AHWO nọ a rọwo uwuhrẹ Esanerọvo na a rẹ ta nọ imasa i ru Ọghẹnẹ via—Ọsẹ na, Ọmọ na, gbe Ẹzi Ọfuafo na. A rẹ ta nọ aimasa nana ẹrẹrẹ, a tẹ jẹ rrọ erumeru, yọ a wo  emuhọ họ. Wọhọ epanọ uwuhrẹ Esanerọvo na o ta, Ọsẹ na yọ Ọghẹnẹ, Ọmọ na yọ Ọghẹnẹ, Ẹzi Ọfuafo na ọ tẹ jẹ rrọ Ọghẹnẹ, ghele na yọ Ọghẹnẹ ọvo ọ rrọ.

Ahwo buobu nọ a rọwo uwuhrẹ Esanerọvo na a rẹ ta nọ a rẹ sai dhesẹ iẹe vevẹ hẹ. Dede na, a re roro nọ uwuhrẹ na o rrọ evaọ Ebaibol. U fo re ma riẹ nọ a rẹ jọ oria ovuovo evaọ Ebaibol na soso ruẹ ẹme na “Esanerọvo” ho. Kọ o sae jọnọ eme jọ e rrọ Ebaibol na nọ e dina ta ẹme kpahe Esanerọvo? Re ma sae kuyo onọ yena, joma rri ikereakere jọ nọ ahwo nọ a rọwo uwuhrẹ Esanerọvo a rẹ fodẹ ẹsibuobu rọ gwọlọ tha uwuhrẹ na uke.

Jọn 1:1 o ta nọ: “Ẹme na ọ rọ eva emuhọ, Ẹme na avọ Ọghẹnẹ a gbẹ jọ, Ẹme na Ọghẹnẹ.” Jọn ukọ na ọ jọ evaọ obaro uzou ikereakere ovo nana dhesẹ vevẹ inọ Jesu họ “Ẹme na.” (Jọn 1:14) Dede na, fikinọ a se Ẹme na Ọghẹnẹ, ahwo jọ a rẹ ta nọ Ọmọ na avọ Ọsẹ na yọ abọjọ ọrọ Ọghẹnẹ ọvona.

Kareghẹhọ nọ ẹvẹrẹ Griki a kaki ro kere abọ nana Ebaibol na. Uwhremu na, efefafa a tẹ fa ẹme Griki na fihọ evẹrẹ efa. Dede na efefafa buobu a fa oria nana nọ “Ẹme na Ọghẹnẹ” hẹ. Eme jabọ? Fikinọ a riẹ ẹvẹrẹ Griki nọ a ro kere Ebaibol na ziezi, efefafa yena a tẹ ta inọ oghẹrẹ ofa u fo nọ a rẹ fa uhie-ẹme na “Ẹme na Ọghẹnẹ.” Oghẹrẹ vẹ u fo nọ a rẹ fa ae? Iriruo jọ ena: “Ẹme na o wo oma ọghẹnẹ.” (A New Translation of the Bible) “Ẹme na ọ jọ kugbe Ọghẹnẹ, ọ tẹ jẹ jọ wọhọ Ọghẹnẹ.” (The Translator’s New Testament) Wọhọ epanọ efafa nana i dhesẹ, orọnikọ Ẹme na họ Ọghẹnẹ hẹ. * Ukpoye, a se Ẹme na “ọghẹnẹ” fikinọ o kpehru gaga evaọ udevie emama Jihova. Otofa “ọghẹnẹ” nọ a jọ etenẹ na fodẹ na họ “ọnọ o kpehru.”

Ahwo buobu a riẹ ẹvẹrẹ Griki nọ a ro kere Ebaibol na ha. Kọ ẹvẹ whọ sae rọ riẹ otofa ẹme Jọn ukọ na dẹẹ? Roro kpahe oriruo nana: Ma rehọ iẹe nọ iticha o bi wuhrẹ emọ-isukulu riẹ uzoẹme jọ. Nọ o wuhrẹ no, emọ na a te wo ọvuọvuọ otoriẹ rai kpahe oware nọ o wuhrẹ na. Kọ ẹvẹ emọ na a sai ro ku ẹme na họ? A rẹ sae nọ iticha na re ọ kẹ ae evuẹ efa. Avro ọ riẹ hẹ, a tẹ kẹ ai evuẹ efa, u ti fi obọ họ kẹ ai riẹ uzoẹme na totọ. Epọvo na re, re whọ sai wo otoriẹ Jọn 1:1 na vevẹ, who re se evuẹ efa nọ i kpomahọ ọkwa Jesu evaọ Usiuwoma Jọn na. Whọ tẹ riẹ eware efa kpahe uzoẹme nana u ti fi obọ họ kẹ owhẹ wo otoriẹ ogbagba ẹme na.

Wọhọ oriruo, roro kpahe ẹme ọfa nọ Jọn o kere evaọ uzou 1, owọ avọ 18: “Ohwo ọvo ọ te ruẹ Ọghẹnẹ [Erumeru na] oke ọvo ho.” Dede na ahwo-akpọ a ruẹ Ọmọ na no, Jesu, keme Jọn ọ ta nọ: “Ẹme na [Jesu] o te zihe ruọ ohwo, ọ tẹ ze ria udevie mai, ma ruẹ oruaro riẹ.” (Jọn 1:14) Nọ o rrọ ere na, kọ ẹvẹ Ọmọ na ọ sae rọ jọ abọjọ Ọghẹnẹ Erumeru na? Jọn ọ ta re inọ Ẹme na ‘avọ Ọghẹnẹ a gbẹ jọ.’ Kọ ohwo ọ rẹ jọ kugbe ohwo evaọ oke ovona ọ vẹ jẹ jọ ohwo ọyena? Ofariẹ, wọhọ epanọ a kere fihọ Jọn 17:3, Jesu o dhesẹ vevẹ inọ ọye avọ Ọsẹ obọ odhiwu riẹ yọ omọvo na ha. O se Ọsẹ riẹ “uvi Ọghẹnẹ,” Ọghẹnẹ uzẹme ọvo na. Yọ evaọ ubrobọ ekuhọ ikere Usiuwoma riẹ, Jọn ọ gba ẹme na ekru ta nọ: “A kere enana re wha rọwo nọ Jesu họ Kristi na, Ọmọ Ọghẹnẹ.” (Jọn 20:31) Muẹrohọ nọ orọnikọ a se Jesu Ọghẹnẹ hẹ rekọ Ọmọ Ọghẹnẹ. Evuẹ efa nana nọ a fiba Usiuwoma Jọn na i dhesẹ oghẹrẹ nọ u fo nọ a re wo otoriẹ Jọn 1:1 na. Jesu, Ẹme na, yọ “ọghẹnẹ” fikinọ o wo ọkwa okephru, rekọ orọnikọ ọye họ Ọghẹnẹ Erumeru na ha.

Wariẹ roro kpahe oriruo iticha gbe emọ-isukulu na. Ma rehọ iẹe nọ ejọ a gbe wo avro ghele dede nọ a gaviezọ kẹ oruvẹ iticha na no. Eme a rẹ sai ru? A sae nọ iticha ọfa re o dhesẹ eware efa kẹ ai kpahe uzoẹme ovona. Iticha avivẹ na  ọ tẹ kẹ otofa ovona kpahe uzoẹme na, avro emọ-isukulu na buobu ọ rẹ sai kuhọ. Epọvo na re, otẹrọnọ whọ gbẹ dina wo avro kpahe eme nọ Jọn, ọnọ ọ rrọ usu enọ i kere Ebaibol na, ọ ta kpahe oghẹrẹ nọ Jesu avọ Ọghẹnẹ Erumeru na a rrọ, whọ sae nya bru omọfa nọ ọ rrọ omọvo enọ i kere Ebaibol na kẹ evuẹ efa. Wọhọ oriruo, roro kpahe eme nọ Matiu o kere. Nọ ọ jẹ ta kpahe ekuhọ eyero-eware nana, ọ wariẹ eme nọ Jesu ọ ta: “Rekọ ẹdẹ ọyena gbe oke oyena ohwo ọvo ọ riẹ hẹ, makọ ikọ nọ e rọ obọ odhiwu, hayo Ọmọ dede, rekọ Ọsẹ na ọvo.” (Matiu 24:36) Ẹvẹ eme enana i ro dhesẹ nọ Jesu họ Ọghẹnẹ Erumeru hu?

Jesu ọ ta nọ Ọsẹ na ọ riẹ vi Ọmọ na. O hae jọnọ Jesu yọ abọjọ Ọghẹnẹ Erumeru na, ọ hae te riẹ eware kpobi wọhọ Ọsẹ riẹ. Fikiere, Ọsẹ na avọ Ọmọ na a sae jọ ẹrẹrẹ hẹ. Ghele na, ahwo jọ a rẹ ta nọ: ‘Jesu o wo oghẹrẹ oma ivẹ. Ọ be jọ etenẹ ta ẹme wọhọ ohwo-akpọ gheghe.’ Rekọ o tẹ make rọnọ ere o jọ, kọ ẹvẹ kpahe ẹzi ọfuafo na? O hae jọnọ ọ jọ abọjọ Ọsẹ na wọhọ Ọghẹnẹ ọvona, kọ fikieme Jesu ọ gbẹ rọ ta nọ ọ riẹ eware kpobi nọ Ọsẹ na ọ riẹ hẹ?

Nọ who bi wuhrẹ Ebaibol na haro na, whọ te ruẹ eria Ebaibol efa buobu nọ i wo obọ kpahe uzoẹme nana. E kẹ imuẹro uzẹme na kpahe Ọsẹ na, Ọmọ na, gbe ẹzi ọfuafo na.—Olezi 90:2; Iruẹru 7:55; Ahwo Kọlọsi 1:15.