Skip to content

Skip to table of contents

APENDIKS

Keristani Taudia ese Tomadiho Karana Dekenai Korosi Idia Gaukaralaia Lasi Ena Badina

Keristani Taudia ese Tomadiho Karana Dekenai Korosi Idia Gaukaralaia Lasi Ena Badina

TAUNIMANIMA milioni momo ese korosi eiava satauro idia ura henia bona idia matauraia bada. Buka ta (The Encyclopædia Britannica) ia gwau, korosi be “Keristani tomadiho ena toana badana ta.” To, Keristani taudia momokanidia ese tomadiho karana dekenai korosi idia gaukaralaia lasi. Dahaka dainai?

Badina badana be Iesu Keriso be korosi ta dekenai ia mase lasi. “Korosi” be Greek gado herevana stau·rosʹ amo idia hahanaia. Ena anina be “ia gini maoromaoro au ta.” Baibel ta (The Companion Bible) ia gwau: “[Stau·rosʹ] ese au rua, ta be ma ta ataiai idia atoa kau karana ia herevalaia lasi . . . Idaunega Greek gado ena [Taravatu Matamatana] dekenai, hereva ta ese au rua ia herevalaia lasi.”

Siri haida dekenai, Baibel torea taudia ese Iesu ia mase gauna idia herevalaia neganai, hereva ma ta idia gaukaralaia. Inai Greek herevana xyʹlon idia gaukaralaia. (Kara 10:39; Galatia 3:13) Unai hereva ena anina be “au ta.”

Hermann Fulda ese ia torea bukana, (The Cross and the Crucifixion) ai, tau ta hamasea totona au ta idia gaukaralaia ena badina ia gwauraia: “Taunimanima hamasea totona idia makaia gabudia dekenai au idia tubu lasi. Unai dainai tano dekenai au latana ta idia haginia. Unai au dekenai, taravatu idia utua taudia edia imana bona aena idia kokoa bona idia tauadae.”

To, Dirava ena Hereva ese unai ia hamomokania goevagoeva. Aposetolo Paulo ia gwau: “Ita ese Taravatu ena hereva ibounai ita badinaia lasi dainai, ita be kerere davana dika momokani do ita davaria. To ita hamauria totona, Keriso ese inai ladana ia abia: ‘dika momokani tauna,’ bona inai dekena amo ia ese ita ia hoia lou. Bona Buka Helaga ia torea, ia gwau: ‘Au dekenai idia taua dae, idia mase taudia ibounai be Dirava ese dika momokani ia gwauraidia.’” (Galatia 3:13) Paulo ese Deuteronomi 21:​22, 23 ena hereva ia gwauraia, unai siri ese au ta ia herevalaia, to korosi lasi. Unai bamona idia hamasea taudia idia gwauraia “dika momokani” taudia, unai dainai Keristani taudia ese edia ruma ai Keriso idia hasatauroa laulaudia idia atoa be maoro lasi.

Keriso ia mase bena lagani 300 murinai, gau ta ese ia hamomokania lasi, sibodia idia gwauraia Keristani taudia ese edia tomadiho karana dekenai korosi idia gaukaralaia. To, lagani 300 murina laganidia lalonai, Dirava ia diba lasi Pavapavana, Constantine, ese hereva momokani negea Keristani oreana ia abia dae, bona korosi be unai orea ena toana ai ia halaoa. Herevana Constantine ena lalohadai be dahaka, Iesu Keriso be korosi dekenai ia mase lasi. Korosi gaukaralaia karana be tomadiho koikoi ese idia matamaia. Buka ta (New Catholic Encyclopedia) ia gwau: “Keristani negana ia do mai lasi neganai idia noho taudia bona Keristani lasi tanodia dekenai idia noho taudia ese korosi idia gaukaralaia.” Diba bada taudia haida idia gwau, tanobada ena mauri lasi gaudia tomadiho henia karana bona tomadiho ena kara bodagadia lalonai korosi idia gaukaralaia.

Dahaka dainai haida ese korosi idia gaukaralaia? Idia ura unai dala amo kaivakuku idia tomadiho henia taudia ese Keristani tomadiho koikoina do idia abia dae. Baibel ese korosi tomadiho henia karana ia gwauraia dika. (2 Korinto 6:​14-18) Baibel ese kaivakuku tomadiho henia karana ibounai ia taravatua danu. (Esodo 20:​4, 5; 1 Korinto 10:14) Unai dainai, Keristani taudia momokanidia ese edia tomadiho karana dekenai korosi idia gaukaralaia lasi. *

^ par. 9 Korosi dekenai diba ma haida oi abia totona, Buka Helaga Herevalaia bukana ena rau 249-53 itaia, Iehova ena Witnes taudia ese idia karaia.