Bai na kontenido

Bai na kontenido

APÈNDIKS

E Nòmber di Dios—Su Uso i Su Nifikashon

E Nòmber di Dios—Su Uso i Su Nifikashon

KON Salmo 83:⁠18 a ser tradusí den bo Beibel? E Tradukshon di Mundu Nobo di e Santu Skritura a tradusí e versíkulo aki asina: “Pa hende por sa ku abo, kende su nòmber ta Yehova, abo so ta e Haltísimo riba henter tera.” Vários otro tradukshon di Beibel ta bisa kasi meskos. Sin embargo, hopi tradukshon a laga e nòmber Yehova afó i a remplas’é ku títulonan manera “Señor” òf “Eterno.” Kiko mester tin den e versíkulo aki? Un título òf e nòmber Yehova?

Dios su nòmber na lèter hebreo

E versíkulo aki ta papia di un nòmber. Na e idioma hebreo original den kua gran parti di Beibel tabata skirbí, bo ta haña un nòmber personal úniko den e versíkulo aki. Na lèter hebreo ta spèl e nòmber יהוה (YHWH). Na papiamentu, e tradukshon komun di e nòmber ei ta “Yehova.” Ta den un solo versíkulo di Beibel bo ta haña e nòmber ei? Nò. Den e manuskritonan original di e Skritura Hebreo e ta aparesé kasi 7.000 biaha!

Kon importante e nòmber di Dios ta? Konsiderá e orashon modelo ku Hesukristu a duna. E ta kuminsá asin’aki: “Nos Tata ku ta den shelu, bo nòmber sea santifiká.” (Mateo 6:9) Mas despues, Hesus a bisa Dios den orashon: “Tata, glorifiká bo nòmber.” Komo kontesta, Dios a papia for di shelu, bisando: “Ya mi a glorifik’é, i lo mi bolbe glorifik’é.” (Juan 12:28) Pues, ta bisto ku e nòmber di Dios ta di sumo importansia. Dikon anto algun traduktor a laga e nòmber aki for di nan tradukshon di Beibel i a remplas’é ku título?

Parse ku tin dos motibu prinsipal pakiko nan a hasi esei. E promé ta ku hopi hende ta pretendé ku no mester usa e nòmber pasobra awendia nos no sa e manera original pa pronunsi’é. Hende tabata skirbi antiguo hebreo sin e lèternan a, e, i, o, u. P’esei ningun hende awe no por bisa sigur e manera presis ku hende den tempu di Beibel tabata pronunsiá YHWH. Pero esaki mester stroba nos di usa e nòmber di Dios? Den tempu di Beibel, nan a pronunsiá e nòmber Hesus kisas komo Yeshua òf komo Yehoshua, ningun hende no sa sigur. Sin embargo, awendia rònt mundu hende ta usa diferente forma di e nòmber di Hesus, i ta pronunsi’é den e manera ku ta komun den nan idioma. Nan no ta vasilá pa usa e nòmber djis pasobra nan no sa kon hende a pronunsi’é den promé siglo. Asina tambe, si bo mester bishitá un pais den eksterior, probablemente lo bo ripará ku bo nòmber ta zona hopi distinto den un otro idioma. Pues anto, duda enkuanto kon a pronunsiá e nòmber di Dios den antigwedat no ta un motibu pa keda sin us’é.

Un di dos motibu ku hopi bes traduktornan ta duna pa laga Dios su nòmber for di Beibel tin di haber ku un tradishon bieu di e hudiunan. Hopi hudiu ta kere ku no tin mag di pronunsiá e nòmber di Dios nunka. E kreensia aki evidentemente ta basá riba un aplikashon robes di un lei bíbliko ku ta deklará: “No usa e nòmber di SEÑOR bo Dios enbano, pasobra SEÑOR no ta keda sin kastigá esun ku usa su nòmber enbano.”—Eksodo 20:7.

E lei aki ta prohibí mal uso di e nòmber di Dios. Pero akaso e ta prohibí e uso respetuoso di su nòmber? Nò. Tur e eskritornan di e Skritura Hebreo (e “Tèstamènt Bieu”) tabata hòmbernan fiel ku a biba segun e Lei ku Dios a duna e israelitanan di antigwedat. Sin embargo, nan a usa e nòmber di Dios ku frekuensia. Por ehèmpel, nan a inkluyé den hopi salmo ku multitut di adoradó tabata kanta na bos haltu. Yehova Dios a asta instruí su adoradónan pa invoká su nòmber, i esnan fiel a obedesé. (Joel 2:32; Echonan 2:21) P’esei kristiannan djawe no ta vasilá pa usa e nòmber di Dios ku rèspèt, meskos ku Hesus indudablemente tambe a hasi.—Juan 17:26.

Dor di remplasá e nòmber di Dios ku título, traduktornan di Beibel a kometé un eror grave. Nan a laga Dios parse impersonal i alehá, miéntras ku Beibel ta urgi hende pa kultivá “komunion íntimo” ku Yehova. (Salmo 25:14) Pensa riba un amigu òf amiga íntimo ku bo tin. Kon será lo bo tabata realmente kuné si nunka bo a haña sa su nòmber? Asina tambe, si mantené hende den ignoransia relashoná ku Dios su nòmber, Yehova, kon nan por haña un amistat será ku Dios? Ademas, ora hende no ta usa e nòmber di Dios, nan no tin konosementu tampoko di su nifikashon maravioso. Kiko e nòmber di Dios ta nifiká?

Dios mes a splika e nifikashon di su nòmber na su fiel sirbidó Moisés. Ora Moisés a puntra tokante e nòmber di Dios, Yehova a kontestá: “Lo mi resultá di ta loke lo mi resultá di ta.” (Eksodo 3:14, NW) E tradukshon di Rotherham ta bis’é asin’aki: “Lo Mi Bira loke sea mi kier.” Pues Yehova por bira loke sea ta nesesario pa por kumpli ku su propósito.

Suponé ku bo por a bira loke sea bo kier bira. Kiko lo bo a hasi pa bo amigunan? Si un di nan a bira hopi malu, lo bo por a bira un bon dòkter i kur’é. Si un otro a sufri un pèrdida finansiero, lo bo por a bira un spònser riku i yud’é ku su problema. Pero bèrdat ta, ku bo ta limitá den loke bo por bira. Nos tur ta limitá. Ma segun ku bo ta studia Beibel, lo bo keda sorprendí pa mira kon Yehova ta bira loke sea ta nesesario pa por kumpli ku su promesanan. I gustosamente e ta usa su poder na fabor di hende ku ta stim’é. (2 Krónikanan 16:9) Hende ku no konosé e nòmber di Yehova no ta ripará e bunita fasetanan aki di Yehova su personalidat.

Ta bisto anto ku e nòmber Yehova mester ta den Beibel. Konosé su nifikashon i us’é libremente den nos adorashon ta dos yudansa grandi pa nos por hala mas serka di nos Tata selestial, Yehova. *

^ par. 3 Pa mas informashon tokante e nòmber di Dios, i motibunan pakiko mester us’é den adorashon, wak e foyeto E nomber divino cu lo permanece pa semper, publiká dor di Testigunan di Yehova.