Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

MI TSƆƆMI MUNYUHI

Nɔ́ He Je Nɛ Anɔkuale Kristofohi Kɛ Klɔɔsu Tsu We Ní Ngɛ A Jami Mi

Nɔ́ He Je Nɛ Anɔkuale Kristofohi Kɛ Klɔɔsu Tsu We Ní Ngɛ A Jami Mi

NIMLI ayɔhi abɔ a bua jɔ klɔɔsu he, nɛ a buu lɛ. Womi nɛ ji The Encyclopædia Britannica tu klɔɔsu he munyu kaa e ji “Kristo jami mi okadi titli.” Se anɔkuale Kristofohi kɛ klɔɔsu tsu we ní ngɛ a jami mi. Mɛni he je?

Nɔ́ tutuutu he je ji, pi klɔɔsu nɔ nɛ a gbe Yesu Kristo ngɛ. Hela munyungu nɛ a pɔɔ sisi tsɔɔmi ke “klɔɔsu” ɔ ji stau·rosʹ. Nɔ́ nɛ e tsɔɔ kɛkɛ ji “plai aloo tso jãi.” Womi nɛ ji, The Companion Bible ɔ de ke: “[Stau·rosʹ] tsɔɔ we tso enyɔ nɛ a kɛ bia a sibi mi . . . Nɔ́ ko be Hela gbi nɛ a kɛ ngma [Somi He] ɔ mi nɛ tsɔɔ kaa [Stau·rosʹ] ɔ ji tso enyɔ.”

Baiblo sisi tsɔɔli ngɔ munyungu kpa kɛ tsu ní kɛ tsɔɔ nɔ́ nɛ a gbe Yesu ngɛ nɔ ɔ, ngɛ ngmamihi fuu a mi. Lɔ ɔ ji Hela munyungu xyʹlon. (Bɔfo Ɔmɛ A Ní Tsumi 5:30; 10:39; 13:29; Galatia Bi 3:13; 1 Petro 2:24) Nɔ́ nɛ munyungu nɛ ɔ tsɔɔ kɛkɛ ji “tso,” “tsoku, aloo si mami tso.”

Hermann Fulda tsɔɔ nɔ́ he je nɛ a sɛuɔ nɔ ngɛ tso jãi kake nɔ ɔ nya ngɛ e womi nɛ ji Klɔɔsu kɛ Nɔ Sɛumi ngɛ Klɔɔsu Nɔ ɔ mi ke: “Tsohi pɔɛ he ngɛ hehi nɛ a sɛuɔ nɔ ngɛ ɔ. Lɔ ɔ he ɔ, a maa tso kake pɛ si. A fiɔ awi yeli a ninehi kɛ woɔ tso ɔ he ngɛ hiɔwe, nɛ behi fuu ɔ, a fiɔ a nanehi hulɔ, aloo a ngɔɔ plɛɛko kɛ kaa mɛ kɛ woɔ tso ɔ he.”Das Kreuz und die Kreuzigung.

Se odase yemi nɛ mi wa pe kulaa ngɛ Mawu Munyu ɔ mi. Bɔfo Paulo de ke: “Wa he ɔ, Kristo ba plɛ nɔ nɛ a gbiɛ lɛ, konɛ gbiɛmi nɛ maa ba wa nɔ ngɛ mlaa a nya a, e je wɔ kɛ je mi. Ejakaa, a ngma ke, ‘Nɔ tsuaa nɔ nɛ a sɛu lɛ ngɛ sɛumi tso nɔ ɔ, a gbiɛ lɛ.’” (Galatia Bi 3:13) Ngɛ hiɛ ɔ, Paulo tsɛ 5 Mose 21:22, 23 ɔ se. Enɛ ɔ tsɔɔ heii kaa, tso kake he munyu e ngɛ tue se pi klɔɔsu. Akɛnɛ ke a gbe nɔ ko ngɛ blɔ nɛ ɔ nɔ ɔ, a “gbiɛ lɛ” he je ɔ, e sɛ kaa Kristofohi ngɔɔ klɔɔsu nɛ Kristo ngɛ nɔ he foni loo okadi kɛ dlaa a wehi a mi.

Odase yemi ko be nɛ tsɔɔ kaa jeha 300 ngɛ Kristo gbenɔ se ɔ, Kristofohi kɛ klɔɔsu tsu ní ngɛ a jami mi. Se ngɛ jeha lafa eywiɛ ɔ mi ɔ, Nɔ Yelɔ Constantine nɛ ji wɔ jalɔ ɔ tsake kɛ ba piɛɛ lakpa Kristofohi a he, nɛ e ngɔ klɔɔsu kɛ pee Kristofohi a jami ɔ mi okadi titli. Ngɛ juɛmi saisaa nɛ Constantine hɛɛ ɔ tsuo se ɔ, klɔɔsu kɛ Yesu Kristo be tsakpa ko. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, klɔɔsu je wɔ jami mi. Womi nɛ ji New Catholic Encyclopedia a de ke: “A kɛ klɔɔsu tsuɔ ní loko Kristofohi a jami ba, nɛ nihi nɛ pi Kristofohi hu kɛ tsuɔ ní ngɛ a kusumihi a mi.” Womi kpahi hu tu klɔɔsu he munyu kaa a kɛ tsuɔ ní ngɛ adebɔ níhi a jami, kɛ wɔ jami ní peepeehi kaa fɔmi kusumihi a mi.

Lɛɛ mɛni he je nɛ a ngɔ wɔ jali a we okadi nɛ ɔ kɛ ba wo Kristofohi a jami mi mɔ? E ngɛ heii kaa bɔ nɛ pee nɛ e he ko wa ha wɔ jali ɔmɛ kaa a ma ba pee “Kristofohi.” Se e ngɛ heii hu kaa Baiblo ɔ kplɛɛ we okadi níhi nɛ nɔ ko ma ja a nɔ. (2 Korinto Bi 6:14-18) Jehanɛ se ɔ, Ngmami ɔ hiɔ wɔ jami ní peemi kulaa. (2 Mose 20:4, 5; 1 Korinto Bi 10:14) Lɔ ɔ he ɔ, yi mi tomi kpakpa he je nɛ anɔkuale Kristofohi kɛ klɔɔsu tsu we ní ngɛ a jami mi ɔ nɛ. *

^ kk. 4 Ke o ngɛ klɔɔsu he munyuhi fuu hlae ɔ, hyɛ Reasoning From the Scriptures nɛ Yehowa Odasefohi pee ɔ ba fa 89-93.