SAPANOA miakej tlaltikpaktlakamej kitlasojtlaj uan kitlakaitaj cruz. Ik non, Enciclopedia Hispánica kijtoa ika cruz “moixmatij akinmej kijtoaj kichiuaj ken Cristo”. ¿Moneki kitekitiltiskej akinmej kichiuaj ken Cristo?

Achto moneki tikmatiskej se tlamantli tlen miak ipati: Jesucristo amo omikik itech se cruz. Tlajtoli griego tlen motlajtolkuepa  “cruz” ye staurós, tlen kijtosneki “kuauitl tlen moketok”. Nin tlajtoli griego “amo kijtosneki ome kuauitl tlen monepanoaj. Itech Nuevo Testamento tlen omoijkuilo ika tlajtoli griego, amo tikajsij nion se tlajtoli tlen kijtoa ome kuauitl monepanoaj” (The Companion Bible).

Katej okseki tlaxelolmej itech Biblia, kanin akinmej okijkuilojkej Biblia okitekitiltijkej okseki tlajtolmej pampa kijtoskej tlen ika okimiktijkej Jesús. Tlajtoli xýlon tlen ijkuilitok ika griego kijtosneki “kuawitl” (Gálatas 3:13).

Ixtlamatki Hermann Fulda kiyekijtoa tleka ijkuak ikaj okimiktiayaj okitekitiltiayaj se kuauitl: “Pampa kanin okinmiktiayaj amo okatkaj kuajmej kanin kinpiloskej. Ik non, okitsoponiayaj se kuauitl uan itech non kuauitl okinmilpiayaj noso okintsoponiliayaj clavos itech imauan ik tlakpak uan ualeua noijki itech ikxiuan” (Das Kreuz und die Kreuzigung [La cruz y la crucifixión]).

Maski ijkon, itech iTlajtol toTajtsin Dios techiluia kanin okimiktijkej Jesús. Tlatitlanil Pablo okijto: “Cristo okitlaxtlawako totemakixtilis non otechmamaltiaya n tlanawatili ijkuak omotlajtlakolmamaltiko por tejwah. Porke kajki ijkuilitok: ‘Satlawel kitlajtlakoltia akin kipiloah itech se kuawitl’” (Gálatas 3:13). Itech nin tlaxelol Pablo okintekitilti seki tlajtolmej tlen uitsej itech Deuteronomio 21:22, 23, kanin kijtoa se kuauitl uan amo se cruz. “Satlawel kitlajtlakoltia akin kipiloah itech se kuawitl”. Ik non, akinmej kichiuaj ken Cristo amo kuali ma kitlalikan itech inkalijtik se cruz kanin pilkatok Jesús.

¿Tlen opanok satepan ijkuak omikik Jesús? Itech 300 xiuitl tlen opanokej satepan ijkuak okimiktijkej Jesús, tlaltikpaktlakamej tlen okijtoayaj okichiuayaj ken Cristo amo okitekitiltiayaj cruz ijkuak okiueyichiuayaj toTajtsin Dios. Maski ijkon, itech xiuitl 313 ueyi tekiua Constantino okipatlak itlaneltokilis uan opejki kineltoka ijkon ken akinmej okijtoayaj okichiuayaj ken Cristo. Itech non tonal okichi ma motekitilti cruz pampa ijkon kixmatiskej itlaneltokalis. Maski amo tikmatij tlen okinekiaya kichiuas Constantino, Jesucristo amo okimiktijkej itech se cruz. Cruz okitekitiltiayaj akinmej amo otlaneltokayaj itech Cristo. Se amochtli católica kijtoa: “cruz okitekitiltiayaj akinmej okatkaj ijkuak ayamo onesiaya Cristo uan noijki akinmej  amo okineltokayaj Cristo” (New Catholic Encyclopedia). Oksekimej ixtlamatkej kijtoaj cruz okitekitiltiayaj pampa kiueyichiuaskej Tonaltsin uan pampa kiueyichiuaskej auilnemilistli.

¿Tleka okichijkej ma kitekitiltikan cruz tla okitekitiltiayaj akinmej amo otlaneltokayaj itech Cristo? Uelis ijkon okichijkej pampa tlaltikpaktlakamej tlen amo otlaneltokayaj itech Cristo uelis kiseliskia itlaneltokalis “akinmej okijtoayaj okichiuayaj ken Cristo”. Maski ijkon, Biblia techyekiluia amo ma tiktekitiltikan nion se tlamantli pampa tikueyichiuaskej toTajtsin Dios (2 Corintios 6:14-18). Noijki techiluia amo ma tikinueyichiuakan okseki teotsitsintin (Éxodo 20:4, 5; 1 Corintios 10:14). Ik non, akin melauak kichiua ken Cristo amo kitekitiltia cruz pampa kiueyichiuas toTajtsin Dios. *