Llapan kanqanman ëwari

Qallananchö tïtulukunaman ëwë

APÉNDICE

Dios Yayapita, Tsuripita, y santu espïritupita rasumpëpa yachatsikïkuna

Dios Yayapita, Tsuripita, y santu espïritupita rasumpëpa yachatsikïkuna

TRINIDAD nishqanman creeqkunaqa, Dioschöqa kan, kimaq dioskunam niyanmi: Yaya, Tsuri, y Santu Espíritu. Hina, igual-llam kimampis kayan, puëdeq y manam qallanankunapis kantsu niyanmi. Tsëmi, Trinidad yachatsikïchöqa, Yayapis Diosmi, Tsuripis Diosmi, Santu Espïritupis Diosmi y kë kimanqa huk Diosllam kayan niyanmi.

Trinidad nishqanman creeqkuna, manam kë yachatsikïninkunapita alleq willapakïta puëdeyantsu. Tsënö kaptimpis itsa Diospa Palabran yachatsikonqanta creiyanman. Pero Bibliachöqa manam ni huk kutillapis Trinidad nishqan palabraqa yurintsu. Tsënö kaptimpis, ¿kantsuraq Bibliachö ima versïculollapis tsëpaq parlaqnö? Kë tapukïta contestanapaqqa, Bibliachömi këkan Trinidad yachatsikïqa niyanqan versïculota rikärishun.

‘WILLACAMOQQA DIOSMI KARQAN’

Juan 1:1 nishqanchömi nimantsik: “Manaraq imapis captinmi, willacamoqqa quecarqanna. Tsë willacamoqqa Dioswanmi quecarqan, y Pëqa quiquin Diosmi carqan”. Kë capïtulollachömi apóstol Juan claro willamantsik tsë “willacamoqqa” Jesus kanqanta (Juan 1:14). Tsë versïculochö, Willakamoqqa Diosmi karqan, nenqantam wakinqa Tsuripis y Yayapis hukllëlla kayanqanta creiyan.

Yarpänantsikmi kë parte Bibliataqa Griegu idiömachö qellqayanqanta, y tsëpitaraq huk idiömakunaman tumatsiyanqanta. Wakin estudiösokuna, “willacamoqqa Diosmi karqan” nishpa Bibliankunachö churayaptimpis, wakin Bibliakunachöqa hukläyam yurin. ¿Imanir? Biblia qellqaranqan griegu idiomata alleq yachakushqa karmi huk palabrakunata churayashqa. Wakin niyanqanta rikärishun: “Huk diosmi karqan Willakoq”, “Willakoqqa diosmi karqan” y “diosqa Willakoqmi karqan”, niyanmi (Juan. Texto y Comentario, de J. Mateos y J. Barreto, lectura alternativa; Los escritos originales de la comunidad del discípulo “amigo” de Jesús, de Senén Vidal; Cuarto Evangelio. Cartas de Juan, de J. J. Bartolomé). Kë Bibliankuna willakuyanqannöpis, Willakoqqa manam kikin Diostsu karqan. * Tsëpa rantenqa, kë versïculoqa yachatsimantsik, Willakoqqa principal y wakin angelkunapitapis más puëdeq kanqantam, tsëmi huk “diosmi” nin kë versïculochö. Kë textochö, minusculawan “dios” nerqa “puëdeq” kanqantam rikätsimantsik.

MASTA YACHAKURISHUN

Biblia qellqakanqan griegu idiömataqa manam llapan nunakunatsu yachayan. Tsëpenqa, ¿imanötaq alleq musyashwan apóstol Juan qellqanqanta? Más alleq tanteanapaq: Huk profesor huk tëmata alumnonkunata yachatsinman. Tsëpitana, alumnokunaqa llapampis hukläya hukläyatana parlarëkäyanman yachakuyanqampita. ¿Imatataq rurayanman profesor yachatsenqanta alleq musyayänampaq? Kikin profesortachi más tapukuyanman. Tsënöpam más alleq tanteayanqa imapaq parlanqantapis. Tsënömi, Juan 1:1 nishqanta alleq tanteanapaqqa ashinantsik kikin Juan nishqan Evangeliollachö. Tsëchömi, Jesuspita más willakïkunata tarishun. Tsëta tarirerqa más facil-llanam yachakurishun Juan imapaq parlanqantapis.

Tsëmi, capítulo 1, versículo 18 nishqanchö Juan qellqanqanta rikärishun: “Manam pipis ni ime [Llapan Puëdeq] Diosta ricashqatsu”. Pero Diospa Tsurin Jesustaqa nunakuna rikäyarqanmi, tsëmi Juan nimantsik: “[Willakoq, NM] Jesusmi nunaman ticrarir, que patsacho noqacunawan tärarqan. Noqacunam ricayarqä pepa allapa alli queninta” nishpa (Juan 1:14). Tsëpenqa, ¿imanöraq Tsuriqa Llapan Puëdeq Dioswan igual kanman? Hinamampis, “Willacamoqqa Dioswanmi quecarqan” ninmi Juanqa. ¿Imanöraq pipis hukwan junto këkarqa, kikinlla kanman? Hinamampis Juan 17:3 nishqanchöqa, Ciëlochö Yayanwan hukläya kayanqantam Jesus alleq claro rikätsimantsik, y Yayantaqa “qamllam Dios canqui” nishpam qayan. Y Evangelio ushanankunachönam, Juan qellqarqan: “Quecunallata escribirninmi willayaq, Dios Acrashqan tsurin Jesus canqanta creyiyänequipaq” nishpa (Juan 20:31). Kë versïculochöqa, Jesusqa Diosmi nimantsiktsu manam, sinöqa Diospa Tsurin nimantsikmi. Këkunam yanapamantsik Juan 1:1 nishqanta alleq tanteanapaq. Willakoq, o Jesusqa huk “diosmi”, këqa principal ninanmi, pero manam Llapan Puëdeq Dioswan igual ninantsu.

HUK PRUEBA MASTA RIKÄRISHUN

Yarpärishun profesorpaq parlanqantsikta. Profesor yachëkätsiptimpis wakin alumnokunaqa manam alleqqa tanteayanraqtsu. ¿Imataraq masqa rurayanman? Wakin profesorkunata ashirirchi más tapukuyanman. Kë maestropis puntakaqnölla yachatsiptenqa, segurochi kayanman rasumpa kanqanta. Tsënöllam hina tapukushwan Jesuspaq y Llapan Puëdeq Diospaq, apóstol Juan nenqanta mana tantearpis. Tsëmi Bibliapa wakin kaq libronkuna nenqantapis ashinantsik. Mateo nenqanta rikärishun. Pëmi qellqarqan Jesus nenqanta: “Que nishqäcuna ime öra o ime junaq cumplicänanpaq caqtaqa manam pipis musyayantsu, ni sielucho quecaq anjelcunapis, ni noqa Diospa tsurinpis, sinoqa quiquin Dios Yayallam musyan” nishpa (Mateo 24:36). ¿Imanötaq këqa rikätsimantsik Jesusqa Llapan Puëdeq Diosnö mana kanqanta?

Dios Yayallam, Tsuripita masqa musyan nimantsikmi Jesusqa. Pero Jesus Llapan Puëdeq Dios karqa Yayannömi musyanman. Tsëmi këchöqa rikätsimantsik Tsuriqa Yayawan mana igual kanqanta. Tsënö kaptimpis wakinqa niyanqaran: “Jesusqa ciëlochöpis y patsachöpis kawarqanmi, y këchöqa nunanö këkarmi parlarqan” nishpa. Y tsë rasumpa kaptenqa, ¿imaraq ninkiman espíritu santopita? Santu espïritupis Yayanölla këkaptenqa, ¿imanirtaq Jesusqa Santu espïritupis musyanmi nerqantsu? Tsëpa rantenqa Dios Yayallam musyan nerqanmi.

Bibliata seguido estudiarqa, kë yachakonqantsik temapita mastam yachakunki. Y Yayapita, Tsuripita, y Santu espïritupita rasumpa kaqtam maslla yachakunki (Salmo 90:2; Hechos 7:55; Colosenses 1:15).

^ par. 3 Juan 1:1 textu ninqampita masta musyëta munarqa, rikäri 2008 wata 1 de noviembri La Atalaya revistapa “¿La Palabra era ‘Dios’, o ‘un dios’?” neq yachatsikïninta, tsëtaqa Jehovä testïgunkunam rurayashqa.