Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

SAJI KROKOMƐI NI FATA HE

Bɔ ni Daniel Gbalɛ lɛ Gba Mesia lɛ Baa lɛ Efɔ̃ Shi

Bɔ ni Daniel Gbalɛ lɛ Gba Mesia lɛ Baa lɛ Efɔ̃ Shi

GBALƆ Daniel kɛ nɔ ni fe afii 500 hi shi dani afɔ́ Yesu. Ni kɛlɛ, Yehowa jie saji ni baaha ana be pɔtɛɛ ni abaafɔ Yesu mu, loo abaahala lɛ akɛ Mesia loo Kristo lɛ kpo etsɔɔ Daniel. Akɛɛ Daniel akɛ: “Ná ole, ní ojwɛŋ he, akɛ kɛjɛ beyinɔ ní wiemɔ aaaje kpo akɛ aku sɛɛ ayatswa Yerusalem ekoŋŋ lɛ kɛyashi mɔ ni afɔ lɛ mu ni ji lumɔ lɛ nɔ lɛ, efeɔ otsii kpawo, [kɛ] otsii nyɔŋmai ekpaa kɛ enyɔ.”Daniel 9:25.

Bɔni afee ni wɔnyɛ wɔle be mli ni Mesia lɛ pue lɛ, klɛŋklɛŋ lɛ ehe miihia ni wɔle beni nakai otsii ni baatsɔ Mesia lɛ hiɛ lɛ baaje shishi. Gbalɛ lɛ tsɔɔ mli akɛ, “kɛjɛ beyinɔ ní wiemɔ aaaje kpo akɛ aku sɛɛ ayatswa Yerusalem ekoŋŋ lɛ.” Mɛɛ be mli nɛkɛ “beyinɔ ní wiemɔ aaaje kpo” nɛɛ ba mli? Taakɛ Biblia ŋmalɔ Nehemia tsɔɔ mli lɛ, akɛ wiemɔ ha koni aku sɛɛ ayatswa Yerusalem gbogboi lɛ ekoŋŋ “yɛ maŋtsɛ Artashasta yinɔ afi ni ji nyɔŋmai enyɔ lɛ nɔ.” (Nehemia 2:1, 5-8) Yinɔsaneŋmalɔi ema nɔ mi akɛ afi 474 D.Ŋ.B. lɛ ji klɛŋklɛŋ afi muu ni ekɛye nɔ akɛ nɔyelɔ. No hewɔ lɛ, enɔyeli lɛ afi ni ji 20 lɛ nɔ ji afi 455 D.Ŋ.B. Agbɛnɛ wɔna he ni Daniel gbalɛ ni kɔɔ Mesia lɛ he lɛ je shishi yɛ, no ji afi 455 D.Ŋ.B.

Daniel tsɔɔ bei ni baatsɔ “mɔ ni afɔ lɛ mu ni ji lumɔ lɛ” puemɔ lɛ hiɛ lɛ sɛɛkɛlɛ. Gbalɛ lɛ tsĩ “otsii kpawo, [kɛ] otsii nyɔŋmai ekpaa kɛ enyɔ” tã—ni fɛɛ feɔ otsii 69. Be enyiɛ be sɛɛkɛlɛ nɛɛ feɔ? Biblia shishitsɔɔmɔi srɔtoi babaoo kadi akɛ enɛɛmɛi jeee otsii ni eko fɛɛ eko feɔ gbii kpawo, shi moŋ amɛji otsii ni ji afii. Ní tsɔɔ akɛ, otsi fɛɛ otsi damɔ shi kɛha afii kpawo. Nɛkɛ shishinumɔ ni tsɔɔ otsii ni ji afii, loo afii kpawo komekomei nɛɛ ji nɔ ko ni Yudafoi ni hi shi yɛ blema lɛ nuɔ shishi. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, amɛyeɔ Hejɔɔmɔ afi lɛ afii kpawo fɛɛ afii kpawo. (2 Mose 23:10, 11) No hewɔ lɛ, gbalɛ mli otsii 69 lɛ feɔ afii 7 toi 69, fɛɛ feɔ afii 483.

Agbɛnɛ nɔ ni esa akɛ wɔfee ji ni wɔbu enɛ he akɔntaa wɔkwɛ. Kɛ wɔbu be lɛ he akɔntaa kɛjɛ afi 455 D.Ŋ.B. lɛ, afii 483 lɛ kɛ wɔ yaa afi 29 Ŋ.B. Nakai afi lɛ ji afi pɔtɛɛ nɔ ní abaptisi Yesu ni ebatsɔ Mesia lɛ! * (Luka 3:1, 2, 21, 22) Ani enɛ jeee Biblia gbalɛ mlibaa ni sa kadimɔ?

^ kk. 2 Kɛjɛ afi 455 D.Ŋ.B. kɛyashi afi 1 D.Ŋ.B. lɛ feɔ afii 454. Kɛjɛ afi 1 D.Ŋ.B. kɛyashi afi 1 Ŋ.B. lɛ feɔ afi kome (afi yibɔ ni ji zɛro ko bɛ). Ni kɛjɛ afi 1 Ŋ.B. kɛyashi afi 29 Ŋ.B. lɛ feɔ afii 28. Kɛ wɔbua yibɔi etɛ nɛɛ fɛɛ anaa lɛ, fɛɛ feɔ afii 483. ‘Afo’ Yesu “ashɛ afɔ” ni egbo yɛ afi 33 Ŋ.B., yɛ otsi ni ji 70 ni ji afii lɛ mli. (Daniel 9:24, 26) Kwɛmɔ Bó Daniel Gbalɛ lɛ Toi! lɛ yitso 11 lɛ, kɛ Insight on the Scriptures lɛ Kpo 2, baafa 899-901 lɛ mli. Yehowa Odasefoi ji mɛi ni fee woji enyɔ lɛ fɛɛ.