Kwenda na mambu ke na kati

Kwenda na tansi ya malongi

APPENDICE

Kyeleka na Yina Metala Tata, Mwana, mpi Mpeve Santu

Kyeleka na Yina Metala Tata, Mwana, mpi Mpeve Santu

BANTU yina kekwikilaka na dilongi ya Butatu ketubaka nde Nzambi kele ti bapersona tatu—Tata, Mwana, mpi Mpeve Santu. Bo ketubaka nde bo yonso tatu kele kiteso mosi, bo kele nkwa-ngolo yonso, mpi bo kele ve ti luyantiku. Yo yina, na kutadila dilongi ya Butatu, Tata kele Nzambi, Mwana kele Nzambi, mpi Mpeve Santu kele Nzambi, kansi Nzambi kele kaka mosi.

Bantu mingi yina kekwikilaka na Butatu kendimaka nde bo kekukaka ve kutendula dilongi yai. Ata mpidina, bo lenda yindula nde Biblia kelongaka yo. Beto kekuta ve ngogo “Butatu” ata kisika mosi na kati ya Biblia. Kansi, keti dibanza ya Butatu kele na Biblia? Sambu na kupesa mvutu na ngyufula yai, bika beto tadila verse mosi yina bantu ya kendimaka Butatu kepesaka sambu na kusimba dilongi na bo.

“NDINGA VANDAKA NZAMBI”

Yoane 1:1 ketuba nde: “Ntangu Nzambi vandaka me sala ntete ve bima yonso, Ndinga vandaka. Ndinga vandaka ti Nzambi. Ndinga vandaka Nzambi.” Na nima, kaka na kapu mosi yina, ntumwa Yoane kumonisaka pwelele nde “Ndinga” kele Yezu. (Yoane 1:14) Kansi, sambu bo kebinga Ndinga Nzambi, bantu yankaka kesukisaka nde Mwana ti Tata fwete vanda bitini ya Nzambi mosi.

Kuvila ve nde na luyantiku bo sonikaka kitini yai ya Biblia na Kigreki. Na nima, bambaludi kubalulaka yo na bandinga yankaka. Kansi, bambaludi mingi ya Biblia kusadilaka ve bangogo “Ndinga kuvandaka Nzambi.” Sambu na inki? Na kutadila Kigreki yina bo sadilaka sambu na kusonika Biblia, bambaludi yina kumonaka nde yo lombaka kubalula “Ndinga kuvandaka Nzambi” mutindu yankaka. Inki mutindu? Tala mwa bambandu: “Logos [Ndinga] kuvandaka ya kufwanana ti Nzambi.” (A New Translation of the Bible) “Ndinga vandaka nzambi.” (The New Testament in an Improved Version) “Ndinga vandaka ti Nzambi mpi vandaka mutindu mosi ti yandi.” (The Translator’s New Testament) Na kutadila bambalula yai, Ndinga kele ve Nzambi yandi mosi. * Kansi, sambu na kisika na yandi ya kuzanguka na kati ya bigangwa ya Yehowa, bo kebinga Ndinga “nzambi.” Awa ngogo “nzambi” ketendula “muntu ya ngolo.”

KUZABA MAMBU MINGI

Sambu bantu mingi mezaba ve Kigreki yina bo sadilaka sambu na kusonika Biblia, inki mutindu nge lenda zaba mambu yina ntumwa Yoane zolaka mpenza kutuba? Tadila mbandu yai: Longi mosi ketendudila bana ya nzo-nkanda na yandi dyambu mosi. Na nima, konso longoki mebakisa dyambu yina na mutindu na yandi. Inki mutindu balongoki tayidika dyambu yai? Bo lenda yula longi sambu yandi yika bo bansangu yankaka. Ntembe kele ve nde, kulonguka mambu yankaka tasadisa bo na kubakisa dyambu yina mbote. Mutindu mosi, sambu na kubakisa ntendula ya Yoane 1:1, nge lenda tanga Evanzile ya Yoane sambu na kubaka bansangu yankaka ya metala pozisio ya Yezu. Kulonguka mambu yankaka ya metala dilongi yai tasadisa nge na kubakisa mambu mbote.

Mu mbandu, tadila mambu yina Yoane kusonikaka na nima na kapu ya 1, verse ya 18: “Ata muntu mosi ve me monaka Nzambi [Nkwa-Ngolo Yonso].” Kansi, bantu memonaka Yezu, Mwana, sambu Yoane ketuba nde: “Ndinga [Yezu] kitukaka muntu. Yandi zingaka na kati na beto. . . . Beto monaka lukumu na yandi.” (Yoane 1:14) Ebuna, inki mutindu Mwana lendaka kuvanda kitini ya Nzambi Nkwa-Ngolo Yonso? Yoane ketuba dyaka nde Ndinga vandaka “ti Nzambi.” Inki mutindu muntu mosi lenda vanda ti muntu yankaka mpi kaka na ntangu yina kuvanda muntu yango yina? Dyaka, mutindu bo mesonikaka yo na Yoane 17:3, Yezu kumonisaka pwelele luswaswanu na kati na yandi ti Tata na yandi ya zulu. Yandi kebinga Tata na yandi ‘Nzambi mosi kaka ya kieleka.’ Mpi na nsuka ya Evanzile na yandi, Yoane kesukisa mambu na bunkufi nde: “Bo sonikaka mambu yai sambu beno kundima nde Yesu kele Mesia, Mwana-Nzambi.” (Yoane 20:31) Simba nde bo kebinga ve Yezu Nzambi kansi Mwana-Nzambi. Nsangu yai ya ngika ya kele na Evanzile ya Yoane kemonisa mutindu beto fwete bakisa Yoane 1:1. Yezu, Ndinga, kele “nzambi” sambu yandi kele ti kisika ya kuzanguka kansi yandi kele ve kiteso mosi ti Nzambi Nkwa-Ngolo Yonso.

KUNDIMISA MAMBU

Yindula dyaka mbandu ya longi ti bana ya nzo-nkanda. Yindula nde bankaka kele kaka ti badute, nkutu ata na nima ya kuwa bansangu yankaka yina longi meyika. Bo lendaka kusala inki? Bo lenda kwenda na longi yankaka sambu na kubaka bansangu yankaka ya metala dyambu yina mosi. Kana longi ya zole kundimisa ntendula ya longi ya ntete, yandi tamanisa badute ya balongoki mingi. Mutindu mosi, kana nge mebakisa mpenza ve mambu yina nsoniki ya Biblia Yoane kutubaka na yina metala bangwisana ya kele na kati ya Yezu ti Nzambi Nkwa-Ngolo Yonso, nge lenda kwenda na nsoniki yankaka ya Biblia sambu na kubaka bansangu yankaka. Mu mbandu, tadila mambu yina Matayo kusonikaka. Na yina metala nsuka ya ngidika yai ya bima, yandi vutukilaka bangogo ya Yezu na mutindu yai: “Ata muntu mosi kuzaba ve kana nki kilumbu to nki ntangu mambu yina ta bwa, ata bawanzio ya zulu ata Mwana mpi kuzaba yo ve, kansi kaka Tata mpamba muntu kuzaba yo.” (Matayo 24:36) Inki mutindu bangogo yai kendimisa nde Yezu kele ve Nzambi Nkwa-Ngolo Yonso?

Yezu ketuba nde Tata mezaba mambu mingi kuluta Mwana. Kansi, kana Yezu kuvandaka kitini ya Nzambi Nkwa-Ngolo Yonso, yandi zolaka kuzaba mambu yonso ya Tata na yandi mezaba. Yo yina, Tata ti Mwana lenda vanda ve kiteso mosi. Ata mpidina, bantu yankaka tatuba nde: ‘Yezu kuvandaka ti kimuntu ya mitindu zole. Awa yandi vandaka kutuba bonso muntu.’ Kansi ata yo vandaka mutindu yina, inki beto lenda tuba sambu na mpeve santu? Kana yo kele kitini ya Nzambi kaka mosi bonso Tata, sambu na nki Yezu kutubaka ve nde yo mezaba mambu yina Tata mezaba?

Mutindu nge kelanda na kulonguka Biblia, nge tayikana ti baverse mingi ya Biblia yina ketubila dilongi yai. Yo kendimisa kyeleka na yina metala Tata, Mwana, mpi mpeve santu.—Nkunga 90:2; Bisalu 7:55; Kolosai 1:15.

^ par. 3 Sambu na kuzaba dyaka mambu mingi ya metala Yoane 1:1, tala balutiti 24-25 ya Nzozulu ya Nkengi ya Kifalansa, ya Novembri 1, 2008, yina Bambangi ya Yehowa kebasisaka.