1. Ha yini ndhuna ya le hubyeni ya le Etiyopiya yi kombele ku khuvuriwa?

“WASWIVO! Nhlengeleto wa mati hi lowu; i yini lexi ndzi sivelaka ku khuvuriwa?” Xivutiso lexi xi tlakusiwe hi ndhuna ya le hubyeni ya le Etiyopiya eka lembe-xidzana ro sungula. Mukreste la vuriwaka Filipi u yi dyondzise leswaku Yesu i Mesiya  la tshembisiweke. Wanuna loyi wa Muetiyopiya u teke goza hikuva leswi a swi dyondzeke eMatsalweni swi n’wi khumbe mbilu. U swi veke erivaleni leswaku u lava ku khuvuriwa!—Mintirho 8:26-36.

2. Ha yini u fanele u anakanyisisa hi mhaka ya ku khuvuriwa?

² Loko ku ri leswaku tindzima leti hundzeke ta buku leyi u ti dyondze hi vukheta ni Mbhoni ya Yehovha, swi nga endleka leswaku na wena u tivutisa leswaku, ‘I yini lexi ndzi sivelaka ku khuvuriwa?’ Se u dyondze hi ta xitshembiso xa Bibele xa vutomi lebyi nga heriki eParadeyisini. (Luka 23:43; Nhlavutelo 21:3, 4) Nakambe u dyondze hi xiyimo xa xiviri xa vafi ni hi ntshembo wa ku pfuxiwa ka vona. (Eklesiasta 9:5; Yohane 5:28, 29) Swi nga endleka leswaku se u sungule ku hlanganyela ni Timbhoni ta Yehovha eminhlanganweni ya vandlha, naswona u tivonele hi ya wena ndlela leyi vugandzeri bya tona byi nga bya ntiyiso ha yona. (Yohane 13:35) Xa nkoka swinene, u fanele se u sungule ku aka vuxaka na Yehovha Xikwembu.

3. (a) Yesu u va lerise yini valandzeri va yena? (b) Nkhuvulo wa mati wu endlisiwa ku yini?

³ U nga swi kombisa njhani leswaku u lava ku tirhela Xikwembu? Yesu u byele valandzeri va yena a ku: “Fambani mi ya endla vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa, mi va khuvula.” (Matewu 28:19) Yesu hi yexe u ve xikombiso hi ku khuvuriwa ematini. A nga phuphuteriwanga hi mati naswona a nga cheriwanga mati enhlokweni. (Matewu 3:16) Rito leri nge “khuvula” ri huma eka rito ra Xigriki leri vulaka ku “peta.” Hikwalaho, loko Mukreste a khuvuriwa, u fanele a petiwa kumbe a nyuperisiwa ematini.

4. Xana ku khuvuriwa ematini swi kombisa yini?

⁴ Hinkwavo lava lavaka ku va ni vuxaka na Yehovha Xikwembu va fanele va khuvuriwa ematini. Ku khuvuriwa u voniwa hi mani na mani swi kombisa leswaku u navela ku tirhela Xikwembu. Swi kombisa leswaku u tsakela ku endla ku rhandza ka Yehovha. (Pisalema 40:7, 8) Hambiswiritano, ku ni magoza yo karhi lawa u faneleke u ma teka leswaku u fanelekela ku khuvuriwa.

5. (a) Hi rihi goza ro sungula leswaku u fanelekela ku khuvuriwa? (b) Ha yini minhlangano ya Vukreste yi ri ya nkoka?

⁵ Ana se u sungurile ku teka goza ro sungula. Njhani? Hi ku nghenisa vutivi bya Yehovha Xikwembu na Yesu Kreste, kumbexana hi ku dyondzeriwa Bibele nkarhi na nkarhi. (Yohane 17:3) Kambe a swi heleli eku dyondzeni ntsena. Vakreste va fanele va “tala vutivi lebyi kongomeke bya ku rhandza ka [Xikwembu].” (Vakolosa 1:9) Lexi pfunaka swinene emhakeni leyi i ku va kona minkarhi hinkwayo eminhlanganweni ya vandlha ya Timbhoni ta Yehovha. I swa nkoka ku va kona eminhlanganweni yoleyo. (Vaheveru 10:24, 25) Ku va kona minkarhi hinkwayo eminhlanganweni swi ta ku pfuna leswaku u engetela vutivi bya wena hi Xikwembu.

6. U fanele u va ni vutivi bya tanihi kwihi bya Bibele leswaku u kota ku khuvuriwa?

⁶ A swi kali swi lava leswaku u tiva Bibele hinkwayo leswaku u fanelekela ku khuvuriwa. Ndhuna ya le hubyeni ya le Etiyopiya a yi ri ni vutivi byo karhi, kambe a yi lava ku pfuniwa leswaku yi twisisa swiyenge swo karhi swa Matsalwa. (Mintirho 8:30, 31) Swi tano ni le ka wena, ka ha ri ni swo tala leswi u faneleke u swi dyondza. Entiyisweni, u ta tshama u ri karhi u dyondza swo karhi hi Xikwembu. (Eklesiasta 3:11) Hambiswiritano, loko u nga si khuvuriwa, u fanele ku dyondza u tlhela u amukela tidyondzo ta masungulo ta Bibele. (Vaheveru 5:12) Tidyondzo toleto ti katsa ntiyiso hi xiyimo xa vafi ni nkoka wa vito ra Xikwembu ni Mfumo wa xona.

7. Xana ku dyondza Bibele ku fanele ku va ni vuyelo byihi eka wena?

⁷ Kambe, a swi ringananga ku va ni vutivi ntsena, hikuva “handle ka ripfumelo a swi koteki ku xi tsakisa kahle [Xikwembu].” (Vaheveru 11:6) Bibele yi hi byela leswaku loko vanhu van’wana emutini wa khale wa Korinto, va twa rungula leri a ri chumayeriwa hi Vakreste, va ‘khorwile kutani va khuvuriwa.’ (Mintirho 18:8) Hilaha ku fanaka, dyondzo ya Bibele yi fanele yi endla leswaku u va ni ripfumelo leri sekeriweke eRitweni ra Xikwembu leri huhuteriweke. Dyondzo ya Bibele yi fanele yi ku pfuna leswaku u va ni ripfumelo eka switshembiso swa Xikwembu ni le  ka matimba lama ponisaka ya xitlhavelo xa Yesu.—Yoxuwa 23:14; Mintirho 4:12; 2 Timotiya 3:16, 17.

8. I yini lexi nga ta ku susumeta leswaku u byela van’wana leswi u swi dyondzeke?

⁸ Loko ripfumelo ra wena ri ya ri kula embilwini ya wena, swi ta ku tikela ku miyela u nga swi byeli van’wana leswi u swi dyondzeke. (Yeremiya 20:9) U ta boheka ku byela van’wana hi Xikwembu ni hi swikongomelo swa xona.—2 Vakorinto 4:13.

9, 10. (a) I vamani lava u nga va byelaka leswi u swi dyondzeke eBibeleni? (b) Xana u fanele u endla yini loko u lava ku huma nsimu swin’we ni Timbhoni ta Yehovha?

⁹ U nga sungula ku byela van’wana leswi u swi dyondzeke eBibeleni hi ku vulavula ni maxaka, vanghana, vaakelani ni vatirhi-kuloni hi vutlhari. Hi ku famba ka nkarhi u ta navela ku chumayela ku fana ni Timbhoni ta Yehovha. Loko se u navela ku endla tano, byela Mbhoni leyi dyondzaka na wena Bibele. Loko swi vonaka onge wa faneleka ku chumayela ni vandlha, ku ta endliwa malunghiselelo ya leswaku wena ni loyi a ku dyondzisaka Bibele, mi hlangana ni vakulu vambirhi va vandlha.

¹⁰ Leswi swi ta ku pfuna leswaku u tolovelana ni vakulu van’wana lava nga Vakreste, lava risaka ntlhambi wa Xikwembu. (Mintirho 20:28; 1 Petro 5:2, 3) Loko vakulu volavo va vona leswaku wa swi twisisa ni ku swi pfumela leswi Bibele yi swi dyondzisaka, naswona u hanya hi ku pfumelelana ni misinya ya milawu ya Xikwembu, nileswaku hakunene u lava ku va Mbhoni ya Yehovha, va ta ku byela leswaku wa faneleka ku huma nsimu swin’we ni vandlha tanihi muhuweleri la nga khuvuriwangiki wa mahungu lamanene.

11. Hi swihi swilo leswi van’wana va faneleke va swi fularhela va nga si fanelekela ku huma nsimu swin’we ni vandlha?

¹¹ Vakulu lava ku kambelaka va nga ha xiya leswaku ku ni swilo leswi wa ha faneleke u swi lunghisa emahanyelweni ya wena leswaku u ta fanelekela ku huma nsimu swin’we ni vandlha. Ku nga ha va ku ri ku tshika mikhuva leyi a wu yi endla exihundleni. Hikwalaho, leswaku u faneleka ku va muhuweleri la nga  khuvuriwangiki, u fanele ku va se u tshike ku endla swidyoho leswikulu, swo kota ku tikhoma ko biha hi tlhelo ra rimbewu, vudakwa ni ku tirhisa swidzidzirisi.—1 Vakorinto 6:9, 10; Vagalatiya 5:19-21.

12. Ha yini ku hundzuka ku ri mhaka ya nkoka?

¹² Ku ni magoza man’wana lawa u faneleke u ma teka u nga si fanelekela ku khuvuriwa. Muapostola Petro u te: “Hundzukani mi hundzuluka leswaku ku hlanguriwa swidyoho swa n’wina.” (Mintirho 3:19) Ku hundzuka swi vula ku tisola hikwalaho ka nchumu wo karhi lowu u wu endleke. Swi fanerile leswaku munhu a hundzuka loko a tshame a hanya hi ndlela yo biha, kambe i swa nkoka ku hundzuka hambiloko munhu a hanye hi ndlela leyi a yi vonaka yi ri yinene. Ha yini? Hikuva hinkwerhu hi vadyohi kutani hi lava leswaku Xikwembu xi hi rivalela. (Varhoma 3:23; 5:12) Loko u nga si sungula ku dyondza Bibele, a wu nga swi tivi leswaku ku rhandza ka Xikwembu i yini. Kutani a swi nga ta koteka leswaku u endla ku rhandza ka xona hilaha ku heleleke! Hi yona mhaka leyi swi nga swa nkoka leswaku u hundzuka.

13. Swi vula yini ku hundzuluka?

¹³ Ku hundzuka ku fanele ku landzeriwa hi ku “hundzuluka.” U fanele u endla swin’wana endzhaku ka loko u tisorile. U fanele u fularhela mahanyelo ya wena ya khale kutani u tiyimisela hi mbilu hinkwayo ku hambeta u endla leswinene. Ku hundzuka ni ku hundzuluka i magoza lawa u faneleke u ma teka u nga si khuvuriwa.

14. Hi rihi goza ra nkoka leri u faneleke u ri teka u nga si khuvuriwa?

¹⁴ Ku ni goza rin’wana ra nkoka leri u faneleke u ri teka u nga si khuvuriwa. U fanele u tinyiketela eka Yehovha Xikwembu.

15, 16. Swi vula yini ku tinyiketela eka Xikwembu, naswona i yini lexi susumetelaka munhu leswaku a endla tano?

¹⁵ Loko u tinyiketela hi xikhongelo eka Yehovha Xikwembu hi mbilu hinkwayo, u tshembisa leswaku u ta tirhela yena ntsena  hilaha ku nga heriki. (Deteronoma 6:15) Kambe, ha yini munhu a fanele a navela ku tirhela Xikwembu? A hi endle xikombiso hi jaha leri gangisaka ntombhi. Loko ri tshama ri ri karhi ri yi vona ni ku vona mahanyelo ya yona lamanene, ri ya ri yi rhandza hi mbilu hinkwayo. Hi ku famba ka nkarhi ri ta kombela ku cata na yona. I ntiyiso leswaku loko ri cata na yona, ri ta byarha vutihlamuleri lebyi engetelekeke. Kambe rirhandzu ri ta endla leswaku jaha leri swi ri olovela ku teka goza rero ra nkoka.

¹⁶ Loko u sungula ku tiva ni ku rhandza Yehovha, u susumeteleka ku n’wi tirhela hi mbilu hinkwayo, ni ku gandzela yena ntsena. Un’wana ni un’wana la lavaka ku landzela N’wana wa Xikwembu, Yesu Kreste, u fanele a ‘titshika.’ (Marka 8:34) Hi titshika hi ku tiyiseka leswaku ku navela ka hina ni tipakani ta hina a swi hi siveli ku yingisa Xikwembu hi mbilu hinkwayo. Leswi vulaka leswaku u fanele u rhanga hi ku tiyimisela ku endla ku rhandza ka Yehovha Xikwembu evuton’wini bya wena u nga si khuvuriwa.—1 Petro 4:2.

17. Ha yini van’wana va chava ku tinyiketela eka Xikwembu?

¹⁷ Van’wana va chava ku teka goza ro tinyiketela eka Yehovha hileswi va vonaka onge i ku teka goza lerikulu. Va chava leswaku va ta va ni vutihlamuleri lebyikulu eka Xikwembu loko se va ri Vakreste lava tinyiketeleke. Hikwalaho ko chava leswaku va nga ha endla swidyoho ivi va khomisa Yehovha tingana, va vona swi antswa leswaku va tshama va nga tinyiketelanga eka yena.

18. I yini lexi nga ku susumetaka leswaku u tinyiketela eka Yehovha?

¹⁸ Loko u ri karhi u dyondza ku rhandza Yehovha, u ta susumeteleka ku tinyiketela eka yena ni ku endla hinkwaswo leswi u nga swi kotaka leswaku u tshama u tinyiketerile. (Eklesiasta 5:4) Swi le rivaleni leswaku loko se u tinyiketerile, u ta lava ku “famba hi mukhuva lowu fanelaka eka Yehovha leswaku [u] n’wi tsakisa hi ku helela.” (Vakolosa 1:10) A swi nge ku tikeli nikatsongo ku endla ku rhandza ka Xikwembu hikuva wa xi rhandza. A swi kanakanisi leswaku u ta pfumelelana ni muapostola  Yohane, la tsaleke a ku: “Ku rhandza Xikwembu, hi kona ku hlayisa swileriso swa xona; kasi loko swi ri swileriso swa xona a swi tiki.”—1 Yohane 5:3.

19. Ha yini u nga fanelanga u chava ku tinyiketela eka Xikwembu?

¹⁹ A swi kali swi lava leswaku u va la hetisekeke leswaku u ta tinyiketela eka Xikwembu. Yehovha u tiva ku tsana ka wena naswona a nge pfuki a langutele leswaku u endla leswi u nga kotiki ku swi endla. (Pisalema 103:14) Wa swi lava leswaku u tinyiketela eka yena kutani u ta ku pfuna a tlhela a ku seketela. (Esaya 41:10) Tiyiseka leswaku loko u tshembe Yehovha hi mbilu ya wena hinkwayo, u ta “lulamisa tindlela ta wena.”—Swivuriso 3:5, 6.

20. Ha yini ku tinyiketela eka Yehovha ku nga fanelanga ku va mhaka ya le xihundleni ntsena?

²⁰ Swilo leswi ha ha ku bulaka ha swona, loko wo swi dyela marhambu ya nhloko, swi ta ku pfuna leswaku u tinyiketela eka Yehovha hi xikhongelo. Un’wana ni un’wana la rhandzaka Xikwembu hi mbilu hinkwayo, u fanele a tlhela a “vula erivaleni hi nomu wa yena leswaku a ponisiwa.” (Varhoma 10:10) Xana u nga swi endlisa ku yini sweswo?

21, 22. U nga ri kombisa njhani ripfumelo ra wena “erivaleni”?

 ²¹ Byela muhlanganisi wa huvo ya vakulu evandlheni ra ka n’wina leswaku u lava ku khuvuriwa. U ta hlela leswaku vakulu van’wana va ku vutisa swivutiso leswi katsaka tidyondzo ta masungulo ta Bibele. Loko vakulu volavo va swi vona leswaku wa faneleka, va ta ku byela leswaku u lunghekela ku khuvuriwa enhlengeletanweni leyi landzelaka. * Hi ntolovelo ku va ni nkulumo etinhlengeletanweni to tano, leyi hlamuselaka leswi ku khuvuriwa swi vulaka swona. Endzhaku ka sweswo, xivulavuri xi ta rhamba hinkwavo lava yaka eku khuvuriweni leswaku va hlamula swivutiso swimbirhi swo olova, leswi kombisaka leswaku va ri “vula erivaleni” ripfumelo ra vona.

²² Nkhuvulo hi wona wu swi vekaka erivaleni leswaku munhu u tinyiketerile eka Xikwembu naswona se i Mbhoni ya Yehovha. Lava yaka eku khuvuriweni va nyuperisiwa ematini leswaku va kombisa mani na mani leswaku va tinyiketerile eka Yehovha.

23. Xana swi vula yini ku khuvuriwa “hi vito ra Tatana ni ra N’wana ni ra moya lowo kwetsima”?

²³ Yesu u vule leswaku vadyondzisiwa va yena va ta khuvuriwa “hi vito ra Tatana ni ra N’wana ni ra moya lowo kwetsima.” (Matewu 28:19) Leswi vulaka leswaku munhu la khuvuriwaka u tiva xikhundlha xa Yehovha Xikwembu ni xa Yesu Kreste. (Pisalema 83:18; Matewu 28:18) Nakambe wa swi tiva leswaku i yini moya wo kwetsima kumbe matimba lama tirhaka ya Xikwembu nileswaku swi tirha yini.—Vagalatiya 5:22, 23; 2 Petro 1:21.

24, 25. (a) Xana ku khuvuriwa swi fanekisela yini? (b) Hi swihi swivutiso leswi faneleke swi hlamuriwa?

²⁴ Hambiswiritano, ku khuvuriwa a hi ku petiwa ntsena ematini. Ku yimela nchumu wo karhi wa nkoka swinene. Ku  nyuperisiwa ematini swi fanekisela ku fa emahanyelweni ya wena ya khale. Ku humesiwa ematini swi kombisa leswaku se u hanyela ku endla ku rhandza ka Xikwembu. Nakambe, tsundzuka leswaku u tinyiketele eka Yehovha Xikwembu hi ku kongoma, ku nga ri eka ntirho wo karhi kumbe ndlela yo karhi, vanhu vo karhi kumbe nhlengeletano yo karhi. Ku tinyiketela ni ku khuvuriwa ka wena i masungulo ya vuxaka lebyikulu ni Xikwembu—ku nga vuxaka bya xiviri eka wena na xona.—Pisalema 25:14.

²⁵ Loko u khuvuriwa a swi vuli leswaku u ta ponisiwa. Muapostola Pawulo u tsale a ku: “Hambetani mi tirhela ku ponisiwa ka n’wina hi ku chava ni ku rhurhumela.” (Vafilipiya 2:12) Ku khuvuriwa ko va masungulo ntsena. Hikwalaho, xivutiso hi leswaku, U nga endlisa ku yini leswaku u tshama u ri karhi u rhandza Xikwembu? Ndzima ya hina yo hetelela yi ta hlamula xivutiso lexi.