VIMPANDE VIA KU VUEZAKO
Mu Vua Muesele Vupolofeto vua Ndaniele via ku-iza ca Mesiya
KAPOLOFETO Ndaniele ua yoyele miaka 500 ku nima, tele Yesu kanda a semuke. Vunoni, Yehova ua soluele kuli Ndaniele mizimbu ize i hasa ku kuasa vantu ku nongonona ntsimbu i va vuavesele ni ku hangula Yesu linga a pue Mesiya ni nguetu Kilistu. Ndaniele va mu lekele nguavo: “Tantekeya ngoco vene na ku iziva, fume haze ha ku tuhuka lisiko lia ku hiluisa na ku tunga Yelusalema na ku heta kuli uze ua ku vuava, muata, ku ka kala zisimano zitanu na zivali, kaha zisimano makumi atanu na limo na zisimano zivali.”—Ndaniele 9:25.
Linga tu nongonone ntsimbu yezile Mesiya, ha katete tua pande ku tantekeya vuputukilo vua ntsimbu ya tualele ku ku-iza ca Mesiya. Vupolofeto nguavuo, “fume haze ha ku tuhuka lisiko lia ku hiluisa na ku tunga Yelusalema.” Muaka uka lia ‘tuhukile lisiko’ liaco? Ku li ya na mukua ku soneka Mbimbiliya Nehemiya, Lisiko lia ku tungulula vivumbe via Yelusalema va lihele mu “muaka ua mu makumi avali ua Aletazeleze muangana.” (Nehemiya 2:1, 5-8) Vakua ku lilongesa via ku ntsenkulu va handeka nguavo Aletazeleze ua puisile muaka ua mutuntu ha vuangana mu muaka ua 474 AEC. Eci ci tu muesa ngecize, ua puisile miaka 20 ha vuangana mu muaka ua 455 AEC. Vuovuno honi, tua uana muaka uenikile Ndaniele mua sonekele via ku-iza ca Mesiya, ukeuo 455 AEC.
Ndaniele ua muesa ntsimbu ingahi ya hitilemo na ha ku-iza ca “uze ua ku vuava, muata.” Vupolofeto vua tumbula “zisimano zitanu na zivali, kaha zisimano makumi atanu na limo na zisimano zivali”—ku vi pandakana viose vi pua visimano 69. Vuno eyi ntsimbu ya pua ingahi? Vimbimbiliya via vingi via muesa ngecize evi ka via puile visimano via matangua 7 houe, vunoni visimano via miaka. Eci ca lomboloka ngecize, simano ku simano yemanena miaka 7. Eci ku tanda ca visimano via miaka, ni nguetu mukana ua miaka 7 va ci tantekeyele mua cili ku vaYundeya va ku laza. Ca ku muenako, va niungile muaka ua sapalalo, mu nima ya miaka 7. (Ezundu 23:10, 11) ngeci mukemuo, vupolofeto vua visimano 69, vua pua mikana 69 ya miaka 7, ni nguetu miaka 483.
Tu tandenu honi. Nga tu putukila ku tanda miaka 483 fume mu 455 AEC, tu ka heta mu muaka ua 29 EC. Ou ukeuo mpundu muaka u va mbatizile Yesu na ku mu puisa Mesiya! * (Luka 3:1, 2, 21, 22) Ku lipuisamo ca ovu vupolofeto vua kama ci komouesa, ni vati?
^ cin. 6 Fume mu muaka ua 455 AEC ku tuala mu muaka ua 1 AEC, mua hitile miaka 454. Fume mu 1 AEC ku tuala mu 1 EC mua hitile muaka umo. Fume mu 1 EC ku tuala mu 29 EC mua hitile miaka 28. Nga tu pandakana eyi miaka, tu ka uana miaka 483. Yesu va mu ‘vatuile’ ni nguetu ku mu tsiha mu muaka ua 33 EC, mu mukana ua makumi atanu na avali (70) ua visimano via miaka. (Ndaniele 9:24, 26) Talenu mu mavulu Preste Atenção à Profecia de Daniel!, kapitulu 11, na mu Estudo Perspicaz das Escrituras, Volume 3, mafo 582-5, a va tuhula Vakaleho va Yehova.
