KALATE Zambe été, bia lañe Besam 83:18 na: “Nde te b’ aye yeme na, wo étam, nyô jôé dé e ne Yéhôva, ô ne Nyô a Dañe Bôte Bese Yôp a jôô si se.” Minkôñelane ya Kalate Zambe miziñ mi akôñelane fe éfuse te avale da da. Ve, abui avok é nji bi éyôlé Yéhôva, a be nga tyendé je a biyôlé mese’esa ane “Tate” nge “Zambe”. Jé ja yiane tabe éfuse te? Ye éyôlé mese’esa, ye éyôlé Yéhôva?

Éfuse te ja kobô ajô éyôlé. Nkobô Hébreu ya ôteñ, wu beta ngape ya Kalate Zambe a nga tiliban, éyôlé Zambe ja yené vôm ate. Nne ba tili je ana יהוה (YHWH) nkobô Hébreu. Nkobô Bulu, bi wô’ô zu bia lañ éyôlé te na “Yéhôva”. Ye éyôlé te ja yené fo’o ve éfuse te Kalate Zambe ase? Teké’é. Eyôlé te ja yené Mintilane ya ôteñ ya nkobô Hébreu bebé biyoñ 7000!

Éyôlé Zambe é ne mfi ôvé? Bi tame fombô meye’elane Yésus Krist a nga ve ane éve’ela. Nne me a taté ana: “A Tate wongan a ne yôp, Jôé dôé e bo’ étyi.” (Matthieu 6:9) Mvuse ya valé, Yésus a nga ye’elane Zambe ana: “A Tat, wumu’u jôé dôé.” Ane Zambe a nga ve éyalan é so’o yôp été a jô na: “Me maneya wumu de, me aye beta wumu de.” (Jean 12:28) Teke bisô, éyôlé Zambe é ne beta mfi. Nde ñhe, amu jé bekôñelane Kalate Zambe béziñ be nga bo te futi éyôlé te minkôñelane miap a tyendé je a biyôlé mese’esa? 

B’amu bebaé be ne vebane valé. Amu ôsu a ne na, bôt abui ba jô na bi nji yiane belan a éyôlé Zambe amu bi nji yem avale bia yiane tote je. Nnôm Hébreu ô mbe ô tiliban teke beyale bikanga. Ajô te, teke’e môt melu mangane ma a ne fo’o kôme tot éyôlé Zambe avale bôte ya éyoñ Kalate Zambe a nga tiliban be mbe be tote YHWH. Ve, ye nalé a yiane bo na bi bo te belan éyôlé Zambe? Éyoñ Kalate Zambe a nga tiliban, be mbe be yiane tot éyôlé Yésus na Yéshoua nge ki Yehoshoua​—teke’e môt a ne kôme telé bia zene mfa’a te. Ve bôte ya si se, melu ma, ba belan  éyôlé Yésus mevale meva; ba tote je avale da wô’é tyi’ibi nkobô wop. Be nji bene belane éyôlé te amu be nji yem avale bôte ya ntete mimbu ôsusua be mbe be tote je. Avale te fe, nge wo kôlô vôme wôé éyoñe ji a ke éza si, wo ye wô’ô ane ba loene éyôlé jôé aval afe minkobô mife. Nde asuu é ne na, ja’a bi nji yem avale be mbe be loen éyôlé Zambe melu kôa, nalé ate a nji yiane bo na bi bo te belane je.

Amu baa a nga bo na be vaa éyôlé Zambe Kalate Zambe été a ne nnôme jame Bejuif be nga zu ba bo. Abui ya be be é mbe é buni’i na be nji yiane tot éyôlé Zambe. Be nga fase nalé amu be nga dimine wôk éfuse ya Kalate Zambe ja jô na: “Te tote jôé Yéhôva Zambe wôé étotetoté; amu Yéhôva a nji yene môt te bijô, a tote jôé dé étotetoté.”​—Nkôlan 20:7.

Atiñe te é mbe é kamane na be bo te belan éyôlé Zambe mbia mbelan. Ve, ye é mbe fe é tyili’i na be bo te belan éyôlé te a ésemé? Teke jôm. Bôte be nga tili éfase Kalate Zambe ya nkobô Hébreu (nge na “Nnôm Élat”) bese be mbe bezôsôô, a be mbe be wulu’u ane metiñe ya Zambe a nga ve nnôm a Israël me né. Ve be nga belan éyôlé Zambe mbane mban. Éve’an é ne na, be nga futi éyôlé te bia Besam biziñ minkunda bebo bisaé be Zambe be mbe be yia, be bete’e metyiñe yôp. Yéhôva Zambe émien a nga ve bebo bisaé bé abendé na be loen éyôlé jé, a na bezôsôô be bo mewôk. (Joel 2:32; Mam Minlôman 2:21) Nde ñhe, Bekristen ya den be nji yiane ko woñe ya belan éyôlé Zambe a ésemé, avale Yésus a nga bo.​—Jean 17:26.

Éyoñe be nga futi biyôlé mese’esa señ éyôlé Zambe, bekôñelane Kalate Zambe be nga bo beta ékop. Be nga bo na Zambe a yené ane nge a nji bo môt, a to ke na Kalate Zambe a jô na bi late ‘ngbwa a Yéhôva.’ (Besam 25:14) Simesa’ane benyo mvôé. Nne mia be be mi ne bo ngbwa aya nge ô nji yeme môé map? Avale te fe, éyoñ bôte ba dimi éyôlé Zambe Yéhôva, nne be ne fo’o late ngbwa a Zambe aya? Jame da dañe dañ abé été é ne na, éyoñ bôte be ne te belan a éyôlé Zambe, nalé a tinane fe na ba dimine mbamba atinane ya éyôlé jé. Atinane ya jôé Zambe é ne aya?

Zambe émien a nga kate mbo ésaé wé Moïse atinane ya éyôlé jé. Éyoñe Moïse a nga sili Zambe ajô ya jôé dé, Yéhôva a nga yalan a nye avale di: “Me to nyô me to.” (Nkôlan 3:14)  Abui minkôñelane mi Kalate Zambe mia kôñelan éyalane Yéhôva avale da. Ve Kalate Zambe Rotherham a nga kôñelan éfuse te avale di: “Me ne bo jôm ése ja sili avale ma tyi’i na da yiane boban.” Nde Yéhôva a ne bo avale jam ése da sili asu ya na nkômbane wé ô boban.

Tame simesane na ô ne veñesan avale jôm ése wo kômbô. Jé nje wo ye bo asu bemvôé bôé? Nge nyo mvôé a kon, ye wo ye veñesane mbamba dokita na ô saé nye? Nge nyo mvôé mfe a nga lose abui moné, ye ô ne veñesane beta mbi moné na ô zu volô nye? Nya ajô a ne na, ô bili minné ya bo mam mese wo kômbô. Bia bese bi bili minné. Nté ôse wo ye yé’é Kalate Zambe, wo ye wô’ô mvaé ya yen ane Yéhôva a veñesan avale jôm ése ja sili asu na mengaka’a mese a nga bo me tôéban. A a wô’ô mvaé ya belane ngule jé mfa’a ya volô ba ba nye’e nye. (2 Minkañete 16:9) Bôte bese be ne te yeme jôé Yéhôva be nji yeme mefulu me Yéhôva mimfa’a mise.

Mfubane nkobô, be nga belane jôé Yéhôva Kalate Zambe été. Ñyeman atinane jôé dé, a mbelane jôé te fili, bi ne volô bia na, bi subu Yéhôva bebé, Ésa wongane ya yôp été. *