Tolokeleni

Tolokeleni muye pa filukusangwamo

Ifi Ukushimika Kwakwe Danyeli Kwashimikile Ukwisa Kwakwe Masaya

Ifi Ukushimika Kwakwe Danyeli Kwashimikile Ukwisa Kwakwe Masaya

IFYEBO NA FIMBI

UWAKUSHIMIKA Danyeli aliko pa calo ninshi kwashala imyaka 500 ukweba ati baYesu bafyalwe. Nangabe’fyo, baYehova baalifisulwile ifyebo kuli Danyeli fyefyo ifyali ne kulenga abantu ukwishiba impindi baYesu bali ne kusufiwa, neli ukusontwa, ukuba baMasaya, neli baKlistu. Danyeli balimubuulile ati: “Pakuti pali fyefyo wisibe ubwenesye ati, ukufuma kukwima kwefunde lyakubusya nekwibakulula Jelusalemi ukufika kuli Masaya, imfumu, pakalukuli imiluŋgu isanu naibili; nemiluŋgu amakumi asanu nalimo naibili [imilungu 69].”—Danyeli 9:25.

Pa kwishiba umwaka Masaya ali ne kwisa, tulyelelwe pa kutanga lukoso ukusambilila pa mpindi iyakutufisha pa kwisa kwa baMasaya ili yatatikile. Koti ni fyefyo fyashimikilwe, “ukufuma kukwima kwefunde lyakubusya nekwibakulula Jelusalemi.” Mba pano nilwisa ‘ukwima kwe funde’ kwaliko? Koti mulembeshi wa Baibolo Neyamiya, ifunde lya kwibakulula ifibumba ukushinguluka Jelusalemi lyaliko “pamwaka wamakumi abili [20] uwakwe Alitacisyasiti imfumu.” (Neyamiya 2:1, 5-8) Abasambilila ne kulemba ifyebo fya kale nabo baalisuminishe ati umwaka wa 474 B.C.E. eli Alitacisyasiti akumanishe umwaka uubulubulu pa bwikalikishi bwakwe. Pakuti pali fyefyo, umwaka wa kulenga 20 mu bwikalikishi bwakwe wali ni mu 455 B.C.E. Pano twakwata umwaka wa kutatikilapo ukupenda ukushimika kwakwe Danyeli pali Masaya, umwaka wa 455 B.C.E.

Danyeli alibuulishishe ubutali bwa mpindi yopele’yo ifi yali ne kutalimpa pa kufika ku kwisa kwakwe ‘Masaya Imfumu.’ Ukushimika kulashimbula “imiluŋgu isanu naibili [7]; nemiluŋgu amakumi asanu nalimo naibili [imilungu 62],” ukuibambakanya pamo milungu 69. Ni mpindi yakutalimpa shani’yo? Ukwalula kwa maBaibolo aengi kulabuulishisha ati iyi tailipo milungu ya nshiku 7, pano milungu ya myaka. Ico cilukwalula ati umulungu umo ulukwimakaninako imyaka 7. Ilangulushi lya milungu ukulukuita ati myaka, neli icipeswa cimo icikwete imyaka 7, calishibikilwe ku baJuda ba kale. Ku cakubwenako, abaJuda balukulama umwaka we Sabata lyonse mu mwaka wa kulenga 7. (Ifyakufuma 23:10, 11) Namulifyefyo, ifyakushimika fya milungu 69 bwingi bwa fipeswa 69 ifya myaka 7, neli ukufusha pamo myaka 483.

Pano icitwelelwe ukucita kupenda. Kani twapenda imyaka 483 ukufuma mu 455 B.C.E., ilukutufisha ku mwaka wa 29 C.E. Uyo e mwaka baYesu babatishiwe ne kuba baMasaya! * (Luku 3:1, 2, 21, 22) Kani uku ukushimika ukwafishiwepo bwino, takulukukosha ubucetekelo bwenu?

^ par. 2 Ukufuma mu mwaka wa 455 B.C.E. ukufika mu 1 B.C.E. pali imyaka 454. Ukufuma mu 1 B.C.E. ukufika mu 1 C.E. pali umwaka umo (takwalipo umwaka wa 0). Kabili ukufuma mu 1 C.E. ukufika mu 29 C.E. pali imyaka 28. Ukusanka pamo aya amanambala (454+1+28) alukutupeela imyaka yonse pamo 483. BaYesu ‘balipinikilwe’ ili bafwile mu mwaka wa 33 C.E., mu mulungu uwa kulenga 70 uwa myaka. (Danyeli 9:24, 26) Boneni ibuuku lya mu Cibemba ilya Angweniko ku Kusesema kwa kwa Daniele! mu capitala 11, mungabona na Insight on the Scriptures, Volume 2, amabula 899-901. Fyonse fyalitulishiwe na Bamboni sha baYehova.