MUNA Bibila kiaku, Nkunga 83:18 aweyi uvovanga? Muna Nkand’a Nzambi e tini kiaki kivovanga vo: “Bazaya wo vo nge kaka wina nkumbu a YAVE, u Mpungu omu nza yawonso.” Nsekola zayingi za Nkand’a Nzambi zivovanga mpe diau adimosi. Kansi, muna nsekola zakaka e nkumbu yayi Yave, yakatulwa, yo vingisa vana fulu kiandi mazina nze “Mfumu” yovo “Wakwele mvu.” Nkia mvovo ufwete sadilwa muna tini kiaki? Mfumu ovo Yave?

Etini kiaki nkumbu a Nzambi kisonganga. Muna ndinga ya Kiyibere yasonekenwa Nkand’a Nzambi, nkumbu a yandi kibeni Nzambi mwasonama. E nkumbu yayi mu sono eyi יהוה (YHWH) yasonamenanga. Muna Kikongo e nkumbu yayi yisekolwanga vo “Yave.” Nga sono kimosi kaka kia Nkand’a Nzambi kiyikanga e nkumbu yayi? Ve. Muna sono ya Kiyibere e nkumbu yayi mu tezo 7.000 ma fulu yakala!

E nkumbu a Nzambi nkia mfunu ina? Tala sambu kalonga Yesu ki’eS’eto. Kiyantikilanga mu mvovo emi: “E S’eto koko’zulu, yambula nkumbu aku yazitiswa.” (Matai 6:9) O Yesu wasamba mpe kwa Nzambi vo: “E Tata, kembes’aka nkumbu aku.” E ndinga a Nzambi yatuka kun’ezulu oku vo: ‘Nkembese yo kala, kembesa nkembesa yo diaka.’ (Yoane 12:28) Dialudi, e nkumbu a Nzambi yisundidi kikilu o mfunu. Kansi, ekuma asekodi akaka bakatulwila yo muna nsekola zau za Nkand’a Nzambi yo vingisa mazina makaka vana fulu kiandi?

Kuma yole beyikanga. Kiantete, ayingi bevovanga vo e nkumbu yayi o unu ke yizayakene ko una yavovelwanga kuna nz’ankulu, ikuma vo ke ifwete sadilwa ko. E ndinga Kiyibere ke yasonekwanga ye sono nze yayi ko: a, e, i, o, u, ina vo ikutusadisanga mu tanga konso ndinga. Muna kuma kiaki, o unu ke vena muntu ko olenda zaya mpila yavovelwanga e  nkumbu yayi YHWH kuna nz’ankulu. Nga diadi difwete kutusima mu sadila nkumbu a Nzambi? O unu ka vena muntu ko ozeye mpila yavovelwanga nkumbu a Yesu, nanga Yeshua yovo Yehoshua yavovelwanga. O unu e nkumbu a Yesu mu mpila zaswaswana yivovelwanga muna ndinga zawonso za nza. Kana una vo ke yizayakene ko e mpila yavovelwanga muna tandu kiantete, ke vena muntu ko okatikisanga mu sadila yo. Muna bong’e nona, kele vo wele ku nsi ya kinzenza, omona vo e nkumbu aku mpila yakaka yivovelwanga muna ndinga zakaka. Muna kuma kiaki, olembi zaya mpila e nkumbu a Nzambi yavovelwanga kuna nz’ankulu ke difwete kutusima ko mu sadila yo.

Lusansu lwa Ayuda i kuma kiezole bakatulwila e nkumbu a Nzambi muna nsekola za Nkand’a Nzambi. Ndonga bekwikilanga vo nkumbu a Nzambi ke ifwete yikwanga ko. Bekwikilanga diambu diadi mu kuma kia mpila yambi besasilanga nsiku a Nzambi uvovanga vo: “Kuyiki nkumbu a Yave wa Nzambi aku e mpavala ko; kadi o Yave ke kumvana mpemba ko ndion’oyika nkumbu Andi e mpavala.”—Luvaiku 20:7.

E nsiku wau, yika nkumbu a Nzambi mu mpavala utumbanga. Nga ka utumbanga sadila nkumbu a Nzambi mu luzitu ko? Ve kikilu. Awana basoneka Nkand’a Nzambi muna ndinga ya Kiyibere (“Luwawanu lwa Nkulu”) akwikidi bakala ye bazitisanga Nsiku kavana o Nzambi kwa Aneyisaele. Basadila nkumbu a Nzambi nkumbu miayingi. Bavovelanga yo muna nkunga, bayimbilanga muna nsambila. Yave wa Nzambi wakanikina asambidi andi bavovelelanga nkumbu andi, ye akwikidi balemvokelanga nkanikinu wau. (Yoele 2:32; Mavangu 2:21) Muna kuma kiaki, Akristu o unu ke bekatikisanga ko mu sadila nkumbu a Nzambi muna zitu wawonso nze una kavanga Yesu.—Yoane 17:26.

Asekodi a Nkand’a Nzambi, sumu diampwena bavanga muna vingisa mazina makaka vana fulu kia nkumbu a Nzambi. Befilanga wantu mu badikila Nzambi nze ke muntu ko. Kansi Nkand’a Nzambi ukasakesanga wantu bakala se ‘akundi a Yave.’ (Nkunga 25:14) Yindula ngwizani una yau ye akundi aku. Nga olenda kala ye ngwizani ambote ye akundi aku kele vo kuzeye nkumbu zau ko? Diau adimosi mpe, wau vo wantu  bevezanga nkumbu a Nzambi, Yave, aweyi balenda kadila yandi kikundi? Vana ntandu, vava wantu beyambulanga sadila nkumbu a Nzambi, disonganga vo ke bazeye nsas’andi ko. Nkumbu a Nzambi adieyi isongele?

O Nzambi yandi kibeni wasonga e nsasa nkumbu andi kwa Mose wa selo kiandi kia kwikizi. Vava Mose kayuvula mu kuma kia nkumbu a Nzambi, o Yave wamvutula vo: ‘O Mono Ikala Konso Una Nzolele Kala.’ (Luvaiku 3:14) E nsekola ya Joseph B. Rotherham itoma sekolanga e tini kiaki vo: “Nkituka owu una luzolo lwame.” Ikuma vo, Yave olenda kituka konso una kazolele muna lungisa makani mandi. Yave olenda vanga konso dina kazolele mu kuma kia nsem’andi ye ndungana e kani diandi.

Yindula vo una ye wisa kia vanga konso dina ozolele. Adieyi olenda vanga mu kuma kia akundi aku? Kele vo mosi muna akundi aku oyelele kimbevo kia mpasi, olenda kituka dotolo mu kunwuka. Avo wakaka nsukami, okituka se mvwama muna fokola mpasi zandi. Kieleka, o ngeye ovwidi tezo mu mana olenda vanga. Yeto awonso mpe tuvwidi tezo. Ekolo olongokanga Nkand’a Nzambi, osivika kikilu mu zaya una Yave kekitukilanga owu una luzolo lwandi muna lungisa nsilu miandi. O Yave oyangalelanga sadila nkum’andi muna wete dia awana bekunzolanga. (2 Tusansu 16:9) E fu kiaki kia Yave ke kizayakene ko kw’awana bevezanga e nkumbu andi.

Ozevo, nkumbu a Yave ifwete sadilwa muna Nkand’a Nzambi. Ozaya nsas’andi yo sadilanga yo muna nsambil’eto i lusadisu lwampwena muna finama Yave. *