Ṛuḥ ɣer wayen yellan deg-s

Ṛuḥ ɣer wegbur

TIMERNA

Isem n Ṛebbi: Amek i t-​ssexdamen? Acu i d lmeɛna-​s?

Isem n Ṛebbi: Amek i t-​ssexdamen? Acu i d lmeɛna-​s?

AMEK i d-​iţwaṭerjem Uhellil 83:18 (Ahellil 83:19 deg waṭas n ṭrejmat) deg wedlis-​inek iqedsen? Di Tira Iqedsen, Ṭrejma n ddunit tajdiṭ (s tṛumit) yeţwakteb akka: “Iwakken ad ẓren belli Kečč, i geţţusemman Yahwa, d kečč kan i gellan d Win Ɛlayen ɣef lqaɛa meṛṛa!” Akka daɣen i gella wafir-​agi di kra n ṭrejmat nniḍen. Acu kan, xilla i geţţarran deg wemkan n yisem “Yahwa” imeslayen am “Ssid” neɣ “Ameɣlal.” Di tin n ṣṣeḥ, d acu i gellan deg wafir-​agi: d isem “Yahwa” neɣ d ameslay nniḍen?

Isem n Ṛebbi s tira n tɛibṛanit.

D isem i gellan deg wafir-​agi. Di lluɣa taɛibṛanit n zik, swayes yura umur ameqran n Wedlis Iqedsen, yeţban-​ed yiwen yisem ur necbi wayeḍ. S tɛibṛanit, isem-​agi yeţwaktab akka: יהוה (YHWH). S teqbaylit llan wid i t-​isṭerjimen “Yahwa.” Deg wafir-​agi kan i nezmer a naf isem-​agi? Xaṭi. Di Tira tiɛibṛaniyin n zik, yella azal n 7 000 n tikkal.

Acu n lqima i gesɛa yisem n Ṛebbi? Wali taẓallit i d-​yeǧǧa Ɛisa Lmasiḥ d lemtel. Atan wamek i tbeddu: “A Baba-​tneɣ yellan deg igenwan, isem-​ik ad iţwaqeddes.” (Matta 6:9) Tikkelt nniḍen, Ɛisa yeẓẓull, yenna: “A Baba, ɛuzz isem-​ik!” Ṛebbi yerra-​yas-​d seg igenni: “Ɛuzzeɣ, yerna mazal ad ɛuzzeɣ.” (Yuḥenna 12:28) Akken i d-​iban, isem n Ṛebbi yesɛa lqima yakk tameqrant. Ayɣer ihi i t-​beddlen ṭrejmanat s wayen nniḍen di ṭrejmat-​nsen n Wedlis Iqedsen?

Ɣef wakken i d-​iban, llant snat n ssebbat timeqranin i ten-​idemmren ɣer wannect-​a. Tamezwarut, aṭas i d-​yeqqaren belli ur ilaq ara a nessexdem isem n Ṛebbi, axaṭer ulac win yeẓran swaswa amek i gella yeţwanṭaq zik-​nni. Imi lluɣa taɛibṛanit n zik llan ţţarun-​ţ mebla leḥṛuf iwumi i qqaren tiɣra (yeɛni a, e, i, u), ulac win ara d-​yinin ass-​a amek i llan ssenṭaqen-​d swaswa YHWH di zzman n Wedlis Iqedsen. Meɛna, iwulem a neǧǧ ayagi a ɣ-​iqḍeɛ a nessexdem isem n Ṛebbi? Di zzman n Wedlis Iqedsen, isem “Ɛisa” yella yeţwanṭaq ahat “Yacuɛa” neɣ balak “Yahucuwaɛ”; ulac win i gzemren a ɣ-​d-​yefk ţţeḥqiq ɣef waya. Ɣas akken, di ddunit meṛṛa, yemxallaf wamek i d-​ţţadren isem “Ɛisa”; mkul yiwen yessenṭaq-​it-​id akken i gella yeţwahdaṛ di lluɣa-​ines. Imdanen ssexdamen-​t ɣas ur ssinen ara amek yeţwanṭaq di lqern amezwaru. Ula d kečč, lukan aţ-​ţṛuḥeḍ ɣer tmurt tabeṛṛanit, a d-​terreḍ s lexbaṛ ahat belli ibeddel wamek yeţwanṭaq yisem-​ik di lluɣa nniḍen. Ihi, ɣas ur nessin ara amek yella yeţwanṭaq swaswa yisem n Ṛebbi zik-​nni, ayagi mačči d ssebba iwakken ur t-​nessexdam ara.

Ssebba tis snat i zgan ţţaken-​ţ-​id bac ad kksen isem n Ṛebbi seg Wedlis Iqedsen tekka-​d seg yiwet n lɛadda taqdimt n Iyahudiyen. Aṭas n Iyahudiyen i geţţamnen belli ur ilaq ara maḍi a d-​iţwabder yisem n Ṛebbi. Ţţamnen s wayagi axaṭer ur ssexdamen ara akken ilaq yiwen n lqanun n Wedlis Iqedsen, i d-​yeqqaren: “Ur d-​teţţadreḍ ara isem n Umeɣlal [Yahwa, MN], Illu-​yik, mebla lmeɛna, axaṭer Ameɣlal iţɛaqab win d-​iţţadren isem-​is mebla lmeɛna.”—Tuffɣa 20:7.

Lqanun-​agi iḥeṛṛem-​aɣ a nessexdem isem n Ṛebbi akken n diri. Lameɛna, ur ɣ-​iḥeṛṛem ara a t-​nessexdem s leqder. Wid iketben Tira tiɛibṛaniyin (“Lɛahd Aqdim”), llan meṛṛa d irgazen unṣiḥen i geṭṭebbiqen Lqanun i d-​yefka Ṛebbi i wat Isṛayil. Ayagi ur sen-​yeqḍiɛ ara ad ssexdamen daymen isem n Ṛebbi. Di lemtel, ketben-​t deg waṭas n ihellilen i ɣennan s ṣṣut ɛlayen geddac n lɣaci i geţţeɛbaden Ṛebbi. Yahwa Ṛebbi yeḍleb daɣen i iqeddacen-​is ad nedhen s yisem-​is; wid yellan d unṣiḥen uɣen-​as awal. (Yuwil 3:5; Lecɣal 2:21) Daymi ur stehzayen ara imasiḥiyen n wass-​a ad ssexdmen s leqder isem n Ṛebbi am wakken i gella, bla ccekk, yessexdam-​it Ɛisa.—Yuḥenna 17:26.

Imi ṭrejmanat n Wedlis Iqedsen ssexdmen, ɣef lemtel, imeslayen am “Ssid” neɣ “Ameɣlal” deg wemkan n yisem n Ṛebbi, xedmen lɣelṭa tameqrant. S waya, beggnen-​d am wakken Ṛebbi ur yeqrib ara ɣer yemdanen yerna ur iban d acu-​t. Adlis Iqedsen, si lǧiha-​s, yeqqar-​ed belli Yahwa yezmer ad yili d “arfiq” n lɛibad. (Lemtul 3:32) Xemmem ɣer yiwen si leḥbab-​ik. Yezmer ad yili d aqrib-​ik m’ur tessineḍ ara maḍi isem-​is? Kifkif daɣen deg wayen yeɛnan Ṛebbi. Amek i zemren ad qerrben ɣur-​es lɛibad ma yella neǧǧa-​ten kan akken, bla ma ssnen isem-​is, yeɛni Yahwa? Uyerna, wid ur nessin ara isem n Ṛebbi ur zmiren ara ad issinen lmeɛna yetɛeddan i gesɛa yisem-​agi. Acu i d lmeɛna n yisem n Ṛebbi?

Ṛebbi s yiman-​is issefhem-​ed lmeɛna n yisem-​is i uqeddac-​is unṣiḥ Musa. Asmi i geḍleb i Ṛebbi a s-​d-​yini isem-​is, Ṛebbi yerra-​yas-​d: “Ad iliɣ d ayen i bɣiɣ ad iliɣ.” (Tuffɣa 3:14, Ṭrejma n ddunit tajdiṭ, s taɛṛabt) Di ṭrejma n Rotherham (s teglizit), imeslayen-​agi ţwaṭerjmen-​d akka: “Ad uɣaleɣ d ayen i y-​iɛeǧben [ad uɣaleɣ].” Ihi, Yahwa yezmer ad yuɣal d ayen akk i gwulmen iwakken a d-​iḍru lmeqsud-​is, yerna yezmer ad yexdem ayen i glaqen deg wayen yeɛnan taxelqit-​is bac a d-​iḍru lmeqsud-​is.

Lukan i tezmireḍ aţ-​ţuɣaleḍ d ayen akk i tebɣiḍ, acu ara txedmeḍ i yeḥbiben-​ik? Ma yehlek yiwen seg-​sen, tzemreḍ aţ-​ţuɣaleḍ d ṭṭbib n lɛali akken a t-​tesseḥluḍ. Ma yesṛuḥ wayeḍ xilla n yedrimen, tzemreḍ aţ-​ţuɣaleḍ d yiwen umeṛkanti yellan d bab n lxiṛ akken a t-​tɛiwneḍ. Meɛna, di tin n ṣṣeḥ, ur tezmireḍ ara aţ-​ţuɣaleḍ d ayen akk i tebɣiḍ. Tazmert-​ik tesɛa tilisa; akken daɣen lɛibad meṛṛa. M’ara teɣreḍ Adlis Iqedsen, a k-​yeɛǧeb mliḥ lḥal m’ara d-​tafeḍ belli Yahwa yezmer ad yuɣal d ayen akk i glaqen bac ad yeṭṭef di lewɛud-​is. Uyerna, s lfeṛḥ i gessexdam tazmert-​is i nnfeɛ n wid i t-​iḥemmlen. (2 Amezruy 16:9) Wid ur nessin ara isem n Ṛebbi, ur zmiren ara ad walin ṣṣifat-​agi icebḥen n ccexṣiyya-​ines.

Nefhem-​ed ihi belli isem-​agi “Yahwa” yesɛa amkan-​is deg Wedlis Iqedsen. Yelha-​yaɣ nezzeh a nissin lmeɛna-​s w’a t-​nessexdam ɛinani di leɛbada-​nneɣ iwakken a nqerreb ɣer Baba-​tneɣ n igenwan, Yahwa. *

^ § 3 Bac aţ-​ţissineḍ leḥwayeǧ nniḍen ɣef yisem n Ṛebbi, lmeɛna-​s akk-​d ssebba iɣef ara t-​nessexdam di leɛbada-​nneɣ, ẓer tareẓẓit yeţţusemman Le nom divin qui demeure à jamais, i d-​ssufɣen Inagan n Yahwa. Ẓer daɣen Ṭrejma n ddunit tajdiṭ, 2013, Timerna A4, s teglizit.