EMA neʼebé fiar Trindade hatete katak Maromak ida deʼit maibé Nia iha naʼin-tolu ketaketak, Aman, Oan, no Espíritu Santu. Sira naʼin-tolu iha forsa hanesan, no boot liu hotu, no sira naʼin-tolu la iha hun. Entaun, tuir doutrina Trindade, Aman mak Maromak, Oan mós Maromak, no Espíritu Santu mós Maromak, maibé iha Maromak mesak ida deʼit.

Maski ema barak neʼebé fiar Trindade hatete katak sira la hatene esplika kona-ba doutrina neʼe, maibé sira hanoin katak hanorin neʼe karik mai husi Bíblia. Tuir loloos, liafuan “Trindade” nunka mosu iha Bíblia. Maski nuneʼe, Bíblia hatudu duni buat ruma kona-ba Trindade ka lae? Atu hatene kona-ba ida-neʼe, mai ita haree eskritura ida neʼebé dala barak ema uza atu esplika Trindade.

João 1:1 hatete: “Horiuluk kedas Liafuan iha nanis; Liafuan horik nanis ho Maromak; Liafuan mak Maromak.” (Liafuan diak ba imi—segunda edisaun) Tuirmai, iha kapítulu neʼebé hanesan, apóstolu João hatete ho klaru katak “Liafuan” neʼe mak Jesus. (João 1:14) Tanba hatete katak Liafuan neʼe mak Maromak, ema balu hanoin katak Oan no Aman mak Maromak ida deʼit.

Hanoin-hetan katak João hakerek evanjellu neʼe iha lia-gregu. Tuirmai, ema tradús fali lia-gregu ba lia seluseluk. Maibé, kuandu sira balu tradús eskritura ida-neʼe, sira la dehan “Liafuan mak Maromak”. Tanbasá? Tanba sira estuda lia-gregu neʼebé uluk uza atu hakerek Bíblia, no komprende katak “Liafuan mak Maromak” tenkesér tradús oin-seluk fali. Oinsá? Porezemplu, tradusaun Bíblia balu tradús fraze neʼe hanesan tuirmai neʼe: “Liafuan mak maromak ida.” (The New Testament in an Improved Version) “Liafuan hamutuk ho Maromak no iha hahalok hanesan ho Nia.” (The Translator’s New Testament) Tuir tradusaun hirak-neʼe, la dehan  katak Liafuan mak Maromak rasik. * Maibé, tanba nia iha pozisaun aas iha Maromak Jeová nia kriatura sira-nia leet, Bíblia bolu Liafuan neʼe nuʼudar “maromak ida”. Kuandu temi “maromak”, neʼe katak “ida neʼebé iha forsa boot”.

Ema barak la komprende lia-gregu neʼebé uza atu hakerek Bíblia. Entaun, oinsá mak ita hatene apóstolu João nia liafuan katak sá loos? Hanoin toʼok ezemplu ida-neʼe: Mestre ida esplika buat ruma ba alunu sira. Maibé, alunu sira komprende iha dalan neʼebé la hanesan. Oinsá mak alunu sira-neʼe bele rezolve problema neʼe? Sira bele husu fali mestre neʼe atu buka informasaun liután. Hodi halo nuneʼe, sira sei komprende diʼak liu. Hanesan neʼe mós, atu hatene loloos João 1:1 katak sá, ita bele buka informasaun liután iha Evanjellu João. Hodi halo nuneʼe, ita sei komprende ho klaru kona-ba Jesus nia pozisaun.

Porezemplu, haree saida mak João hakerek tan iha kapítulu 1, versíkulu 18: “Ema ida seidauk haree Maromak [Boot Liu Hotu].” Maibé, ema haree tiha ona Jesus, Maromak nia Oan, tanba João hakerek: “No Liafuan [Jesus] sai nuʼudar ema no hela iha ita-nia leet, no ita haree ninia glória.” (João 1:14) Entaun, oinsá mak Oan bele sai Maromak Boot Liu Hotu? No mós, João hatete katak Liafuan “hamutuk ho Maromak”. Oinsá mak Liafuan neʼe hamutuk ho Maromak se Liafuan neʼe rasik mak Maromak? Laʼós neʼe deʼit, tuir João 17:3, Jesus rasik mós hatudu ho klaru katak nia la hanesan ho nia Aman iha lalehan. Jesus bolu nia Aman “Maromak loos mesak deʼit”. Ikusmai, iha Evanjellu nia rohan, João hatete ho klaru: “Buat sira neʼebé hakerek ona, ida-neʼe atu imi bele fiar katak Jesus mak Kristu, Maromak nia Oan-Mane.” (João 20:31) Iha versíkulu neʼe, João bolu Jesus laʼós Maromak, maibé Maromak nia Oan-Mane.  Informasaun hirak-neʼe, neʼebé ita hetan iha Evanjellu João, ajuda ita atu komprende loloos João 1:1. Entaun, kuandu Bíblia dehan Jesus, nuʼudar Liafuan, mak “hanesan maromak ida”, neʼe katak nia iha pozisaun aas, maibé laʼós nuʼudar Maromak Boot Liu Hotu.

Hanoin filafali ezemplu kona-ba mestre no alunu sira. Maski rona esplikasaun liután husi mestre, sira balu seidauk komprende no laran-rua hela. Sira bele halo saida? Sira bele husu ba mestre ida seluk atu buka informasaun liután kona-ba ida-neʼe. Se mestre neʼe nia esplikasaun mós hanesan deʼit ho mestre ida uluk, alunu sira-nia dúvida sei lakon. Hanesan neʼe mós, se ita ladún komprende saida loos mak João hakerek kona-ba relasaun entre Jesus no Maromak Boot Liu Hotu, ita bele buka informasaun liután husi ema seluk neʼebé mós hakerek Bíblia. Porezemplu, haree toʼok eskritura husi Mateus, neʼebé hakerek tuir Jesus nia liafuan kona-ba mundu neʼe nia rohan: “Kona-ba loron no oras, ema ida la hatene, anju sira iha lalehan la hatene no Oan-Mane mós la hatene, só deʼit Aman.” (Mateus 24:36) Oinsá mak eskritura ida-neʼe hatudu katak Jesus laʼós Maromak Boot Liu Hotu?

Jesus hatete katak Aman hatene barak liu fali Oan-Mane. Maibé, se Jesus mak parte husi Maromak Boot Liu Hotu, entaun nia sei hatene buat hotu neʼebé Aman hatene. Tan neʼe, Oan-Mane la hanesan ho Aman. Maski nuneʼe, ema balu karik hatete: ‘Jesus nia moris iha oin rua. Iha eskritura neʼe, nia koʼalia nuʼudar ema.’ Maski ida-neʼe karik loos, oinsá kona-ba espíritu santu? Se espíritu santu mós Maromak hanesan Aman, tansá mak Jesus la hatete katak espíritu santu hatene buat neʼebé Aman hatene?

Kuandu ita kontinua estuda Bíblia, ita sei hatene eskritura barak liután neʼebé esplika kona-ba ida-neʼe. Eskritura sira-neʼe sei hatudu ho klaru lia-loos kona-ba Aman, Oan, no espíritu santu.—Salmo (Mazmur) 90:2; Apóstolu 7:55; Koloso 1:15.