1. Nĩ kyaũ kyatumie Mũethiovia ũmwe akũlya avatiswe?

“SISYA manzĩ ti aa; nĩ ũndũ wĩva ũnziĩĩa ndikavatiswe?” Ĩkũlyo yĩu yakũlilw’e nĩ Mũethiovia waĩ na ũkũmũ mũnene nyũmbanĩ ya mũsumbĩ ĩvinda ya atũmwa. Mũklĩsto weetawa Vilivu aĩ amũĩkĩĩthĩtye kana Yesũ nĩwe  Masia ũla wathanĩtwe. Mũethiovia ũsu amanyĩiw’e maũndũ asu nesa kuma Mbivilianĩ na mamũlika ngoonĩ. Na oonany’a kana nũkwenda kũvatiswa!​​—⁠Meko ma Atũmwa 8:​26-​36.

2. Nĩkĩ nĩwaĩle kũsũanĩa kwa ũito ĩũlũ wa kũvatiswa?

² Ethĩwa nĩwĩmanyĩĩtye nesa na ũmwe wa Ngũsĩ sya Yeova ilungu ila ingĩ syĩ mbee wa kĩlungu kĩĩ, no wĩw’e ũtonya ũkũlya, ‘Nĩ ũndũ wĩva ũnziĩĩa ndikavatiswe?’ Yuyu no wĩthĩwe wĩmanyĩĩtye ĩũlũ wa watho wa Mbivilia wa thayũ ũtathela Valatisonĩ. (Luka 23:43; Ũvuan’yo 21:​3, 4) O na nĩwĩmanyĩĩtye ũla w’o ĩũlũ wa kĩkw’ũ na wĩkwatyo wa ũthayũũkyo. (Mũtavan’ya 9:5; Yoana 5:​28, 29) No wĩthĩwe wũmbanaa na Ngũsĩ sya Yeova mawũmbanonĩ ma kĩkundi kyoo na ũkona ũndũ maatĩĩaa ndĩni ya w’o. (Yoana 13:35) Ũndũ ũla mũnene vyũ nĩ kana no wĩthĩwe wambĩĩe kwaka mũamba waku na Yeova.

3. (a) Yesũ eeyĩaĩie aatĩĩi make ata? (b) Ũvatiso wa kĩw’ũ wĩkawa ata?

³ Ũtonya kwonany’a ata kana nũkwenda kũmũthũkũma Ngai? Yesũ eeie aatĩĩi make ũũ: ‘Endai . . . mũkatw’ĩkĩthye mbaĩ syonthe amanyĩw’a, mũkĩmavatisa.’ (Mathayo 28:19) Yesũ nĩwoonanisye ngelekany’o yĩla wavatisĩiwe kĩw’ũnĩ. We ndaaminzangĩw’a kĩw’ũ kana aketĩkĩw’a kĩw’ũ mũtwe. (Mathayo 3:​16) Ndeto “kũvatisa” yumanĩte na ndeto ya Kĩkiliki ĩla yonanasya “kũthikwa.” Kwoou ũvatiso wa Kĩklĩsto wonanasya kũthikwa kana kũindwa kĩw’ũnĩ vyũ.

4. Ũvatiso wa kĩw’ũ wonanasya ata?

⁴ Kũvatiswa na kĩw’ũ nĩ ũndũ waĩle kwĩanĩw’a nĩ onthe ala mekwenda kwĩthĩwa na mũamba na Yeova Ngai. Ũvatiso wonanasya nũkwenda kũmũthũkũma Ngai. Wonanasya kana nũũtanĩa kwĩka kwenda kwa Yeova. (Savuli 40:​7, 8) Nĩ kana wĩtĩkĩlĩke kũvatiswa ve maũndũ waĩle kwĩka.

5. (a) Ũndũ wa mbee ũla waĩle kwĩka nĩ kana wĩtĩkĩlĩke kũvatiswa nĩ mwaũ? (b)  Nĩkĩ maũmbano ma Kĩklĩsto nĩ ma vata?

⁵ We nĩwambĩĩe kwĩka maũndũ asu. Nĩkĩ tũtonya kwasya ũu? Nũndũ nĩwambĩĩe kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa Yeova Ngai na Yesũ Klĩsto, ũatĩanĩsye maũndũ nesa kuma Mbivilianĩ. (Yoana 17:⁠3) Ĩndĩ ve maũndũ maingĩ ma kwĩmanyĩsya. Aklĩsto nĩmaĩle ‘kusũa ũmanyi wa kwenda kwa Ngai.’ (Akolosai 1:⁠9) Kũthi mawũmbanonĩ ma kĩkundi kya Ngũsĩ sya Yeova nĩũkũtetheesya kũkwata ũmanyi ũsu. Nũndũ wa vata kũthi mawũmbanonĩ asu. (Aevelania 10:​24, 25) Kwĩka ũu kũkaũtetheesya kwongela ũmanyi ĩũlũ wa Ngai.

6. Waĩle kwĩthĩwa na ũmanyi wĩana ata nĩ kana wĩtĩkĩlĩke kũvatiswa?

⁶ Ĩndĩ ti aĩ waĩle kũmanya kĩla kĩndũ Mbivilianĩ nĩ kana wĩtĩkĩlĩke kũvatiswa. Ũla Mũethiovia aĩ na ũmanyi wĩana ũndũ mũna, ĩndĩ nĩwaaĩle kũtetheew’a kũelewa maũndũ amwe Maandĩkonĩ. (Meko ma Atũmwa 8:​30, 31) O ta ũu ve maũndũ maingĩ waĩle kwĩmanyĩsya. O na ndũtonya kũmina kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa Ngai. (Mũtavan’ya 3:​11) Ĩndĩ ũtanamba kũvatiswa, nĩwaĩle kũmanya na kwĩtĩkĩla momanyĩsyo ma mũsingi ma Mbivilia. (Aevelania 5:12) Momanyĩsyo asu nĩ ta ũw’o ĩũlũ wa akw’ũ, na vata wa syĩtwa ya Ngai na Ũsumbĩ wake.

7. Kwĩmanyĩsya Mbivilia kwaĩle kũtuma wĩka ata?

⁷ Ũmanyi w’oka ndũtoetye, nũndũ “vate mũĩkĩĩo kũitonyeka kũmwendeesya [Ngai].” (Aevelania 11:⁠6) Mbivilia ĩtũtavasya kana yĩla andũ ma mũsyĩ wa tene wa Kolintho meewie ũvoo wa kĩklĩsto, ‘nĩmeetĩkĩlile na mavatiswa.’ (Meko ma Atũmwa 18:⁠8) O ta ũu kwĩmanyĩsya Mbivilia kwaĩle kũtuma wĩthĩwa na mũĩkĩĩo kana yo nĩ Ndeto mbevee ya Ngai. Kwĩmanyĩsya Mbivilia nĩkũtumaa  twĩthĩwa na mũĩkĩĩo nthĩnĩ wa mawatho ma Ngai na nthĩnĩ wa ũtangĩĩo wa nthembo ya Yesũ.​​—⁠Yosua 23:14; Meko ma Atũmwa 4:12; 2 Timotheo 3:16,17.

8. Nĩ kyaũ kĩtuma wĩthĩwa wĩ mũthangaau kũtavya angĩ kĩla wĩmanyĩĩtye?

⁸ O ũndũ mũĩkĩĩo waku wongelekete, now’o wĩĩthĩwa na wendi mwingĩ wa kũtavya andũ angĩ kĩla wĩmanyĩĩtye. (Yelemia 20:⁠9) Ũkeethĩwa wĩ mũthangaau kũtavya andũ angĩ ĩũlũ wa Ngai na ieleelo syake.​​—⁠2 Akolintho 4:​13.

9, 10. (a) Ũtonya kwambĩĩa kũmatavya aaũ w’o wa Mbivilia? (b) Waĩle kwĩka ata ethĩwa nũkwenda kutavany’a vamwe na Ngũsĩ sya Yeova?

⁹ Nũtonya kwambĩĩa kũmatavya andũ maku ma mũsyĩ, anyanyau, atũi, na andũ ala ũthũkũmaa namo w’o kuma Mbivilianĩ. Ĩtina wa ĩvinda ĩna nũtonya kwenda wĩtĩkĩlw’e kutavany’a vamwe na Ngũsĩ sya Yeova. Wavikĩĩa ĩvinda ta yĩu, tavya Ngũsĩ ĩla wĩmanyĩasya Mbivilia vamwe nayo. Ethĩwa nũkwoneka ũtonya kũtw’ĩka mũtavany’a, mĩvango ĩkeekwa nĩ kana we na mwalimũ waku ũla mwĩmanyĩasya ĩmwe mũkomane na atumĩa elĩ ma kĩkundi.

¹⁰ Ũu ũkaũtetheesya kũmamanya atumĩa ma kĩkundi, ala masũvĩaa ĩĩthya ya Ngai. (Meko ma Atũmwa 20:28; 1 Vetelo 5:​2, 3) Atumĩa asu mamanya kana nũeleetwe na kũĩkĩĩa momanyĩsyo ma mũsingi ma Mbivilia, na mwĩkalĩle waku nũendanĩtye na ũndũ Mbivilia ĩmanyĩasya, na kwa w’o nũkwenda kũtw’ĩka Ngũsĩ ya Yeova, makaũtavya kana nĩweetĩkĩlw’a kwambĩĩa kũtavany’a ũvoo mũseo ta mũtavany’a ũte mũvatise.

11. Mbee wa kũtw’ĩka mũtavany’a waĩle kwĩthĩwa ũekete imanyĩo syĩva?

¹¹ Na no waĩle kũalyũla mwĩkalĩle waku na imanyĩo  imwe nĩ kana ũtonye kũtw’ĩka mũtavany’a. Ũu nĩ kwasya nĩwaĩle kũeka maũndũ mana mate maseo ũtonya kwĩthĩwa wĩkaa kĩmbithĩnĩ. Kwoou ũtanamba kũkũlya ũtw’ĩke mũtavany’a, waĩle kwĩthĩwa ũekete naĩ ngito ta ũlaalai, ũnywi, na kũtũmĩa syĩndũ ila imilaa ta vangi.​​—⁠1 Akolintho 6:​9, 10; Akalatia 5:​19-​21.

12. Nĩkĩ kwĩlila nĩ kwa vata?

¹² Mbee wa kũvatiswa ve maũndũ angĩ waĩle kwĩanĩsya. Mũtũmwa Vetelo aisye: “Alyũlai ngoo . . . mwĩthyũũe, naĩ syenyu syanangwe.” (Meko ma Atũmwa 3​:19) Kwĩlila nĩ kwĩw’a woo ngoonĩ nũndũ wa ũndũ mũna wĩkĩte. Kwĩlila nĩkwaĩle ethĩwa mũndũ anaĩ na mwĩkalĩle mũthũku, o na no kwaĩle o na ethĩwa mũndũ anekalaa mwĩkalĩle ũte mũthũku. Nĩkĩ? Nũndũ andũ onthe nĩmeekie naĩ na nĩmendaa ũekeo wa Ngai. (Alomi 3:​23; 5:​12) Ũtanambĩĩa kwĩmanyĩsya Mbivilia, ndweesĩ kwenda kwa Ngai. Na kwa kĩtumi kĩu ndwaĩ ũtonya kwĩkala kwĩanana na kwenda kwake. Kwoou, kwĩlila nĩ kwa vata.

13. Kũalyũka nĩ kwaũ?

¹³ Wamina kwĩlila wendekaa ũalyũke, kana ‘kwĩthyũũa.’ Nũndũ kwĩlila ti o kwĩw’a woo ngoonĩ kwĩ o kw’oka. Nĩwaĩle kũeka vyũ mwĩkalĩle waku wa tene na ũyĩkĩa kĩthito kwĩka ũla ũseo ũte kũeka. Kwĩlila na kũalyũka nĩ maũndũ waĩle kwĩanĩsya mbee wa kũvatiswa.

14. Nĩ ũndũ ũngĩ wa vata wĩva waĩle kwĩanĩsya mbee wa ũtanavatiswa?

¹⁴ Ve ũndũ ũngĩ wa vata waĩle kwĩanĩsya mbee wa ũtanavatiswa. Nĩwaĩle kwĩyumya kwa Yeova Ngai.

15, 16. Wĩyumasya kwa Ngai ata, na nĩ kyaũ kĩtumaa wĩka ũu?

 ¹⁵ Yĩla weeyumya kwa Yeova Ngai kwĩsĩla kũmũvoya kwa kĩthing’ĩĩsyo, nũmũtavasya kana ũkamũthaithaa e weka. Nĩkĩ mũndũ waĩle kwĩka ũu? Kwasũanĩa yĩla mũndũũme wambĩĩa kwĩvaasya mũndũ mũka. O ũndũ ũendee kũmũmanya na kwona mwĩkalĩle wake mũseo, now’o ũendeeaa kũmwenda. Ĩtina wa ĩvinda ĩna nũtonya kũvanga kũmũtwaa. Kũtwaana kũtumaa maũndũ ala waĩle kwĩka mongeleka. Ĩndĩ wendo nĩw’o ũtumaa osa ĩtambya yĩu ĩnene ya kũtwaana.

¹⁶ Kũmũmanya na kũmwenda Yeova kũtumaa ũmũthũkũma wĩyumĩtye vyũ. Mũndũ ũla ũkwenda kũmũatĩĩa Mwana wa Ngai, Yesũ Klĩsto, nĩwaĩle ‘kwĩlea mwene.’ (Maliko 8:​34) Twonanasya nĩtweelea yĩla twalea kũeka mawendi maitũ na mĩvango yitũ ĩtũsiĩĩe kũmwĩw’a Ngai. Ũtanamba kũvatiswa, kĩeleelo kyaku kĩnene kyaĩle kwĩthĩwa ne kwĩka kwenda kwa Yeova Ngai.​​—⁠1 Vetelo 4:⁠2.

17. Nĩkĩ andũ amwe matonya kũkĩa kwĩyumya kwa Ngai?

¹⁷ Andũ amwe nĩmakĩaa kwĩyumya kwa Yeova nũndũ monaa ũsu ta ũndũ mũito mũno. Nĩmatonya kwĩthĩwa maikĩa kana meeyumya matw’ĩke Aklĩsto, Ngai akamasilĩla kwĩanana na mwĩkalĩle woo. Nũndũ wa kwona ta matonya kũvĩtĩsya Yeova na kũmũthatya, mo monaa nũseo kũlea kwĩyumya kwake.

18. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtuma twĩyumya kwa Yeova?

¹⁸ Kwambĩĩa kũmwenda Yeova kũkatuma wĩyumya kwake na ũyĩka ũndũ ũtonya wĩanĩsye wendi wake. (Mũtavan’ya 5:⁠4) Weeyumya kwa Ngai ũkendeew’a ‘kũkinyaa ũndũ waĩle Mwĩaĩi kũvikĩa kũmwendeesya vyũ.’ (Akolosai 1:10) Nũndũ wa kũmwenda Ngai  ndũkonaa wĩ ũndũ wĩ vinya kwĩka kwenda kwake. Ũkeethĩwa ũtonya kwĩtĩkĩlana na mũtũmwa Yoana ũla waandĩkie atĩĩ: “Kũmwenda Ngai nĩ kũũ, tũkwatae mĩao yake: na mĩao yake ti mĩito.”​​—⁠1 Yoana 5:⁠3.

19. Nĩkĩ ndwaĩle kũkĩa kwĩyumya kwa Ngai?

¹⁹ Ti aĩ no nginya wĩthĩwe wĩ mwĩanĩu nĩ kana wĩyumye kwa Ngai. Yeova nĩwĩsĩ maũndũ ala tũtonya na ala tũtatonya kwĩka na ndenda twĩke ũndũ tũtatonya. (Savuli 103:14) Nĩwendaa ũendee kwĩka nesa na akaũtw’ĩĩka na kũũtetheesya. (Isaia 41:10) Manya nesa vyũ kana wamũĩkĩĩa Yeova na ngoo yaku yonthe, “akaũlũngalĩlya nzĩa syaku.”​​—⁠Nthimo 3:​5, 6.

20. Nĩkĩ kũmwĩyumĩsya Yeova kũyaĩle kwĩthĩwa ne ũndũ wa kĩmbithĩ?

²⁰ Kũsũanĩa ĩũlũ wa maũndũ asu tweemanyĩsya nĩkũtonya kũũtetheesya wĩyumye kwa Yeova kwĩsĩla mboyanĩ. Mũndũ ũla kwa w’o ũmwendete Ngai no nginya ‘aumbũle na kanyw’a kũvikĩa ũtangĩĩo.’ (Alomi 10:10) Wĩkaa ũu ata?

21, 22. Ũtonya ‘kumbũla na kanyw’a’ mũĩkĩĩo waku ata?

 ²¹ Mũmanyĩthye mũsyaĩĩsya wa kĩkundi kyaku kana nũkwenda kũvatiswa. Nake akavanga na atumĩa amwe ma kĩkundi nĩ kana masisye vamwe naku makũlyo mana ĩũlũ wa momanyĩsyo ma mũsingi ma Mbivilia. Atumĩa asu moona kana nũeleetwe nĩ momanyĩsyo asu, makaũtavya kana nũtonya kũvatiswa ĩvinda yĩla yĩatĩĩe kwĩvatisanwa. * Ĩvinda yĩu nĩkumaw’a ũvoo ũkũelesya ĩũlũ wa ũvatiso. Mumya wa ũvoo nũmathokasya oonthe ala mekwenda kũvatiswa masũngĩe makũlyo elĩ mate vinya. Kũsũngĩa makũlyo asu nĩ nzĩa ĩmwe ya ‘kumbũla na kanyw’a’ mũĩkĩĩo woo.

²² Ũvatiso nĩw’o wonanasya ũtheinĩ kana nĩwĩyumĩtye kwa Ngai na yu wĩ ũmwe wa Ngũsĩ sya Yeova. Ala meũvatiswa maindawa kĩw’ũnĩ vyũ nĩ kana monany’e ũtheinĩ kana nĩmeyumĩtye kwa Yeova.

23. Kũvatiswa “syĩtwanĩ ya Asa na ya Mwana na ya veva mũtheu” kwonanasya ata?

²³ Yesũ aisye kana amanyĩw’a make maĩle kũvatiswa “syĩtwanĩ ya Asa na ya Mwana na ya veva mũtheu.” (Mathayo 28:​19, NW) Ũu wonanasya kana ũla ũkũvatiswa nĩwaĩle kwĩthĩwa esĩ ũkũmũ wa Yeova Ngai na wa Yesũ Klĩsto. (Savuli 83:18; Mathayo 28:18) Na ĩngĩ nĩwaĩle kwĩthĩwa esĩ wĩa ũla veva mũtheu wa Ngai, kana vinya wake wa wĩki, ũtethasya.​​—⁠Akalatia 5:​22, 23; 2 Vetelo 1:⁠21.

24, 25. (a) Ũvatiso nĩ wonany’o wa kyaũ? (b) Nĩ ĩkũlyo yĩva yaĩle kũsũngĩwa?

²⁴ Ĩndĩ ũvatiso ti o kwĩyĩinda kĩw’ũnĩ. Nĩ wonany’o wa  ũndũ wa vata mũno. Kũindwa kĩw’ũnĩ vyũ kwonanasya kana nĩ wakw’a kwosana na mwĩkalĩle waku wa tene. Kũkĩla kuma kĩw’ũnĩ kwonanasya yu nĩweethĩwa thayũ wĩke kwenda kwa Ngai. Kwoou lilikana kana wĩyumĩsye Yeova Ngai mwene, ĩndĩ ndwĩyumĩsye mũndũ, kana ũseũvyo, kana kwĩyumya kũtethya wĩa mũna. Kwĩyumya kwaku na kũvatiswa nĩ mwambĩĩo wa kwĩthĩwa na ũnyanya mũnene na Ngai, kana mũamba mũseo nake.​​—⁠Savuli 25:⁠14.

²⁵ Ũvatiso ndũĩkĩĩthasya kana ũkakwata ũtangĩĩo. Mũtũmwa Vaulo aandĩkie: “Ĩanĩsyai ũtangĩĩo wenyu na kĩkĩo na kĩtetemo.” (Avilivi 2:​12) Ũvatiso no mwambĩĩo. Ĩkũlyo nĩ, Ũtonya kwĩkala wendonĩ wa Ngai ata? Kĩlungunĩ kya mũthya nĩtũũkwata ũsũngĩo ũsũ.