Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

Esura ey’Erikumi na Mwenda

Muyibike Omwa Lhwanzo Lhwa Nyamuhanga

Muyibike Omwa Lhwanzo Lhwa Nyamuhanga
  • Erianza Nyamuhanga kikamanyisaya ki?

  • Thwanga yibika thuthi omwa lhwanzo lhwa Nyamuhanga?

  • Yehova akendi syahemba athi abo abakayibika omwa lhwanzo lhwiwe?

Wuna mwendi kolha Yehova mwa busayiro bwawu omwa buthuku buno obw’erihimba ly’embulha nene?

1, 2. Obusayiro obuwene thwanga bubana hayi munabwire?

THATHERA ekisasani iwune mughenda omwa nzira neryo embulha nene iyahimba. Ekyanya ikyabya mwa mwirima. Ehirabyo ihyatsuka eripalya, obuthuku ibwa pura, neryo ekibulha kinene ikyawa. Iwa nguha lhuba-lhuba, erirondekania obusayiro. Okwa nzira kw’aho, iwalhangira obuwamu. Ni buwamu obuwene, obughumire, kandi obukatsemesaya. Ka wanga tsemera obuwamu obuwene obwo!

2 Thuli omwa buthuku bw’erihimba ly’embulha nene. Emibere y’ekihugho yikayongera eribya mibi kutsibu. Aliriryo hane obuwamu obuwene, obusayiro obwanga thutheya okw’akabi akathehwa. Ni bwahi? Yitheghereraya ekye Biblia yikakangiriraya: “Ngendi syabwira Yehova nyithi: ‘Wuli busayiro bwaghe n’omuhanganiri waghe, Nyamuhanga waghe, oyo ngendi yikethera.’ ”​—Esyonyimbo 91:2, NW.

3. Thwanga kolha thuthi Yehova mwa busayiro bwethu?

3 Thalengekania! Yehova, Omuhangiki n’Omuthabali w’ebihangikwa byosi, anganabya busayiro bwethu obukathutheghaya. Angana thutheya, kundi awithe akaghalha akalengire ak’omundu wosi-wosi kutse ekindu kyosi-kyosi ekyanga thuhuthalya. N’omwa thwanga huthalibwa, Yehova angana ghunzaho obubi bwosi obukalhwiririramu. Thwanga kolha thuthi Yehova mwa busayiro bwethu? Thutholere ithwa muyikethera. Eryongera okw’ekyo, Ekinywe kya Nyamuhanga kikathubwira kithi: ‘Muyibike omwa lhwanzo lhwa Nyamuhanga.’ (Yuda 21) Inga, thutholere ithwa yibika omwa lhwanzo lhwa Nyamuhanga, eriwathya olhwanzo na Thatha wethu ow’elhubulha. Neryo thwangana yikethera ngokwa ni busayiro bwethu. Aliriryo thwanga wathya olhwanzo olhu lhwa thuthi?

MINYA N’ERISIMA OLHWANZO LHWA NYAMUHANGA

4, 5. Esyonzira esya Yehova abiri thukanganirya mw’olhwanzo ni syahi?

4 Ithwe eriyibika omwa lhwanzo lhwa Nyamuhanga, thutholere ithwaminya ngoku Yehova abirithukangania olhwanzo lhwiwe. Thalengekania okwa bighuma by’okwa syangangirirya sye Biblia esya wamabiri igha erilhabira omwa kitabu kino. Ng’Omuhangiki, Yehova abirithuha ekihugho ng’obwikalho bwethu obukatsemesaya. Abiri kyusulya mw’ebyalya n’amaghetse mangi, obughuda bw’ekithaka, ebisoro ebikatsemesaya, n’ebitsweka ebyuwene. Ng’Omusakangisya we Biblia, Nyamuhanga abiri thubisulira erina n’emibere yiwe. Eryongera okw’ekyo, Ekinywe kiwe kikabisulha kithi mwathuma Mughalha wiwe omwanze y’okwa kihugho, erilekerera Yesu aghalhawe n’erithuholera. (Yoane 3:16) N’ekihembo ekyo kikamanyisaya ki okw’ithwe? Kikathuha amaha busana n’omughulhu mubuyanga owakayasa.

5 Kandi amaha ethu busana n’omughulhu owakayasa asighikire okwa kindi kindu ekya Nyamuhanga abirikolha. Yehova abiri hiraho obuthabali bw’elhubulha, Obwami bw’Ekimasiya. Bukisiya ibwa ghunzaho eriaghalhwa lyosi kandi bukendi syakolha ekihugho mwa paradiso. Nawu thalengekania! Thwangan’ikalhamo omwa buholho n’omwa butseme kera na kera. (Esyonyimbo 37:29) Ebyo bikine aho, Nyamuhanga abirithuha obusondoli ngoku thwangabyaho lino omwa nzira eyuwene. Kandi abirithuha ekihembo ky’erisaba, neryo thwangana kania nayu ahosi-hosi ahathuli n’okwa ndambi eyosi-yosi. Esi sy’esyonzira nge okwa syonzira esya Yehova abirikanganirya mw’olhwanzo busana n’abandu abosi kandi busana nawu ng’omundu.

6. Wanga sima wuthi olhwanzo olhwa Yehova abirikukangania?

6 Ekibulyo eky’omubongo ekya wutholere iwa lengekaniako ky’eki: Ngendi sima olhwanzo lhwa Yehova lhw’indi? Abangi bangana bugha bathi, “Inga, nayi nga tholere erianza Yehova.” Kwa wukayowa wuthya? Yesu mwabugha athi eki ky’ekihano kikulhu okwa byosi: ‘Wanze Omukama Nyamuhanga wawu n’omuthima wosi, n’engebe yawu yosi n’obulengekania bwawu bwosi.’ (Matayo 22:37) Ahathe erithika-thika wuwithe nzumwa nyingi esyangaleka iwanza Nyamuhanga Yehova. Aliriryo eriyowa wuthi wuwithe olhwanzo ng’olhu, kikanaghunza eribugha wuthi wanzire Yehova n’omuthima, engebe, n’obulengekania bwawu bwosi?

7. Erikwama kya yowa wuthi wanzire Nyamuhanga kikana ghunza? Soborera.

7 Ngoku kikanibweko omwa Biblia, erianza Nyamuhanga kilhabire okw’ikwama kya yowa wuthi wumwanzire. Erithwalira haghuma, n’omwakine indi eriyowa wuthi wanzire Yehova ni kikulhu, eriyowa eryo ya nzuko y’olhwanzo olhw’ekwenene busana nayu. Embutho y’ekighuma ya yikaleka omuthi inyalhasa erihika okw’ihethya ebighuma. Aliriryo, wamabya wanzire ekighuma, wangana tsema omundu alyakwama kya kuha embutho ey’ekighuma ekyo? Eyihi nahake! Kuthya, eriyowa iwanzire Nyamuhanga Yehova ni tsuka butsuke. E Biblia yikakangiriraya yithya: “Erianza Nyamuhanga ni kwama ebihano biwe, kandi ebihano biwe sibikalire.” (1 Yoane 5:3) Omwa kwenene, erianza Nyamuhanga litholere irya hethya ebighuma bibuya. Litholere irya kanganibwa omwa mikolere.​—Matayo 7:16-20.

8, 9. Thwanga kangania thuthi olhwanzo lhwethu n’erisima Nyamuhanga?

8 Thukakanganaya Nyamuhanga y’olhwanzo lhwethu omughulhu thukakenga ebihano biwe n’erikolesya emisingi yiwe. Sikikalire erikolha wuthya. Omw’omwanya w’eribya muheke, emighambo ya Yehova yikolirwe erithuwathikya eribya omwa ngebe eyuwene, eyikatsemesaya n’erihumulikania. (Isaya 48:17, 18) Omw’ikwama-kwamania obusondoli bwa Yehova, thukakanganaya thuthi thukasima kutsibu ebya Thatha wethu w’elhubulha abirithukolera. Eky’obulighe, abake kutsibu omwa kihugho ekya munabwire b’abakakanganaya erisima ng’eryo. Sithwanzire eribya abathe sima, ng’abandi bandu ababyaho omughulhu Yesu abya okwa kihugho. Yesu mwalhamya abahagha ikumi, aliriryo omughuma musa yuwabya asubwire erisyamusima. (Luka 17:12-17) Omwa kwenene thwanga nzire eribya ng’oyuwasima, butsira omwenda owatha sima!

9 Ibbwa kwesi, ebihano bya Yehova ebya thutholere erikenga ni byahi? Thwabiri kania ebingi okw’ibyo omwa kitabu kino, aliriryo thuyibukaye ebike okw’ibyo. Erikenga ebihano bya Nyamuhanga kikendi thuwathikaya eriyibika omwa lhwanzo lhwiwe.

ONGERA ERIYITHUNDA HAKUHI NA YEHOVA

10. Soborera ekikaleka ikyabya kya mubongo erilholha embere eribana eriminya erihambire oku Nyamuhanga Yehova.

10 Erigha oku Yehova ni kiika eky’omubongo omwi yithunda hakuhi nayu. Ni kindu ekitholere erilholha embere. Wamabya iwulhwe eyihya omw’ithumbi eriri mw’ekihuhiriro kinene iwune mwotha omuliro, wangana leka omuliro inyalima n’eritsibika? Eyihi. Iwukendibya iwune mwongera mw’esyangwe nuku omuliro abye inyane mwaka mya-mya-mya. Engebe yawu yangana seghemera okw’ibya iwune muthunda omuliro! Ng’esyangwe kwa sikakaya omuliro, “eriminya lya Nyamuhanga” likaleka olhwanzo lhwethu busana na Yehova ilhwa ghuma.​—Emisyo 2:1-5.

Ng’omuliro, olhwanzo lhwawu busana na Yehova lhukayithagha esyongwe nuku lhubye ilhune mwaka

11. Erikangirirya lya Yesu mulyahamba lithi okw’abigha biwe?

11 Yesu abya anzire abigha biwe ibakanyirirya olhwanzo lhwabu busana na Yehova n’Ekinywe Kiwe ky’obughuli eky’ekwenene. Yesu abere abirilhubuka, mwakangirirya ababiri okw’abigha biwe amaminyereri malebe owali omw’Amasako w’Ekihebrania awa mubererera ko. Ekyabya kyalhwiremu niki? Enyuma waho mubabugha bathi: ‘Emithima yethu muyithethahuhana omwisi wethu akakania nethu omwa nzira, n’omughulhu alyathukaniraya Amasako kwehi?’​—Luka 24:32.

12, 13. (a) Omw’abandu abasingire obungi abaliho munabwire, ekya biribya okwi anza Nyamuhanga ne Biblia niki? (b) Thwanga theya thuthi olhwanzo lhwethu erithendi holhoka?

12 Omughulhu watsuka erigha ebye Biblia yikakangiriraya kwenene, mwa wanalhangira ngoku omuthima wawu mwabya mw’etseme, omuhwa, n’olhwanzo lhunene busana na Nyamuhanga? Ahathe erithika-thika kwa wabya wayowire wuthya. Abangi kwa banabiriyowa bathya. Ekikalire lino, ly’eribya iwune n’olhwanzo lhunene olhwo n’erilhukulha-kulhania. Sithwanzire erikwama emibere y’ekihugho ekya munabwire. Yesu mwalhaghulha athi: ‘Olhwanzo lhw’abangi lhwasyaholhoka.’ (Matayo 24:12) Wanga theya wuthi olhwanzo lhwawu busana na Yehova n’Ekinywe ky’ekwenene okw’ithendi holhoka?

13 Lholha embere eriminya Nyamuhanga Yehova na Yesu Kristo. (Yoane 17:3) Ghaniraya, kutse lengekanaya buuli okwa ebya wuk’igha omwa Kinywe kya Nyamuhanga, iwune muyibulya: ‘Eki kikanyikangiriraya ki oku Nyamuhanga Yehova? Kikanyiha eyindi nzumwa yahi eyangaleka ina mwanza n’omuthima, n’obulengekania, n’engebe yaghe yosi?’ (1 Timoteo 4:15) Erighanirya ng’eri likaleka olhwanzo lhwawu busana na Yehova ilhw’ongera kutsibu.

14. Erisaba lyanga thuwathikya lithi eritheya olhwanzo lhwethu busana na Yehova erilholha embere?

14 Eyindi nzira eyikaleka olhwanzo lhwawu busana na Yehova ilhw’ongera ly’erisaba mughulhu wosi. (1 Abanya Tesalonika 5:17) Omwa Sura 17 ey’ekitabu kino, muthw’igha thuthi omusabe ni kihembo eky’obughuli erilhua eyiri Nyamuhanga. Ngokwa enkolangana y’abandu yikongera omw’ikanirania ndeke mughulhu wosi, kuthya enkolangana yethu na Yehova yikabya iyina huha-huhene kandi iyine mulholha embere omughulhu thukamusaba buthumbya. Ni kikulhu emisabe yethu erithendibya kinya ngakara​—erikwama kya subirira omwa binywe bighumerere ebithe lhua omwa muthima kandi ebithe mwa nzumwa. Thutholere ithwa kanirya Yehova ngokwa omwana anga kanirya thatha wiwe omwanze. Omwa kwenene, thukanza ithwa kania ithuna yisikirye, aliriryo ithwa kania ebyosi, omwa kwenene, kandi ebikalhua omwa muthima. (Esyonyimbo 62:8) Inga, eriyeghesya e Biblia n’erisaba ebikalhua omwa muthima ni bindu bikulhu omw’iramya lyethu, kandi bikathuwathikaya eriyibika omwa lhwanzo lhwa Nyamuhanga.

BANA ETSEME OMW’IRAMYA LYAWU

15, 16. Ekyangaleka ithwalhangira ndeke omubiiri w’erithulhughania Obwami ng’olhusunzo n’obutheke niki?

15 Eriyeghesya e Biblia n’erisaba ni bikorwa by’eriramya ebya thwangana kolha omwa bubiso-biso. Aliriryo, lino, thulebaye ekihambire okw’iramya erya thukakolha kinyamwisi: eribwira abandi b’esyanyikirirya syethu. Wanabiri tsuka erighabana ekwenene ye Biblia n’abandi? Byamabya ikwa biri bithya, wabiribana olhusunzo olhuwene kutsibu. (Luka 1:74) Omughulhu thukaghabana n’abandi ekwenene iya thwamabiri igha eyihambire oku Nyamuhanga Yehova, thukabya ithuka berereraya omubiiri w’omubongo kutsibu owahebirwe Abakrisitayo abosi ab’ekwenene​—ow’erithulhughania engulhu yuwene y’Obwami bwa Nyamuhanga.​—Matayo 24:14; 28:19, 20.

16 Omukwenda Paulo mwalhangira omubiiri wiwe ng’ow’obughuli, akahulha gho mwa butheke. (2 Abanya Korinto 4:7) Eribwira abandu oku Nyamuhanga Yehova n’ebighendererwa biwe w’omubiiri mubuya owa wangakolha. W’omubiiri owa thukakolera Omukama mubuya, kandi akaletha endundi eyuwene kutsibu kwilhaba eya thwangabana omwa wundi mubiiri. Omwi sangira omwa mubiiri oyu, wukawathikaya abandu b’omuthima mwolho eriyithunda hakuhi na Thatha wethu w’elhubulha n’eritsuka erilendera omwa nzira eyikakolhaya okwa ngebe y’erithoka! Ni wundi mubiiri wahi owanga tsemesya kutsibu ng’oyu? Eryongera okw’ekyo, erithulhughania ebihambire oku Yehova n’Ekinywe kiwe bikongera erikirirya lyawu n’erikamathya olhwanzo lhwawu busana nayu. Kandi Yehova akasima kutsibu akaghalha kawu. (Abaebrania 6:10) Erisurusutha omwa mubiiri ng’oyu kikathuwathikaya eriyibika omwa lhwanzo lhwa Nyamuhanga.​—1 Abanya Korinto 15:58.

17. Busana naki omubiiri w’Ekikrisitayo ow’erithulhughania ni wa lhuba-lhuba munabwire?

17 Ni kikulhu eryibuka thuthi omubiiri w’erithulhughania Obwami ni wa lhuba-lhuba. E Biblia yikabugha yithi: ‘Wuthule engulhu yuwene, kandi wuhathikane erithulhayo okwa mighulhu yosi.’ (2 Timoteo 4:2) Busana naki erikolha eki ni kya lhuba-lhuba munabwire? Ekinywe kya Nyamuhanga kikathubwira kithi: “Ekiro kinene ky’Omwami Mukul[h]u kiri hakuhi, kiri hakuhi kandi kikasa lhuba.” (Zefania 1:14) Inga, obuthuku bwa Yehova obw’erithoghothya emighulhu mibi eno bune mwasa lhuba-lhuba. Abandu bakayithagha erikungwa! Batholere ibaminya indi buno bw’obuthuku obw’erisombolha Yehova ng’Omuthabali wabu. Enduli ‘siyendi malha.’​—Habakuki 2:3.

18. Busana naki thutholere ithwaramya Yehova kinyamwisi haghuma n’Abakrisitayo ab’ekwenene?

18 Yehova akanza thumuramaye kinyamwisi haghuma n’Abakrisitayo ab’ekwenene. Kyakikaleka Ekinywe kiwe ikya bugha kithi: ‘Thughaniraye ngokwa thwangibukania okwa lhwanzo n’emibiiri yuwene. Si thuleke erihindana lyethu haghuma, ng’emibere y’abandi bandu, nikwa thusikanaye. Kandi thuyitsinge omw’ebyo, omughulhu thukalhangira ekiro ky’Omukama kikahika hakuhi.’ (Abaebrania 10:24, 25) Omughulhu thukahindana haghuma n’abikirirya balikyethu okwa mihindano y’Ekikrisitayo, thuwithe omughisa w’embaghane eripipa n’eriramya Nyamuhanga wethu omwanze. Kandi thukahimbangana n’erisikania emithima.

19. Thwanga wathya thuthi olhwanzo omwa kithunga ky’Ekikrisitayo?

19 Omughulhu thukabya haghuma n’abandi baramya ba Yehova, thukawathaya olhwanzo n’obunywani omwa kithunga. Ni kibuya ithwe erirondekania ebibuya omw’abandi, nga Yehova kw’akarondekanaya ebibuya omw’ithwe. Si wulengekaniraye omw’abaramya balikyawu mw’erihikerera. Wibuke indi ithwe abosi thuli okwa lhulengo muthina-muthina olhw’erikulha-kulhania obunyakirimu kandi indi obuli mundu akasobaya. (Abanya Kolisai 3:13) Rondekanaya eribya n’obunywani bw’ahakuhi n’abo abanzire Yehova ya kutsibu, neryo wukendi lhangira iwune mukulha-kulhana bunyakirimu. Inga, eriramya Yehova haghuma n’abaghalha benyu n’abali benyu ab’obunyakirimu kikendi kuwathikya eriyibika omwa lhwanzo lhwa Nyamuhanga. Yehova akahemba athi abo abakamuramaya buthaleghulha neryo ibayibika omwa lhwanzo lhwiwe?

KOLHA N’AKAGHALHA ERIBANA “ENGEBE EYIRI NGEBE KUNDU”

20, 21. “Engebe eyiri ngebe kundu” ni yahi, kandi busana naki aya ni maha awuwene kutsibu?

20 Yehova akahemba abaghombe biwe abathaleghulha b’engebe, aliriryo engebe eyisosire yithi? Kwenene, wuneho lino? Abangi okw’ithwe bangana bugha bathi eky’erisubirya kilhangirikire ndeke-ndeke. Erithwalira haghuma, thune muhumulha, thune mulya, n’erinywa. Ahathe erithika-thika thuneho. Kandi omwa buthuku bwethu bw’eritsema, thwangana bugha thuthi, “Kwenene ibbwa engebe y’eno!” Aliriryo, e Biblia yikakanganaya yithi omwi yitheghererya ndeke-ndeke, kwenene sihali mundu n’omughuma oyuliho munabwire.

Yehova anzire iwabana “engebe eyiri ngebe kundu.” Wune mwendi banayo?

21 Ekinywe kya Nyamuhanga kikathubwira kithi ‘thubane engebe eyiri ngebe kundu.’ (1 Timoteo 6:19) Ebinywe ebyo bikakanganaya bithi “engebe eyiri ngebe kundu” ky’ekindu ekya thulindirire eribana omwa mughulhu owakayasa. Inga, omughulhu thwasya hikerera, thwasyabyaho kundu ngokwa kitholere, kusangwa thukendi syabyaho ngoku Nyamuhanga abya theghekire ithwabyaho erimbere. Omughulhu thwa syabyaho okwa kihugho paradiso omw’amaghalha awuwene, obuholho, n’etseme omwa buswire, mwa thukendi syabya imwa thwamabana “engebe y’erikot[h]a”​—engebe kundu. (1 Timoteo 6:12) Aya si maha awuwene kutsibu?

22. Wangabana wuthi “engebe eyiri ngebe kundu”?

22 Thwanga ‘bana engebe eyiri ngebe kundu’ ya thuthi? Omwa sura iya n’eyo, Paulo mwabwira Abakrisitayo athi “bakole ebibuya” ‘n’eribya batheke omwa mikolere eyuwene.’ (1 Timoteo 6:18) Neryo kwesi, ebingi bikasighikira ngoku thukakolesaya ekwenene eya thwamabiri igha omwa Biblia. Aliriryo, mbwino Paulo amanyisaya athi thukabana “engebe eyiri ngebe kundu” omw’ikolha emibiiri mibuya? Eyihi, kundi amaha aw’eriswekerya ng’aya akasighikira okw’ibana ‘olhukogho’ erilhua eyiri Nyamuhanga. (Abanya Roma 5:15) Aliriryo, Yehova akatsema erihemba abo abakamukolera buthaleghulha. Anzire iwabya omwa “engebe eyiri ngebe kundu.” Engebe y’erikotha ng’eyo ey’obuholho n’etseme yirindirire abo abakayibika omwa lhwanzo lhwa Nyamuhanga.

23. Busana naki ni kikulhu eriyibika omwa lhwanzo lhwa Nyamuhanga?

23 Obuli mughuma okw’ithwe atholere inya yibulya, ‘Ngane muramya Nyamuhanga omwa nzira eyabiri hiraho omwa Biblia?’ Thwamalhangira thuthi, buli kiro, erisubirya lyethu ni ee, kwesi ithune okwa nzira eyihikire. Thwangana yikethera thuthi Yehova ni busayiro bwethu. Akendi theya ndeke abandu biwe abathaleghulha omwa biro by’omulyambo eby’enyuma-nyuma eby’emighulhu mibi eno. Kandi Yehova akendi thulhamya erihika omwa kihugho kihya-kihya ekyuwene ekiri hakuhi lino. Thukendi syatsema bungahi eribyaho omwa buthuku obwo! Kandi thukendi syatsema bungahi erilhangira indi muthwathwamu ndeke omwa biro by’enyuma-nyuma ebi! Lino wamathwamu wuthya, iwukendi syabana “engebe eyiri ngebe kundu,” engebe ngoku Yehova Nyamuhanga athegheka eribya, erihika kera na kera!