МИЛЛИОН-МИЛЛИОН кижилер белдир-крестке чүдүп турар. «Гранат деп энциклопедия словарында» белдир-крестти «христианнарның эң-не чугула дээн символиктиг ыдыктыг эдилели» деп адаан. Ынчалзажок алыс шын христианнар белдир-крестке чүдүвейн турар. Чүге?

Чылдагааннарның бирээзи — Иисус Христос белдир-крестке өлбээн. «Белдир-крест» кылдыр очулдурган ставро́с деп грек сөс херек кырында чидидип каан адагашты азы чагыны илередип турар. Бир эртем ажылында: «[Ставро́с] шавыштыр кадап каан ийи чудукту кажан-даа илеретпейн чораан...[...] Чаа Дугуржулга-чагыгның грек бижилгелеринде ол ийи чудук деп, кандыг-даа айтыышкын чок» — деп бижээн («The Companion Bible»).

 Иисусту шаажылап өлүрген чепсекти демдеглээр дээш, чамдык библейжи шүлүктерде кси́лон деп өске грек сөстү ажыглаан (Ажыл-чорудулга 10:39; Галатчыларга 3:13). Ол сөс «чудукту, адагашты азы ыяшты» илередип турар.

Шаажылал чепсээ кылдыр колдуунда чагыны чүге ажыглап турганын «Белдир-крест болгаш хере шаптырары» деп номда тайылбырлаан: «Хөй улус мурнунга шаажылал кылырда, чер бүрүзүнге ыяш тып алыры берге турган. Ынчангаш черни каскаш, чагыны киир кадап турган. Кем-херек үүлгедикчизиниң өрү көдүрген холдарын чыпшыр шарып азы кадап турган, а чамдыкта буттарын база чыпшыр шарып азы кадап турган» (Херман Фульда, «Das Kreuz und die Kreuzigung»).

Иисус белдир-крестке хере шаптырбаан деп, эң-не шыңгыы барымдаа Бурганның Сөзүнде бар. Павел элчин чугаалаан: «Ыяшка чыпшыр кадап каан кижи бүрүзү — каргаттырган» (Галатчыларга 3:13). Мында Павел Хоойлунуң 21:22, 23 шүлүктерин чугаалаан, а ында белдир-крест дугайында эвес, а ыяш чагы дугайында чугаа чоруп турар. Чагыга дорамчылалдыг бужар шаажылал каргыш кылдыр санаттынып турган, ынчангаш христианнар боттарының бажыңнарын хере шаптырган Христостуң дүрзүзү-биле кааставас ужурлуг.

Христостуң өлгениниң соонда, баштайгы 300 чыл дургузунда, ооң өөреникчилери белдир-крестке чүдүвейн турган деп, төөгү ажылдары чугаалап турар. Ынчалзажок IV-кү векте хөй бурганныг шажынга чүдүүр Константин деп рим император христиан шажынны хүлээп алгаш, белдир-крестти христиан шажынның кол ылгавырлыг демдээ кылдыр чарлаан. Константин кандыг-даа барымдааларга даянып турза, Иисус Христоска белдир-кресттиң кандыг-даа хамаарылгазы чок. Ажыы-биле чугаалаарга, ол хөй бурганныг шажынның символ-демдээ-дир. «Христиан шажын чок турда-ла, белдир-крест христиан эвес культурага турган» деп «Чаа католиктиг энциклопедия» чугаалап турар. Белдир-крест бойдустуң күштеринге чүдүүрүнге болгаш хөй бурганныг шажынның самыын садар ёзулалдарынга дорт хамаарылгалыг деп, өске хөй хүндүткелдиг эртем ажылдары база бадыткап турар

Ындыг болза, христианнар хөй бурганныг шажынга чүдүүр кижилерниң бурунгу символ-демдээн чүге үлегерлеп алганыл? Оларны бүзүрелинче киирип алыр дээш чадавас. Чүү-даа турган болза, хөй бурганныг шажынның символ-демдектеринге чүдүүрүн Библия буруу шаап турар (2 Коринфичилерге 6:14—18). Оон артык, дүрзү-бурганнарга чүдүүр шупту хевирлерни ол  хоруп турар (Хосталыышкын 20:4, 5; 1 Коринфичилерге 10:14). Ынчангаш алыс шын христианнар белдир-крестке чүдүвейн турар a.