Kwenda ku nda-nda-nda yo zviri mukati

Kwenda ku bhokiso ro zviri mukati

MASOKO O KUENGEJERA

“Mwiha” no “Mujimu”—Magama Aya Anoda Kurevenyi Kamare?

“Mwiha” no “Mujimu”—Magama Aya Anoda Kurevenyi Kamare?

PAMUNOZWA magama okuti “mwiha” no “mujimu,” zvicinyi zvinovia mu murangariro menyu? Vazinji vanodavira kuti magama aya anoda kureva kuti ciri cese cicikavoneki zve cicikafi ciri kurarama mukati mwedu. Ivona vanorangarira kuti pa kufa, divi rondhoro ricikavoneki ro mundhu, rinosia muviri wo mudhu zve ropona. Zvecivoneka kuti citendhwa ici ciri kuparajika, vazinji vanoshamaisika pavanozwa kuti andizvopi zvinojijisa Bhaibheri. Waro, mwiha i cinyi, zve mujimu i cinyi mukuzwirana no Soko ra Mwari?

KUSHANDISWA KO “MWIHA” MU BHAIBHERI

Pakutanga, ngatende tivone mwiha. Mungaceukija kuti divi guru ro Bhaibheri, rakatanga kutahwa ngo ciHebheru no ciGiriki. Vatari vo Bhaibheri pavakatara ngo pamusoro po mwiha, ivona vakashandisa gama ro ciHebheru ro kuti neʹphesh kana ro ciGiriki rokuti psy·kheʹ. Maanowanika magama maviri aya, munopindirija 800 mu Matahwa. Tradução do Novo Mundo inosanduja gama ro kuti “mwiha,” mu mavhesi mazinji no mu masoko opasi. Pamunopopora mashandisire o Bhaibheri ku gama ro kuti “mwiha”, munovona kuti zviri pambhene kuti gama iri rinonangira: (1) vandhu, (2) zvinyama, kana (3) upenyu hwo mundhu kana huno cinyama. Ngatende tivone matahwa manganani anokhombija mativi matatu aya akasiana.

Vandhu. “Mu mukuvo wa Nowa, . . . vandhu vashoma,—zvinoti [“mwiha musere,” NM] vasere—voponeswa mu kumwa.” (1 Pedru 3:20) Zvakajeka kuti apa wari gama ro kuti “mwiha” rinoimirira vandhu—Nowa, mukaji wake, vana vake vatatu, no vakaji vavo. Pana Exodo 16:16, panobhuya ngo pamusoro po ndhungamiriro yakapuwa vaIziraeri ngo pamusoro po kubojera manaa. Ivona vakabvunjwa kuti: “Umwe nga umwe ngaabojere . . . mutengo unokwana uwandu hwo [“mwiha,” masoko o pasi o NM] pa nyumba pake.” Ngo kudaro mutengo wo manaa waidikana kubojehwa waicijikira pa mutengo wo vandhu vo mbhuri imwe nga imwe. Muezaniso jimweni jo mu Bhaibheri jinoshandisa “mwiha” jecinangira vandhu, jinowanika pana Genesi 46:18, NM; Joxwa 11:11, NM; Maitiro o Vapostori 27:37, NM; na VaRoma 13:1, NM.

Zvinyama. Mu ndhorondho yo Bhaibheri ngo pamusoro po kuruhwa ko zviro, tinoverenga kudari: “Mwari wakati: ‘Mu kumwa ngamuzare ngo bziro bzizinji bzinopona [“mwiha,” masoko o pasi o NM], no xiri ngajimburuke mugore pa nyezuru po nyika’. Bzakaitika kudaro. Mwari wakati: ‘Pasi ngapavoneke bziro bzinopona no bzinofamba, [“mwiha,” masoko o pasi o NM] bzifuyo, nyoka, bzikara, kudaro ngo mufumbo yabzo: bzakaitwa kudaro.’” (Genesi 1:20, 24) Mu masoko aya, hove, zvifuyo no zvinyama zvo musora, zvese zvinonangira gama rimwero—“mwiha.” Shiri no zvinyama zvimweni zvinodaninjwa kuti, mwiha pa masoko o pasi anowanika pana Genesi 9:10, NM; VaLevi 11:46, NM; pomwe no pana Bziverengo 31:28NM.

Upenyu hwo mundhu. Nguva jimweni gama ro kuti “mwiha” rinoda kureva upenyu hwo mundhu. Jehovha wakabvunja Mosi kuti: “Vese vaya vaida [“kuuraya mwiha wako,” masoko o pasi o NM] vapera kufa. (Exodo 4:19) Vavengi va Mosi vaieja kuitenyi? Ivona vaieja kubvisa upenyu hwa Mosi. Kareko, Rakeri paainga ecida kubara mwana wake Bejamini, “upenyu hwake hwainga hwecipera [“mwiha” wake waibuda,” masoko o pasi]. (Genesi 35:16-19, NM) Pa nguva yondhoyo, Rakeri wakatamika. Vonanyi magama a Jesu: “Inini ndini muhavisi wauxoni. Muhavisi wauxoni anopira uhomi [“mwiha wake,” masoko o pasi o NM] mabvuta.” (Johani 10:11) Jesu wakapa mwiha wake, kana upenyu, kuitira vandhu vese. Mu vhesi iji jo Bhaibheri kana mu masoko o pasi, gama ro kuti “mwiha” mukujeka rinonangira upenyu hwo mundhu. Imwimwi mucazowana muezaniso muzinji ngo pamusoro po manangihwe aya o “mwiha” kubvira pa mavhesi kana mu masoko o pasi pana 1 Majimambo 17:17-23; Mateu 10:39, NM; Johani 15:13, NM; zve Maitiro o Vapostori 20:10NM.

Jijo imweni yo Soko ra Mwari, icazomukhombija kuti mu Bhaibheri rese, apana marakatahwa kuti “mwiha” “ucingafi” kana “ucingaperi.” Kusiapo izvi, Matahwa anonanga kuti mwiha unofa. (Ezekieli 18:4, 20) Hino, Bhaibheri rinodaninja ari wese wakafa kuti i “mwiha . . . wakafa” basi.VaLevi 21:11, masoko o pasi NM.

“MUJIMU” I CINYI?

Ngatende tivone mashandisire anoita Bhaibheri gama ro kuti “mujimu.” Vandhu vamweni vanorangarira kuti “mujimu” i gama rimweni ro “mwiha.” Asi, andizvopi. Bhaibheri rinojekesa kuti “mujimu” no mwiha i zviro zviviri zvakasiana. Izvona zvakasiana papi?

Vatari vo Bhaibheri vakashandisa gama ro ciHebheri ro kuti ruʹach kana kuti gama ro ciGiriki rokuti pneuʹma pavakatara ngo pamusoro po “mujimu.” Matahwa pacao anokhombija ngo pamusoro po magama aya. Inga muezaniso, Nduyo 104:29 NM, inoti: “Kudari [Jehovha] mukabvisa mujimu [ruʹach] wavo, ivona vanopera zve vanohwirira ku bukuta ravo.” Zve Jakobo 2:26, NM inonanga kuti “muviri ucina [“mujimu,” NM] unofa, rutendovo hucina bziito hunofavo.” Mu mavhesi aya, “mujimu” unoda kunangira zviani zvinopa upenyu kuno muviri. Pacina mujimu muviri unofa. Ngo kudaro, mu Bhaibheri gama rokuti “ruʹach” rakasandujwa haiwa basi inga “mujimu” asi rakasandujwavo inga “simba,” kana simba ro upenyu. Inga muezaniso, ngo pamusoro po Ndambi yo mu njiku ja Noa, Mwari wakati: “Ndinozoviisa usore, kumwa yakawanda panyezuru po nyika, ndinozondondomeja, no kupeja pasi pese bzisikwa bzese, bzino [“simba,” NM] [ruʹach] ro kupona”. (Genesi 6:17; 7:15, 22) Ngo kudaro “Mujimu” unoda kunangira simba ricikavoneki (ciro cinopa upenyu) cinoponesa zvisikwa zvese zvinopona.

Mwiha no mujimu asipi zviro zvimwezvo. Muviri unoda mujimu inga radhio madire ainoita enerejhia kuti ishande. Kuti tinase kuezanisira ushoni, rangariranyi ngo pamusoro po radhio. Mukaidira mapiria, muriro uri mumapiria unopa upenyu radhio, zve ngo kudaro radhio inotanga kushanda. Asi, icina mapiria radhio yakafa. Ku mukhaindi umweni wo radhio, inonga yakafa kudari ikabviswa pa enerejhia. Mukufananavo, mujimu i simba rinopa upenyu muviri wedu. Zve, mukufanana no enerejhia, mujimu auna mazwiro zve aukwanisi kurangarira. I simba riciripi mundhu. Asi pacina mujimu wondhowo kana simba ro upenyu iri, muviri wedu ‘unopera, zve unohwirira ku bukuta rawo,’ inga zvakananga muimbi wo nduyo.

Yecinanga ngo pamusoro po kufa ko mundhu, Mucumaeri 12:7 inoti: ‘Bukuta [ro muviri wake] rinohwirira ku mabvu ko rakabva, no mwiha unohwirira kuna Mwari wakaurura.’ Mujimu, kana simba ro upenyu, parinosia muviri, muviri unofa zve wohwirira ko wakabva—pasi pano. Ngo kudaro, simba ro upenyu rinohwirira kuna Mwari kwarakabva. (Jobe 34:14, 15; Nduyo 36:9) Izvi azvinangi kuti simba ro upenyu rinoita hwendo recienda kudenga. Asi, zvinoreva kuti ka wiya anofa, kuti awane vetero yo upenyu wo kumbeji zvinofira kuna Jehovha Mwari. Upenyu hwake uri munyara ya Mwari, tinange kudaro. Ngo simba ra Mwari, zvinoitika kuti mujimu kana simba ro upenyu, rihwirijwe kuitira kuti mundhu araramezve.

Azvitondhoji here kuziva kuti izvi ndizvona kamare zvinozoita Mwari kuno vese “vaya vari mu makuva [“anorangarihwa,” NM]”? (Johani 5:28, 29) Panguva yo rumuko, Jehovha anozoita muviri mupsa ku mundhu wakavata murufu zve omuviisa kuupenyu ngo kumudira mujimu, kana simba ro upenyu, mukati make. Nguva yo rumuko inozoviisa mudakaro mukuru maningi kuno vandhu.

Kudari mecida kujija zvizinji ngo pamusoro po mashandisihwe anoithwa ma gama o kuti mwiha no mujimu, mu Bhaibheri, mungawana masoko akanaka maningi mu Bhurushura rinoti Que Acontece Conosco Quando Morremos? No matsamba 32-36 na 142-146 o bhuku rinozwi Raciocínios à Base das Escrituras, ese akabudiswa ngo Zvapupu zva Jehovha.