SRAN kpanngban be bu i kɛ like kun o sran nun m’ɔ wuman ɔn. Ɔ maan, kɛ sran’n wu’n, i sɔ like liɛ’n ɔ fin sran’n nun fite. Kɛ mɔ i sɔ ndɛ liɛ’n w’a tru lika’n nun ti’n, kɛ sran kpanngban be suan Biblu’n nun like m’ɔ be wun i wlɛ kɛ Biblu’n klemɛn i sɔ like’n mlɔnmlɔn’n, ɔ bo be nuan. ?Sɛ ɔ ti sɔ’n niɔn, Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun’n, kɛ sran’n wu’n ɔ yo sɛ?

Nán ɔ wla fi su kɛ i klikli nun’n, be klɛli Biblu’n i dan lika Ebre aniɛn nin Glɛki aniɛn nun. Biblu’n nga be kacili be Wawle  aniɛn nun’n, be nun wie’m be nun’n, be kacili Ebre ndɛ mma nèphèsh ɔ nin Glɛki ndɛ mma psukhê kɛ “wawɛ.” Wawle’m be nzuɛn’n nun’n, ɔ nin asɔnun wie’m be nun’n, be lafi su kɛ wawɛ sɔ’n yɛle like ng’ɔ o sran nun m’ɔ wuman’n. Sanngɛ ndɛ mma nèphèsh nin ndɛ mma psukhê be o Biblu’n nun’n kpɛ 800 tra su kpɛkun ndɛ mma sɔ’m be bo’n, ɔ kwla yo (1) sran mun, annzɛ (2) nnɛn mun, annzɛ (3) nguan ng’ɔ o sran annzɛ nnɛn’m be nun’n. Maan e fa e ɲin e sie i Biblu’n nun ndɛ mma wie mɔ be yi ndɛ mma sɔ’m be bo tulɛ fanunfanun nsan’m be nglo’n, be su e nian.

Sran mun. ‘Kɛ Nowe bóbó mmeli’n sran [psukhê] mɔcuɛ cɛ yɛ be fuli mmeli sɔ’n nun be trannin nzue’n i ɲin su lele be ɲannin be ti ɔ.’ (1 Piɛr 3:20) Biblu’n nun ndɛ mma nga nun wa’n, be kacili ndɛ mma psukhê kɛ sran, yɛle kɛ Nowe, ɔ nin i yi’n, ɔ nin i wa yasua nsan’n, ɔ nin be yi mun be ndɛ yɛ be kan ɔn. Lɔ Tulɛ 16:16 ɔ kannin mani isalɛ’n i su mmla nga be fa mannin Izraɛlifuɛ mun’n i ndɛ. Be seli be kɛ: “Kɛ sran’m [nèphèsh] be nuan fa ti amun awlo’m be nun’n, i su yɛ amun nian be isa ɔ.” Ɔ maan kɛ sran’m be nuan fa ti be awlo’m be nun’n, i su yɛ be niannin be isali mani’n niɔn. Biblu’n i lika wie ekun mɔ be kacili ndɛ mma nèphèsh nin psukhê kɛ sran’n, ɔ o Bo Bolɛ 46:18, Zozie 11:11, Sa Nga Be Yoli’n 27:37 ɔ nin Rɔmufuɛ Mun 13:1 be nun.

Nnɛn mun. Kɛ Biblu’n kán ninnge’m be yilɛ’n i ndɛ’n, ɔ se kɛ: ‘Ɲanmiɛn’n seli kɛ: “Maan nnɛn nin jue [nèphèsh] kpanngban kpa be wlan sin nzue’n nun. Yɛ maan anunman’m be tu nglo lɔ sin asiɛ’n su.” Yɛ Ɲanmiɛn seli kɛ: “Maan nnɛn [nèphèsh] fanunfanun’m be tran asiɛ’n su, i klɔ nnɛn mun o, nnɛn nga be cuɛn be wun ase’n mun o, blo nnɛn fanunfanun mun o.” Ndɛ ng’ɔ kannin’n yoli sɔ.’ (Bo Bolɛ 1:20, 24) Ndɛ mma nga’m be nun’n, i jue o, i klɔ nnɛn o, i blo nnɛn o, be kwlaa be flɛ be nèphèsh. Bo Bolɛ 9:10 nin, Saun Yolɛ 11:46, ɔ nin Kalɛ 31:28 nun’n, be kacili Ebre aniɛn nun’n ndɛ mma nèphèsh kɛ nnɛn annzɛ kusu anunman.

Nguan ng’ɔ o sran nun’n. Wie liɛ’n ndɛ mma nèphèsh nin ndɛ mma psukhê be bo’n yɛle nguan nga ɔ o sran nun’n. Zoova seli Moizi kɛ: “Sran nga be waan bé kún wɔ’n [nèphèsh] b’a wie wu.” (Lɔ Tulɛ 4:19) Ndɛ nga Zezi kannin’n yɛ: “N liɛ’n, n  ti bua tafuɛ kpa, bua tafuɛ kpa’n fɛ i wun [psukhê] to i bua’m be ti.” (Zan 10:11) Yɛle kɛ sran’m be ti, Zezi fali i nguan annzɛ i psukhê mannin. Biblu’n nun ndɛ mma ngalɛ’m be nun’n, kɛ bé kán nèphèsh ɔ nin psukhê be ndɛ’n, ɔ ti weiin kɛ nguan ng’ɔ o sran nun’n i ndɛ yɛ be kan ɔn. A kwla wun ndɛ mma sɔ’m be bo tulɛ kunngba sɔ’n wie 1 Famiɛn Mun 17:17-23, Matie 10:39, Zan 15:13 ɔ nin Sa Nga Be Yoli’n 20:10 be nun.

Sɛ a suan Biblu’n nun like kɔ ɔ ɲrun’n, a su wunmɛn i lika wie fi nun kɛ nèphèsh annzɛ psukhê be “kwlá wuman’n” annzɛ be “o lɛ tititi.” Sanngɛ nga Biblu’n kan’n, yɛle kɛ sran’n wu, yɛle kɛ nèphèsh ɔ wu. (Ezekiɛl 18:4, 20) I sɔ’n ti Biblu’n nun’n, ‘fuɛn’n’ yɛle nèphèsh ng’ɔ wuli’n.—Saun Yolɛ 21:11.

Biblu’n nga be kacili be Wawle aniɛn nun’n be nun’n, be kacili Ebre ndɛ mma rouah ɔ nin Glɛki ndɛ mma pneuma kɛ “nguan”, “wunmiɛn” yɛ “wawɛ.” Sran mun ɔ nin asɔnun wie’m be waan kɛ sran kun ko wu’n i wawɛ’n ɔ wuman wie. Sanngɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n bɔbɔ kle ndɛ mma sɔ’m be bo’n. Jue Mun 104:29 se kɛ: “Sɛ a [Zoova] yi wunmiɛn [rouah], ng’ɔ o be nun’n, be ka lɛ be wu, yɛ be sa be sin be kaci fa.” Yɛ Zak 2:26 se kɛ: ‘Sɛ sran kun o sa m’ɔ loman wunmiɛn’n [pneuma], nn w’a wu.’ Biblu’n nun ndɛ mma sɔ’m be nun’n, rouah ɔ nin pneuma yɛle like nga mɔ maan nguan o sran nun’n. Sɛ wunmiɛn nunman sran nun kun’n, nn w’a wu. I sɔ’n ti yɛ, Biblu’n nun’n, be kacili ndɛ mma rouah kɛ ‘wunmiɛn’n’ niɔn. Maan e nian Nowe blɛ su Nzue dan’n i su ndɛ nga Ɲanmiɛn kan’n. I waan: ‘Like kwlaa nga be lo wunmiɛn [rouah] mɔ be o asiɛ’n su be kwlaa be wuli.’ (Bo Bolɛ 7:17, 22) “Wunmiɛn” sɔ’n o like kwlaa nga be le nguan’n be nun.

Wafa kunngba nga kolan’n maan aladio’n kwla ijɔ’n, wunmiɛn’n kusu ti yɛ maan sran’n kwla keje i wun ɔn. Maan e fa be sa nun aladio kaan kun i su sunnzun ase kun e nian. Kɛ e wla nun tɔsu yɔbuɛ’n, mɔ e sɔ i nuan’n, wunmiɛn nga ɔ o tɔsu yɔbuɛ’m be nun’n ɔ yo maan aladio’n kwla ijɔ siɛn’n. Sɛ tɔsu yɔbuɛ nunman aladio’n nun’n, ɔ kwlá ijɔman. Ɔ ti kɛ aladio mɔ kolan nunman nun kun’n sa. I sɔ kunngba’n, wunmiɛn nga ɔ o  e nun’n, yɛ maan e kwla kan e wun ɔn. I kusu’n, kɛ kolan sa’n, wunmiɛn’n ɔ timan like m’ɔ kwla klo sran annzɛ m’ɔ kwla kpɔ sran ɔn, yɛ ɔ kwlá buman akunndan. Ɔ timan sran kusu. Sanngɛ sɛ wunmiɛn sɔ’n nunman e nun kun’n, kɛ nga Jue Mun 104:29 i klɛfuɛ’n fa kan’n sa’n, ‘e ka lɛ e wu, yɛ e sa e sin e kaci fa.’

Kɛ Akunndanfuɛ 12:7 kán sran’n i wie’n i ndɛ’n ɔ se kɛ: ‘Kɛ ɔ ko yo sɔ’n, nn sran i wunnɛn’n ɔ su sɛ i sin ndutre mɔ be fa yili i’n i nun, yɛ nguan ng’ɔ o i nun’n kusu ɔ sɛ i sin kɔ Ɲanmiɛn m’ɔ fa mɛnnin i’n i wun lɔ.’ Kɛ nguan’n ng’ɔ o e nun’n annzɛ wunmiɛn’n ɔ nunman e nun kun’n, e wu yɛ e sa e sin e kaci fa ekun, afin fa yɛ be fa yili e ɔ. I kunngba’n, nguan’n sɛ i sin i finwlɛ lɔ, yɛle kɛ Ɲanmiɛn wun lɔ. (Zɔb 34:14, 15; Jue Mun 36:10) I sɔ’n kleman kɛ nguan’n ng’ɔ o e nun’n ɔ tu ajalɛ kɔ ɲanmiɛn su lɔ. Sanngɛ, i bo’n yɛle kɛ sɛ sran nga ɔ wuli’n ɔ́ sɛ́ i sin nguan nun ekun’n, i kwlaa o Ɲanmiɛn Zoova sa nun. Saan Ɲanmiɛn i tinmin’n kunngba cɛ yɛ ɔ kwla man sran sɔ’n i wunmiɛn ekun naan w’a sɛ i sin nguan nun ekun ɔn. Ɔ maan, kannzɛ bɔbɔ sɛ sran’m be se kɛ ndɛ mma “wawɛ’n” ɔ ti like ng’ɔ o sran nun m’ɔ wuman’n, sanngɛ ndɛ mma rouah ɔ nin pneuma mɔ be fa klɛli Biblu’n i klikli nun’n, ɔ kleman kɛ like kun o sran nun m’ɔ wuman ɔn.

Nanwlɛ, kɛ mɔ e si like nga Ɲanmiɛn waan ɔ́ yó i jrɛiin mán be kwlaa nga be o “ndia nun’n” ti’n, i sɔ’n fɔnvɔ e yɛ ɔ cici e wla dan! (Zan 5:28, 29) Kɛ sran cɛnlɛ blɛ’n ko ju’n, Zoova yí wunnɛn uflɛ fá mán be nga be wuli’n, yɛ ɔ́ mán be wunmiɛn. Nanwlɛ, sran cɛnlɛ blɛ sɔ’n, ɔ́ mán sran’m be aklunjuɛ dan!

Kɛ sran wu’n like ng’ɔ kaci’n, sɛ a kunndɛ kɛ á súan su like kpanngban ekun’n, nian fluwa Wunmiɛn mun—?Be kwla uka amun annzɛ be kwla yo amun abɔlɛ? ?Be o lɛ sakpa? ɔ nin fluwa Anannganman nguan’n i atin’n ?Amun a wun i? mɔ Zoova i Lalofuɛ’m be yili be’n, be nun.