AVOKOLUK jamo Avivlia ta Salmo 83:18 (82:19 ta junantik Vivliaetik). ¿Kʼusi chal li versikuloe? Li ta Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras xi chale: «Sventa tsnaʼ li krixchanoetik ti voʼote, ti jaʼ Jeova abie, voʼot noʼox atuk ti Buchʼu toj toyol oy ta sba spʼejel li balumile». Li yan Vivliaetike jechtik tsjelubtasik ek. Pe oy ep Vivliaetik stupʼojbeik li sbi Jeovae, jaʼ xa noʼox chal «Kajval» o «Dios». ¿Kʼusi van biil skʼan te tsʼibabil jechuk li ta versikuloe? ¿Mi kʼusuk noʼox biil o mi jaʼ li sbi Jeovae?

Tee tsʼibabil jun biil. Li ta voʼneal evreo kʼop ti jaʼ laj yichʼ tunesel sventa la stsʼibaik-o jutuk mu sliklejaluk li Vivliae oy jun biil ti stuk noʼox jeche. Li biil taje xi tsʼibabil ta evreo letraetike: יהוה (YHWH). Ti kʼutik yelan ta xichʼ jelubtasel ta tsotsile jaʼ Jeova. ¿Mi jaʼ noʼox ta jun versikulo chvinaj li biile? Moʼoj, yuʼun jutuk mu vukmiluk ta velta chvinaj li ta voʼneal tsʼibetike, li ta Tsʼibetik ta Evreo Kʼope.

¿Mi toj tsots skʼoplal li sbi Diose? Jnoptik ta sventa li padrenuestroe, li orasion ti laj yakʼ ta chanel Jesuse. Xi chlike: «Jtotik ta vinajel, akʼo yichʼ chʼultajesel li abie» (Mateo 6:9). Ta tsʼakale xi laj yalbe ta orasion Dios li Jesuse: «Tot, akʼo yichʼ toybel skʼoplal li abie». Xi la stakʼ talel te to ta vinajel li Jpasvaneje: «La jtoybe skʼoplal xchiʼuk ta jtoybe skʼoplal yan velta» (Juan 12:28). Jamal xvinaj ti toj tsots skʼoplal li sbi Diose. Jaʼ yuʼun, ¿kʼu yuʼun slokʼesojbeik sbi Dios li buchʼutik tsjelubtasik ta yan kʼop li Vivliae xchiʼuk ti sjelojbeik ta yan biiletik ti maʼuk sbi stuke?

Yaʼeluke oy chaʼtos srasonal ti tsotsik skʼoplale. Baʼyel, ep buchʼutik chalik ti mu la stakʼ jtunesbetik li sbi Diose, yuʼun la mu jnaʼtik kʼu yelan chichʼ alel. Ta skoj ti muʼyuk toʼox bu chichʼ tsʼibael xchiʼuk vokaletik li evreo kʼop ta voʼnee, li avie mu buchʼu snaʼ ta melel kʼusi vokaletik la stunesik kʼalal chichʼ alel li letraetik YHWH li ta skʼakʼalil Vivliae. ¿Mi jaʼ van skʼan xal ti mu xa  xuʼ jtunesbetik li sbi Diose? Li ta skʼakʼalil Vivliae, li biil Jesuse yikʼal van xi toʼox chichʼ alele: Yeshúa o Yehoshúa; muʼyuk buchʼu snaʼ ti jech ta alele. Pe li krixchanoetik ta spʼejel Balumile jeltos kʼu yelan chalik li sbi Jesuse, jaʼ jech yechʼomal chalik jech kʼuchaʼal chal ta skʼopike. Manchuk mi mu snaʼik kʼu toʼox yelan ta alel li ta baʼyel sigloe, muʼyuk chikta sbaik ta yalel li sbie. Jech xtok, te chavakʼ venta ti jelel kʼu yelan ta alel abi mi chabat ta yantik lume. Jaʼ yuʼun, maʼuk srasonal sventa mu jtunesbetik sbi Dios ta skoj noʼox ti mu jnaʼtik kʼu toʼox yelan ta alel li ta voʼnee.

Li xchibal srasonal yuʼunik ti tslokʼesbeik li sbi Dios ta Vivliae, jaʼ ta skoj li kʼusi xchʼunojik li voʼneal judaetike. Ep buchʼutik xchʼunojik ti mu la stakʼ alel li sbi Diose. Taje jaʼ ta skoj ti muʼyuk lek yabinojbeik smelolal li mantal ti xi chale: «Mu me xavixtanbicun jbi, vuʼun li Mucʼul Diosun avuʼunique. Yuʼun li bochʼo chiyixtanbun jbie ta me xcacʼbe stoj smul» (Éxodo 20:7).

Li mantal taje chalbutik ti mu chopoluk jtunesbetik li sbi Diose. Pe ¿mi jaʼ van skʼan xal ti mu stakʼ jtunestik kʼalal lek chkichʼtik ta mukʼe? Moʼoj. Skotol li buchʼutik la stsʼibaik li Tsʼibetik ta Evreo Kʼope («Pokoʼ Testamento») jaʼik tukʼil viniketik ti la xchʼunik li Mantal laj yakʼ Dios ta sventa li voʼneal j-israeletike. Yuʼun ep ta velta la stunesbeik li sbi Diose. Jech kʼuchaʼal liʼe, la stsʼibaik ta epal kʼejoj ta Salmos ti tsots la skʼejintaik li epal krixchanoetik ti laj yichʼik ta mukʼ Diose. Li Jeova xtoke laj yalbe mantal yajtuneltak ti akʼo skʼanik vokol ta sbie, vaʼun jaʼ jech la spasik li buchʼutik tukʼ laj yakʼ sbaike (Joel 2:32; Echos 2:21). Jech oxal, li yajtsʼaklomutik Kristo avie lek kichʼojtik ta mukʼ kʼalal ta jtunesbetik li sbi Diose, jech kʼuchaʼal la spas li Jesuse (Juan 17:26).

Kʼalal tstupʼbeik sbi Dios li buchʼutik tsjelubtasik Vivliae xchiʼuk ti tsjelbeik ta yan biiletike, jaʼ jun tsatsal mulil. Nom oy yileluk Dios kʼalal jech tspasike xchiʼuk mu xvinaj mi oy li stalelal ti yan sba yutsilike. Pe li Vivliae chalbutik ti lekuk xkil jbatik xchiʼuk li Jeovae (Salmo 25:14). Nopo ta sventa jun avamigo ti toj lek apatoj avoʼonton ta stojolale. ¿Mi nopol van chavaʼi aba ta stojolal mi mu xanabe sbie? Jaʼ jech ek li Diose. ¿Kʼuxi xa noʼox toj lek xkil jbatik xchiʼuk mi mu jnaʼtik ti Jeova sbie? Jech xtok,  li krixchanoetik ti mu stunesbeik li sbie mu snaʼik kʼusi smelolal li sbi xtoke. ¿Kʼusi skʼan xal li sbi Diose?

Li Diose jaʼ laj yalbe smelolal stuk Moises kʼusi skʼan xal li sbie. Kʼalal la sjakʼbe sbi Dios li Moisese, xi la stakʼ li Jeovae: «Voʼon Chikʼot ta Pasel ti kʼu yelan ta jkʼan chikʼot ta pasele» (Éxodo 3:14, TNM). Jech kʼuchaʼal xi chal li Vivlia ti la sjelubtas Rotherham: «Voʼon chikʼot ta pasel li kʼusi tskʼan koʼontone». Jech, li Jeovae xuʼ spas sba ta skotol li kʼusi skʼan to spas sventa xkʼot ta pasel yuʼun li kʼusitik tskʼan tspase, jech xtok xuʼ stunes spasbentak sventa xkʼot ta pasel li kʼusi tskʼan tspase.

Nopo ti xuʼ xapas aba li kʼusi tskʼan avoʼontone. ¿Kʼusitik lek xuʼ xapas ta stojolal li avamigotake? Mi tsots ch-ipaj junuke, xuʼ xapas aba ta jun pʼijil doktor sventa xapoxta. Mi chʼabal stakʼin kom li jun xtoke, xuʼ xapas aba ta jkʼulej sventa xakolta. Pe jkotoltik oy spajeb li kʼusi ta jpastike xchiʼuk ti mu xuʼ jpas jbatik ta skotol li kʼusi tskʼan koʼontontike. Pe mi chachan batel li Vivliae, toj labal chavil ti xuʼ spas sba ta skotol sventa xkʼot ta pasel yuʼun li kʼusitik tskʼan tspas Jeovae. Jech xtok, xmuyubaj tajek tstunes sjuʼel sventa tskolta li buchʼutik skʼanojike (2 Crónicas 16:9). Li buchʼutik mu snabeik li sbi Diose mu xojtikinbeik li stalelaltak Jeova ti toj alakʼik sbae.

Jamal xvinaj ti skʼan teuk tsʼibabil ta Vivlia li sbi Jeovae. Kʼalal ta jchantik kʼusi smelolal li sbie xchiʼuk ti jun koʼontontik ta jtunesbetik kʼalal chkichʼtik ta mukʼe, mas to chijnopaj ta stojolal li Jtotik ta vinajele, li Jeovae. *