PAANO isinalin sa iyong kopya ng Bibliya ang Awit 83:18? Ganito ang pagkakasalin ng Bagong Sanlibutang Salin ng Banal na Kasulatan sa talatang ito: “Upang malaman ng mga tao na ikaw, na ang pangalan ay Jehova, ikaw lamang ang Kataas-taasan sa buong lupa.” Ganito rin ang pagkakasalin ng iba pang salin ng Bibliya. Gayunman, maraming salin ang hindi gumagamit ng pangalang Jehova, anupat pinapalitan ito ng mga titulong gaya ng “Panginoon” o “Walang-Hanggan.” Ano ba ang dapat gamitin sa talatang ito? Isang titulo o ang pangalang Jehova?

Tinutukoy ng talatang ito ang isang pangalan. Sa orihinal na Hebreo na ginamit sa pagsulat ng kalakhang bahagi ng Bibliya, isang natatanging personal na pangalan ang lumilitaw rito. Ang baybay nito sa mga letrang Hebreo ay יהוה (YHWH). Sa Tagalog, ang karaniwang salin sa pangalang iyan ay “Jehova.” Ang pangalan bang iyan ay lumilitaw lamang sa iisang talata sa Bibliya? Hindi. Lumilitaw ito sa orihinal na teksto ng Hebreong Kasulatan nang halos 7,000 ulit!

Gaano ba kahalaga ang pangalan ng Diyos? Isaalang-alang ang modelong panalangin na ibinigay ni Jesu-Kristo. Ganito ang pasimula nito: “Ama namin na nasa langit, pakabanalin nawa ang iyong pangalan.” (Mateo 6:9) Nang maglaon, nanalangin si Jesus sa Diyos: “Ama, luwalhatiin mo ang iyong pangalan.” Bilang tugon, nagsalita ang Diyos mula sa langit, na sinasabi: “Kapuwa ko ito niluwalhati at luluwalhatiing muli.” (Juan 12:28) Maliwanag, napakahalaga ng pangalan ng Diyos. Kung gayon, bakit hindi ito ginamit ng ilang tagapagsalin sa kanilang mga salin ng Bibliya at pinalitan pa ito ng mga titulo?

Waring may dalawang pangunahing dahilan. Una, marami ang nagsasabi na ang pangalang iyan ay hindi dapat gamitin dahil hindi na alam sa ngayon ang orihinal na pagbigkas dito. Ang sinaunang Hebreo ay isinusulat nang walang mga patinig. Kung gayon, walang sinuman sa ngayon ang tiyak na makapagsasabi kung paano eksaktong binibigkas ng mga tao noong panahon ng Bibliya ang YHWH. Gayunman, dapat ba itong makahadlang sa atin sa paggamit sa pangalan ng Diyos? Noong panahon ng Bibliya, ang pangalang Jesus ay maaaring binibigkas na Yeshua o marahil ay Yehoshua​—walang sinuman ang nakatitiyak. Subalit ang mga tao sa buong daigdig sa  ngayon ay gumagamit ng iba’t ibang anyo ng pangalang Jesus, anupat binibigkas ito sa paraang karaniwan sa kanilang wika. Hindi sila nag-aatubiling gamitin ang pangalang iyan dahil lamang sa hindi nila alam kung paano ito binibigkas noong unang siglo. Sa katulad na paraan, kung maglalakbay ka sa banyagang lupain, malamang na mapapansin mong iba ang pagbigkas nila sa iyo mismong pangalan sa ibang wika. Kaya naman, ang pagiging di-tiyak sa sinaunang pagbigkas sa pangalan ng Diyos ay hindi dahilan upang hindi ito gamitin.

Ang ikalawang dahilan na madalas na ibinibigay kung bakit inaalis ang pangalan ng Diyos sa Bibliya ay nagsasangkot ng isang matagal nang tradisyon ng mga Judio. Naniniwala ang marami sa kanila na ang pangalan ng Diyos ay hindi dapat bigkasin kailanman. Maliwanag na ang paniniwalang ito ay salig sa maling pagkakapit ng isang kautusan sa Bibliya na nagsasabi: “Huwag mong gagamitin ang pangalan ni Jehova na iyong Diyos sa walang-kabuluhang paraan, sapagkat hindi hahayaan ni Jehova na di-naparurusahan ang gumagamit ng kaniyang pangalan sa walang-kabuluhang paraan.”​—Exodo 20:7.

Ipinagbabawal ng kautusang ito ang maling paggamit sa pangalan ng Diyos. Ngunit ipinagbabawal ba nito ang magalang na paggamit sa kaniyang pangalan? Hindi naman. Ang lahat ng mga manunulat ng Bibliyang Hebreo (ang “Lumang Tipan”) ay tapat na mga lalaki na namuhay ayon sa Kautusan na ibinigay ng Diyos sa sinaunang mga Israelita. Gayunman, madalas nilang gamitin ang pangalan ng Diyos. Halimbawa, inilakip nila ito sa maraming salmo na inaawit nang malakas ng mga pulutong ng mga mananamba. Tinagubilinan pa nga ng Diyos na Jehova ang kaniyang mga mananamba na tumawag sa kaniyang pangalan, at sumunod naman ang tapat na mga indibiduwal. (Joel 2:32; Gawa 2:21) Kaya naman, hindi nag-aatubili ang mga Kristiyano sa ngayon na gamitin ang pangalan ng Diyos sa magalang na paraan, gaya ng ginawa mismo ni Jesus.​—Juan 17:26.

Malaking pagkakamali ang nagawa ng mga tagapagsalin ng Bibliya nang palitan nila ng mga titulo ang pangalan ng Diyos. Ginawa nilang waring malayo at walang personalidad ang Diyos, samantalang hinihimok ng Bibliya ang mga tao na linangin ang “matalik na kaugnayan kay Jehova.” (Awit 25:14) Isipin mo ang isang matalik na kaibigan. Talaga kayang magiging malapít ka sa iyong kaibigan kung hindi mo man lamang nalalaman ang pangalan niya? Sa katulad na paraan, paano talaga mápapalapít sa Diyos ang mga tao kung hindi nila nalalaman ang pangalan ng Diyos na Jehova? Karagdagan pa, kung hindi gagamitin ng mga tao ang pangalan ng Diyos, hindi rin nila malalaman ang kamangha-manghang kahulugan nito. Ano ba ang kahulugan ng banal na pangalan?

 Ipinaliwanag mismo ng Diyos ang kahulugan ng kaniyang pangalan sa tapat na lingkod niyang si Moises. Nang magtanong si Moises tungkol sa pangalan ng Diyos, sumagot si Jehova: “Ako ay magiging gayon sa anumang ako ay magiging gayon.” (Exodo 3:14) Ganito ang pagkakasabi ng salin ni Rotherham: “Ako ay Magiging anuman na kalugdan ko.” Kaya si Jehova ay maaaring maging anuman na kailangan upang matupad ang kaniyang mga layunin.

Ipagpalagay na kaya mong maging anuman na nais mong maging. Ano ang gagawin mo para sa iyong mga kaibigan? Kung nagkasakit nang malubha ang isa sa kanila, puwede kang maging isang dalubhasang doktor at pagalingin siya. Kung bumagsak naman ang kabuhayan ng isa, maaari kang maging isang mayamang pilantropo at saklolohan siya. Gayunman, ang totoo ay limitado ka sa kung ano ang maaari kang maging. Ganiyan tayong lahat. Habang pinag-aaralan mo ang Bibliya, mamamangha kang makita kung paanong si Jehova ay nagiging anuman na kinakailangan upang matupad ang kaniyang mga layunin. At nalulugod siyang gamitin ang kaniyang kapangyarihan alang-alang sa mga umiibig sa kaniya. (2 Cronica 16:9) Ang magagandang aspektong ito ng personalidad ni Jehova ay hindi nakikita ng mga hindi nakababatid sa kaniyang pangalan.

Maliwanag, ang pangalang Jehova ay dapat gamitin sa Bibliya. Ang pagkabatid sa kahulugan nito at ang malayang paggamit nito sa ating pagsamba ay mabibisang pantulong upang mápalapít tayo sa ating makalangit na Ama, si Jehova. *