ALMA hinaspa espiritu nisqa palabrakunata uyarispayki, ¿imatam ninki? Achka runakunam creenku cuerponchik ukupi mana wañuq alma otaq espiritu kasqanta. Wañukuptinchikqa cuerponchikmantam almanchik otaq espiritunchikpas lloqsin hinaspam huk vidapiña kawsachkan nispam ninku. Yaqa lliw chaynata creeq runakunam admirakunku mana chaynatapuni Bibliapa yachachisqanta yachaspanku. Chaynaqa, ¿imatam Bibliaqa yachachin almamanta hinaspa espiritumantapas?

Puntata rimarisun alma nisqa palabramanta. Yacharusqaykiman hinam Bibliaqa yaqa llapanpi qellqakurqa hebreo hinaspa griego simikunapi. Alma nisqa palabramanta rimaspankum Biblia qellqaqkunaqa hebreo simipi néfesch nisqa hinaspa griego simipi psykjé nisqa palabrakunamanta tikrarqaku. Chay iskaynin palabrakunam llapanpiqa pusaq pachak masnin kutita Bibliapiqa rikurin, chaymi Traducción del Nuevo Mundo nisqa Bibliaqa “alma” nispa chay palabrakunataqa tikran. ¿Ima ninantaq Bibliapi “alma” otaq “almakuna” nisqa palabrakunaqa? Bibliapa nisqanman hinaqa, almaqa:  runakunam, animalkunam, chaynataq runakunapa hinaspa animalkunapa kawsayninmi. Kay kimsantinmanta Bibliapa willakusqanta qawarisun.

Runakunam. “Buqueta Noey rurachkaptinmi [. . .] pusaq runakunalla [“almakunalla”, NM] yakumanta salvakurqaku.” (1 Pedro 3:20.) Alma nispam sutilla kaypiqa rimachkan Noeymanta, warminmanta, kimsantin churinmanta hinaspa llumchuyninkunamantapas. Exodo 16:16 nisqapipas Israel runakunatam kaynata kamachikurqa: “Huñuychik [maná nisqata] sapakama mikunaykichikpaq kamaqta. Karpaykichikpi haykam runapa [“almakunapa”, NM] kasqanman hinam iskay kilotakama hoqarinkichik sapa punchaw”, nispa. Arí, chay maná nisqataqa huñunanku karqa ayllupi hayka kasqankuman hinam. “Alma” otaq “almakuna” nisqa palabrakunaqa kay textokunapipas runakunamantam rimachkan: Genesis 46:18, NM; Josuey 11:11, NM; Hechos 27:37, NM; hinaspa Romanos 13:1, NM.

Animalkunam. Diospa unanchasqanmantam Bibliaqa kaynata willawanchik: “Chaymantam Dios nirqa: —¡Yakukunapi paqarimuchun yakupi kawsaq urukuna [“almakuna”, NM], paqarimuchuntaqyá kay pachapa hawanpi pawaqkunapas!—nispa. Chaymantam Dios nirqa: —¡Allpapi kawsananpaq animalkuna [“almakuna”, NM] rikurimuchun castanman hina: uywa animalkuna, qasqonpa puriqkuna hinaspa tukuy rikchaq purun animalkuna!—nispa. Hinaptinmi chayna karqa” (Genesis 1:20, 24). Chay textopim “almakuna” nispa nichkan challwakunamanta, uywakunamanta hinaspa purun animalkunamantapas. Genesis 9:10, NM; Levitico 11:46, NM hinaspa Numeros 31:28, NM nisqa textokunapipas “alma” nispam nichkan pawaq animalkunamanta chaynataq huk rikchaq animalkunamantapas.

Runapa kawsayninmi. Wakinpiqa “alma” nispataqmi runapa kawsayninmantapas Bibliaqa willan. Ejemplopaq, Moisestam Jehová Dios nirqa: “Almaykita wañuchiy munasuqnikikunaqa wañurunñam”, nispa (Exodo 4:19, NM). ¿Imanaruytam munarqaku Moisesta enemigonkunaqa? Wañurachiytam munarqaku. Bibliaqa willantaqmi achka watakuna qepata Benoni sutichasqa wawanta Raquel wañunayachkaspanña [samaynin chinkaruchkaq hina “alman chinkaruchkaptinña”] wachakusqanmanta (Genesis 35:16-19, NM). Chaynapim Raquelqa wañururqa. Jesuspa rimasqanpipas yuyaymanarisun, paymi nirqa: “Ñoqaqa kani allin michiqmi. Allin michiqqa vidantam [“almantam”, NM] qon ovejankunarayku”, nispa (Juan  10:11). Jesusqa runakunaraykum almanta otaq vidanta qorqa. Leesqanchik textokunapim sutillata qawanchik runapa kawsaynin “alma” kasqanta. 1 Pedro 1:22; 2:25 nisqa textokunapipas “alma” nispa niptinqa runapa kawsayninmantam rimachkan.

Bibliata hinalla estudiaspaykiqa manam huk textollanpipas tarinkichu “mana wañuq alma” niqtaqa nitaq “wiñaypaq kawsaq alma” niqtapas. Aswanmi Bibliaqa yachachin almaqa wañuq kasqanta (Ezequiel 18:4, 20, NM). Chayraykum Bibliaqa ayamanta willaspan nin “wañusqa almam” nispa (Levitico 21:11, NM).

Kunanñataq qawasun Bibliatakama ima ninantaq “espiritu” nisqa palabramanta. Wakin runakunam ninku “almapas” “espiritupas” hina kaqllam nispa. Ichaqa manamá chaynachu. Bibliaqa yachachinmi “almawan” “espirituqa” mana kaqlla kasqanta. ¿Imapitaq sapaqkamaqa kanku?

Hebreo simipi rúaj nisqa chaynataq griego simipi pnéuma nisqa palabrakunatam Biblia qellqaqkunaqa “espiritu” nisqa palabrawan tikrarqaku. Bibliapunim yachachiwanchik ima ninantaq kay palabrakunaqa. Ejemplopaq, Salmo 104:29, NM, nisqapim kaynata nin: “Espiritunta [rúaj] qechuruptikiqa wañuruspam allpayarunku”, nispa. Santiago 2:26, NM, nisqapas ninmi: “Cuerponchikpas espiritunchik [pnéuma] mana kaptinqa wañusqam kachkan”, nispa. Kay textokunapi “espiritu” nisqa palabraqa kawsachiwaqninchik samaymi, cuerponchikpi chay samay mana kaptinqa wañuruchwanmi. Chayraykum rúaj nisqa palabrataqa manam “espiritu” nispallachu Bibliapiqa tikrakun, “kallpa” otaq kawsachiq kallpa nispataqmi tikrakun. Noeypa kasqan tiempopi Sinchi paramantam Diosqa kaynata nirqa: “Ñoqam kacharimusaq sinchi parata kay pachaman yaku huntananpaq chaynapi kay pachapi llapallan kawsaqkunatapas [llapallan kawsaqpi kaq samay, NM (rúaj)] chaynataq llapallan runakunatapas puchukarachinaypaq”, nispa (Genesis 6:17; 7:15, 22). Chaynaqa, “espirituqa” mana rikuy atina kallpam, chay kallpam lliw samatyaq kawsaqkunataqa kawsachin.

Almaqa manam espirituwanqa kaqllachu. Imaynam radiopas corrientewan waqan, chaynam kawsachiq samaypas otaq espiritupas runata kawsachin. Apakachana radiopi reparasun. Pilata churaruptinchikmi radioqa chayllaraq waqayta qallarin. Mana pilayoqqa manamá waqanchu. Luzwan funcionaq radiokunapas, enchufasqamá waqanpuni. Chaynallataqmi espiritunchikpas: kawsachiq samay  kasqanraykum kawsachiwanchik. Corriente hinam espirituqa, manam imatapas sientenchu nitaq imatapas piensanchu. Chaynaqa, kawsachiq kallpallam espiritunchikqa. Cuerponchikpi manaña espiritu otaq kawsachiq samay kaptinqa salmistapa nisqanman hinam: ‘Wañuruspam allpayarunchik’.

Runa wañuruptin ima pasananmantam Eclesiastes 12:7 kaynata nin: “Ñutu allpamanta rurasqa cuerpoykim imam kasqan allpaman kutiykunqa. Espirituykiñataqmi [kawsachisuqniki samaynikiñataqmi] qosuqniki Diosman kutiykunqa”, nispa. Manaña espirituyoq kaspanchikmi otaq manaña samayninchik kaptinmi wañurunchikpuni hinaptinmi ñutu allpamanta kasqanchikrayku imam kasqallanman kutiykunchik. Chaynallataq kawsachiwaqninchik samayninchikpas otaq espiritunchikpas pim qowaqninchik Diosllamanmi kutiykun (Job 34:14, 15; Salmo 36:9). Chaywanqa manam nichkanchikchu espiritunchik otaq kawsachiwaqninchik samayninchik illachkanmanpas hina hanaq pachaman kutiykusqantachu. Aswanqa nichkanchikmi pipas wañukuptinqa kawsarimunanmantapas mana kawsarimunanmantapas Jehová Dioslla yachasqanta. Chaynaqa, Diospa makillanpiñam kawsayninqa kallachkan. Diosllam wañuqmanqa espirituntapas otaq kawsachiq samaynintapas kutichinman kaqllamanta kawsarinanpaqqa.

¡Anchatam kusichiwanchik ‘llapallan wañuqkunata’ Jehová Dios kawsarichimunanmanta! (Juan 5:28, 29.) Wañuqkunapa kawsarimunan punchaw chayamuptinmi Jehová Diosqa kawsachiq samayta otaq espiritunta pukuykuptin mosoq cuerpoyoqtaña hatarichinqa. ¡Mayna kusikuychariki chayqa kanqa!

Sichum astawan yachayta munanki Bibliapa nisqan “alma” hinaspa “espiritu” palabrakunamanta hinaptinqa Jehová Diospa testigonkunapa castellanopi rurasqa kay qellqakunata qawariy ¿Qué nos sucede cuando morimos? sutichasqa folletota hinaspa Razonamiento a partir de las Escrituras sutichasqa librotawan 32 kaq paginanmanta 36 kaq paginankama chaynataq 136 kaq paginanmanta 140 kaq paginankama.