mateus 6:9) Onghee hano, omailikano etu oku na okuyukifwa ashike kuJehova Kalunga. Ndele Jehova okwa teelela tu kale twa dimina ondodo yOmona waye ewifa, Jesus Kristus. Ngaashi twe lihonga mEtukulwa eti-5, Jesus okwa li a tumwa kombada yedu opo a yandje ekulilo oku tu mangulula moulunde nefyo. (Johannes 3:16; Ovaroma 5:12) Oye Omupristeri Omukulunhu nOmutokoli a tulwa po. (Johannes 5:22; Ovaheberi 6:20) Onghee hano,  Omishangwa otadi tu lombwele tu ilikane okupitila muJesus. Jesus okwe shi popya a ti: “Aame ondjila noshili nomwenyo; kape na ou te uya kuTate, ngenge hamuame ta pitile.” (Johannes 14:6) Opo omailikano etu a udike, otu na ashike okwiilikana kuJehova okupitila mOmona waye.

10. Omolwashike tu he na okukala monghedi yonhumba yokondadalunde ngeenge hatu ilikana?

¹⁰ Mbela otu na okukala monghedi yonhumba yokondadalunde ngeenge hatu ilikana? Hasho. Jehova ita pula tu kale monghedi yonhumba yokondadalunde ngeenge hatu ilikana, kutya nee oshi na sha nomake etu ile onolutu letu alishe. Ombibeli otai hongo kutya osha tambulwa ko okwiilikana omalutu etu e li meenghedi di lili noku lili, kutya nee otu li omutumba, otwe linyongamena, otwa twa eengolo ile otwa fikama. (1 Omafimbo 17:16, OB-1954; Nehemia 8:6; Daniel 6:11; Markus 11:25) Osho sha fimanenena hanghedi omo omalutu etu e li opo tu monike kuvamwe, ndele oikala yomutima ya yuka. Doshili, moilonga yetu yakeshe efiku ile ngeenge twa taalelwa koshiponga, ohatu dulu okwiilikana momitima detu, keshe opo tu li. Jehova oha udu omailikano a tya ngaho, nonande ovo ve li po kave shii ngeenge ohatu ilikana. — Nehemia 2:1-6.

11. Oinima yopaumwene ilipi sha yuka okwiilikana kombinga yayo?

¹¹ Otu na okwiilikana shi na sha nashike? Ombibeli otai yelifa tai ti: “Ngenge hatu mu indile sha pahalo laye, [Jehova] ote tu udu.” (1 Johannes 5:14) Onghee hano, ohatu dulu okwiilikana kombinga yoshinima keshe osho shi li metwokumwe nehalo laKalunga. Mbela oshi li ngoo metwokumwe nehalo laye okwiilikana shi na sha noisho yopaumwene? Heeno, osho naanaa! Okwiilikana kuJehova okwa fa naanaa okupopya nakaume kopofingo. Ohatu dulu okupopya twa manguluka, ‘hatu mbubulile Kalunga omitima detu.’ (Epsalme 62:9) Osha yuka kufye okupula omhepo iyapuki, opo i tu kwafele tu longe osho sha yuka. (Lukas 11:13) Ohatu dulu yo okupula ewiliko opo tu ninge omatokolo opandunge nosho yo eenghono opo tu pondole omaudjuu. (Jakob 1:5) Ngeenge twa nyona, otu na okupula ediminepo pakanghameno leyambo laKristus. (Ovaefeso 1:3, 7)  Ndele katu na ashike okwiilikana shi na sha noinima yopaumwene. Otu na okukwatela mo vamwe momailikano etu, ngaashi oilyo yomaukwaneumbo nosho yo ovalongelikalunga vakwetu. — Oilonga 12:5; Ovakolossi 4:12.

12. Ongahelipi hatu dulu okupitifa komesho oinima i na sha naTate yetu womeulu momailikano etu?

¹² Oinima i na sha naJehova Kalunga oi na okupitifwa komesho momailikano etu. Otu na shili etomheno okutanga nokupandula Jehova tashi di komutima omolwouwa waye aushe. (1 Omafimbo 29:10-13) Jesus okwa yandja oshihopaenenwa sheilikano, osho sha shangwa muMateus 6:9-13, omo e tu honga tu ilikane opo edina laKalunga li yapulwe, Ouhamba waKalunga u uye nopo ehalo laye li longwe kombada yedu ngaashi meulu. Tete, Jesus okwa tumbula oinima ya fimana i na sha naJehova, opo nee a ka tumbula oinima yopaumwene. Sha faafana, ngeenge hatu pitifa komesho momailikano etu oinima i na sha naKalunga, ohatu ulike kutya inatu litula ashike moinima i na sha nonghalonawa yetu.

13. Omishangwa otadi ulike shike shi na sha noule womailikano oo haa tambulwa ko kuJehova?

¹³ Omailikano etu oku na okukala male shi fike peni? Ombibeli inai popya kondadalunde kutya eilikano lopaumwene ile lomoipafi oli na okukala lile shi fike peni. Eilikano lokwiilikanena oikulya otashi dulika li kale lixupi, ndele eilikano lopaumwene omo hatu mbubulile Jehova omitima detu otali dulu okukala lile. (1 Samuel 1:12, 15) Ndele Jesus okwa tokolele oohandimwe ovo va li ve lishii ouyuki, ovo va li hava ilikana omailikano male okulimonikifa kuvamwe. (Lukas 20:46, 47) Jehova iha hokwa omailikano a tya ngaho. Osho sha fimana osho okwiilikana tashi di komutima. Onghee hano, oule womailikano oo haa tambulwa ko kuJehova otashi dulika u kale wa yoolokafana she likolelela keemhumbwe nosho yo keenghalo.

14. Ombibeli oya hala okutya shike eshi tai tu ladipike tu ‘ilikane alushe,’ nomolwashike eladipiko olo tali hekeleke?

¹⁴ Otu na okwiilikana lungapi? Ombibeli otai tu ladipike tu ‘ilikane alushe,’ tu ‘diinine mokwiilikana’ nosho yo tu ‘ilikane  tu he na edimbuko.’ (Ovaefeso 6:18; Ovaroma 12:12; 1 Ovatessaloniki 5:17) Ndele omishangwa odo itadi ti kutya otu na okwiilikana kuJehova omukokomoko aushe wefiku. Ponhele yaasho, Ombibeli otai tu ladipike tu ilikane ondjikilile, hatu twikile okupandula Jehova omolwouwa waye oo e tu ningila nokukonga ewiliko laye, ehekeleko laye nosho yo eenghono kuye. Mbela itashi hekeleke okushiiva kutya Jehova ina tula po engabeko kutya otu na okupoya naye meilikano oule wefimbo li fike peni ile kutya olungapi tu na okupopya naye? Ngeenge otu na shili olupandu li na sha noufembanghenda weilikano, ohatu ka konga eemhito dihapu tu ilikane kuTate yetu womeulu.

15. Omolwashike tu na okutya “Amen” pexulilo lomailikano opaumwene ile omoipafi?

¹⁵ Omolwashike tu na okutya “Amen” pexulilo leilikano? Oshitya “amen” otashi ti “heeno” ile “nashi kale ngaho.” Oihopaenenwa yopamishangwa otai ulike kutya osha yuka okutya “Amen” pexulilo leilikano lopaumwene ile lomoipafi. (1 Omafimbo 16:36; Epsalme 41:14) Mokutya “Amen” pexulilo lomailikano etu, ohatu koleke kutya osho twa popya oshoshili. Ngeenge hatu ti “Amen” — kutya nee omomutima ile omokule — pexulilo leilikano laumwe lomoipafi, ohatu ulike kutya otwa twa kumwe nomadiladilo oo a popiwa. — 1 Ovakorinto 14:16.

16. Elineekelo lilipi hatu dulu okukala tu na shi na sha neilikano?

¹⁶ Mbela Jehova oha nyamukula ngoo shili omailikano? Heeno, ohe a nyamukula shili! Otu na ekanghameno la kola lokukala nelineekelo kutya “Omuudi womailikano” oha nyamukula omailikano taa di komutima oo haa ilikanwa kovanhu omamiliyona. (Epsalme 65:3) Jehova ota dulu okunyamukula omailikano etu meenghedi di lili noku lili.

17. Omolwashike taku dulu okutiwa kutya Kalunga oha longifa ovaengeli vaye nosho yo ovapiya vaye vokombada yedu okunyamukula omailikano etu?

¹⁷ Jehova oha longifa ovaengeli vaye nosho yo ovapiya vaye  vokombada yedu okunyamukula omailikano. (Ovaheberi 1:13, 14) Ope na oimoniwa ihapu yoohandimwe ovo va li va ilikana kuKalunga e va kwafele va ude ko Ombibeli ndele diva konima yokwiilikana ova talelwa po kuumwe womovapiya vaJehova. Oimoniwa ya tya ngaho otai yandje oumbangi u na sha nokuwilika oilonga yokuudifa Ouhamba kwovaengeli. (Ehololo 14:6) Opo Jehova a nyamukule omailikano etu oo taa ilikanwa pefimbo leulumomhumbwe, otashi dulika e linyengife Omukriste wonhumba e tu kwafele. — Omayeletumbulo 12:25; Jakob 2:16.

18. Jehova oha longifa ngahelipi omhepo yaye iyapuki nosho yo Eendjovo daye okunyamukula omailikano ovapiya vaye?

 ¹⁸ Jehova Kalunga oha longifa yo omhepo yaye iyapuki nosho yo Eendjovo daye, Ombibeli, okunyamukula omailikano ovapiya vaye. Ota dulu okunyamukula omailikano etu oo hatu ilikana tu kwafelwe tu lididimikile omayeleko, moku tu pa ewiliko neenghono okupitila momhepo yaye iyapuki. (2 Ovakorinto 4:7) Luhapu omanyamukulo komailikano etu e na sha newiliko ohaa di mOmbibeli, omo Jehova he tu pe ekwafo opo tu ninge omatokolo e li pandunge. Omishangwa tadi kwafa otadi dulu okumonika pefimbo lekonakonombibeli lopaumwene nosho yo eshi hatu lesha oishangomwa yopaKriste, ngaashi embo eli. Oitwa yopamishangwa oyo twa pumbwa okudiladila otashi dulika tu i ude okupitila mwaasho tashi kundafanwa pokwoongala kwopaKriste ile okupitila momatyekosha omukulunhuongalo oo e na ko nasha nonghalonawa yeongalo. — Ovagalati 6:1.

19. Oshike tu na okudimbulukwa ngeenge omailikano etu omafimbo amwe otaa monika a fa inaa nyamukulwa?

¹⁹ Ngeenge Jehova ota monika a fa ita nyamukula omailikano etu diva, hamolwaashi nande ita dulu oku a nyamukula. Ponhele yaasho, otu na okudimbulukwa kutya Jehova oha nyamukula omailikano she likolelela kehalo laye nosho yo pefimbo laye la wapala. Oku shii eemhumbwe detu nosho yo nghee e na oku di wanifa po e tu dule kokule. Luhapu oha efa tu twikile ‘okwiindila, okukonga nokukonghola.’ (Lukas 11: 5-10) Oudiinini wa tya ngaho otau ulikile Kalunga kutya otu na ehalo linene nonokutya eitavelo letu olashili. Natango, Jehova ota dulu okunyamukula omailikano etu monghedi oyo itatu shi didilike mo noupu. Pashihopaenenwa, ota dulu okunyamukula eilikano li na sha neyeleko lonhumba, moku tu pa eenghono opo tu li lididimikile, ndele haku li kufa po. — Ovafilippi 4:13, NW.

20. Omolwashike tu na okulongifa pauyadi oufembanghenda u na ondilo weilikano?

²⁰ Inatu pandula tuu eshi Omushiti wevalelwa linenenene e li popepi naaveshe ovo have mu ilikana monghedi ya yuka! (Epsalme 145:18) Natu longifeni pauyadi oufembanghenda u na ondilo weilikano. Ngeenge otwa kala hatu ningi ngaho, ohatu ka kala tu na etimaumbwile lihafifa lokweehena popepi elela naJehova, Omuudi womailikano.