IHA Ita-nia Bíblia, eskritura iha Salmo (Mazmur) 83:18 (ka, 19 iha Bíblia balu) tradús oinsá? Bíblia Sagrada Tradusaun Mundu Foun iha lia-inglés tradús dehan: “Atu ema bele hatene katak Ita, neʼebé naran Jeová, Ita mesak deʼit mak Maromak Aas Liu Hotu iha mundu tomak.” Tradusaun seluk mós uza Maromak nia naran iha versíkulu neʼe. Maibé, tradusaun barak hasai tiha naran Jeová hodi troka fali ho títulu sira hanesan “Naʼi” ka “Maromak”. Entaun, saida mak tenkesér uza iha versíkulu neʼe? Tenke uza títulu ka uza naran Jeová?

Versíkulu neʼe koʼalia kona-ba naran ida. Iha lia-ebraiku antigu, neʼebé ema uza atu hakerek parte barak husi Bíblia, Maromak nia naran mosu iha versíkulu neʼe ho letra יהוה (YHWH). Lia-tetun hakerek naran neʼe nuʼudar “Jeová”, hodi tuir lia-portugés. Naran neʼe mosu iha versíkulu ida-neʼe deʼit ka lae? Lae. Iha Eskritura Lia-Ebraiku antigu, naran neʼe mosu besik dala 7.000!

Maromak nia naran mak importante ka lae? Hanoin toʼok kona-ba orasaun neʼebé Jesus Kristu hanorin. Orasaun neʼe hahú ho liafuan tuirmai neʼe: “Ami Aman iha lalehan, ami hakarak atu Ita-nia naran sai santu.” (Mateus 6:9) No liutiha tempu balu, Jesus harohan ba Maromak dehan: “Aman, fó glória ba Ita-nia naran!” No Maromak hatán orasaun neʼe hodi koʼalia husi lalehan dehan: “Haʼu fó glória tiha ona no haʼu sei fó glória tan.” (João 12:28) Versíkulu sira-neʼe hatudu ho klaru katak Maromak nia naran mak importante tebes. Entaun, tanbasá mak ema hasai tiha naran neʼe husi Bíblia no troka fali ho títulu?

Tuir loloos, ema fó razaun rua. Primeiru, ema barak hatete katak agora ita la bele uza naran neʼe tanba ita la hatene  oinsá loos mak ema iha tempu uluk temi naran neʼe. Kuandu ema hakerek lia-ebraiku antigu, sira la uza letra hanesan a, e, i, o, u. Tan neʼe, ohin loron la iha ema ida neʼebé hatene loloos kona-ba oinsá mak ema iha tempu Bíblia nian temi naran YHWH. Maibé, ida-neʼe razaun atu la uza Maromak nia naran ka lae? Iha tempu Bíblia nian, karik ema temi Jesus nia naran hanesan Iesua ka Iehosua, ema ida la bele hatene loos kona-ba neʼe. Maibé, ohin loron ema iha mundu tomak temi Jesus nia naran iha dalan oioin hodi tuir sira-nia língua rasik. Maski la hatene ho loloos oinsá mak ema temi Jesus nia naran iha tempu uluk, sira la para atu temi naran neʼe. Ida-neʼe hanesan ho situasaun tuirmai neʼe: Se Ita bá rai seluk, karik ema sei temi Ita-nia naran iha dalan seluk hodi tuir sira-nia língua. Entaun, maski ita la hatene loos kona-ba oinsá mak ema temi Maromak nia naran iha tempu uluk, neʼe laʼós razaun atu la uza naran neʼe.

Razaun segundu tansá ema hasai Maromak nia naran husi Bíblia mak tanba ema judeu sira-nia tradisaun neʼebé sira kaer metin ba tempu kleur. Ema judeu barak fiar katak sira nunka bele temi Maromak nia naran. Sira fiar hanesan neʼe tanba sira komprende sala ukun-fuan husi Bíblia neʼebé dehan: “Labele temi leet ó-nia Maromak Jeová nia naran, tanba Jeová sei la husik ema neʼebé temi leet nia naran livre husi kastigu.”—Êxodo (Keluaran) 20:7.

Ukun-fuan ida-neʼe bandu ema atu labele temi leet Maromak nia naran. Maibé, ida-neʼe mós bandu ema atu temi naran neʼe ho respeitu ka lae? Lae. Ema hotu neʼebé hakerek Bíblia iha lia-ebraiku (“Testamentu Tuan”) mak fiar-naʼin neʼebé moris tuir Maromak nia Ukun-Fuan, maski nuneʼe, sira temi beibeik Maromak nia naran. Porezemplu, sira hakerek naran neʼe dala barak iha salmu atu kanta hamutuk hodi adora Maromak. No mós, Maromak Jeová haruka nia povu atu bolu nia naran, no sira neʼebé fiar halo tuir. (Joel 2:32; Apóstolu 2:21) Tan neʼe, hanesan Jesus, ema kristaun ohin loron mós la moe atu temi Maromak nia naran ho respeitu.—João 17:26.

 Sira neʼebé tradús Bíblia halo sala neʼebé boot, tanba sira hasai tiha Maromak nia naran no troka fali ho títulu. Sira halo ema sente dook husi Maromak, maski Bíblia haruka ema atu haburas “relasaun neʼebé besik liu ho Jeová”. (Salmo [Mazmur] 25:14; Tiago 4:8) Hanoin toʼok kona-ba Ita-nia belun neʼebé besik liu. Se Ita la hatene belun neʼe nia naran, Ita sente besik ba nia ka lae? Hanesan neʼe mós, kuandu ema la hatene Maromak nia naran, Jeová, oinsá mak sira bele sai belun neʼebé besik loos ho Maromak? Laʼós neʼe deʼit, se sira la uza Maromak nia naran, sira la hatene naran neʼe nia arti loloos. Entaun, Maromak nia naran katak sá?

Maromak esplika rasik kona-ba naran neʼe ba nia atan Moisés. Kuandu Moisés husu kona-ba Maromak nia naran, Jeová hatán: “Haʼu sei sai saida deʼit neʼebé haʼu hakarak.” (Êxodo [Keluaran] 3:14) Tan neʼe, Jeová bele sai saida deʼit hodi bele kumpre ninia hakarak.

Hanoin toʼok, se Ita bele sai saida deʼit neʼebé ita hakarak, Ita sei halo saida atu ajuda Ita-nia kolega sira? Se kolega ida moras todan, Ita bele sai doutór neʼebé matenek no kura nia moras. Se ida seluk hetan susar tanba nia osan lakon hotu, Ita bele sai ema riku tebes no ajuda nia. Maibé tuir loloos, ita hotu la iha forsa atu sai saida deʼit neʼebé ita hakarak. Kuandu ita estuda Bíblia, ita sei hakfodak hodi haree oinsá mak Maromak Jeová bele sai saida deʼit neʼebé nia hakarak atu kumpre buat neʼebé nia promete. No nia kontente atu uza ninia forsa atu ajuda ema neʼebé hadomi nia. (2 Crônicas [Tawarikh] 16:9) Ema neʼebé la hatene Maromak nia naran la bele komprende kona-ba buat furak neʼe.

Agora, Ita hatene ona ho klaru katak Maromak nia naran Jeová tenke uza iha Bíblia. Hodi hatene naran neʼe nia arti no temi beibeik naran neʼe iha ita-nia adorasaun, sei ajuda ita atu hakbesik liután ba ita-nia Aman Jeová iha lalehan. *