CHÓMMÓNG aramas ra echeni me asamolu ewe irápenges. Ewe The Encyclopædia Britannica a apasa pwe irápenges ina “esissillen ewe lamalamen Kraist mi kon aúchea seni meinisin.” Iwe nge, mi pwúng án ekkewe Chón Kraist repwe néúnéú ewe irápenges lón ar fel?

A mmen lamot ach sipwe silei pwe Jesus Kraist ese máló wóón efóch irápenges. Ekkóch chón afféúni Paipel ra kan afféúni ei kapasen Krik stau·rosʹ ngeni “irápenges.” Nge stau·rosʹ a chék wewe ngeni “efóch irá are úr.” Iei alon ewe The Companion Bible: “Esap fán eú [stau·rosʹ] epwe wewe ngeni ruuofóch irá nge efóch epwe itipenges . . . Ese mak fán eú lón fósun Krik lón ewe [Tes mi Fé] pwe a tongeni pwal mwo nge wewe ngeni ruuofóch irá.”

 Lón ekkóch wokisin, ekkewe soumakken Paipel ra néúnéú pwal eú kapas ren ewe mettóch Jesus a máló wóón. Iei ewe fósun Krik xy’lon. (Föför 5:30, TF; 10:39, TF; 13:29, TF; Kalatia 3:13; 1 Petrus 2:24, TF) Ena kapas a chék wewe ngeni “efóch irá,” are “efóch múch are efóch wok.”

Ei puk The Cross and the Crucifixion, makkeien Hermann Fulda, a áweweei ewe popun ra ákkáeá úr atun ninniilóón aramas, iei alon ena puk: “Sap minne iteitan nge epwe wor irá lón ekkewe leeni ikewe a fis ninniilóón aramas ie. Ina minne, a fótetiw efóch úr lepwúl. Iwe, péún me pechen ekkewe chón atai allúk a riri are chúfél ngeni ekkena úr nge péúr kewe ra ititá.”

Iwe nge, ewe ákkáeúin pisekin ánnet, a mak lón án Kot we Kapas. Iei alon ewe aposel Paulus: “Ren än Kraist küna anümamau fän itach a angasakich seni ewe anümamau ekewe Allük ra atoto woch, pun a mak lon ekewe Toropwe mi Pin, ‘Iö a mwöch won efoch irä a anümamau me ren Kot.’” (Kalatia 3:13) Paulus a aloni alon Tuteronomi 21:22, 23 nge a kapas usun efóch irá nge esap efóch irápenges. Ika a ina usun ninniilóón aramas, iwe ra “anümamau.” Ina minne, ese pwúng ika Chón Kraist repwe foute ngeni imwer liosun án Kraist ninniiló wóón efóch irápenges.

Úlúpúkú ier mwirin málóón Kraist, ese wor pisekin pwáraatá pwe Chón Kraist ra néúnéú irápenges lón ar fel. Nge mwirin ena fansoun, ewe sounemenemen Rom itan Constantine a poputá le fiti lamalamen Chón Kraist mi rikiló, iwe a apéchékkúla néúnéún ewe irápenges pwe esissillen an na lamalam. Ese lifilifil ika mei fet ekiekin Constantine nge ewe irápenges ese fókkun wor weween ngeni manawen Jesus Kraist. Pwúngún, ewe irápenges a popu seni ekkewe lamalam mi fel ngeni kot chofona. Iei alon New Catholic Encyclopedia: “Mwen  fansoun Kraist, chón fel ngeni kot chofona ra fen néúnéú ewe irápenges.” Me ren ekkóch soukáé, ewe irápenges a riri ngeni fel ngeni akkar me án lamalam chofona apwapwaan lisowumwáálfengen.

Iwe, pwata ra achéúfetálei néúnéún ena esissil án lamalam chofona? Neman, a ámecheresi án chón lúkún fiti ewe tipitipin lamalamen Kraist. Iwe nge, a ffat pwe Paipel a fókkun oput féfférún fel ngeni esissillen lamalam chofona. (2 Korint 6:14-18) Paipel a pwal ú ngeni féfférún fel ngeni lios are ululun meinisin. (Ekistos 20:4, 5; 1 Korint 10:14) Ina minne, a ffat ewe popun án Chón Kraist mi enlet rese néúnéú irápenges lón ar fel. *