YAKONJECESYA
Yaŵalocesye Daniyele Pakwamba ya Kwisa kwa Mesiya
JWAKULOCESYA Daniyele ŵapali ni umi kuli kusigele yaka yakupunda 500 kuti Yesu apagwe. Nambo Yehofa ŵamsalile Daniyele yakutendekwa yine yampaka yitukamucisye kumanyilila lisiku lisyesyene lyele Yesu ŵaliji kuja kukusagulwa ni msimu, kuti aŵe Mesiya kapena Klistu. Yehofa ŵamsalile Daniyele kuti: “Mkusosekwa kumanyilila ni kola umanyilisi wakuti kutandila pa kupikanika kwa maloŵe gakuti akalinganye ni kutaŵasoni Yelusalemu mpaka ndaŵi ja Mlongola Mesiya, paciŵa yijuma 7, nambosoni yijuma 62.”—Danieli 9:25.
Kuti tumanyilile cenene ndaŵi jakwisa kwa Mesiya, candanda tukusosekwa kumanyilila kaje pakutandila kaŵalanjile ka masikugo kwicila pa kwisa kwa Mesiya. Mwakamulana ni yakulocesyayi, ndaŵi jakwe jili “kutandila pa kupikanika kwa maloŵe gakuti akalinganye ni kutaŵasoni Yelusalemu.” Ana “kupikanika kwa maloŵe” gelega kwatendekwe cakaci? Mwakamulana ni jwakulemba Baibulo Nehemiya, maloŵe gakuti akataŵesoni Yelusalemu gapikanice “m’caka ca 20 ca ulamusi wa mwenye Alitasasita.” (Nehemiya 2:1, 5-8) Ŵakulemba mbili, akusasimicisya kuti caka ca 474 B.C.E. caliji caka candanda cambumbu ca ulamusi wa Alitasasita. M’yoyo, caka ca 20 ca ulamusi wakwe caliji caka ca 455 B.C.E. Sambano tukwete pakutandila kuŵalanjila yaka ya mu yakulocesya ya Daniyele yakwamba Mesiya, cacili caka ca 455 B.C.E.
Sambano Daniyele akulosya ulewu wa ndaŵi josope kwicila pa kwisa kwa “Mlongola Mesiya.” Yakulocesyayi yikusala ya “yijuma 7, nambosoni yijuma 62,” pampepe yijuma 69. Ana ndaŵi jeleji jili jelewu catuli? Mwakamulana ni Mabaibulo gane, yeleyi nganiyiŵa yijuma ya masiku 7, nambo yijuma ya yaka. Yeleyi yikugopolela kuti cijuma cilicose cikwimila yaka 7. Kaŵalanjile ka yaka keleka kaliji kakumanyika cenene kwa Ayuda ŵakala. Mwambone, m’caka ca 7 cilicose Ayudaŵa ŵacitendaga kuŵa caka ca Sabato. (Eksodo 23:10, 11) M’yoyo, yijuma ya yaka 69 yiŵayilocesye, yikusosekwa kuyiwilisya ka 7, pampepe kuŵa yaka 483.
Cakusosekwa sambano cili kuŵalanjila. Patukuŵalanjila yaka kutandila m’caka ca 455 B.C.E., yaka yakwana 483, yikumalila mu caka ca 29 C.E. Celeci ni caka cisyesyene ciŵabatiswe Yesu ni kuŵa Mesiya. * (Luka 3:1, 2, 21, 22) Ana kwanilicika kwa yakulocesyayi nganikuŵa kwakulimbikasya cikulupi?
^ ndime 3 Kutandila m’caka ca 455 B.C.E. mpaka m’caka ca 1 B.C.E., yipali yaka 454. Kutandila m’caka ca 1 B.C.E. mpaka m’caka ca 1 C.E., cipali caka cimo (paliji pangali caka ca 0). Soni kutandila m’caka ca 1 C.E. mpaka m’caka ca 29 C.E., yipali yaka 28. Kuyipwatikanya yosopeyi pampepe yikwana yaka 483. Yesu ‘ŵam’wuleje’ m’caka ca 33 C.E., mkati mwa cijuma ca 70 ca yaka. (Danieli 9:24, 26) Alole m’mabuku ga Ciceŵa gakuti Samalani Ulosi wa Danieli!, pa mtwe 11, soni Kukambitsirana za m’Malemba, pa mapeji 231 mpaka 233, soni buku ja Cisungu jakuti Insight on the Scriptures, Volume 2, pa mapeji 899 mpaka 901. Ŵakuwandisya mabukuga ali ŵa Mboni sya Yehofa.
