1. Mambo ka awa kineme mwina Etiopya o aambijile’mba abatizwe?

“TALAI mema ao; kisakunkanya kubatizwa i ki ka?” Buno bwipuzho bwaipwizhe kineme mwina Etiopya mu myaka kitota kitanshi. Mwina Kilishitu wa jizhina ja Filipa wamubujile amba Yesu ye wajinga Mesiasa walayiwe. Byambo byo afunjile mu Binembelo byo bya mufikile pa muchima, awa mwanamulume  mwina Etiopya waubijile monka mwayila byo afunjile. Wamwesheshe’mba wakebelenga kubatizwa!—Byubilo 8:26-36.

2. Mambo ka o mwafwainwa kulangulukishapo pa lubatizhilo?

² Inge mwafunda ne kumvwisha bitango bitanshi bya uno buku na Kamonyi wa Yehoba, mwakonsha kushikisha’mba, ‘Kisa kunkanya kubatizwa i ki ka?’ Pa kino kimye mwafunda kala milaye ya mu Baibolo ya pa mambo a bumi bwa myaka ne myaka mu Paladisa. (Luka 23:43; Lumwekesho 21:3, 4) Kabiji mwafunda ne bikala bafu ne luketekelo lwa lusanguko. (Musapwishi 9:5; Yoano 5:28, 29) Kampe mutanwa ku kupwila kwa Bakamonyi ba kwa Yehoba kabiji mwimwena anwe bene byo bapopwela bupopweshi bwa kine. (Yoano 13:35) Kyakilamo kunema, kampe mwatendeka ne kwikala balunda na Yehoba Lesa.

3. (a) Ñanyi mukambizho Yesu ye apele baana banji ba bwanga? (b) Lubatizhilo lwa mu mema lubiwa byepi?

³ Mwakonsha kumwesha byepi amba mukeba kwingijila Lesa? Yesu wabujile baana banji ba bwanga amba: ‘Yainga na kwibasambisha ba mu mikoka yonse ya bantu baluke ke baana ba bwanga ne kwibabatiza.’ (Mateo 28:19) Yesu aye mwine wapaine kya kumwenako kupichila mu kubatizwa mu mema. Kechi bamusanshile nangwa kumwitulwilatu mema pa mutwe ne. (Mateo 3:16) Kyambo kya “kubatiza” kyafuma ku kyambo kya Kingiliki kilumbulula “kutumpika.” Onkao mambo lubatizhilo lwa bwina Kilishitu lulumbulula kutumpikwa, nangwa’mba kwibizhiwa mu mema.

4. Lubatizhilo lwa mu mema lumwesha ka?

⁴ Lubatizhilo lwa mu mema ke kintu kikebewa ku bonse bakeba kwikala balunda na Yehoba Lesa. Kubatizwa kumwesha ku bantu amba mukeba kwingijila Lesa. Kumwesha’mba mwasekela kuba kyaswa muchima wa Yehoba. (Masalamo 40:7, 8) Pano bino, pa kuba’mba mubatizwe, kuji bintu bimo byo mwafwainwa kuba.

5. (a) Ñanyi kintu kitanshi kikebewa pa kuba’mba muntu abatizwe? (b) Mambo ka kupwila kwa bwina Kilishitu o kwanemena?

⁵ Mwatendekako kala kuba kintu kitanshi. Mu ñanyi jishinda? Kupichila mu kufunda maana a kuyuka Yehoba Lesa ne Yesu Kilishitu, nabiji kupichila mu lufunjisho lwa Baibolo lwa kimye kyonse. (Yoano 17:3) Pano bino kuji bintu byavula bya kufunda. Bena Kilishitu bakeba ‘kuyula maana a kuyukisha kyaswa muchima wa [Lesa].’ (Kolose 1:9) Kutanwa ku kupwila kwa Bakamonyi ba kwa Yehoba kikwasha bingi mu kino. Kyanema bingi kutanwangako ku kuno kupwila. (Bahebelu 10:24, 25) Kutanwa kimye kyonse ku kupwila kukemukwasha kubayishako maana enu a kuyuka Lesa.

6. Mwafwainwa kuyuka Baibolo kufika pepi pa kuba’mba mubatizwe?

⁶ Kechi amba kanatu mwayuka byonse biji mu Baibolo bino popo mwabatizwa ne. Kineme mwina Etiopya wayukileko pacheche, bino wakebewenga bukwasho bwa kumukwashako kumvwisha mbaji imo ya mu Binembelo. (Byubilo 8:30, 31) Ne anweba mukiji na byavula bya kufunda. Kechi mukapwisha nangwa pacheche kufunda pe Lesa ne. (Musapwishi 3:11) Pano bino saka mukyangye kubatizwa, mwafwainwa kuyukako ne kwitabila mu mafunjisho atanshi a mu Baibolo. (Bahebelu 5:12) Ano mafunjisho avwangamo bukine pa mambo a bafu byo baji ne buneme bwa jizhina ja Lesa ne Bufumu bwanji.

7. Kufunda Baibolo kwafwainwa kwimulengela kubapo ka?

⁷ Maana kechi o onkatu akebewa ne, mambo “pabula lwitabilo kechi kyakonsheka kumutokesha [Lesa] pa muchima” ne. (Bahebelu 11:6) Baibolo witubula’mba bantu bamo mu muzhi wa Kolinda wa kala byo baumvwine mambo a bwina Kilishitu, “baitabilenga, ne kubatizwa babatizhilwenga.” (Byubilo 18:8) Mu jishinda jintutu jimo, kufunda Baibolo kwafwainwa kwimulengela kwitabila kuba’mba kine Mambo a Lesa anembeshiwa na mupashi. Lufunjisho lwa Baibolo lwafwainwa kwimukwasha kwikala na lwitabilo mu milaye  ya Lesa ne kuba’mba kitapisho kya Yesu kyakonsha kwimupulusha.—Yoshua 23:14; Byubilo 4:12; 2 Timoti 3:16, 17.

8. Ki ka kikemutundaika kubulako bakwenu bintu byo mwafunda?

⁸ Lwitabilo byo lubaya mu muchima wenu, kikemushupa bingi kwikalatu kwakubula kubulako bakwenu byo mwafunda. (Yelemiya 20:9) Mukatundaikwa bingi kubulako bakwenu pe Lesa ne nkebelo yanji.—2 Kolinda 4:13.

9, 10. (a) Bañanyi bo mwakonsha kutendekelapo kubula bukine bwa mu Baibolo? (b) Mwafwainwa kuba ka umvwe mukeba kuyanga mu mwingilo wa kusapwila wa Bakamonyi ba kwa Yehoba?

⁹ Mwakonsha kutendeka kubulako bantu bukine bwa mu Baibolo kupichila mu kwibwamba na mushingi ku balongo benu, balunda nenu, bakwenu bakinkalankulo, ne bo mwingila nabo. Mu kuya kwa kimye, mukakeba kuyanga mu mwingilo wa kusapwila wa Bakamonyi ba kwa Yehoba. Umvwe ke mukebe’mba muyenga mu mwingilo, mubulai Kamonyi ubena kwimufunjisha Baibolo. Umvwe kyatanyiwa kuba’mba mwakonsha kusapwila, kukekala lunengezho lwa kuba’mba anweba ne mufunjishi wenu mukasambakane na bakulumpe mu kipwilo babiji.

¹⁰ Kino kikemulengela kuyukapo bakulumpe ba bwina Kilishitu bamo mu kipwilo, balama jitanga ja Lesa. (Byubilo 20:28; 1 Petelo 5:2, 3) Umvwe bano bakulumpe mu kipwilo bamona’mba mwayuka ne kwitabila mwaitabila mafunjisho atanshi a mu Baibolo, kabiji mubena kwikela mwayila mafunde a mu Baibolo ne kine mubena kukeba kwikala Kamonyi wa kwa Yehoba, bakemubula’mba mwakonsha kuyanga mu mwingilo byo ke muji pano ke musapwishi wabula kubatizwa wa mambo awama.

11. Ñanyi lupimpu lumo bamo lo bafwainwa kuba saka bakyangye kutendeka kuyanga mu mwingilo?

¹¹ Kabiji bano bakulumpe mu kipwilo bakonsha kumona’mba patanshi mukipimpule bwikalo bwenu mumo mumo pa kuba’mba mutendeke kuyanga mu mwingilo. Kino  kyakonsha kuvwangamo kuleka byubilo bimo byo muba ku mbaji bibula kumona bakwenu. Bino saka mukyangye kwipuzha’mba mwikale musapwishi wabula kubatizwa, mwafwainwa kuchinanga kulenga mambo a bulala, nabiji bulalelale, kupendwapendwa, ne kwingijisha bizhima.—1 Kolinda 6:9, 10; Ngalatiya 5:19-21.

12. Mambo ka lulapilo o lukebewa?

¹² Kuji bintu bikwabo byo mwafwainwa kuba saka mukyangye kubatizwa. Mutumwa Petelo waambile’mba: “Lapilai, ne kwaluluka, mambo enu azhimañane.” (Byubilo 3:19) Kulapila kulumbulula kuja nyenye pa kintu kyo wauba. Lulapilo lo lukebewa umvwe muntu wikala bwikalo buncha, kabiji lukebewa nangwatu muntu wikala bwikalo bwawamako. Mambo ka? Mambo bantu bonse bandengamambo kabiji bakebewa lulekelo lwa mambo kwi Lesa. (Loma 3:23; 5:12) Saka mukyangye kutendeka kufunda Baibolo, kechi mwayukile kyaswa muchima wa Lesa byo kiji ne. Kwakubula kino, nanchi kyakonshekele kwikala mwayila kyaswa muchima wanji nyi? Onkao mambo, lulapilo lukebewa bingi.

13. Kwaluluka ko ku ka?

¹³ Umvwe mwalapila, mwafwainwa ne ‘kwaluluka.’ Mwafwainwa kuba byavula kechi kujatu nyenye konka ne. Mwafwainwa kuleka byubilo bya bwikalo bwenu bwa kala ne kukebesha’mba mubenga byawama kutendekatu lonka luno. Lulapilo ne kwaluluka byo bintu byo mwafwainwa kuba saka mukyangye kubatizwa.

14. Ñanyi kintu kyanema kyo mwafwainwa kuba saka mukyangye kubatizwa?

¹⁴ Kuji ne kintu kikwabo kyanema kyo mwafwainwa kuba saka mukyangye kubatizwa. Mwafwainwa kwipana anwe bene kwi Yehoba Lesa.

15, 16. Kwipana anwe bene kwi Lesa kilumbulula ka, kabiji ki ka kilengela muntu kuba’mba epane?

 ¹⁵ Umvwe mwipana anwe bene kwi Yehoba Lesa mu lulombelo lwa panshi ya muchima, mu mulaya kumwingijilangatu aye yenka kikupu. (Mpitulukilo ya mu mizhilo 6:15) Pano nga mambo ka muntu o afwainwa kwikela kalume wa Lesa? Twayai twingijishe kino kya kumwenako. Ibyepi inge kya kuba mwanamulume waipanguzha mwanamukazhi. Umvwe wayuka biji yewo mwanamukazhi ne kumona’mba uji na byubilo byawama, umufwalama bingi. Mu kuya kwa kimye, ukakeba’mba besongole. Ee kine, kusongola kulumbulula kwinungilapo mitembo ikwabo. Pano bino, butemwe bo bumulengela kuba’mba asongole.

¹⁶ Umvwe mwafika pa kumuyuka ne kumutemwa Yehoba, mutundaikwa kumwingijila kwakubula kya kwimukanya nangwa kwikala na pa kupelela mu kumupopwela ne. Yense ukeba kulondela Mwana Lesa, aye Yesu Kilishitu, wafwainwa ‘kwikana mwine.’ (Mako 8:34) Twikana atwe bene kupichila mu kumona’mba bintu byo twatemwa ne bikonkwanyi byetu kechi bibena kwitulengela kubula kukokela Lesa ne. Onkao mambo, saka mukyangye kubatizwa, kuba kyaswa muchima wa Yehoba Lesa kyo kyafwainwa kwikala nkebelo yenu ikatampe mu bwikalo bwenu.—1 Petelo 4:2.

17. Mambo ka bamo o bakankazhamina kwipana kwi Lesa?

¹⁷ Bamo bakankazhama kwipana kwi Yehoba na mambo a moyo wa kuchina kuba kino kintu kyanema. Bakonsha kuchina kupewamo mambo kwi Lesa umvwe bepana kwikala mwina Kilishitu. Na mambo a kuchina’mba bakonsha kukankalwa ne kulengesha Yehoba bumvu, balanguluka’mba kyawamatu ne kubula kwipana kwi aye.

18. Ki ka kyakonsha kwimutundaika kwipana kwi Yehoba?

¹⁸ Byo mufunda kumutemwa Yehoba, mukatundaikwa kwipana kwi aye ne kwingila papelela bulume bwenu  kwikela mwayila kwipana kwenu. (Musapwishi 5:4) Panyuma ya kwipana, kine mukakeba ‘kwendanga mwafwainwa Nkambo mwa kumutokeshesha ku muchima to.’ (Kolose 1:10) Na mambo a butemwe bwenu bo mwatemwa Lesa, kechi mukalanguluka’mba kyashupa kuba kyaswa muchima wanji ne. Kine muketaba byaambile mutumwa Yoano, wanembele’mba: “Kutemwa Lesa ko ko kuno, amba, tulame mikambizho yanji: kabiji mikambizho yanji kechi yakatazha ne.”—1 Yoano 5:3.

19. Mambo ka o mwafwainwa kubula kuchiina kwipana kwi Lesa?

¹⁹ Kwipana kwi Lesa kechi amba kana mwaikala balumbuluka ne. Yehoba wayuka kupelelela kwenu kabiji kechi wimukebela kuba byavula byo mwakonsha kubula kuba ne. (Masalamo  103:14) Ukeba anweba kwipana kabiji ukemutundaika ne kwimukwasha. (Isaya 41:10) Sumininwai’mba umvwe mwaketekela mwi Yehoba na muchima wenu yense, ‘ukemolwela mashinda enu.’—Byambo bya Mana 3:5, 6.

20. Mambo ka kwipana kwi Yehoba o kwafwainwa kubula kwikala kintu kya kwa bunketu?

²⁰ Kulanguluka pa bintu byo twisambapo kala kwakonsha kwimukwasha kwipana kwi Yehoba mu lulombelo. Kabiji  yense wa mutemwa Lesa kya kine wafwainwa ‘kwitabila ne kumona lupulukilo.’ (Loma 10:10) Mwakonsha kumwesha byepi lwitabilo lwenu?

21, 22. Mwakonsha ‘kumwesha byepi patoka’ lwitabilo lwenu?

²¹ Bulai mukulumpe utangijila mu kipwilo kyenu amba mubena kukeba kubatizwa. Ukambilapo bakulumpe bamo kwimupitulusha mu mepuzho aamba pa mafunjisho atanshi a mu Baibolo. Umvwe bano bakulumpe baitaba’mba mwafikapo, bakemubula’mba mwakonsha kubatizwa pa kupwila kukatampe kukeya. * Jashi ja kupituluka mu lubatizhilo byo lwalumbulula jambiwa pa kupwila kukatampe kwa uno mutundu. Apa bino ñambi waambila bonse babena kuya na kubatizwa kukumbula mepuzho abiji apela kuba’mba ‘bamweshe’ lwitabilo lwabo.

²² Lubatizhilo lo lwimuyukanyikisha patoka amba mwipana kwi Lesa kabiji pano ke mwi Kamonyi wa kwa Yehoba. Aba babena kubatizwa bebizhiwa mubiji yense mu mema kumwesha patoka’mba bepana kwi Yehoba.

23. Kilumbulula ka kubatizwa “mu jizhina ja Tata ne ja Mwana ne ja Mupashi Wazhila”?

²³ Yesu waambile’mba baana banji ba bwanga bakabatizwanga “mu jizhina ja Tata ne ja Mwana ne ja Mupashi Wazhila.” (Mateo 28:19) Kino kilumbulula’mba awa ubena kubatizwa wayuka lūsa lwa Yehoba Lesa ne lwa Yesu Kilishitu. (Masalamo 83:18; Mateo 28:18) Kabiji wayuka ne bingila mupashi wazhila wa Lesa, nangwa’mba bulume.—Ngalatiya 5:22, 23; 2 Petelo 1:21.

24, 25. (a) Lubatizhilo lulumbulula ka? (b) Bwipuzho ka bubena kukebewa kukumbulwa?

²⁴ Nangwa byonkabyo, lubatizhilo kechi kwibilatu mu mema kya byonkabya ne. Ke kiyukilo kya kintu kimo kyanema  bingi. Kwibizhiwa mu mema kulumbulula’mba mwafwa ku byubilo bya bwikalo bwenu bwakala. Kutumpulwa mu mema, kulumbulula’mba pano mwi bomi ba kuba kyaswa muchima wa Lesa. Kabiji vulukai kuba’mba mwipana kwi aye mwine Yehoba Lesa, kechi mwipana ku mwingilo, ku kintu kimo, ku bantu, nangwa ku jibumba ne. Kwipana kwenu ne lubatizhilo yo ntendekelo ya bulunda bwenu na Lesa—bulunda bwa pa muchima ne aye.—Masalamo 25:14.

²⁵ Lubatizhilo kechi lo lupulukilo ne. Mutumwa Paulo wanembele’mba: “Ilumbulwilai anwe bene lupulukilo lwenu na kwakamwa ne kuzakama.” (Filipai 2:12) Lubatizhilo ke ntendekelotu. Bwipuzho ke bwa kuba’mba: Mwakonsha kwilama byepi mu butemwe bwa Lesa? Kitango kyetu kyapelako kikakumbula buno bwipuzho.