Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

Muchano Twatela Kwijiva Hali Ise, naMwana, naShipilitu Yajila

Muchano Twatela Kwijiva Hali Ise, naMwana, naShipilitu Yajila

Muchano Twatela Kwijiva Hali Ise, naMwana, naShipilitu Yajila

VATU vaze vetavila kunangula chaTulunga vatatu vamba ngwavo muli Kalunga mwatwama vatu vatatu, mwatwama Ise, naMwana, naShipilitu Yajila. Vosena hali ava vatatu vavavuluka ngwavo vateseka hohamwe, vangolo josena, kaha nawa kavatwama namaputukiloko. Kweseka nakunangula kanechi chaTulunga vatatu, Ise apwa Kalunga, Mwana apwa Kalunga, kaha naShipilitu Yajila nawa yapwa Kalunga, olozenyi kwatwama Kalunga umwe kaha.

Vatu vavavulu vaze vetavila mukunangula kanechi vamba ngwavo kaveshi kuhasa kulumbununa echi kunangula kanako. Oloze, veji kushinganyekanga ngwavo kunangula kana chafuma muMbimbiliya. Twatela kwijiva chikupu nge mazu akuvuluka ngwavo “Tulunga vatatu” kawatwama muMbimbiliyako. Uno vishinganyeka vyakuvuluka Tulunga vatatu muvyatwama muMbimbiliya tahi? Hakusaka kukumbulula chihula kanechi, tukekese chisoneka chize veji kuzachisanga vaze vetavila mukunangula chaTulunga vatatu.

“LIZU LYAPWILENGA KALUNGA”

Yowano 1:1 amba ngwenyi: “Hakuputuka Lizu kulyapwilenga, kaha Lizu lyapwilenga naKalunga hamwe, kaha Lizu lyapwilenga Kalunga.” Mukapetulu youmwe kaposetolo Yowano asonekele ngwenyi “Lizu” ikiye Yesu. (Yowano 1:14) Oloze, hakuvuluka Lizu ngwavo Kalunga, vatu vamwe vakukulula ngwavo, vaMwana naIse vapwa Kalunga umwe kaha.

Ijiva ngwove echi chihanda chamuMbimbiliya vachisonekele hakavanga mulilimi lyachiHelase. Kutwala muze, vaka-kwalumuna valumwine mazu awa mumalimi eka. Kaha nawa vaka-kwalumuna Mbimbiliya vavavulu kavazachishile mukuku wakwamba ngwavo “Lizu lyapwilenga Kalunga[ko].” Mwomwo ika? Kweseka nachinyingi chavo chachiHelase chamuMbimbiliya, vaze vaka-kwalumuna vakukulwile ngwavo ou mukuku wakwamba ngwavo “Lizu lyapwilenga Kalunga” vatelele kuwalumuna mweka. Uno vawalumwine ngachilihi? Tala havyakutalilaho vimwe evi: “[Lizu] Logos lyapwile lyaukalunga.” (A New Translation of the Bible) “Lizu lyapwile kalunga.” (The New Testament in an Improved Version) “Lizu lyapwile hamwe naKalunga kaha lyapwile lyakulifwana nenyi.” (The Translator’s New Testament) Kweseka nakwalumuna kanechi, Lizu kalyapwa hiKalunga iveneko. * Oloze ou Lizu vamuvuluka ngwavo “kalunga” mwomwo yachihela chakuzandama atwama nacho kuhambakana vyuma atenga Yehova vyosena. Eli lizu lyakuvuluka “kalunga” vasoneka havesi kaneyi lyalumbununa kaha “mutu wangolo.”

WANA UNJIHO WEKA WAUVULU

Vatu vavavulu kavejiva chiHelase chamuMbimbiliyako. Ngocho nauhasa kwijiva ngachilihi omu atalikishile kaposetolo Yowano? Tala hachakutalilaho chino: Mulongeshi wakushikola mwalumbunwina vaka-shikola chihande chimwe. Jino omu mwakumisa kuvatangisa, vaka-shikola hinavalihandununa mwakulumbunwina vyuma vanavanangula. Uno vaka-shikola navahasa kukumisa ngachilihi ukalu kanou? Vanahase kuhulisa uze mulongeshi avalweze vishina vikwavo vyakuvakafwako. Enga, kwijiva unjiho ukwavo nachivakafwa vevwishise kanawa chihande kana. Chochimwe nawa, hakusaka wivwishise kanawa Yowano 1:1, unahase kuwana vishina vyavivulu muMukanda waMujimbu Wamwaza waYowano kutalisa kuchihela atwama nacho Yesu. Kulinangula unjiho weka ukwavo hachihande kanechi nachikukafwa wivwishise kanawa.

Chakutalilaho, achitale vyuma asonekele Yowano mukapetulu 1, vesi 18: “Kumyaka yosena Kalunga [Wangolo Josena] kavamumona lyehi kuli mutu naumweko.” Oloze vatu vamumwene Mwanenyi Yesu, mwomwo Yowano ambile ngwenyi: “Lizu [Yesu] lyalitengekele kupwa wachisemwa chahamavu, atwaminenga muli etu kaha upahu wenyi twaumwene.” (Yowano 1:14) Nyi Mwana nahase kupwa ngachilihize chihanda chaKalunga Wangolo Josena? Yowano ambile nawa ngwenyi Lizu lyapwile ‘hamwe naKalunga.’ Jino mutu nahase kupwa ngachilihi hamwe namukwavo, kaha halwola lwolumwe hikupwa nawa mutu vene uze? Kweseka nomu vasoneka hali Yowano 17:3, Yesu avulukile ngwenyi alihandununa naIse wamwilu. Avuluka Ise ngwenyi “uka wove uKalunga wamuchano.” Kaha kusongo yaMujimbu wenyi Wamwaza, Yowano akukulwile ngwenyi: “Evi vanavisoneka mangana muketave ngwenu, Yesu Ikiye Kulishitu MwanaKalunga.” (Yowano 20:31) Hano, Yesu vanamuvuluka ngwavo MwanaKalunga, keshi ngwavo Kalungako. Mujimbu kanou watwama muMukanda waMujimbu Wamwaza waYowano wasolola omu twatela kwivwishisa mukanda waYowano 1:1. Yesu, uze apwa Lizu, apwa “kalunga” mwomwo atwama nachihela chakuzandama helu, oloze kateseka hamwe naKalunga Wangolo Josenako.

KEKESA UMONE NGE UNJIHO KANA WAMUCHANO

Shinganyeka cheka hachakutalilaho chamulongeshi navaka-shikola. Achishinganyeke nge vaka-shikola vamwe vachili nakuhuhwasana nahanyima yakuvalumbunwina cheka kuli mulongeshi. Jino vatela kulinga ika? Vanahase kuhulisa mulongeshi weka avalumbunwine hachihande chochimwe. Kachi nge mulongeshi wamuchivali mwavalumbunwina ngwenyi vyuma avalwezanga mulongeshi watete vyamuchano, kaha vaze vaka-shikola navetavila jino chikupu. Chochimwe nawa nge kawevwishishileko vyuma apwile nakuhanjika muka-kusoneka Mbimbiliya Yowano kutalisa kuusoko waYesu naKalunga Wangolo Josena, kaha unahase kuhulisako nawa muka-kusoneka Mbimbiliya mukwavo. Chakutalilaho, achitale havyuma asonekele Mateu. Kutalisa kukukuma chatulingilo tuno twavyuma, Mateu asonekele mazu aYesu akwamba ngwenyi: “Kulikumbi lize chipwe lwola luze mutu naumwe pimbi natachikizako, chipwe vangelo vamwilu, chipwe MwanaKalunga, shina Ise kaha.” (Mateu 24:36) Uno awa mazu kana asolola ngachilihi nge Yesu kapwa Kalunga Wangolo Josenako?

Yesu ambile ngwenyi Ise ejiva vyuma vyavivulu kuhambakana vize ejiva Mwana. Oloze nge Yesu apwile chihanda chaKalunga Wangolo Josena, kachi ejiva vyuma vyosena ngana vize ejiva Ise. Shikaho, Mwana naIse kavatesa hohamweko. Oloze, vatu vamwe vanahase kwamba ngwavo: ‘Yesu apwilenga muvali. Hano ali nakuhanjika kaha nge mutu.’ Kachi nge omu mukiko chapwile, kaha ngachilihi vyashipilitu yajila? Nge shipilitu yajila yapwa chihanda chaKalunga uze apwa Ise, kaha mwomwo ika Yesu ahonene kwamba ngwenyi shipilitu yajila yejiva vyuma ejiva Ise?

Omu nautwalaho lika kulinangula Mbimbiliya, nawijiva mijimbu yeka yayivulu yamuMbimbiliya yize yapandama kuchihande kanechi. Mijimbu kana yasolola muchano hali Ise, naMwana, nashipilitu yajila.—Samu 90:2; Vilinga 7:55; Wavaka-Kolose 1:15.

[Footnote]

^ par. 6 Hakusaka kwijiva muvasonekela lilimi lyachiHelase hali Yowano 1:1, tala hamafwo 26-9 mumbuloshuwa yakwamba ngwavo Should You Believe in the Trinity? vasoneka kuli Vinjiho jaYehova.