Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

TATAKGATSIN

¿Tuku xlakata xaxlikana kstalaninanin Cristo ni maklakaskinkgo cruz?

¿Tuku xlakata xaxlikana kstalaninanin Cristo ni maklakaskinkgo cruz?

LHUWA millones latamanin paxkikgo chu lakgachixkuwilikgo cruz. Maktum libro nema wanikan Enciclopedia Hispánica wan pi cruz wa tuku «talilakgapasa takanajla xla kstalaninanin Cristo». Pero ¿tlan namaklakaskinkgo kstalaninanin Cristo?

Pulana, wi tuku lu xlakaskinka kilikatsitkan: Jesucristo ni nilh kkgantum cruz. Tachuwin xagriego staurós makgapitsi tamatitaxti la «cruz» kʼatanu tachuwin, pero uma tachuwin wamputun «kgantum kiwi xatsajwa». Nachuna uma tachuwin «nikxni wamputun kgantiy kiwi nema lakgalhwaka [...]. Tachuwin xagriego xla [Nuevo Testamento] ni anan tachuwin nema nataliʼakgatekgsa pi kgantiy kiwi» (The Companion Bible).

Wilakgolh lhuwa textos xalak Biblia niku xtsokgnaninin maklakaskinkgolh atanu tachuwin nema kilhchanima niku mawakaka Jesús akxni makgnika. Uma tachuwin xagriego xýlon (Hechos 5:30; 10:39; 13:29; Gálatas 3:13; 1 Pedro 2:24). Uma tachuwin kaj wamputun «kgantum tasakgni o kgantum kiwi».

Hermann Fulda wan tuku xlakata xtamaklakaskin kaj kgantum kiwi akxni wi tiku xmakgnikan, xla tsokgli kxlibro: «Anta niku xlaksakkan xlakata nakamakgnikan latamanin xlakatin amakgapitsin, ni xlenkgalhin xwilakgolh laklanka kiwi. Wa xlakata, xyawakan kgantum kiwi, chu anta xkamakachiwakakan o xkamakgaxtokgowakakan tiku lixkajni xlikatsikgo, chu nachuna xkatantuchikan o xkatantuxtokgokan» (Das Kreuz und die Kreuzigung [La cruz y la crucifixión]).

Pero tuku tlakg kilikanajlatkan, wa tuku wan xTachuwin Dios. Apóstol Pablo wan: «Cristo kinkatamawan, kinkalakgmaxtun xlakata nialh xkinkalakgchan tuku nitlan nema xwan Limapakgsin chu lakgchalh tuku nitlan kimpalakatakan, xlakata tatsokgnit: «Lu nitlan akxilhkan tiku xtokgowakakan kkgantum kkiwi» (Gálatas 3:13TNM). Tuku wa Pablo kʼuma versículo takilhtinit kDeuteronomio 21:22, 23, chu unu liwana wan pi kgantum kiwi ni akgtum cruz. Uma kgantum kiwi xtlawa pi tiku xmakgnikan anta, “lu lanka lakgalhina” xlitaxtu. Wa xlakata, nitlan pi chatum kstalanina Cristo nalikaxtlawanan kxchik imagénes xla Cristo nema waka kcruz.

Chuna la lhkawilikanit xlakata uma, ¿tuku lalh akxni xninita Cristo? Akgtutu ciento kata nema titaxtulh akxni xninita Jesús, latamanin tiku xwankgo pi kstalaninanin Cristo, ni xlimaklakaskinkgo cruz anta kxtakakninkan. Pero ksiglo IV, xapuxku mapakgsina Constantino tiku ni kstalanina Cristo xwanit, lakgpalilh xtakanajla chu litaxtulh chatum nixaxlikana kstalanina Cristo. Ama kilhtamaku tsukulh lichuwinan pi cruz xlilakgapaska xtakanajla. Maski ni lu liwana katsiyaw tuku xlakapastakma Constantino, Jesucristo ni nilh kkgantum cruz. Uma kilhtsukucha ktakanajla nixaxlikana xalamakgasa. Maktum libro nema tlawakgolh católicos, wan: «Makgapitsi kachikinin xkgalhikgoya cruz akxni nina xmin Jesús chu na xkgalhikgo kachikinin tiku ni xkanajlanikgo Jesús» (New Catholic Encyclopedia). Amakgapitsi lakgskgalalan lakchixkuwin wankgo pi cruz xmaklakaskinkgo xlakata xlikakninanikgo tuku tamalakatsukinit chu takaknin nema Dios ni lakgati xlakata talakgxtumit.

Pero ¿tuku xlakata tamalakgatumilh takanajla xlakata cruz nema Dios ni lakgati? Talakpuwan pi chuna tlan lakapala «kstalaninanin Cristo xwankgolh» tiku ni xkanajlanikgo Cristo. Pero Biblia wan pi nitlan nakakninaniyaw tuku tamaklakaskin knixaxlikana takanajla (2 Corintios 6:14-18). Nachuna anta wan pi nitlan nakakninaniyaw ídolos (Éxodo 20:4, 5; 1 Corintios 10:14). Wa xlakata, xaxlikana kstalanina Cristo ni maklakaskin cruz xlakata nalikakninani Dios. *

^ párr. 1 Tlakg natekgsa tuku wankan xlakata cruz kpáginas 91 asta 95 xla libro Razonamiento a partir de las Escrituras, nema tlawakgonit xtatayananin Jehová.