AKORE ty nandikagne ty Salamo 83:18 amy ty Baiboli’o? Izao ty andikà ty Soratse Masigne—Dikan-drehake Tontolo Vaovao aze: “Mba ho fanta o ndatio fa ihe raike avao ro managne ty tahinagne tihoe Jehovah, ro Ambone Bey ambone tane etoy!” Trea amy ty dikan-drehake hafa ka zay. Faie tsy trea amy ty dikan-drehake maro ty tahinagne Jehovah, fa sinolo iareo agnaram-boninahitse tihoe “Andriatompo” ndra “Nainai’e.” Inogne ty toko’e ho trea amo o andalan-teny iohoe? Agnaram-boninahitse sa Jehovah?

Agnaragne miambake ty trea amo o andalan-teny iohoe, tamy ty rehake hebereo tam-boaloha’e. Firehake hebereo ty nanoratagne ty agnila’e lahibey amo o Baibolio. Izao ty fanoratagne i tahinagney amy ty rehake hebereo: יהוה (YHWH). “Jehovah” ty andikagne aze amy ty rehake tandroy. Andalan-teny raike avao vao ty ahatreavagne aze? Aha’a. Eo amy ty im-7 000 ty ahatreavagne aze amy ty Soratse Hebereo tam-boaloha’e!

Lahibey vao ty hampiasagne ty tahinan’Andrianagnahare? Dineho ty vavake fagneva ty ho tsikombegne nampianare i Jesosy Kirisity. Izao ty fanomboha’e: “Rae’ay amy i lagnitsey ao, homasinegne abey ty tahina’o!” (Matio 6:9) Nivavake taman’Andrianagnahare ty Jesosy naho fa tafara atoy tie: “O Aba, meo voninahitse ty tahina’o.” Hoe ty Andrianagnahare: “Fa nagnomey voninahitse aze raho, sady mbe hagnomey voninahitse aze indraike.” (Jaona 12:28) Izay ty magnamaregne fa tsifotofoto vata’e ty tahina’e. Inogne ty anto’e nagnafaha ty mpandika rehake ila’e o tahinagne iohoe tagnate Baiboly ao, sady ty anto’e nanoloa’e aze agnaram-boninahitse?

Va’e anto’e roe varagne ty nahavy izay. Voaloha’e, maro ty mirehake tie tsy toko’e hampiasaegne o tahinagne iohoe fa tsy fantatse ty nifanognonagne aze tam-boaloha’e. Tsy nisy ana-tsoratse ty rehake hebereo taolo. Hafara’e tsy misy mahafantatse ty fanognona ty ndaty taolo tihoe YHWH. Izay vao ty anto’e tsy  toko’e hampiasagne ty tahinan’Andrianagnahare? Yeshoà ndra Yehôshoà varagne ty nanognona ty ndaty taolo ty agnara i Jesosy. Faie tsy misy mahafantatse tie le izay vata’e ty maregne. Sambe managne ty fanognona’e tihoe Jesosy ty ndaty amy ze kila tane amy hinane zao. Ze mete amy ty fireha’e ty anognona’e aze. Tsy mahimahigne iareo mampiasa o agnaragne iohoe ndra tie tsy fanta’e soa ty fanognonagne aze tamy ty taonjato voaloha’e. Va’e ho hafa ka ty fanognonagne ty agnara’o naho mandeha an-tane hafa agne rehe. Manahake izay ka fa ndra tie tsy fantatse ty nifanognonagne ty tahinan’Andrianagnahare tie taolo, le tsy mikalagne antikagne tsy hampiasa o tahinagne iohoe zay.

Faharoe, ty talilin-drazagne raike fa ela bey norihe o Jiosio ty anto’e nagnafaha ty mpandika rehake ila’e ty tahinan’Andrianagnahare tsy ho agnate Baiboly ao. Maro amy iareo ty mino fa tsy toko’e hotognonegne ty tahinan’Andrianagnahare. Fa nagnino? Va’e nidiso varagne ty fagnoriha iareo ty lily agnate Baiboly ao manao tihoe: “Ko manao tsinotsinogne ty tahina i Jehovah Andrianagnahare’o, fa tsy havotso i Jehovah soasoa avao ze manao tsinotsinogne ty tahina’e.”—Eksodosy 20:7.

Mandrara ty fampiasagne ty tahinan’Andrianagnahare amy ty tsy toko’e hampiasagne aze o lily iohoe. Rarà’e ka vao ty fampiasagne o tahinagne iohoe naho iasiagne? Tsy izay. Lahilahy nanam-pinoagne ty nanoratse ty Soratse Hebereo (ndra “Tesitamenta Taloha”), sady nagnorike ty lilin’Andrianagnahare hoahy ty Isiraelita taolo iareo. Faie misy andro iareo nampiasa ty tahinan’Andrianagnahare. Nazili’e agnate ty Salamo maro nihirae ty mpivavake maro ka o tahinagne iohoe. I Jehovah Andrianagnahare ro nagnambara ty mpanompo’e hitoka ty tahina’e. Ze ndaty nanam-pinoagne nagnorike izay. (Joela 2:32; Asan’ny Apostoly 2:21) Izay ty mahavy ty Kirisitianagne amy hinane zao mampiasa ty tahinan’Andrianagnahare manahake ty natao i Jesosy.—Jaona 17:26.

Hadisoagne lahibey ty nanoe ty mpandika Baiboly naho fa sinolo iareo agnaram-boninahitse ty tahinan’Andrianagnahare. Hafara’e hoe lavitse antikagne naho tsy managne ty maha ie aze ty Andrianagnahare. Ty Baiboly amy izao mandrisike ty ndaty hikezake ‘hagnarine’ aze. (Salamo 25:14) Dineho ty ragne’o raike maifitse azo. Hifandrambe soa vao nareo naho tsy fanta’o ty agnara’e? Akore ka ty hahavy o ndatio hifankarine aman’Andrianagnahare, naho tsy fanta’e ty tahina’e tihoe Jehovah? Tsy ho fanta ty  ndaty ka tie misy heve’e soa ty tahinan’Andrianagnahare naho tsy ampiasae’e. Inogne ty dika o tahinagne iohoe?

Andrianagnahare ty nagnazava izay tamy i Mosesy, mpanompo’e tsy nivalike. Izao ty natoin’Andrianagnahare naho fa nagnontane aze miomba ty tahina’e ty Mosesy: “Hatoroko fa izaho i magnatò ze safirikoy.” (Eksodosy 3:14) Hoe ka ty dikan-dreha i Rotherham: “Hagnatò ze raha teàko raho.” Izay ty magnamaregne, fa mahay magnatò ze kila raha teà’e ty Jehovah, mba hahavia ty safiri’e. Afake mampiasa ze raha namboare’e reke mba hagnatò ze raha safirie’e.

Inogne ty hatao’o amy ty ragne’o naho ihe ro nahay magnatò ze raha teà’o? Naho misy ragne’o marare mafe, le naina’o le avy le ho dokotera mahay mba hampijangagne aze. Naho misy ka ragne’o sahiran-drala, le naina’o le avy le ho mpagnarivo mba hagnampe aze. Faie naho ty maregne tsy mahavita magnatò ze kila raha teà’o rehe, sady manahake izay iaby ze kila ndaty. Ho latsa rehe naho fa mianatse Baiboly, fa hahatrea tie le avy le mahay magnatò ze raha paliae’e ty Jehovah, mba hampahavia’e ty fampitamà’e. Fale ka reke mampiasa ty heri’e hagnampeagne ze ndaty tea aze. (2 Tantara 16:9) Tsy mahafantatse o toetoe i Jehovah fanjaka rehoe ze ndaty tsy mahafantatse ty tahina’e.

Mazava hinane zay fa toko’e ho trea agnate Baiboly ao ty tahinagne tihoe Jehovah. Magnampe antikagne hiharine i Jehovah Raentikagne an-dagnitse agney ty fahafantarantikagne ty tahina’e naho ty fampiasagne aze naho fa manompo aze. *