SAN­NINGASULIK inun­nit mil­lionilik­kuutaanit pingaar­tin­neqangaarlunilu ataq­qineqar­poq. Den Store Danske Encyklopædi naaper­torlugu “san­ningasulik tas­saalersimavoq kristumius­sutsimut ilisar­naat pingaar­ner­paaq”. Kristumiul­li pal­lorfigin­nin­nermin­ni san­ningasulim­mik atuisus­saap­pat?

Maluginiar­neqar­tariaqar­poq Jiisusi Kristusi san­ningasulim­mi toqun­ngitsoq. Grækerit oqaasiat amerlaner­tigut ‘san­ningasulim­mik’ nutser­neqar­tar­toq tas­saavoq staurosʹ. Oqaatsip tamatuma isumavia tas­saavoq “qisuk imaluun­niit quas­sut­tooq nap­pagaq”. Biibilimik nutsik­kat ilaan­ni ima nas­suiaatitaqar­poq: “[Staurosʹ] isumaqan­ngisaan­nar­poq qisuit marluk im­min­nut paarlangatil­lugit inis­sitat ... [Testamentitaap] grækerisut al­lan­neqar­nerani taatsiaan­nar­neqan­ngilarluun­niit qisuit marluk pineqar­tut.” – The Companion Bible.

 Al­las­simaf­fin­ni arlalin­ni Jiisusip toqutaaf­fia pil­lugu oqaaseq al­la ator­neqar­poq – tas­sa grækerit oqaasiat xyʹlon. (Apustilit Suliaat 5:30; 10:39; Galatiamiut 3:13) Oqaaseq taan­na isumaqaan­nar­poq “quas­sut­tooq”, “ajaap­piaq imaluun­niit qisuk”.

Herman­n Fuldap san­ningasulik pil­lugu atuak­kiamini sooq pil­laal­luni toqutsinermi qisuin­naap ator­neqarajun­nera ima nas­suiar­paa: “Tamarmik tak­kuan­ni pil­lak­kamik toqutsinis­sami toqutsif­fis­satut toq­qak­kat ilaan­ni or­peqar­neq ajor­poq. Taamaat­tumik quas­sut­tuuin­naq nunamut mangul­lugu nap­par­neqar­tar­poq. Pinerlut­tulior­tut as­saat qul­lin­ngorlugit tas­sun­nga qilersor­neqar­tar­put kikiat­tor­neqarlutil­luun­niit, aam­ma isigaat qilersor­neqarajup­put kikiat­tor­neqarajul­lutil­luun­niit.” – Das Kreuz und die Kreuzigung.

Up­per­narsaataal­luar­ner­paarli Guutip oqaasianiip­poq. Apustili Paulusi ima al­lap­poq: “Kristusip akiliul­luta inatsisit perloq­qus­sutaan­nit aniguisip­paatigut pil­luta nam­mineq perloq­qunarsigami – al­las­simavormi: ‘Perloq­qunarsili kinaluun­niit qisum­mut nivin­ngagaasoq.’” (Galatiamiut 3:13) Uani Paulusip Mosesimik al­lak­kat is­suar­pai, taak­kunanilu qisuk pineqar­poq, san­ningasulik pineqarani. (5 Mosesi 21:22, 23) Pil­lak­kamik toqutseriaatsip tamatuma pil­lagaq ‘perloq­qusaalersim­magu’, Kristusip san­ningasulim­miit­tup as­singa kristumiut angerlarsimaf­fim­min­ni ungatermiorip­pas­suk naleq­qutis­san­ngilaq, ilaa?

Kristusip toqunerata kingor­na ukiuni 300-ni siul­ler­ni kristumius­sutsimik nas­suerutigin­nit­tut pal­lorfigin­nin­nermin­ni san­ningasulim­mik atuisimaneran­nik takus­sutis­saqan­ngilaq. Ukiunili 300-k­kun­ni kaasari Konstantin Guutimik nalusoq kristumiunut tunus­sisimasunut ilan­ngup­poq san­ningasul­lil­lu kristumius­sutsimut tamatumun­nga ilisar­naatitut ator­nera siuarsalerlugu. Konstantinip pis­sutigisai suugaluar­pataluun­niit, san­ningasulik Jiisusimut Kristusimut at­tuumas­suteqan­ngil­luin­nar­poq. San­ningasulik Guutimik nalusuneersuuvoq. Ujarlerfis­siami ima al­las­simasoqar­poq: “Kristumiut sioq­qul­lugit inuusut kristumiuun­ngitsul­lu kulturian­nut san­ningasulik ilaasimavoq.” (New Catholic Encyclopedia) Paasis­sutis­siisut tatiginar­tut arlal­lit al­lat san­ningasulik pin­ngor­titanik up­perisarsiorfigin­nin­nermut aam­ma Guutimik nalusut atoqatigiin­neran­nut ileq­qulersuutaasunut at­tuumas­suteqar­tip­paat.

Taavami sooq Guutimik nalusut ilisar­naataat taman­na ator­neqalersimava? ‘Kristumius­sutsip’ akuerinis­saa Guutimik nalusunut ajor­nan­ngin­nerulersin­niarunarlugu. Ilisar­naatinul­li Guutimik  nalusuneersunut sunul­luun­niit tun­niusimaneq Biibilimi erseq­qis­sumik as­suarineqar­poq. (2 Korinthimiut 6:14-18) Guutipilus­sior­neq qanorluun­niit it­toq Al­lak­kani iner­teq­qutaavoq. (2 Mosesi 20:4, 5; 1 Korinthimiut 10:14) Taamaat­tumik pis­sutis­saqarluarlutik kristumiut ilumoor­tut pal­lorfigin­nin­nermin­ni san­ningasulik ator­neq ajor­paat. *