1, 2. Ndi ngani ri tshi fanela u dzhia thabelo i ndugelo khulwane, nahone ndi ngani ri tshi tea u ḓivha zwine Bivhili ya zwi funza nga hayo?

ḼIFHASI ndi ḽiṱuku vhukuma musi ḽi tshi vhambedzwa nga fhethu hoṱhe huhulwane. Zwi re zwone ndi uri kha Yehova “Mu-sika-ḽiṱaḓulu na ḽifhasi,” tshaka dza vhathu dzi nga shotha ḽa maḓi khameloni. (Psalme ya 115:15; Yesaya 40:15) Fhedzi Bivhili i ri: “Yehova u tsini na vhoṱhe vhané vha mu vhidza, vhoṱhe vhané vha mu vhidza nga ngoho. Zwiné a ita ndi u tonda vhané vha mu ofha; zwililo zwavho u a zwi pfa.” (Psalme ya 145:18, 19) Edzani u humbula nga ha zwenezwo! Musiki wa fhethu hoṱhe u tsini na riṋe nahone u ḓo ri pfa arali ra “mu vhidza nga ngoho.” Ndi ndugelo khulwane lungafhani u amba na Mudzimu nga thabelo!

² Naho zwo ralo, arali ri tshi ṱoḓa uri Yehova a thetshelese thabelo dzashu, ri tea u mu rabela nga nḓila ine a i ṱanganedza. Zwenezwi ri nga zwi kona hani arali ra sa pfesesa zwine Bivhili ya zwi funza nga ha thabelo? Ndi zwa ndeme uri ri ḓivhe zwine Maṅwalo a zwi amba nga ha yeneyi thero, ngauri thabelo i ri thusa u sendela tsini na Yehova.

3. Ndi tshifhio tshiitisi tsha ndeme tshine tsha ita uri ri rabele Yehova?

³ Tshiṅwe tshiitisi tsha ndeme tshine tsha ita uri ri rabele  Yehova ndi uri u ri ṱuṱuwedza uri ri ite nga u ralo. Ipfi ḽawe ḽi a ri ṱuṱuwedza: “Ni songo vhilaela tshithu. Zwoṱhe zwiné na zwi tama ni ḓivhadze Mudzimuni nga thabelo na nga u humbela hu re na u livhuha. Huno mulalo wa Mudzimu, a fhiraho u ṱalukanya hoṱhe, u vhulungele dzimbilu dzaṋu na mihumbulo yaṋu kha Kristo Yesu.” (Vha-Filipi 4:6, 7) I ngoho, a ri ṱoḓi u nyadza ndugiselelo yo raloho ya lufuno ye ra itelwa yone nga Muvhusi Muhulwane wa fhethu hoṱhe!

4. U rabela Yehova misi yoṱhe zwi khwaṱhisa hani vhushaka hashu nae?

⁴ Tshiṅwe tshiitisi tsha u rabela ndi uri u rabela Yehova misi yoṱhe ndi nḓila ya u khwaṱhisa vhushaka hashu nae. Khonani khulwane a dzi davhidzani musi hu na zwine dza zwi ṱoḓa fhedzi. Nṱhani hazwo, dzi a thusana, nahone vhukonani hadzo vhu a khwaṱha musi dzi tshi somolelana zwa haṋwani. Zwo tou ralo musi zwi tshi ḓa kha vhushaka hashu na Yehova Mudzimu. No guda zwinzhi kha yeneyi bugu nga ha zwine Bivhili ya zwi funza malugana na Yehova, vhumuthu hawe, na ndivho dzawe. No guda uri ndi muthu wa vhukuma. Thabelo i ni ṋea tshibuli tsha u vhudza Khotsi aṋu wa ṱaḓulu zwi re muhumbuloni waṋu na nḓila ine na ḓipfa ngayo. Musi ni tshi ita zwenezwo, ni sendela tsini-tsini na Yehova.—Yakobo 4:8.

5. Ndi mini zwine zwa sumbedza uri Yehova ha thetshelesi thabelo dzoṱhe?

⁵ Naa Yehova u thetshelesa thabelo dzoṱhe? Ṱhogomelani zwe a zwi vhudza Vhaisiraele vha mashandukwa misini ya muporofita Yesaya: “Naho ná anza dzithabelo, a thi tsha ni pfa; zwanḓa zwaṋu zwo ḓala malofha.” (Yesaya 1:15) Nga zwenezwo, zwiṅwe zwiito zwi nga ita uri Mudzimu a sa thetshelese thabelo dzashu. Nga zwenezwo, hu na dziṅwe ṱhoḓea dzine ra fanela u dzi swikelela arali ri tshi ṱoḓa uri Yehova a pfe thabelo dzashu.

6. U itela uri Mudzimu a thetshelese thabelo dzashu, ndi ifhio ṱhoḓea khulwane, nahone ri nga i swikelela hani?

⁶ Ṱhoḓea khulwane ndi u sumbedza lutendo. (Marko 11:24) Muapostola Paulo o ṅwala a ri: “Mudzimu ha takadzwi nga a sí na lutendo. Huno vha sendelaho Mudzimu tshavho hu vhe u tenda zwauri u hone, na u tenda zwauri vha mu ṱoḓaho u ḓo vha ṋea malamba.” (Vha-Heberu 11:6) U vha na lutendo lwa ngoho a si u sokou ḓivha uri Mudzimu u hone na uri u a pfa na u fhindula dzithabelo. Lutendo lwashu ri lu sumbedza nga mishumo. Ri fanela u sumbedza khagala uri ri na lutendo nga nḓila ine ra tshila ngayo ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe.—Yakobo 2:26.

7. (a) Ndi ngani ri tshi fanela u sumbedza ṱhonifho musi ri tshi amba na Yehova nga thabelo? (b) Musi ri tshi rabela kha Mudzimu, ri nga sumbedza hani u ḓiṱukufhadza na u amba zwi tshi bva mbiluni?

⁷ Hafhu Yehova u ṱoḓa uri vhane vha amba nae nga thabelo vha zwi ite nga u ḓiṱukufhadza nahone zwi tshi bva mbiluni. Vhukuma ri na zwiitisi zwi pfalaho zwa u ḓiṱukufhadza musi ri tshi amba na Yehova! Musi vhathu vha tshi amba na khosi kana phuresidennde, kanzhi vha zwi ita nga u ḓiṱukufhadza, vha tshi ṱhogomela vhuimo ha nṱha ha onoyo muvhusi. Nga zwenezwo, ri fanela u sumbedza ṱhonifho khulwane vhukuma musi ri tshi amba na Yehova! (Psalme ya 138:6) Zwi re zwone ndi uri ndi “Mudzimu, Ramaanḓa-oṱhe.” (Genesi 17:1) Musi ri tshi rabela kha Mudzimu, nḓila  ine ra amba ngayo nae i fanela u sumbedza uri ri a ṱhonifha vhuimo hawe. U ḓiṱukufhadza ho raloho hu ḓo ri sudzulusela u rabela zwi tshi bva mbiluni, ha ita uri ri iledze u rabela u itela u ḓadzisa mulayo, ri tshi khou sokou dovholola maipfi.—Mateo 6:7, 8.

8. Ri nga tshila hani u tendelana na zwine ra zwi rabelela?

⁸ Iṅwe ṱhoḓea ine ra fanela u i swikelela uri Mudzimu a pfe thabelo dzashu ndi u tshila u tendelana na zwine ra zwi rabelela. Yehova u lavhelela uri ri ite zwoṱhe zwi re maanḓani ashu u tendelana na zwine ra zwi rabelela. Sa tsumbo, arali ra rabela ra ri “U ri fhe ṋamusi vhuswa hashu ho ri linganaho,” ri fanela u shuma vhukuma mushumoni washu wa u ḓitshidza. (Mateo 6:11; 2 Vha-Thesalonika 3:10) Arali ra rabelela uri ri thuswe u kunda vhushayanungo ha ṋama, ri fanela u iledza zwiimo na vhuimo vhune ha nga ri dzhenisa mulingoni. (Vha-Kolosa 3:5) Nga nnḓa ha dzenedzi ṱhoḓea dza mutheo, hu na mbudziso dzine dza fanela u fhindulwa dzine dza kwama thabelo.

9. Ri fanela u rabela kha nnyi, nahone ri tshi shumisa dzina ḽa nnyi?

⁹ Ri fanela u rabela kha nnyi? Yesu o funza vhatevheli vhawe uri vha rabele kha “Khotsi-ashu wa ṱaḓulu!” (Mateo 6:9) Nga zwenezwo-ha, thabelo dzashu dzi fanela u livhiswa kha Yehova Mudzimu fhedzi. Naho zwo ralo, Yehova u ṱoḓa uri ri ṱhonifhe vhuimo ha Murwa wawe mubebwa-eṱhe, Yesu Kristo. Samusi ro zwi guda kha Ndima ya 5, Yesu o rumelwa kha ḽifhasi uri a vhe tshirengululi u itela u ri rengulula kha tshivhi na lufu. (Yohane 3:16; Vha-Roma 5:12) Ndi Tshifhe Muhulu na Muhaṱuli o vhewaho. (Yohane 5:22; Vha-Heberu 6:20) Nga zwenezwo, Maṅwalo a ri livhisa uri ri pfukise thabelo dzashu ri tshi shumisa dzina ḽa Yesu. Ene muṋe o ri: “Ndi nṋe nḓila na mafhungo-ngoho na vhutshilo; a huna ane a ḓa ha Khotsi, arali á sa ḓi nga nṋe.” (Yohane 14:6) U itela uri thabelo dzashu dzi pfiwe, ri fanela u dzi livhisa kha  Yehova fhedzi, ri dzi pfukise ri tshi shumisa dzina ḽa Murwa wawe.

10. Ndi ngani hu sa ṱoḓei uri ri ime kana ri dzule fhasi nga nḓila yo khetheaho musi ri tshi rabela?

¹⁰ Naa huna nḓila yo khetheaho ine ra tea u ima kana u dzula ngayo musi ri tshi rabela? Hai. Yehova ha ṱoḓi uri zwanḓa zwashu kana muvhili washu zwi ime nga nḓila yo khetheaho musi ri tshi rabela. Bivhili i sumbedza uri zwi a ṱanganedzea u rabela ri kha vhuimo ho fhamba-fhambanaho. Hezwi zwi nga katela musi ro dzula fhasi, ro kotama, ro gwadama, na musi ro ima. (1 Koronika 17:16; Nehemia 8:6; Daniele 6:10; Marko 11:25) Zwa ndeme ngangoho ndi mavhonele o teaho a mbilu, hu si u ima kana u dzula fhasi nga nḓila yo khetheaho ine ya nga kha ḓi vhonwa nga vhaṅwe vhathu. Zwi re zwone ndi uri musi ri tshi khou ita mishumo yashu ya ḓuvha kana ro sedzana na vhuimo ha shishi, ri nga rabelela mbiluni hu sa londwi hune ra vha hone. Yehova u a pfa thabelo dzo raloho naho dzi tshi nga kha ḓi sa pfiwa nga vhathu vha re tsini na riṋe.—Nehemia 2:1-6.

11. Ndi zwifhio zwiṅwe zwithu zwo teaho zwine ra nga zwi rabelela?

¹¹ Ri nga rabelela mini? Bivhili i a ṱalutshedza: “Arali ri tshi humbela tshithu tshiné Ene [Yehova] a funa tshi tshi vha hone, u a ri pfa.” (1 Yohane 5:14) Nga zwenezwo, ri nga rabelela tshiṅwe na tshiṅwe tshine tsha tendelana na zwine zwa funwa nga Mudzimu. Naa u a ṱoḓa uri ri mu vhudze nga ha zwithu zwine zwa ri dina musi ri tshi rabela? Ee! Ri nga kha ḓi fanyisa u rabela kha Yehova na u amba na khonani khulwane. Ri nga amba ro vhofholowa, ‘ra tevhulela mbilu dzashu’ kha Mudzimu. (Psalme ya 62:8) Zwo tea uri ri humbele muyamukhethwa, ngauri u ḓo ri thusa uri ri ite zwo lugaho. (Luka 11:13) Ri nga humbela thuso uri a ri livhise uri ri ite phetho dza vhuṱali na u ri ṋea nungo uri ri sedzane na zwithu zwi konḓaho. (Yakobo 1:5) Musi ri tshi ita tshivhi, ri fanela u humbela uri a ri hangwele kha mutheo wa tshiṱhavhelo tsha Kristo. (Vha-Efesa 1:3, 7) A ro ngo fanela u rabelela zwithu zwine zwa ri kwama fhedzi. Ri fanela u katela na vhaṅwe  vhathu musi ri tshi rabela—miraḓo ya muṱa kathihi na vhagwadameli nga riṋe.—Mishumo 12:5; Vha-Kolosa 4:12.

12. Ri nga zwi itisa hani uri mafhungo ane a katela Khotsi ashu wa ṱaḓulu a ḓe u thoma thabeloni dzashu?

¹² Mafhungo ane a tshimbidzana na Yehova Mudzimu a fanela u ḓa u thoma kha thabelo dzashu. Vhukuma ri na tshiitisi tsha u mu renda zwi tshi bva mbiluni na u mu livhuha nga ṅwambo wa vhuḓi hawe hoṱhe. (1 Koronika 29:10-13) Musi Yesu a tshi ṋea thabelo ya tsumbo, yo ṅwalwaho kha Mateo 6:9-13, o ri funza uri ri rabelele uri dzina ḽa Mudzimu ḽi khethwe. Lu tevhelaho hu bulwa uri Muvhuso wa Mudzimu u ḓe na uri zwine a funa zwi itwe fhano kha ḽifhasi vhunga zwi tshi itwa ngei ṱaḓulu. Nga murahu ha u bula enea mafhungo a ndeme a tshimbidzanaho na Yehova, Yesu o livhisa ṱhogomelo kha zwithu zwa muthu nga eṱhe. Nga hu fanaho, musi ri tshi ita uri Mudzimu a ḓe u thoma thabeloni dzashu, ri sumbedza uri a ri na dzangalelo kha zwithu zwine zwa kwama riṋe fhedzi.

13. Maṅwalo a sumbedza mini nga ha vhulapfu ha thabelo dzi ṱanganedzeaho?

¹³ Thabelo dzashu dzi fanela u vha dza vhulapfu vhungafhani? Bivhili a i vhei mikano malugana na vhulapfu ha thabelo dzashu dza tshiphirini kana dza khagala. Dzi nga kha ḓi vha thabelo pfufhi dza musi ri tshi rabelela zwiḽiwa, dza vha thabelo ndapfu dza musi ri tshi vhudza Yehova zwi re mbiluni dzashu. (1 Samuele 1:12, 15) Naho zwo ralo, Yesu o sasaladza vhathu vhane vha ḓiita vho lugaho vhane vha rabela tshifhinga tshilapfu u itela u vhonwa nga vhaṅwe. (Luka 20:46, 47) Thabelo dzo raloho a dzi takadzi Yehova. Tsha ndeme ndi u rabela zwi tshi bva mbiluni. Nga zwenezwo, vhulapfu ha thabelo dzi ṱanganedzeaho vhu nga kha ḓi fhamba-fhambana u ya nga ṱhoḓea na zwiimo.

14. Bivhili i amba mini musi i tshi ri ṱuṱuwedza uri ri ‘bvele phanḓa ri tshi rabela,’ nahone ndi ngani zwenezwi zwi tshi khuthadza?

¹⁴ Ri fanela u rabela lungana? Bivhili i ri ṱuṱuwedza uri ri ‘bvele phanḓa ri tshi rabela,’ ri ‘konḓelele thabeloni,’ nahone  ri “so ngo litshedza u rabela!” (Mateo 26:41; Vha-Roma 12:12; 1 Vha-Thesalonika 5:17) Vhukuma, yeneyo mibulo a i ambi uri ri fanela u dzula ri tshi khou rabela Yehova munithi muṅwe na muṅwe nga ḓuvha. Nṱhani hazwo, Bivhili i khou ri ṱuṱuwedza uri ri rabele misi yoṱhe, ri bvele phanḓa u livhuha Yehova nge a ri ṋea vhuḓi hawe na u mu fulufhedza uri a ri livhise, a ri fhumudze, na u ri ṋea nungo. Naa a zwi khuthadzi u ḓivha uri Yehova ha ri vhetsheli mikano ya tshifhinga tshine ra nga tshi fhedza ri tshi khou mu rabela? Arali ngangoho ri tshi dzhiela nṱha ndugelo ya thabelo, ri ḓo wana zwibuli zwinzhi zwa u rabela Khotsi ashu wa ṱaḓulu.

15. Ndi ngani ri tshi tea uri “Amen” musi ri tshi fhedza u rabela na musi vhaṅwe vha tshi fhedza u rabela?

¹⁵ Ndi ngani ri tshi tea uri “Amen” magumoni a thabelo? Ipfi “Amen” ḽi amba “ngangoho,” kana “nga zwi ralo.” Tsumbo dza Maṅwalo dzi sumbedza uri zwo tea uri “Amen” ri tshi fhedza u rabela na musi vhaṅwe vha tshi fhedza u rabela. (1 Koronika 16:36; Psalme ya 41:13) Nga u amba uri “Amen” musi ri tshi fhedza u rabela, ri khwaṱhisa uri maipfi ashu o bulwa zwi tshi bva mbiluni. Musi ri tshi amba uri “Amen”—mbiluni kana lune zwa pfala—musi muṅwe muthu a tshi fhedza u rabela, ri sumbedza uri ri tendelana na zwe zwa ambiwa.—1 Vha-Korinta 14:16.

16. Ri nga vha na fulufhelo ḽifhio nga ha thabelo?

¹⁶ Naa zwa vhukuma Yehova u a fhindula thabelo dzashu? Ee, u a dzi fhindula! Ri na fulufhelo ḽo khwaṱhaho ḽa uri “Mupfi wa dzithabelo” u fhindula thabelo dzi bvaho mbiluni dza vhathu vhanzhi-vhanzhi. (Psalme ya 65:2) Yehova a nga fhindula thabelo dzashu nga nḓila dzo fhamba-fhambanaho.

17. Ndi ngani hu tshi nga ambiwa uri Mudzimu u shumisa vharuṅwa na vhashumeli vhawe vha kha ḽifhasi u fhindula thabelo dzashu?

¹⁷ Yehova u shumisa vharuṅwa vhawe na vhashumeli vhawe  vha kha ḽifhasi uri vha fhindule dzithabelo. (Vha-Heberu 1:13, 14) Huna tshenzhelo nnzhi dza vhathu vhe vha rabela Mudzimu vha humbela u thuswa uri vha pfesese Bivhili nahone nga murahunyana ha zwenezwo vha dalelwa nga muṅwe wa vhashumeli vha Yehova. Tshenzhelo dzo raloho dzi sumbedza uri vharuṅwa vha livhisa mushumo wa u huwelela nga ha Muvhuso. (Ndzumbululo 14:6) Yehova a nga fhindula thabelo dzashu dzine ra dzi ita musi ri khou shaya vhukuma, nga u sudzulusa Mukriste uri a ḓe a ri thuse.—Mirero 12:25; Yakobo 2:16.

18. Yehova u shumisa hani muya wawe mukhethwa na Ipfi ḽawe u itela u fhindula thabelo dza vhashumeli vhawe?

 ¹⁸ Yehova Mudzimu u dovha a shumisa muya wawe mukhethwa na Ipfi ḽawe, Bivhili, u fhindula thabelo dza vhashumeli vhawe. A nga fhindula thabelo dzashu dza u humbela thuso ya u sedzana na milingo nga u ri ṋea vhulivhisi na nungo nga muya wawe mukhethwa. (2 Vha-Korinta 4:7) Kanzhi phindulo dza thabelo dzashu dza u ṱoḓa vhulivhisi dzi bva Bivhilini, hune Yehova a ri ṋea thuso uri ri ite phetho dza vhuṱali. Ri nga wana maṅwalo a thusaho musi ri tshi khou ḓigudisa Bivhili na musi ri tshi khou vhala khandiso dza Vhukriste, dzi ngaho yeneyi bugu. Ri nga pfa mbuno dza Maṅwalo dzine ra tea u humbula nga hadzo muṱanganoni wa Vhukriste kana kha zwine zwa ambiwa nga muhulwane tshivhidzoni ane a ṱoḓa u ri thusa.—Vha-Galata 6:1.

19. Ndi mini zwine ra fanela u zwi humbula arali nga zwiṅwe zwifhinga thabelo dzashu dzi tshi vhonala dzi sa fhindulwi?

¹⁹ Arali zwi tshi vhonala u nga Yehova u khou lenga u fhindula thabelo dzashu, a zwi itiswi nga ṅwambo wa uri ha koni u dzi fhindula. Nṱhani hazwo, ri fanela u humbula uri Yehova u fhindula thabelo dzashu u ya nga zwine a zwi funa na nga tshifhinga tshawe. U a ḓivha zwishaiwa zwashu na nḓila ya u zwi ṱhogomela u ri fhira. Kanzhi u ri ṋea tshibuli tsha uri ri ‘humbele, ri ṱoḓe, ri omba-ombe.’ (Luka 11:5-10) U  konḓelela ho raloho hu sumbedza Mudzimu uri zwine ra zwi humbela ri zwi tama nga mbilu yoṱhe na uri lutendo lwashu ndi lwa vhukuma. Zwiṅwe hafhu, Yehova a nga fhindula thabelo dzashu nga nḓila ine ra sa i ṱhogomele. Sa tsumbo, a nga kha ḓi fhindula thabelo yashu malugana na mulingo nga u sa u fhelisa, fhedzi nga u ri ṋea nungo dza u u konḓelela.—Vha-Filipi 4:13.

20. Ndi ngani ri tshi fanela u shumisa nga vhuḓalo ndugelo yo khetheaho ya thabelo?

²⁰ Ri livhuha lungafhani uri Musiki wa fhethu hoṱhe u tsini na vhoṱhe vhane vha mu rabela nga ho teaho! (Psalme ya 145:18) U nga ri ri nga shumisa nga vhuḓalo ndugelo yo khetheaho ya thabelo. Arali ra ita nga u ralo, ri ḓo vha na tshilavhelelwa tshi takadzaho tsha u sendela tsini na Yehova, Mupfi wa thabelo.