Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

OKOTSHA

Okambelo ndo kitshimudi ya lokombo laki Nzambi

Okambelo ndo kitshimudi ya lokombo laki Nzambi

NGANDE wokadimɔmi Osambo 83:18 lo Bible kayɛ? Les Saintes Écritures​—Traduction du monde nouveau kadimolaka divɛsa nɛ nganɛ: “Anto weye vate: lokombo layɛ Jehowa. Wɛmɛ kele Nkum’Olongo lâdiko dia nkɛtɛ k’otondo.” Dikadimwelo dikina dia Bible kadimolaka woho akɔ wâmɛ. Koko dikadimwelo efula hadiokambe la lokombo Jehowa, ndo lo dihole dialɔ diɔ kambaka la nkombo ya lɔtɛtɛmɔla nyɛ: “Nkumadiɔndjɔ” kana “Latoyalaka.” Ahomba nkamba la wɔ lo divɛsa nɛ? Onde lokombo la lɔtɛtɛmɔla kana lokombo Jehowa?

Lokombo laki Nzambi lo alɛta wa lo Hɛbɛru

Divɛsa nɛ tɛkɛtaka dikambo dia lokombo lɔmɔtshi. Lo Hɛbɛru kakatɛkɛtamaka ntondo kakafundama etenyi ka woke ka Bible, lokombo l’onto lotshikitanyi la nkombo nkina tanemaka lɔkɔ. Lɔ fundamaka l’alɛta wa lo Hɛbɛru anɛ יהוה (YHWH). L’Ɔtɛtɛla, lokombo lɔsɔ kadimɔmaka mbala efula ɔnɛ “Jehowa.” Onde lokombo lɔsɔ tanemaka paka lo divɛsa ɔtɔi dia lo Bible? Kema. Lo efundelo wa ntondo w’Afundelo wa lo Hɛbɛru, lɔ tanemaka suke la mbala 7 000!

Ohomba akɔna wele la lokombo laki Nzambi? Ohɔsɛdingola Dɔmbɛlɔ di’ɛnyɛlɔ diakalakanya Yeso Kristo. Diɔ tatɛka nganɛ: “Shɛso lele l’olongo, lokombo layɛ lakidiame.” (Mateo 6:9) L’ɔkɔngɔ diko, Yeso akalɔmbɛ Nzambi ate: “Papa, otombole lokombo layɛ.” Nzambi akakadimola oma l’olongo ate: “Dimi lakalitombola ndo layolitombola nto.” (Joani 12:28) Mbokɛmaka hwe dia lokombo laki Nzambi lekɔ l’ohomba woleki. Ko lande na kakanya akadimudi amɔtshi lokombo lɔsɔ lo dikadimwelo diawɔ dia Bible ko nkamba la nkombo ya lɔtɛtɛmɔla lo ahole alɔ na?

Ekɔ oko l’ɔtɛ w’ɛkɔkɔ ehende wa weke. Ɔkɔkɔ wa ntondo ele, anto efula mbutaka dia hawohombe nkamba la lokombo lɔsɔ nɛ dia woho wakawalielɛka ntondo hayeyama ɛlɔ kɛnɛ. Hɛbɛru k’edjedja kofundamaka l’alɛta wa ngɛngu. Diakɔ diele, ndoko onto lakoka mbuta shikaa ɛlɔ kɛnɛ woho wakadiaka anto wa lo nshi yakafundamaka Bible alɛta anɛi anɛ: YHWH. Onde dui sɔ kokaka toshimba dia nkamba la lokombo laki Nzambi? Lo nshi yakafundamaka Bible, ondo wakadiaka lokombo Yeso ɔnɛ Yéshoua kana Yehôshoua, koko ndoko onto leya shikaa woho wakawalielɛka. Koko ɛlɔ kɛnɛ, anto wa l’andja w’otondo kambaka la toho totshikitanyi ta lokombo Yeso ndo vɔ tielɛka lo yoho yalekawɔ lielɛ l’ɔtɛkɛta awɔ. Vɔ hawengenga dia nkamba la lokombo lɔsɔ paka l’ɔtɛ w’ɔnɛ haweye woho wakawalielɛka lo ntambe ka ntondo. Woho akɔ wâmɛ mbele, naka wɛ mɛngɔla otsha lo wodja okina, ondo wɛ ayɛna dia woho welɛwɔ lokombo layɛ l’ɔtɛkɛta okina ntshikitana yema la woho walielɛwɔ l’ɔtɛkɛta ayɛ. Ɔnkɔnɛ, woho wahateye shikaa nganɛ wakawawelɛka lokombo laki Nzambi ntondo kema ɔkɔkɔ wakoka toshimba dia nkamba lalɔ.

Ɔkɔkɔ wa hende washawɔ mbala efula lo woho wakawatshike dia nkamba la lokombo laki Nzambi lo Bible mendanaka la mbekelo y’edjedja y’ase Juda. Efula ka l’atei awɔ wakɔsaka dia hawohombe pondjo nimola lokombo laki Nzambi odimoladimola. Ondo dietawɔ sɔ ndja oma l’okambelo wa kɔlɔ wa l’ɔlɛmbɛ wa lo Bible wata ɔnɛ: “Tudimulaki lukumbu la [Jehowa, Nzambi k]aye, udimuladimula, ne dia [Jehowa] huyindja one latudimulaka lukumbu landi udimuladimula.”​—Etombelo 20:7.

Ɔlɛmbɛ ɔnɛ shimbaka dia nimola lokombo la Nzambi lo yoho ya kɔlɔ. Onde ɔlɛmbɛ ɔsɔ shimbaka anto dia nimola lokombo lande la dilɛmiɛlɔ? Kema. Wanɛ tshɛ wakafunde Bible lo Hɛbɛru (“Daka di’Edjedja”) waki anto wa kɔlamelo wakakitanyiyaka Ɛlɛmbɛ wakasha Nzambi ase Isariyɛlɛ wa lo nshi y’edjedja. Koko, vɔ wakadimolaka lokombo laki Nzambi mbala la mbala. Ɛnyɛlɔ, vɔ wakalidje lo esambo efula wakembama la dui dia wolo la ntondo ka nyemba y’anto. Jehowa Nzambi akadjangɛ ndo atɛmɔdi ande dia mbelɛka lokombo lande ndo akanga wa kɔlamelo wakakitanyiyaka didjango sɔ. (Jɔɛlɛ 2:32; Etsha 2:21) Diakɔ diele ɛlɔ kɛnɛ, Akristo hawengenga dia nkamba la lokombo laki Nzambi la dilɛmiɛlɔ oko wakasale Yeso.​—Joani 17:26.

Etena kakambawɔ la nkombo ya lɔtɛtɛmɔla lo dihole dia lokombo laki Nzambi, akadimudi wa Bible salaka munga ka woke efula. Vɔ konyaka anto dia mbɔsa Nzambi oko nde bu onto la mɛtɛ etena kele Bible tokeketshaka dia ‘mbekesanɛ la Jehowa.’ (Osambo 25:14) Ohokanyiya dikambo di’ɔngɛnyi ayɛ w’oshika. Onde lɔngɛnyi lanyu koka monga mɛtɛ wolo naka wɛ heyaka lokombo lande? Woho akɔ wâmɛ mbele, naka anto haweye lokombo laki Nzambi, Jehowa, ngande wakokawɔ ndjasukanya la nde? Ndo nto, lam’ele anto hawokambe la lokombo laki Nzambi, vɔ haweye kitshimudi ya diambo ya lokombo lɔsɔ. Naa kitshimudi ya lokombo laki Nzambi?

Nzambi ndamɛ akalembetshiya okambi ande Mɔsɛ kitshimudi ya lokombo lande. Etena kakambola Mɔsɛ dikambo dia lokombo laki Nzambi, nde akôkadimola ate: “Dimi layoyala kɛnɛ kayomoyala.” (Etombelo 3:14, NW) Ekadimwelo kaki Rotherham kadimolaka ɛtɛkɛta ɛsɔ nganɛ: “Dimi layoyala woho tshɛ walangami.” Ɔnkɔnɛ, Jehowa koka ndjala kɛnɛ tshɛ kende l’ohomba wa ndjala dia nkotsha asangwelo ande.

Ohɔsa dia wɛ koka ndjala kɛnɛ tshɛ kalangayɛ ndjala. Ayoyohomba salɛ angɛnyi ayɛ? Naka ɔmɔtshi l’atei awɔ ekɔ la hemɔ wolo, kete wɛ koka ndjala dɔkɔtɛlɛ dia manamana ndo nkɔnɔla hemɔ kande. Naka okina amboshisha falanga yande, kete wɛ ayokoka ndjala kanga ɔngɔnyi ndo mbokimanyiya. Koko kɛnɛ kele mɛtɛ ele, wɛ ekɔ la elelo lo kɛnɛ kakokayɛ ndjala. Sho tshɛ tekɔ la elelo lo dikambo sɔ. Etena kekayɛ Bible, wɛ ayamba dia mɛna woho wayala Jehowa kɛnɛ tshɛ kende l’ohomba wa ndjala dia nkotsha asangwelo ande. Ndo nde ngɛnangɛnaka nkamba la wolo ande lo wahɔ wa wanɛ wawoka ngandji. (2 Ɛkɔndɔ 16:9) Wanɛ waheye lokombo la Jehowa haweye akambo w’amɛna asɔ wendana la lonto lande.

Mbokɛmaka hwe dia sho pombaka nkamba la lokombo la Jehowa lo Bible. Mbeya kitshimudi yalɔ ndo nkamba lalɔ l’ɔtɛmwɛlɔ aso ayotokimanyiya dia sho ndeka ndjasukanya la Jehowa, Shɛso lele l’olongo. *

^ od. 3 Dia mbeya awui akina wendana la lokombo laki Nzambi, kitshimudi yalɔ ndo ɛkɔkɔ watotshutshuya dia nkamba lalɔ l’ɔtɛmwɛlɔ aso, enda biukubuku Le nom divin qui demeure à jamais, yakatondjama oma le Ɛmɛnyi wa Jehowa.