Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

 TILE 18

Ɛzɔnenlɛ nee Abusuabɔlɛ Mɔɔ Ɛ nee Nyamenle Lɛ La

Ɛzɔnenlɛ nee Abusuabɔlɛ Mɔɔ Ɛ nee Nyamenle Lɛ La
  • Kɛzi bɛsɔne Keleseɛnema ɛ?

  • Duzu a ɔwɔ kɛ ɛyɛ na wɔafɛta kɛ bɛsɔne wɔ a?

  • Kɛzi awie yila ɔ nwo zo maa Nyamenle ɛ?

  • Adwenle titile boni ati a bɛsɔne awie a?

1. Duzu ati a Yiteyopeanli kpanyinli bie hanle kɛ bɛzɔne ye a?

WƆ ƐVOYA ne mɔɔ lumua la anu Yiteyopeanli kpanyinli bie bizale kɛ: “Nea, nzule ɛ! Duzu a si wɔ adenle mɔɔ maa ɛsɔne me a ɔnyɛ boɛ a?” Ɛnee Keleseɛnenli bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Felepe la ɛmaa yenwu ye kɛ Gyisɛse a le Mɛzaya ne mɔɔ  bɛbɔle ɔ nwo ɛwɔkɛ la a. Mekɛ mɔɔ Ngɛlɛlera ne anu edwɛkɛ ne mɔɔ Yiteyopeanli ne zukoale la hanle ye ahonle la, ɔyɛle nwolɛ debie. Ɔhilele kɛ ɔkulo kɛ bɛsɔne ye!Gyima ne 8:26-36.

2. Duzu ati a ɔwɔ kɛ ɛmaa ɛ nye bolo ɛsuzu ɛzɔnenlɛ nwo ɛ?

2 Saa ɛ nee Gyihova Alasevolɛ ne mɔ bie ɛzukoa buluku ɛhye adile ne mɔɔ lumua la kpalɛ a, bie a ɛbade nganeɛ kɛ, ‘Duzu a si me adenle kɛ bɛkɛzɔne me a?’ Kɛkala, wɔzukoa Baebolo ne anu ɛwɔkɛ ne mɔɔ fane dahuu ngoane wɔ Paladaese la anwo debie. (Luku 23:43; Yekile 21:3, 4) Eza wɔzukoa ewudwazo anyelazo ne nee gyinlabelɛ mɔɔ mɔwuamra wɔ nu la anwo debie. (Nolobɔvo ne 9:5; Dwɔn 5:28, 29) Bie a ɛ nee Gyihova Alasevolɛ kɔ bɛ ayia ne mɔ, na wɔnwu kɛ bɛsi bɛsonle nɔhalɛ nu la. (Dwɔn 13:35) Mɔɔ hyia kpalɛ la, bie a wɔbɔ ɔ bo ɛ nee Gyihova Nyamenle ɛlɛnyia abusuabɔlɛ.

3. (a) Duzu a Gyisɛse hanle hilele ye ɛdoavolɛ ne mɔ a? (b) Kɛzi bɛyɛ nzule nu ɛzɔnenlɛ ɛ?

3 Duzu a ɛbayɛ wɔahile kɛ ɛkulo kɛ ɛsonle Nyamenle a? Gyisɛse zele ye ɛdoavolɛ ne mɔ kɛ: ‘Bɛhɔ maanle ti nee maanle bo, bɛmaa menli ɛrayɛ me ɛdoavolɛma; bɛzɔne bɛ.’ (Mateyu 28:19) Gyisɛse yɛle ɛhye anwo neazo ɔlua nzule nu mɔɔ bɛzɔnenle ye la azo. Bɛamkponde nzule ɔ nwo anzɛɛ bɛanwola nzule bɛangua ɔ ti avinli ala. (Mateyu 3:16) Giliki edwɛkɛ kpɔkɛ mɔɔ bɛhile ɔ bo “sɔne” la kile “ɛnlomanlɛ.” Ɛhye ati, Keleseɛnema ɛzɔnenlɛ kile kɛ bɛnoma anzɛɛ bɛwula awie nzule bo.

4. Duzu a nzule nu ɛzɔnenlɛ kile a?

4 Ɔwɔ kɛ bɛsɔne awie biala mɔɔ kulo kɛ ɔ nee Gyihova Nyamenle nyia abusuabɔlɛ kpalɛ la. Ɛzɔnenlɛ maa awie biala nwu ye kɛ ɛkulo kɛ ɛsonle Nyamenle. Ɔda ye ali kɛ ɛ nye die nwolɛ kɛ ɛkɛyɛ mɔɔ Gyihova kulo la. (Edwɛndolɛ 40:7, 8) Noko akee, ɔwɔ kɛ ɛyɛ ninyɛne bie na wɔafɛta kɛ bɛsɔne wɔ.

 NDELEBƐBO NEE DIEDI HYIA

5. (a) Duzu a ɔwɔ kɛ ɛdumua ɛyɛ na wɔafɛta wɔamaa ɛzɔnenlɛ a? (b) Duzu ati a Keleseɛnema ayia nwo hyia a?

5 Wɔbɔ ɔ bo ɛlɛyɛ debie mɔɔ lumua la. Adenle boni azo? Ɔlua Gyihova Nyamenle nee Gyisɛse Kelaese anwo ndelebɛbo mɔɔ bie a ɛlua Baebolo ne azo ɛlɛnyia ye ngyikyi ngyikyi la azo. (Dwɔn 17:3) Noko dɔɔnwo wɔ ɛkɛ ne mɔɔ ɔwɔ kɛ ɛsukoa a? Keleseɛnema kulo kɛ “bɛnyia Nyamenle ɛhulolɛdeɛ ne anwo ndelebɛbo.” (Kɔlɔsaema 1:9) Gyihova Alasevolɛ asafo ayia ne mɔ mɔɔ ɛbahɔ la baboa wɔ yeamaa wɔanyia ɛhye. Ɔhyia kɛ ɛkɔ ayia zɛhae mɔ abo. (Hibuluma 10:24, 25) Ayia ɛhɔlɛ dahuu baboa wɔ amaa Nyamenle anwo ndelebɛbo mɔɔ ɛlɛ la ayɛ kpole.

Nyamenle Edwɛkɛ ne anu nɔhalɛ ndelebɛbo nwo hyia na awie afɛta kɛ bɛsɔne ye

6. Baebolo nu ninyɛne boni mɔ a ɔwɔ kɛ ɛsukoa na wɔafɛta ɛzɔnelɛ a?

6 Ɔda ali kɛ, ɔngyia kɛ ɛkɛnwu debie biala mɔɔ wɔ Baebolo ne anu la kolaa na wɔafɛta kɛ bɛsɔne wɔ. Ɛnee Yiteyopeanli kpanyinli ne lɛ ndelebɛbo bie noko ɛnee ɔhyia moalɛ na yeade Ngɛlɛlera ne foa bie mɔ abo. (Gyima ne 8:30, 31) Zɔhane ala a ɛdawɔ noko ɛlɛ dɔɔnwo ɛsukoa a. Nɔhalɛ nu, ɛnrɛhola ɛnrɛwie Nyamenle anwo debie sukoa ɛlɛ. (Nolobɔvo ne 3:11) Noko akee, kolaa na bɛazɔne wɔ la, ɔwɔ kɛ ɛnwu na ɛdie Baebolo ne anu ngilehile bie mɔ mɔɔ hyia la ɛto nu. (Hibuluma 5:12) Ngilehile zɛhae bie mɔ a le nɔhalɛ mɔɔ fane gyinlabelɛ mɔɔ mɔwuamra wɔ nu yɛɛ kɛzi Nyamenle duma ne nee ye Belemgbunlililɛ ne anwo hyia la.

7. Duzu a ɔwɔ kɛ Baebolo ɛzukoalɛ maa ɛnyia a?

7 Noko akee, tɛ ndelebɛbo angomekye a anwo hyia a, ɔluakɛ ‘awie mɔɔ ɛnlɛ diedi la ɛnrɛhola ɛnrɛzɔ Nyamenle anye.’ (Hibuluma 11:6) Baebolo ne maa yɛnwu ye kɛ mekɛ mɔɔ menli bie mɔɔ ɛnee wɔ tete suakpole Kɔlente azo la dele Keleseɛnema edwɛkpa ne la, ‘bɛliele bɛlile na bɛmanle bɛzɔnenle bɛ.’ (Gyima ne 18:8) Zɔhane ala a ɔwɔ kɛ Baebolo ne mɔɔ ɛlɛsukoa la maa ɛnyia diedi kɛ ɔle Nyamenle Edwɛkɛ a. Ɔwɔ kɛ Baebolo ɛzukoalɛ boa wɔ maa ɛnyia diedi  wɔ Nyamenle ɛwɔkɛ ne mɔ nee tumi mɔɔ Gyisɛse afɔlebɔlɛ ne lɛ die ngoane la anu.Dwɔhyua 23:14; Gyima ne 4:12; 2 Temɔte 3:16, 17.

KA BAEBOLO NU NƆHALƐ EDWƐKƐ KILE AWIE MƆ

8. Duzu a baha wɔ amaa wɔaha mɔɔ wɔzukoa la anwo edwɛkɛ wɔahile awie mɔ a?

8 Mekɛ mɔɔ wɔ diedi ne ɛlɛyɛ kpole la, ɔbayɛ se yeamaa wɔ kɛ ɛbavea mɔɔ wɔzukoa la azo. (Gyɛlɛmaya 20:9) Mɔɔ wɔzukoa la bawula wɔ anwosesebɛ amaa wɔaha Nyamenle nee ye atiakunlukpɔkɛ ne mɔ anwo edwɛkɛ wɔahile awie mɔ.2 Kɔlentema 4:13.

Ɔwɔ kɛ diedi ka wɔ maa ɛka mɔɔ wɔzukoa la anwo edwɛkɛ ɛkile awie mɔ

9, 10. (a) Nwane mɔ a ɛbahola wɔabɔ ɔ bo wɔaha Baebolo nu nɔhalɛ edwɛkɛ wɔahile bɛ a? (b) Saa ɛkulo kɛ ɛyɛ Gyihova Alasevolɛ edwɛkɛhanlɛ gyima ne bie a, duzu a ɔwɔ kɛ ɛyɛ a?

9 Ɛbahola wɔabɔ ɔ bo wɔava nrɛlɛbɛ adenle zo wɔaha Baebolo nu nɔhalɛ edwɛkɛ wɔahile ɛ nwo amra, ɛ gɔnwo mɔ, menli mɔɔ de wɔ kpalɛ ne azo, yɛɛ wɔ gyima nu amra. Amozii, ɛbahulo kɛ ɛyɛ Gyihova Alasevolɛ edwɛkɛhanlɛ gyima ne bie. Saa ɛte nganeɛ zɔhane a, fi wɔ ɛhulolɛ nu na ɛ nee Dasevolɛ ne mɔɔ ɛlɛkilehile wɔ Baebolo ne la ɛzuzu nwolɛ. Saa ɔda ali kɛ ɛfɛta kɛ ɛyɛ bagua nu daselɛlilɛ gyima ne bie a, bɛbayɛ ngyehyɛlɛ na ɛ nee wɔ kilehilevolɛ ne ayia asafo ne anu mgbanyima nwiɔ.

10 Ɛhye bamaa wɔanwu Keleseɛne mgbanyima bie mɔ mɔɔ nea Nyamenle mboane ne azo la kpalɛ. (Gyima ne 20:28; 1 Pita 5:2, 3) Saa mgbanyima ne mɔ nwu ye kɛ ɛte Baebolo nu mɔlebɛbo ngilehile bo, ɛbɔ ɛbɛla mɔɔ nee Nyamenle ngyinlazo le ko, na amgba ɛkulo kɛ ɛyɛ Gyihova Dasevolɛ a, bɛbamaa wɔanwu ye kɛ ɛfɛta kɛ ɛyɛ daselɛlilɛ gyima ne bie kɛ edwɛkpa ne nolobɔlɛnli mɔɔ bɛtɛsɔnenle ye a.

11. Nzenzaleɛ boni mɔ a ɔhyia kɛ menli bie mɔ yɛ kolaa na bɛafɛta kɛ bɛyɛ daselɛlilɛ gyima ne bie a?

11 Bie a mgbanyima ne mɔ banwu ye kɛ ɔwɔ kɛ ɛyɛ  nzenzaleɛ wɔ wɔ ɛbɛlabɔlɛ nu amaa wɔafɛta kɛ ɛyɛ daselɛlilɛ gyima ne bie. Ɔbahyia kɛ ɛgyakyi ɛtane bie mɔ mɔɔ ɛyɛ ɛfea la. Ɛhye ati, kolaa na wɔaha kɛ ɛkulo kɛ ɛyɛ nolobɔlɛnli mɔɔ bɛtɛsɔnenle ye la, ɔwɔ kɛ ɔda ali kɛ wɔgyakyi ɛtaneyɛlɛ mɔɔ anyebolo wɔ nu mɔɔ le kɛ adwɔmanebɔlɛ, nzabolɛ, nee nyile ɛtane ɛtane ɛnlonlɛ biala.1 Kɔlentema 6:9, 10; Galeehyeama 5:19-21.

BƐ NWO ƐNLUNLƐ NEE ƐHAKYILƐ

12. Duzu ati a bɛ nwo ɛnlunlɛ nwo hyia a?

12 Ninyɛne bie mɔ wɔ ɛkɛ ne mɔɔ ɔwɔ kɛ ɛyɛ kolaa na wɔafɛta kɛ bɛsɔne wɔ a. Ɛzoanvolɛ Pita hanle kɛ: “Bɛnlu bɛ nwo na bɛzia bɛrɛla Nyamenle ɛkɛ amaa yeava bɛ ɛtane ne mɔ amuala yeahyɛ bɛ.” (Gyima ne 3:19) Saa awie nu ɔ nwo a ɔdi nyane wɔ deɛ mɔɔ yeyɛ la anwo. Bɛ nwo ɛnlunlɛ hyia maa sonla mɔɔ ɛva ɔ nwo ɛwula ɛbɛlatane ɛbɔlɛ nu la, noko akee eza nwolɛ hyia maa awie mɔɔ bɔ ɛbɛla kpalɛ bɔbɔ la. Duzu ati ɔ? Ɔluakɛ menli kɔsɔɔti ɛyɛ ɛtane na bɛhyia Nyamenle ɛkɛ ne ɛtane fakyɛ. (Wulomuma 3:23; 5:12) Kolaa na wɔazukoa Baebolo ne la, ɛnee ɛnze Nyamenle ɛhulolɛdeɛ. Ɛhye ati, ɛnrɛhola ɛnrɛha kɛ ɛnee ɛyɛ ye ɛhulolɛdeɛ kpalɛ. Yemɔti bɛ nwo ɛnlunlɛ nwo hyia.

13. Duzu a ɛhakyilɛ kile a?

13 Ɛnu ɛ nwo ɛwie a ɔwɔ kɛ ‘ɛsia ɛ nzi’ anzɛɛ ɛkakyi. Ɔnle kɛ ɛdi nyane ala. Ɔhyia kɛ ɛkpo wɔ adenle dɛba ne na ɛsi kpɔkɛ kpundii kɛ ɔvi zɔhane mekɛ ne mɔɔ kɔ la ɛbabɔ ɛbɛla kpalɛ. Bɛ nwo ɛnlunlɛ nee ɛhakyilɛ a le ninyɛne mɔɔ ɔwɔ kɛ ɛyɛ kolaa na bɛazɔne wɔ a.

Ɛ NWO ZO MƆƆ ƐYILA LA

14. Duzu a ɔhyia kɛ ɛyɛ kolaa na bɛazɔne wɔ a?

14 Debie bieko wɔ ɛkɛ ne mɔɔ ɔhyia kɛ ɛyɛ na bɛazɔne wɔ a. Ɔwɔ kɛ ɛyila ɛ nwo zo ɛmaa Gyihova Nyamenle.

Asoo wɔyila ɛ nwo zo wɔmaa Nyamenle wɔ asɔneyɛlɛ nu?

15, 16. Duzu a ɛ nwo zo mɔɔ ɛyila wɔamaa Nyamenle la kile a, na duzu a maa awie yɛ ɛhye a?

 15 Saa ɛyila ɛ nwo zo wɔ asɔneyɛlɛ nu ɛmaa Gyihova Nyamenle a, ɛbɔ ɛwɔkɛ kɛ ɛbazonle ɔ ngomekye dahuu. (Mɛla ne 6:15) Duzu ati a awie bahulo kɛ ɔkɛyɛ Nyamenle akɛlɛ a? Amaa yɛaye ɔ nloa la, fa ye kɛ nrenya bie nee raalɛ bie ɛbɔ ɛlualɛ mɔɔ lumua agyalɛ nyunlu la abo. Saa nrenya ne nwu ye kɛ raalɛ ne lɛ subane kpalɛ a, ɔmaa ɔtwe ɔbikye ye kpalɛ. Ɔnrɛhyɛ ɔbahulo kɛ ɔgya raalɛ ne. Nɔhalɛ nu, saa bɛgya a ɛzonlelilɛ dɔɔnwo bala ɔ nwo zo. Noko ɛlɔlɛ bamaa nrenya ne agya raalɛ ne.

16 Saa ɛnwu Gyihova na ɛnyia ɛlɔlɛ ɛmaa ye a, ɛbahulo kɛ ɛtu ɛ nwo ɛmaa ye bɔkɔɔ mɔɔ ɛmmaa debie biala ɛnzi wɔ adenle a. Ɔwɔ kɛ awie biala mɔɔ kulo kɛ ɔdi Nyamenle Ara, Gyisɛse Kelaese, anzi la ‘kpo ɔ nwo.’ (Maake 8:34) Yɛkpo yɛ nwo ɔlua yɛdayɛ mumua ne yɛ ɛhulolɛ nee ninyɛne mɔɔ gyi yɛ nye zo mɔɔ yɛmmaa ɔnzi yɛ adenle kɛ yɛkɛdie Nyamenle bɔkɔɔ la azo. Yemɔti, kolaa na bɛazɔne wɔ la, ɔwɔ kɛ Gyihova Nyamenle ɛhulolɛdeɛ a dumua wɔ wɔ asetɛnla nu a.1 Pita 4:2.

DI ƐZULOLƐ MƆƆ ƐLƐ KƐ ƐNRƐHOLA LA AZO

17. Duzu ati a bie mɔ twehwe bɛ bo aze kɛ bɛkɛyila bɛ nwo zo bɛkɛmaa Nyamenle ɛ?

17 Bie mɔ twehwe bɛ bo aze kɛ bɛkɛyila bɛ nwo zo bɛkɛmaa Gyihova, ɔluakɛ bɛsulo kɛ bɛkɛdu agyakɛ ɛhye mɔɔ anyebolo wɔ nu la. Bɛsulo kɛ saa bɛyila bɛ nwo zo kɛ Keleseɛnema a, ɛzonlelilɛ bala bɛ nwo zo kɛ ɔwɔ kɛ bɛyɛ mɔɔ Nyamenle kulo la. Bie a bɛsulo kɛ bɛnrɛhola ye zɔ yɛ na bɛbamaa Gyihova arɛle abɔ, ɛhye ati bɛsuzu kɛ ɔkɛyɛ kpalɛ kɛ bɛnrɛyila bɛ nwo zo bɛnrɛmaa ye.

18. Duzu a kola ka wɔ maa ɛyila ɛ nwo zo ɛmaa Gyihova a?

18 Mekɛ mɔɔ ɛlɔlɛ mɔɔ ɛlɛ ɛmaa Gyihova la ɛlɛyɛ kpole la, ɛbahulo kɛ ɛkɛyila ɛ nwo zo ɛkɛmaa ye na ɛkɛbɔ mɔdenle  ɛkɛli wɔ ɛwɔkɛ zo. (Nolobɔvo ne 5:4) Saa ɛyila ɛ nwo zo ɛwie a, ɛbahulo kɛ ‘ɛbɔ ɛbɛla mɔɔ sɔ Gyihova anye na ɛyɛ mɔɔ ɔkulo la dahuu.’ (Kɔlɔsaema 1:10) Ɔlua ɛlɔlɛ mɔɔ ɛlɛ ɛmaa Nyamenle la ati, ɛnrɛdwenle kɛ ɔyɛ se kɛ ɛkɛyɛ ye ɛhulolɛdeɛ. Ɔda ali kɛ ɛ nee ɛzoanvolɛ Dwɔn mɔɔ hɛlɛle kɛ: “Saa yɛdi Nyamenle mɛla ne mɔ azo a ɛnee yɛkulo Nyamenle, yɛɛ ye mɛla ne mɔ noko ɛnyɛ ɛnlomboɛ” la bayɛ adwenle.1 Dwɔn 5:3.

19. Duzu ati a ɔnle kɛ ɛsulo kɛ ɛkɛyila ɛ nwo zo ɛkɛmaa Nyamenle a?

19 Ɔngyia kɛ ɛkɛyɛ sonla mɔɔ di munli kolaa na wɔayila ɛ nwo zo wɔamaa Nyamenle. Gyihova ze wɔ sinlidɔlɛ na ɔnrɛmaa ɛnrɛyɛ mɔɔ ɛnrɛhola ye yɛ la ɛlɛ. (Edwɛndolɛ  103:14) Ɔkpondɛ kɛ ɛdi konim yemɔti ɔbaboa wɔ. (Ayezaya 41:10) Ɛbahola wɔanyia anwodozo kɛ saa ɛfa ɛ rɛle ɛwula Gyihova anu a, “ɔbamaa wɔ ndenle adenrɛ fɔɔnwo.”Mrɛlɛbulɛ 3:5, 6.

Ɛ NWO ZO ƐYILALƐ NE MƆƆ ƐDUA ƐZƆNENLƐ ZO WƆALA YE ALI

20. Duzu ati a ɔnle kɛ bɛ nwo zo mɔɔ bɛyila bɛmaa Gyihova la kɔ zo yɛ fealera nu debie ala ɛ?

20 Ninyɛne mɔɔ yɛzuzu nwo kɛkala mɔɔ ɛbadwenle nwolɛ  la bahola aboa wɔ amaa wɔayila ɛ nwo zo wɔamaa Gyihova wɔ asɔneyɛlɛ nu. Ɔwɔ kɛ awie biala mɔɔ kulo Nyamenle la eza ‘ka ye diedi ne ɔ nloa wɔ bagua nu na yeanyia ngoane.’ (Wulomuma 10:10) Kɛ ɛbazi wɔayɛ ɛhye ɛ?

Ɛzɔnenlɛ kile kɛ yɛgyakyi yɛ ɛbɛla dɛba ne na yɛlɛba yɛarabɔ ɛbɛla fofolɛ yɛayɛ Nyamenle ɛhulolɛdeɛ

21, 22. Kɛzi ɛbahola wɔaha wɔ ‘diedi ne anwo edwɛkɛ wɔ bagua nu’ ɛ?

21 Ɔwɔ kɛ ɛka ɛkile wɔ asafo nu mgbanyima avinli ngitanwodivolɛ ne kɛ ɛkulo kɛ bɛsɔne wɔ. Ɔbayɛ ngyehyɛlɛ yeamaa asafo nu mgbanyima bie mɔ abizebiza wɔ kpuyia mɔɔ fane Baebolo nu ngilehilelɛ mɔɔ anwo hyia la anwo. Saa mgbanyima ne mɔ die to nu kɛ ɛfɛta a, bɛbaha bɛahile wɔ kɛ bɛkola bɛsɔne wɔ wɔ nyianu bieko abo. Bɛta bɛkilehile mɔɔ ɛzɔnenlɛ kile la anu wɔ nyianu zɛhae mɔ abo. * Tendɛvolɛ ne maa ɛzɔnenlɛma ne ye kpuyia nwiɔ mɔɔ ɛnyɛ se la anloa na ɛhye le adenle ko mɔɔ bɛdua zo ‘bɛka bɛ diedi ne anwo edwɛkɛ wɔ bagua nu a.’

22 Ɛzɔnenlɛ ne a maa ɔda ali bagua nu kɛ ɛle sonla mɔɔ wɔyila ɛ nwo zo wɔmaa Nyamenle na kɛkala ɛle Gyihova Alasevolɛ ne mɔ anu ko a. Bɛnoma menli mɔɔ maa bɛazɔne bɛ la nzule nu bɛfa bɛkile kɛ bɛyila bɛ nwo zo bɛmaa Gyihova.

MƆƆ WƆ ƐZƆNENLƐ NE KILE LA

23. Duzu a “Selɛ ne, Ralɛ ne nee Sunsum Nwuanzanwuanza ne duma nu” mɔɔ bɛsɔne awie la kile a?

23 Gyisɛse hanle kɛ bɛbazɔne ye ɛdoavolɛ ne mɔ wɔ “Selɛ ne, Ralɛ ne nee Sunsum Nwuanzanwuanza ne duma nu.” (Mateyu 28:19) Ɛhye kile kɛ ahenle mɔɔ maa bɛazɔne ye la die Gyihova Nyamenle nee Gyisɛse Kelaese tumi ne to nu. (Edwɛndolɛ 83:18; Mateyu 28:18) Eza ɔdie gyima mɔɔ Nyamenle sunsum nwuanzanwuanza anzɛɛ ye nyɛleɛ tumi ne yɛ la ɔto nu.Galeehyeama 5:22, 23; 2 Pita 1:21.

24, 25. (a) Ɛzɔnenlɛ le duzu anwo sɛkɛlɛneɛ? (b) Kpuyia boni a bɛbaye ɔ nloa a?

 24 Noko akee ɛzɔnenlɛ ɛnle nzule nu mɔɔ bɛnoma wɔ ala. Ɔle debie mɔɔ hyia la anwo sɛkɛlɛneɛ. Saa bɛwula wɔ nzule ne abo a, ɔle sɛkɛlɛneɛ mɔɔ kile kɛ wɔgyakyi wɔ ɛbɛla dɛba ne. Saa bɛmaa wɔ zo bɛfi nzule ne abo a, ɔkile kɛ ɛlɛba wɔarabɔ ɛbɛla fofolɛ wɔayɛ Nyamenle ɛhulolɛdeɛ. Kakye kɛ Gyihova Nyamenle a wɔyila ɛ nwo zo wɔmaa ye a, tɛ gyima, menli, anzɛɛ fane bie ɔ. Ɛ nwo zo ɛyilalɛ ne nee wɔ ɛzɔnenlɛ ne le agɔnwolɛvalɛ kpalɛ—abusuabɔlɛ mɔɔ anu mia mɔɔ ɛ nee Nyamenle banyia la mɔlebɛbo.Edwɛndolɛ 25:14.

25 Bɛsɔne wɔ a ɛnee ɔngile kɛ wɔnyia ngoane. Ɛzoanvolɛ Pɔɔlo hɛlɛle kɛ: “Bɛva ɛzulolɛ nee anwowozolɛ bɛli bɛ ngoanelielɛ ne anwo gyima bɛhɔ awieleɛ.” (Felepaema 2:12) Ɛzɔnenlɛ le mɔlebɛbo ala. Kpuyia ne a le kɛ, Kɛzi ɛbazie ɛ nwo wɔ Nyamenle ɛlɔlɛ nu ɛ? Tile ne mɔɔ li awieleɛ la baye ɛhye anloa.

^ ɛden. 21 Ɛvolɛ biala bɛyɛ ɛzɔnenlɛ nwo ngyehyɛlɛ wɔ Gyihova Alasevolɛ nyianu mgbole nee ngyikyi bo.