ÑAHENDÚVO oñeñeʼẽ álma ha espíritugui, mbaʼépa ou ñane akãme? Heta oĩ ogueroviáva koʼã ñeʼẽ heʼiseha peteĩ mbaʼe ojehechaʼỹva ha nomanóiva jaguerekóva ñande pype. Haʼekuéra oimoʼã ñamano vove ko párte ojehechaʼỹva osẽha ñande retégui ha ohoha oiko ótro hendápe. Opárupi ojeguerovia ko mbaʼe, upévare heta oĩ omombaʼetereíva oikuaávo la Biblia nomboʼeiha upéva. Upéicharõ, mbaʼépa omboʼe la Biblia pe álma ha espíritugui?

Jahecha raẽta mbaʼépa heʼise álma. Ñanemanduʼavaʼerã la Biblia ojehai hag̃ua ojeporuvehague umi idióma evréo ha griégo. Oñeʼẽvo pe álmagui, umi ohaivaʼekue la Biblia oiporu pe evréo ñeʼẽ né·fesch ha pe griégo psy·kjé. Koʼã mokõi ñeʼẽ ojeporu la Bíbliape ochocientos henda rupi, ha pe Traducción del Nuevo Mundo oiporu katuete “álma” opa hendápe. Mbaʼépa heʼise “álma” la Bíbliape? Heʼise jepi: 1) yvyporakuéra, 2) mymbakuéra, térã 3) yvypóra ha my mbakuéra rekove. Jahechami koʼág̃a umi téysto oñeʼẽva koʼã mbohapy mbaʼégui.

Yvyporakuéra. ‘Noé oikoveha árape, [...] mbovymi hénte, ocho álma, ojesalvavaʼekue pe ýgui’ (1 Pedro 3:20). Koʼápe “álma” heʼise yvypóra: Noé, hembireko, mbohapy itaʼýra hembirekokuéra ndive. Avei Éxodo 16:16-pe heʼi mbaʼéichapa umi Israelgua ombyatyvaʼerã pe maná: ‘Pembyaty [pe maná] [...] oikotevẽháicha káda álma oĩva nendive nde róga kárpape’. Upéva heʼise káda família ombyatyvaʼerãha pe maná hetaháicha hikuái. Pe ñeʼẽ “álma” heʼise avei hentekuéra koʼã téystope: Génesis 46:18; Josué 11:11; Hechos 27:37; ha Romanos 13:1.

Mymbakuéra. ‘Ha upe rire Ñandejára heʼi: “Ýgui taheñoimba umi álma oikovéva, ha toveve mymbakuéra ovevéva yvy ári pe yvága iñasãivare”. Ha upe rire Ñandejára heʼi: “Tomoheñói pe yvy álma oikovéva haʼéva ojuehegua, mymba ogaha rupi oikóva ha mymba omýiva ha mymba kaʼaguy haʼéva ojuehegua”. Ha oiko upéicha’ (Génesis 1:20, 24). Koʼápe umi pira, mymba ogaha rupi oikóva ha avei umi mymba kaʼaguy oñehenói “álma”. Avei umi guyra ha ambue mymbakuérape oñehenói álma koʼã téystope: Génesis 9:10; Levítico 11:46; ha Números 31:28.

Yvypóra rekove. Sapyʼánte “álma” heʼise peteĩ tapicha rekove. Jehová heʼivaʼekue Moiséspe: ‘omanombáma umi kuimbaʼe ohekavaʼekue ne álma’ (Éxodo 4:19). Mbaʼépa ohekavaʼekue Moisés enemigokuéra? Haʼekuéra ohekavaʼekue Moiséspe, ojuka hag̃ua chupe. Ha jalee avei, ymave Raquel oguerekórõ guare imemby Benjamínpe, ‘osẽ chugui hiʼálma (omano rupi)’ (Génesis 35:16-19). Upe jave osẽ Raquélgui hekove. Jahechami avei mbaʼépa Jesús heʼivaʼekue: ‘Che hína pe pastór imbaʼeporãva; pe pastór imbaʼeporãva omeʼẽ hiʼálma ovechakuéra rehehápe’ (Juan 10:11). Jesús omeʼẽ hiʼálma térã hekove yvyporakuéra rehehápe. La Bíbliape koʼã hendápe “álma” heʼise peteĩ tapicha rekove. Jatopavéta “álma” ojeporuha kóicha koʼã téystope: 1 Reyes 17:17-23; Mateo 10:39; Juan 15:13 ha Hechos 20:10.

 Jastudiavévo la Biblia jahecháta oñeñeʼẽ jave pe “álma” rehe ndojeporuiha hendive pe ñeʼẽ “omanoʼỹva” térã “opaʼỹva”. Upéva rangue, Ñandejára Ñeʼẽ heʼi pe álma omanoha (Ezequiel 18:4, 20). Upévare, peteĩ omanovaʼekuére la Biblia heʼi ‘álma omanovaʼekue’ (Levítico 21:11).

Koʼág̃a jahecháta mbaʼépa heʼise la Bíbliape pe “espíritu”. Oĩ oimoʼãva “espíritu” ha “álma” haʼeha peteĩ mbaʼénte. Péro ndahaʼéi upéicha. La Biblia ohechauka porã pe “espíritu” ha pe “álma” haʼeha mokõi mbaʼe. Mbaʼépepa ojoavy?

Umi ohaivaʼekue la Biblia oñeʼẽvo pe “espíritugui” oiporu pe evréo ñeʼẽ rú·aj ha pe griégo pnéu·ma. Ñandejára Ñeʼẽ voi ohechauka mbaʼépa heʼise koʼã mbaʼe. Pór ehémplo, Salmo 104:29 heʼi Jehováre: ‘Reipeʼáramo chuguikuéra ijespíritu [rú·aj], haʼekuéra omano, ha ojevy pe yvýpe’. Ha Santiago 2:26 omombeʼu ‘ñande rete omanoha ndoguerekóiramo espíritu [pnéu·ma]’. Koʼã versíkulope, “espíritu” heʼise pe mbaʼe omoingovéva ñande rete, ha pe espirituʼỹre ñamano. Upévare, la Bíbliape pe ñeʼẽ rú·aj ojetradusi “espíritu”, péro avei ‘pytu’ térã pe pytu tekove rehegua. Jahechami mbaʼépa Noé oikoha árape Ñandejára heʼivaʼekue pe Dilúviore: ‘Aguerúta peteĩ ama guasu ko yvy ári ahundi hag̃ua opaichagua toʼo oguerekóva ipype pe pytu tekove rehegua [rú·aj ] ko yvága guýpe’ (Génesis 6:17; 7:15, 22). Upéicharõ pe “espíritu” haʼe pe pytu ojehechaʼỹva omoingovéva opaichagua tekovépe.

Pe álma ndahaʼéi pe espíritu. Ñande rete oikotevẽ pe espíritu oikove hag̃ua, peteĩ rrádio oikotevẽháicha elektrisida ipu hag̃ua. Jahecha porã hag̃ua ko mbaʼe, ñapensami peteĩ rrádio píla oiporúvare. Ñamoĩ vove píla pe rrádiope ha ñambopu, pe elektrisida oĩva umi pílape omombaʼapo pe rrádio. Péro pilaʼỹre pe rrádio ndoikomoʼãi. Avei umi rrádio oiporúva elektrisida ndoikomoʼãi jaipeʼáramo  pe enchúfegui. Upéicha avei, pe espíritu haʼe pe pytu omoingovéva ñande rete. Ha pe elektrisidáicha, pe espíritu noñandúi ha ndaikatúi opensa. Upéicharamo, pe espíritu haʼe peteĩ pytu reínte. Péro ñande rete ndoguerekóiramo ko espíritu, térã pe pytu tekove rehegua, ‘ñamano ha jajevy pe yvýpe’, heʼihaguéicha pe salmísta.

Oñeʼẽvo yvyporakuéra ñemanógui, Eclesiastés 12:7 heʼi: ‘Pe yvytimbo [retekue] ojevy pe yvýpe, oĩhaguéicha, ha pe espíritu ojevy Ñandejára [añetegua] omeʼẽvaʼekuépe’. Pe espíritu térã pe pytu tekove rehegua, oheja vove ñande rete, ñande rete omano ha oiko jey chugui yvy. Upéicha avei pe pytu tekove rehegua oho jey ouhaguégui: Ñandejáragui (Job 34:14, 15; Salmo 36:9). Péro ko mbaʼe ndeʼiséi pe pytu tekove rehegua ohoha katuete yvágape. Upéva rangue heʼise peteĩ tapicha omano vove, opytamaha Jehová pópe omoingove jey chupe. Pe Ñandejára puʼaka rupi añoite ikatu oñemeʼẽ jey pe espíritu, térã pe pytu tekove rehegua, pe tapicha oikove jey hag̃ua.

Mbaʼeichaitépa ñanembopyʼaguapy jaikuaa Ñandejára ojapotaha upéva umi ‘yvyguýpe’ oĩvare! (Juan 5:28, 29.) Pe ñemoingove jey oiko vove, Jehová ojapo jeýta chupekuéra heterã ha omoingove jeýta omoĩvo ipype pe espíritu, térã pe pytu tekove rehegua. Javyʼaitéta upe ára og̃uahẽ vove!

Reikuaasevéramo mbaʼéichapa ojeporu la Bíbliape umi ñeʼẽ “álma” ha “espíritu”, retopavéta informasión pe folléto héravape ¿Qué nos sucede cuando morimos? ha pe lívro Razonamiento a partir de las Escrituras, páhina 32-36 ha 136-140, omosarambíva testigos de Jehová.