KʼIANGA noʼyai je én xi ni̱ma̱ tso jméni xi fiya jkui. Nʼio nkjín chjota xi kʼoasʼin makjainle nga jngo ni̱ma̱ tjínná xi  fi kʼianga jebiyaa. Tonga kʼianga ʼmiyale jotso Biblia tokʼoanimale nga tsínni kʼoatjín. Ánni, jótso Biblia.

Tojosʼin saje kichotʼayá, kʼianga sʼa kisʼenda Biblia me ngayeje nga én hebreo kʼoa nga én griego kichji. Je én xi néfesch tso nga én hebreo kʼoa psykjé tso nga én griego tsʼato jin siento kʼa faʼaitʼa ya Biblia xi títjon kisʼenda. Ya Nuevo Testamento en mazateco de Huautla de Jiménez, Oax., “chjota”, “kjoabijnachon” sʼin kinikʼatoya én jebi kʼoa tjíosa jñani kjaʼaísʼin kinikʼatoya. Kʼoa nkjín testo jñani “ni̱ma̱” sʼin kisikʼatoya. Tonga alikui ndasʼin kinikʼatoya, nga̱ je én xi néfesch kʼoa xi psykjé tso jan koya josʼin tsoyanile. Xi títjon, jé chjota xoʼmile. Xi majaoni, jé cho̱ xoʼmile, kʼoa xi majanni, jé kjoabijnachon xi tjínle chjota kao cho̱ xoʼmile. Chótʼajinla kʼaa testo jñani kʼoasʼin machjén.

Chjota. Kʼianga nichxinle Noé “tochoa chjota, to jin mani, xi jitjontjaijin nandá” (1 Pedro 3:20). I̱ testo jebi je én xi psykjé tso “chjota” sʼin kinikʼatoya, kʼoa jé tínchja̱ni Noé, chjoónle, nga jan xtile kao nga jan yánchjínʼndale. Xi ijngosani, ya Éxodo 16:16 i tsakʼinle chjota israelita: “Tʼexkó [je maná] [...] jotjín mani chjota [néfesch] xi tjíoʼya ya ndʼianajñono nga jngó jngó”. Kui xi kitsonile nga kʼoatjín tsakʼéxkó jotjín mani nga tjíoʼya ya niʼyale. Kʼoa tjíosakʼa testo jñani chjota tínchja̱ni én xi psykjé kao xi néfesch tso joni tsa ya Génesis 46:18 (chótsenlai nota xi faʼaitʼa), Josué 11:11 (chótsenlai nota xi faʼaitʼa), Hechos 27:37 kao Romanos 13:1.

Cho̱. Kʼianga kisinda Niná je cho̱, kitso: “Katasʼe jinnandá cho̱ xi tjíokon, kʼoa katabʼemajinsén cho̱ xi fitjen ya ngʼá. Kʼoa i kitso Niná: Katasʼe cho̱ xi tjíokon jokjoan nga jngó jngó koya, cho̱ntje, cho̱ xi fijbe kao cho̱jñá jotjín koya cho̱ tjín. Kʼoa kʼoakoan” (Génesis 1:20, 24). Je jti̱, je cho̱ntje kao cho̱jñá tongóson néfesch ʼmile. Kʼoa je nise kao  cho̱ xi kjaʼaísale kʼoatisʼin ʼmile tojo tso ya nota xi faʼaitʼa ya Génesis 9:10, Levítico 11:46 kao Números 31:28.

Kjoabijnachonle chjota. Je én xi néfesch kao xi psykjé tso kʼoati sakʼoa kjoabijnachonle chjota tínchja̱ni. Ya Mateo 6:25 je Jesús i kitsole chjotale: “Ali bʼexkónjinlao yaono xi tʼatsʼe kjoabijnachonno, jme xi chi̱nao, jme xi sʼio, ni xi tʼatsʼe yaono, jme xi chʼakjáo. A tsí ngisa chjíle kjoabijnachonno kaoni tsa xi chi̱nao, kʼoa je yaono kaoni tsa je xi chʼakjáo”. Tjíosa testo jñani kʼoasʼin machjén jolani tsa 1 Reyes 17:17-23 (chótsenlai nota xi faʼaitʼa) kao Lucas 21:19.

Tsa tosi tonda chótʼayai je Énle Niná jchaní nga tsín “ni̱ma̱” sʼin tsoyanile je én xi néfesch kao xi psykjé tso josʼin makjain kʼale chjota.

Je én hebreo xi rúaj tso kʼoa je én griego xi pnéuma tso kʼoati “ni̱ma̱” sʼin kinikʼatoya sakʼoa ya Nuevo Testamento en mazateco de Huautla de Jiménez, Oax., jolani ya Santiago 2:26 jñani i̱ tso: “Josʼin nga je yaoná tíjnakʼenní, tsa tsín titíjnajinnile ni̱ma̱le”. Alikui ndasʼin kinikʼatoya testo jebi nga̱ je én xi rúaj kʼoa pnéuma tso kui tsoyanile je nganʼio xi tsjoá kjoabijnachon. Tobʼelañá, ya Salmo 104:29 kʼoatso: “Tsa chja̱ʼaxinlai nganʼio xi tsjoá kjoabijnachon [rúaj], mʼení, kʼoa chao ma ijngokʼani”. Je én xi rúaj kʼoa pnéuma tso ali tsakuijin xotsole tsa jmeni xi tʼaxin fikʼejna kʼianga jebiyaa. Kui je nganʼio xi síkʼéjnakon yaoná xotsole. Tsa tsínná nganʼio jebi likui koa̱n kuiyochoán. Ya Traducción del Nuevo Mundo “nganʼio” sʼin kinikʼatoya, xi tsonile, je nganʼio xi tsjoá kjoabijnachon. Tobʼelañá, kʼianga kisikasén jtsínʼio je Niná i kitsole Noé: “Jtsínʼio kjoaʼaikoa i̱ sonʼnde nga sikjesoan ngatsʼi xi kui tjíokonni nganʼio [rúaj] xi tsjoá kjoabijnachon” (Génesis 6:17; 7:15, 22). Tojosísʼin tiʼyaa, je én xi rúaj kʼoa pnéuma tso kui tsoyanile jngo nganʼio xi tsín matsen xi síkatíokon je chjota kao cho̱.

 Kʼianga koa̱n kuiyochoán kui machjénná je nganʼio xi tsjoá kjoabijnachon, jolani tsa jngo radio nga lʼí machjénle nga fane. Kʼoalati kui si̱kjaʼaitsjeen jngo radio xi to pila sʼeyale. Kʼianga jefayalee je pila kui síxákao je nganʼio xi tjínle. Tsa tsínle pila likui fane. Je nganʼio xi síkʼéjnakon yaoná alikui male síkjaʼaitsjen. Joni tsa lʼí xi síxákao radio nga tsínle kjoafaʼaitsjen kʼoakjoánti ma kao je nganʼio xi tsjoá kjoabijnachon. Tonga kʼianga tjoxinle nganʼio jebi yaoná kʼoama jokitso jngo xi kiski Salmos: “Mʼení kʼoa chao ma ijngokʼani”.

Ya Eclesiastés 12:7 kʼoatso tʼatsʼe chjota xi mʼe, “je chao [xi tsonile je yaoná] yaa majngokao ijngokʼani je nangi, kʼoa je nganʼio xi tsjoá kjoabijnachon fi ijngokʼani jña tíjna Niná xi kixi xi kitsjoa”. Kʼianga tjoxinle yaoná je nganʼio xi síkʼéjnakonná, je yaoná yaa majngokaoni nangi. Kʼoa nganʼio jebi fini jña tíjna Niná (Job 34:14, 15; Salmo 36:9). Tonga ali tsakuijin xi tsonile jebi nga fi kjoaixi saʼnda ngʼajmi. Tokui xi tsonile nga je Jeobá xi kuitsoni a kjoaʼáyanile axo mai je chjota xi kamʼe. Tojé Niná xi koa̱n tsjoále chjota xi jekʼien je nganʼio xi tsjoá kjoabijnachon xi koa̱n sikatíokon ijngokʼani.

Nʼio nda bʼé tokoán kʼianga ʼyaa nga kjoaʼáyanile ngatsʼi xi tjío jinkjoafaʼaitsjenle Niná (Juan 5:28, 29). Kʼianga kuicho je nichxin nga sikjaʼáyanile Jeobá je kʼien, yao chjotse tsjoále kʼoa ijngokʼa tsjoánile nganʼio xi koatiokonni. ¡Nʼio tse kjoatsjoa sʼe̱ kʼianga kjoaʼáyanile je kʼien!