Julani

Lutani pa vo ve mukati

FUNDU ZAKUKUMALIYA

Chifukwa cho Akhristu Auneneska Aleke Kugwiriskiya Nchitu Mphinjika Pakusopa

Chifukwa cho Akhristu Auneneska Aleke Kugwiriskiya Nchitu Mphinjika Pakusopa

ŴANTHU anandi atanja mphinjika ndipuso atiyiwona kuti njakuzirwa ukongwa. Buku linyaki likamba kuti: “mphinjika nchisimikizgu cha chisopa cha Chikhristu.” (The Encyclopædia Britannica) Kweni Akhristu auneneska agwiriskiya nchitu mphinjika cha pakusopa. Chifukwa wuli?

Chifukwa chakuzirwa ukongwa nchakuti Yesu Khristu wakufwiya pa mphinjika cha. Mazu Ngachigiriki ngo atingang’anamuliya kuti “mphinjika” ngakuti stau ros’. Mazu yanga ngang’anamuwa “chimiti chakunyoroka.” Bayibolo linyaki likamba kuti: “Mazu ngakuti [stau·rosʹ] ngang’anamuwa vimiti viŵi vakupinjika cha . . . Muchipanganu Chasonu cha Chigiriki palivi peposi po pakulembeka za vimiti viŵi vakupinjikika.”—The Companion Bible.

M’malemba nganandi, Akulemba Bayibolo akugwiriskiya nchitu mazu nganyaki pakukamba chinthu cho Yesu wangufwiyapu. Yiwu akugwiriskiya nchitu mazu Ngachigiriki ngakuti xyʹlon. (Machitidu 5:30; 10:39; Ŵagalatia 3:13; 1 Petro 2:24) Mazu yanga ngang’anamuwa “thabwa,” “nthonga” pamwenga “chimiti.”

Pakukonkhoska chifukwa cho kanandi kali agwiriskiyanga nchitu chimiti chimoza pakupayika ŵanthu, buku linyaki lo likulembeka ndi Hermann Fulda likamba kuti: “Vimiti vasanirikanga peposi cha pamalu ngo ngangusankhika kubayiyapu ŵanthu. Mwaviyo ajinthanga pasi chimiti chimoza. Pa chimiti chenichi ndipu ŵanthu wosi akuswa marangu aŵapayikanga, manja angakhomiyanga pamoza kuchanya ndipuso marundi angamanganga pamwenga kungakhoma pamoza.”Mphinjika ndi Kupayikika.

Kweni ukaboni ukuru ukongwa pa maukaboni ngosi yanga, usanirika mu Mazu ngaku Chiuta. Wakutumika Paulo wangukamba kuti: “Khristu watiwombo ifwe kuthembu lachilangulu cho, pakuŵa wakutembeka pachifukwa chidu; chifukwa kwalembeka: ‘Ngwakutembeka yosi yo ngwakupayikika pa muti.’” (Ŵagalatia 3:13) Pa lemba ili, Paulo wanguko mazu nga lemba la Marangu 21:22, 23, lo likamba va mphinjika cha kweni va chimiti chimoza. Chifukwa chakuti ŵanthu wo abayikanga mwa nthowa iyi ŵenga ‘akutembeka,’ kungaŵa kuŵavi zeru kuti Akhristu aŵikengi mu nyumba zawu vithuzi vakulongo kuti Yesu wapayikika.

Palivi ukaboni wewosi wakulongo kuti pati papita vyaka 300 Khristu wati wafwa, Akhristu agwiriskiyanga nchitu mphinjika pakusopa. Muvyaka va m’ma 300 C.E., Constantine yo wenga Mura wa chisopa chaboza wangusere Chikhristu champatuku ndi kwamba kugwiriskiya nchitu mphinjika. Kwali vilatu vaku Constantine venga vakuti wuli, mphinjika yikwaskana cha ndi Yesu Khristu. Mphinjika yikwambiya ku chisopa chaboza. Buku la New Catholic Encyclopedia lizomerezga kuti: “Ŵanthu wo ŵengaku Chikhristu chechendayambi ndipuso wo ŵenga Akhristu cha ndiwu agwiriskiyanga nchitu mphinjika.” Mawupu ngakupambanapambana ngakamba kuti kusopa mphinjika kukoliyana ndi kusopa vinthu vachilengedu ndipuso midawuku ya va ureŵi ya visopa vaboza.

Kumbi nchifukwa wuli ŵanthu alutirizganga kugwiriskiya nchitu mphinjika? Chenga chifukwa chakuti akopi ŵanthu wo ŵenga Akhristu cha kuti ayambi “Chikhristu.” Kweni Bayibolo likanizga kugwiriskiya nchitu chinthu chechosi cho chikwambiya kuchisopa chaboza. (2 Ŵakorinte 6:14-18) Malemba ngakanizga so kusopa angoza amtundu wewosi. (Chituwa 20:4, 5; 1 Ŵakorinte 10:14) Mwaviyo, Akhristu auneneska ŵe ndi vifukwa vamampha vakuleke kugwiriskiya nchitu mphinjika pakusopa. *

^ ndimi 4 Kuti muvwi vinandi vakukwaskana ndi mphinjika, wonani buku la Chichewa la Kukambitsirana za m’Malemba mapeji 302 mpaka 306 lakupharazgika ndi Akaboni aku Yehova.